Morgunblaðið - 25.05.1960, Qupperneq 3

Miðvikudagur 25. maí 1960
MORGUNBLAÐIÐ
3
!!
Prófin taka
UNDANFARIÐ hafa skóla-
nemendur setið „sveittir“ yfir
prófverkefnum, en nú er far-
ið að síga á seinni hlutann að
þessu sinni, frelsið á næstu
grösum og sumarið fyrir u.tan
gluggann. Prófin eru eins-
konar uppskera, sem sáð er
til yfir veturinn, óg hluta
þeirrar uppskeru er síðan sáð
næsta vetur og áfram, unz
sáðmaðurinn er sjálfur orðinn
fullvaxta. Uppskeran er mis-
jöfn eins og sáðmáðurinn,
en bótin er að ekki ér von-
laust fyrir þann, sem hlotið
hefur rýra uppskeru eitt sinn,
að sá betur í næsta skipti.
• ★
Biaðamaður Mbl. brá sér
upp í Gagnfræðaskóla Aust-
urbæjar einn prófdag og náði
tali af fjórum nemendum og
spjallaði við þá um prófin.Þeir
voru að smátínast út. —
Fyrst kom Guðný Kristins-
dóttir, fálleg stúlka með rauna
leg augu — hvemig sem á því
stendur — síðan Sigmundur
Sveinsson og tvíburabræð-
urnir Óskar og Gunnar Sverr-
issynir. Gangurinn var raun-
ar fullur af nemendum og
skvaldrið svo mikið, að naum
ats heyriðst mannsins mál —
skvaldrið minnti frek-
ar á býflugnasuð en manna-
mál. Þó mátti stöku sinnum
greina upphrópanir eins og
þessa: — Guð, ég sagði, að það
hefði verið Napóleon — og —
ég er ljóngáfaður o. s. frv. —
Þrjár stúlkur bönkuðu á dyrn
arákennarastofunni og spurðu
einn Jtennarann hvort þær
hefðu fallið r'reikningi. — Nei
enginn ykkar, stúlkur mínar,
sagði hann og brosti. - Ég féll
ekki, ég féll ekki, trallaði ein
stúlknanna og sneri sér í
hringi. — Ég hélt að ég hefði
fallið, sagði önnur. — Guð,
sagði sú þriðja, ég get svarið
að ég á það ekki skilið — og
þó. Þetta voru allt nemendur
annars bekkjar og síðasti próf
dagui'inn þeirra. - Landsprófi
lýkur aftur á móti ekki fyrr
en um mánaðamot.
★
Þegar blaðamaðurinn hafði
forðað sér úr mestu þvögunni,
ásamt nemendum fjórum, sem
höfðu látið tilleiðast að spjalla
við hann, tók hann upp blað
og blýant og hóf sitt „próf“.
— Eru margir, sem falia í
prófunum?
— Það eru alltaf nokkrir
í öðrum bekk, sem falla, segir
Guðný — og milli 30 og 40
prósent í Landsprófi.
— Ætlið þið í Landspróf?
— Já, öll fjögur.
— Eruð þið ekki hrædd við
það?
— Jú, dálítið, segir Guðný,
þó það sé of snemmt ennþá.
— Hvað finnst ykkur um
prófin?
— Mér finnst of mikil
áherzla lögð á þau, segir Guð-
ný.
— Þau eru of mörg, segir
Sigmundur, og of mikill upp
lestur.
— Hvað ei'U þau mörg?
— Það er jólapróf, miðs-
vetrarpróf og vorpróf, auk
skyndiprófa, segir Óskar.
— Hvernig viljið þið þá
haga þessu?
— Það á bara að gefa fyrir
frammistöðu í tímum yfir vet
urinn, segir Guðný, eftir því,
hvernig maður stendur sig —
og lika fyrir hegðun.
— Hagið þið ykxur vel?
— Ég veit það ekki, það er
ekki tekið með.
—Hvernig haga nemendur
sér yfirleitt í ykkar bekk?
— Það er misjafnt hjá kenn
urum, segir Óskar.
— Það fer eftir því, hvað
þeir hafa góð tök á okkur, seg-
ir Gunnar.
— Hvers vegna eruð þið
svona mikið á móti prófum?
— Þau eru of erfið, segir
Sigmundur.
Ljósmyndari Morgunblaðsins sagði brandara og bros breidd-
ist yfir andlit nemendanna, þó þeir væru nýkomnir úr prófi.
Talið frá vinstri: Óskar eða Gunnar (tviburar), Sigmundur,
Guðný og Gunnar eða Óskar.
við tökum prof í núna, segir
Sigmundur.
— Munið þið kannski ekki
eftir neinu, sem pið lærðuð í
barnaskóla?
— Það er sáralítið, segir
Guðný, en samt skilur það
á taugarnar“
— Fyrir taugarnar?
— Já, þau taka of mikið á
taugarnar.
— Þið eruð nú fljót að jafna
ykkur, svona ung.
— Það getur verið, segir
Guðný, en það skilur eitthvað
eftir, sem er erfitt að losa sig
við.
— Sofið þið illa?
— Já, segir Guðný — en
strákarnir gefa ekkert út á
það.
— Verkar sumavið kannski
truflandi á ykkur?
— Já, það er erfitt að sitja
of mikið inni við lestur, þegar
veðrið er gott, segir Guðný
— og strákarnir kinka kolli.
— Finnst ykkur þá gaman
að læra?
— Já þess vegna ætlum við
halda áfram, segir Óskar.
— Það er líka betra upp
á framtíðina, seg:r Gunnar.
— Hvað haldið pið ,að verði
mikið eftir af þvi, sem þið
lærðuð í vetur?
— Það verður áreiðanlega
ekki mikið eftir af þvi, sem
eftir einhver áhrif, en ég hríd
að próíin stuðli að því að
maður gleymi því, sem mað-
ur hefir Jært.
— Hvernig þá?
— Maður vill gleyma próf-
unum, og þá gleymir maður
hinu ósjálfrátt líka.
— í hvaða námsgrein finnst
ykkur erfiðast að taka próf?
— Mannkynssögu, segir Guð-
ný — og strákarnir taka undir
það.
— Er það af því, að það
var síðasta prófið?
— Nei, segir Guðný, en það
er mest að lesa í hermi undir
prór, sérstaklega ef maður
hefur ekki fylgst vel með yfir
veturinn.
— Það er ykkur sjálfum að
kenna.
— Já, en það er ekki bara
það, maður þarf að læra of
mikið utan að, öll þessi ártöl
og nöfn, sem reyna ekkert á
skilninginn.
— Hvað finnst ykkur mest
gaman að læra?
— Mér finnst mest gaman
að læra mannkynssögu, segir
Guðný, þó hún sé erliðust —
eða landafræði.
— Mér finnst mest gaman
að reikningi, segir Óskar —
og Gunnar tekur undir við
tvíburabróður shixi, en Sig-
mundur getur ekki gert það
upp við sig.
— Hvernig finnst ykkur
tungumálin?
— Það er líka gaman að
læra þau, segir Guðný, við
höfum svo góða kennara í
þeim.
— Munið þið ekki eftir ein-
hverju skemmtilegu í sam-
bandi við prófin?
— Er.gu sérstöku, segir Ósk-
ar.
— Maður gerir auðvitað vit
leysur, segir Guðný, en passar
sig bai'a að gera ekki sömu vit
Jeysuna aftur, næst þegar
verður próf.
— Hvernig finnst ykkur
einkunnagjafirnar?
— Þær eru yfirleitt réttlát-
ar og sanngjarnar, segir Guð-
ný. '
— Nema þá helzt í aukafög
unum, bætir Óskar við, smíði,
teiknun og leikfimi
— Já, þeir eru dálítið hlut-
drægir í þeim stundum, segir
Sigmundur.
★
■— Unglingarnir hafa sín-
ar skoðanir og hugmyndir um
hlutina, ekki síður en þeir full
orðnu, en kannski eiga skoð-
anir peirra eitir að breytast,
t. d. i sambandi við prófin —
ef þau verða kennarar.
i.e.s.
Guðinundur Þor-
varðarson skip-
stióri lálinn
i
NYLEGA er látinn í Kaupmanna
höfn Guðmundur Þorvarðarson,
skipstjóri.
Hann var fæddur í Hákoti á
Álftanesi árið 1883. Voru foreldr-
ar hans Hólmfríður Erlendsdótt-
ir Erlendssonar á Breiðabólsstöð-
um og Þorvarður Guðmundsson
á Báruhaugseyri á Álftanesi.
Guðmundur var að mestu al-
inn upp hjá móðurafa sínum á
Breiðabólsstöðum, en fór ungur
utan og tók stýrimanns- og skip-
stjórapróf í Danmörku. Árið 1909
gekk hann í þjónustu Samein-
aða gufuskipafélagsins, og í þess
þjónustu var hann alla tíð, meðan
kraftar entust. Var hann meðal
annars um nokkurt skeið yfir-
stýrimaður á m.s. „Dronning Alex
andrine" í íslandssiglingum þess,
en síðar skipstjóri á stórum skip-
um félagsins. Hafði hann siglt í
tveim heimsstyrjöldum á hættu-
svæðum og þótti farsæll sjómað-
ur. —
Kvæntur var hann danskri
konu, Marie Jensen frá Randers.
Áttu þau 5 börn. 4 þeirra eru á
lífi og búsett í Danmörku.
Vindlingum
stolið
í FYRRINÓTT var brotizt inn
í Sveinabúð í Smáíbúðarhverf-
inu og stolið 36 lengjum af síga-
rettum. Munu þjófarnir hafa kom
izt inn um glugga.
Konur í Kópavogi
taka til sinna ráða
UNDANFARNA daga hafa konur
í Kópavogi safnað undirskriftum
þar í bæmum til að styðja kröfur
um að Kópavogslækurinn verði
byrgður. Nánar tiltekið eru það
konur búsettar á sunnanverðum
Digraneshálsi, sem gengizt hafa
fyrir þessari undirskriftarsöfnun.
Allt frárennsli frá húsunum í
þessu hverfi fer í Kópavogslæk-
inn og þykja ekki einungis að því
óþrif heldur og sýkingarhætta,
því að erfitt er að halda börnum
algerlega frá læknum.
Ein konan, sem gekk á milli
húsa og safnaði undirskriftum
um helgina sagði: „Hingað til
heíur bæjarstjórinn daufheyrzt
við öllum beiðnum okkar um að
þetta verði lagfært. Við erum að
vona að undirskirftasöfnunin fái
einhverju áorkað. Allir húsráð-
endur og foreldrar skrifa undir
þessa áskorun með ánægju og
þakka okkur fyrir framtakssem-
ina“.
Kona þessi taldi, að hundruð
Kópavogsbúa hefðu undirritað á-
skorunina, sem send verður heil-
brigðisnefnd bæjarins.
STAKSIEINAR
Utangá ta
Lúðvík Jósefsson hefur að und-
anförnu látið Þjóðviljann birta
eftir sig tvær greinar um land-
helgismálið. Greinar þessar uiunu
skrifaðar í Tékkóslóvakíu og má
segja, að höfundi sé nokkur vork-
unn að verða utan gátta í sælu-
riki sósialismans þar sem allir
hafa eina sál og einn vilja!
Hvarvetna sér Lúðvík hilla
undir samningamakk við Breta
og einkum er honum sakarupp-
gjöfin þyrnir í augum. Um hana
segir höfundur:
„Enn heldur makkið áfram.
Þeim sem brotið hafa íslenzk lög
á annað ár og hótað að sökkva
varðskipum .okkar, eru gefnar
upp allar sakir, án þess að í stað-
inn komi nokkur viðurkenning á
fiskveiðilandhelgi okkar“.
Hér heima eru allir sammála
um að sakaruppgjöfin hafi verið
mjög skynsamleg stjórnarathöfn,
en Lúðvík Jósefsson mundi ekki
borga vel gistivináttuna í Tékkó-
. slóvakíu, ef hann leitaðist ekki
við að fordæma skynsamlegar at-
hafnir til að draga úr viðsjám
' þjóða í milli.
„Kaldur gustur“
í nýútkomnu hefti af timarit*
unu Nýju llelgafelli segir svo:
„Sú stefnbreyting, er menn hafa
svo lengi beðið eftir í stjórn efna-
hagsmála þjóðarinnar, hefur ioks
átt sér stað. Kaldur gustur veru-
Ieikans liefur farið um þjóðina. Á
slíkum timum er við öðru aS
búast en fagnaðarlátum. Það er
sem menn séu vaktir á köldum
morgni og kvaddir til verka. Þeir
þurfa tima til að þurrka stýr-
urnar úr augunum og varpa frá
svefnværðinni, áður en þeir taka
til óspilltra mála. Þannig þarf
þjóð, sem lifað hefur í draum-
heimum lánaðrar velmegunar,
nokkurt tóm til að átta sig á
veruleikanum, til að skilja, að
enginn verður til lengdar frjáls,
sem ekki treystir á sjálfan sig og
metur manndóm sinn meira en
efnahagslega velsæld“.
Miði í rétta átt
„Helgafell fangar þessarl
stefnubreytingu og vonar, að með
henni hefjist nýtt og betra tima-
bil í þjóðlífi íslendinga. Efna-
hagskerfi, sem reist var á sjálfs-
blekkingum, höftum og erlendum
lántökum, hefur verið varpað fyr-
ir borð, en í stað þess hafinn
bygging nýs þjóðfélags á grund-
velli athafnafrelsis, félagslegs ör-
yggis og efnahagslegs sjálfstæðis.
Fávíslegt væri að halda því fram,
að þeirri smiði verði senn lokið
og allt fullkomnað. Óteljandi
verkefni biða úrlausnar, enda
skiptir hér, eins og í öllum mann-
legum hlutum, mestu máli, að
ætíð miði í rétta átt og tekið sé á
þeim vandamálum, sem að hönd-
um ber, með einurð, manndómi
og réttsýni".
Flóttinn heldur áfram
Enn heldur flóttinn áfram frá
kommúnistaríkjunum. í aprílmán
uði einum flýðu yfir 17 þúsund
manns frá Austur-Þýzkalandi
vestur yfir landamærin og frá
áramótum og til Ioka aprilmánað-
ar hafa yfir 50 þús. manns flúið
til Vestur-Þýzkalands.
Þessar tölur tala skýru máli, en
. segja má að í ljósi þeirra verði
skiljanlegri sú gífurlega áherzla,
sem Rússar leggja á að svifta
Berlín frelsi, svo að þegnar
kommúnistaríkjanna eigi ekki
auðvelt með að kynnast frelsinu.
Fram á síðUstu áratugi hafa all-
ir íslendingar fordæmt hvers
. kyns nýlendustefnu, en nú hefur
brugðið svo við að heill stjórn-
i málaflokkur lofsyngur þá hörmu
I legustu nýlendukúgun, sem sagan
þekkir, þar sem er undirokun í-
| búa leppríkja Rússa, sem flýja
heimkynni sín hvenær sem færi
'gefst.