Morgunblaðið - 25.05.1960, Qupperneq 6

6
MORCVNBLAÐIÐ
Miðvik'udagur 25. mai 1960
• ' ' . .
, • . / 'V« y .' , f ýa
/É
• Í* . Æ
'■'■'. ■' ■ 'A . ■' • /■&. Æsm
í N-Grænlandi
BANDARÍKJAMENN eru nú
að ljúka smíði á risavaxinni
radarstöð við Thule-bækistöð-
ina á Norður-Grænlandi.
Hafa fjórir risavaxnir radar-
skermar risið þarna upp, hver
þeirra er 133 metrar á breidd
og 55 metrar á hæð, það er á
stærð við knattspyrnuvöll.
Hafa Bandaríkjamenn þeg-
ar tekið þessi tæki í notkun
stuttan tíma til reynslu, en
eftir um það bil mánuð verða
þau sett endanlega í gang.
Þau munu senda elektróníska
geisla 5000 km þvert yfir
Norðurpólinn og langt suður
yfir Síberíu, síðan kastast
geislarnir til baka og munu
þá geta sagt sína sögu af því
sem er að gerast í hemaðar-
málum innan Sovétríkjanna.
Fyrir nokkrum árum hefði
engum dottið i hug, að hægt
væri að senda radargeisla svo
langt, en rafeindatækninni hef
ur fleygt feikilega fram eink-
um á tveimur síðustu árum.
Tilgangur Bandarík jamanna
með smíði slíkra risastórra
radarstöðva er að koma í veg
fyrir árás Rússa að óvörum.
Þeir ætla að reisa aðrar racþ
ar-stöðvar af líkri stærð við
Fylingsdale í England4 og við
Clear í Alaska. Með þeim geta
þeir jafnskjótt séð ef Rússar
skjóta eldtlaug í loft upp.
Þannig geta þeir þegar í stað
komizt að raun um það, ef
Rússar væru að hefja nýja
heimsstyrjöld með eldflauga-
árás. Þar sem eldflaug væri
um hálfa klst. á leiðinni frá
skotstað í Rússlandi til Banda
ríkjanna, gæfist nokkur frest
ur til að gera gagnráðstafanir
en svo er tæknin orðin feiki-
leg á sviði hemaðarfræðinnar,
að hver mínúta er dýrmæt og
getur ráðið úrslitum.
Myndirnar hér á síðunni
voru nýlega teknar í radar-
stöð Bandaríkjanna í Thule.
Sýnir stærri myndin tvo af
fjórum radarskermum stöðv-
arinnar, en minni myndin gef-
ur nokkra hugmynd um stærð
arhlutföllin. Maðurinn á mynd
inni, stendur við stoðir undir
einum radar-skerminum.
Jón Kjartansson
forstjóri á þingi
I JON Kjartanss., forstj., tók sæti
I á þingi í fyrradag fyrir Fram-
sóknarflokkinn, sem varamaður
Björns Pálssonar. Jón hefur áð-
I ur um hríð setið á þingi því, er
nú starfar, og þurfti kjörbréf
hans því ekki athugunar við að
■ þessu sinni.
Þýzkt fyrirtæki
hyg«ur á vikur-
nám hér
í HAFNARFIRÐI er staddur um
þessar mundir þýzkur maður,
fulltrúi þýzks fyrirtækis, sem
hyggur á vikurnám á Vatnsleysu
strönd, en vikurinn er ætlaður
til nolkunar í byggingariðnaði
Hefur fyrirtækið sótt um að-
stöðu í Hafnarfjarðarhöfn til að
fiytja út vikurinn, og er fulltrúi
þess hér til að semja um afnot
af hafnarmannvirkjum í þessu
skyni. Samningar hafa þó ekki
verið gerðir enn.
+ Utan og/eða innan
heimilisins
Hlustandi skrifar:
Síðastliðið sunnudagskvöld
rar fjallað um það í þættin-
um „Spurt og spjallað“ hvort
eðlilegt væri að giftar kon-
ur tækju þátt í stjórnmálum
og fleira í sambandi við verk
svið konunnar utun og innan
heimilanna.
Þetta er mjög umfangs-
mikið mál og ekki hægt
að ætlast til þess að allt, sem
máli skiptir komi fram 1
klukkutima umræðum. Yfir-
leitt fannst mér konurnar, er
þátt tóku í umræðunum vera
víðsýnni en karlmennirnir. Ef
ég man rétt var það önnur
konan sem benti á, að eðli-
legt væri að heimili þyrfti á
meiri tekjum að halda en
maður vinnur fyrir á venju-
legum vinnutíma, að konan
færi um stund frá heimilinu
til þess að afla tekna, en eig-
inmaðurinn gætii bús og
barna á meðan.
Þetta er bæði skynsamlegt
og sanngjarnt. í fyrsta lagi
er eðlilegt að hjón hjálpist að
við það eftir beztu getu að
afla tekna. í öðru lagi er heim
ili hverri meðalgreindri konu
og þar yfir of þröngur vinnu
staður, þegar til lengdar læt-
ur. Hún blátt áfram forpokast
á því að hafa ekki samband
við neina vinnufélaga utan
heimilisins. Þess vegna er
eðlilegt, að giftar konur
vinni utan heimilis stutta
stund á degi hverjum, jafnvel
þótt þær þurfi þess ekki með
peninganna vegna. Konunni
verða 3—4 vinnustundir í sam
félagj við aðra á vissan hátt
hvíld frá heimilisstörfunum.
Manninum, sem hefur unnið
7—10 tíma utan heimilis er
hvíld í því að delja heima hjá
börnum sínum.
• Uppeldi barnanna
Þá er það mjög rétt athug-
að, að ekki er endilega víst,
að kona sé betur fær um að
ala upp böm en karlmaður, en
eðilegast mun vera að for-
eldrarnir hjálpist að í þvi, sem
öðru. Hér í Reykjavík hefur
barnauppeldi hvílt mjög á
mæðrunum einum á undan-
förnum árum í samanburðivið
það, sem gerist í nágranna-
löndum okkar, en vinnutími
mannanna hins vegar oft ver-
ið svo langur, að þeir hafa
lítinn tíma til að sinna börn-
unum. Árangur þessa uppeld-
is virðist ekki vera góður. —
Börn og unglingar hér í
Reykjvík eru mun ókurteisari
en í nokkurri annarri höfuð-
borg Evrópu. Þess eru t. d.
dæmi, að fólk, sem býr nærri
sumum skólum bæjarins
kvartar undan því, að börnin
brjóti rúður í húsum, skemmi
garðagróður o. s. frv. Fram-
koma unglinga í strætisvögn-
um bæjarins á sennilega
hvergi sinn líka.
Þá mun Reykjavík vera eina
höfuðborg heimsins þar sem
það er látið viðgangast, að
börn hendi snjókúlum í veg-
farendur og geri aðsúg að
heimilum manna með snjó-
kasti. Ekki getur þetta stafað
af verra innræti hjá íslenzk-
um bömum en gerist og geng-
ur, heldur hinu, að þeim eru
ekki kenndir einföldustu
mannasiðir.
En þótt bent sé á, að konur
séu ekki endilega alltaf fær-
astar um að ala upp börn, má
ekki taka það svo, að ég vildi
gera lítið úr hlutverki kon-
unnar sem eiginkonu og móð-
ur. Það fer ekki milli mála,
að í þeim hlutverkum á kon-
an bezt heima, en hún getur
FERDIIVAIMD ☆
með góðum árangri gert fleira
og það starf, sem hún vinnur
áður en hún giftist, og jafn
framt heimilsstörfum, gerir
hana yfirleitt að hæfari eigin
konu og móður, en ef hún að
eins hugsar um heimilið.
• Erfitt að rata
meðalveginn
Eigi alls fyrir löngu var
gerð athyglisverð rannsókn í
Danmörku. Ógiftar konur, er
komizt höfðu í mjög vel laun-
aðar stöður í þjóðfélaginu
voru spurðar um það, hvort
þær væru ánægðar með hlut-
skipti sitt. Svar velflestra
kvenanna var það, að ef þær
kynntust þeim manni, sem
tæki hug þeirra allan, vildu
þær fegnar hans vegna sleppa
þeim störfum, sem þær höfðu
og helga sig heimilisstörfum.
í þessum svörum birtist að
vísu fyrst og fremst hin eðlis-
læga löngun konunnar til þess
að eignast maka, en eigi að
síður sýna þau hversu flókin
þessi mál eru og erfitt að rata
meðalveginn.
Það hefur verið venja karl-
manna síðustu áratugina að
vegsama konuna sem eigin-
konu og móður og umvefja
hana sem slíka einhverri ljóð-
rænni helgigloríu. Ýmislegt
bendir til þess að brátt muni
taka við heilbrigðara mat í
þessum efnum. Við vitum nú,
að kona er ekki skilyrðislaust
betri uppalandi en karlmaður
og margir karlmenn eru af-
burða matreiðslumenn. Það
fer vitanlega fyrst og fremst
eftir almennri greind og mann
gildi hvers og eins hversu vel
fært fólk er til hinna ýmsu
starfa, ekki endilega eftir því,
hvort einstaklingurinn er karl
eða kona.