Morgunblaðið - 01.03.1961, Blaðsíða 20

20
MORGVTSBLAÐIÐ
Miðvikudagur 1. marz 1961
Myrkraverk
2j eftir Beverley Cross
í þýðingu Bjarna Arngrímssonar
Valencia! Je suis pas une
courtisane,
Jes viens du pays de l’orange!
„Stattu upp“, segir Uecien.
Maðurinn, sem liggur á bekkn
um rís hægt á fætur. í herberg
inu eru þægileg húsgögn, þar eru
bækur og ritvél. Fanginn, maður
jnn með hvíta andlitið, starir á
hina þrjá. Hann hefur ekki búizt
við þeim, og hann stendur skjálf
and, horfir frá einum til annars,
eins og hann þekki þá ekki.
Valencia! Je suis pas une
cortisane,
Qui ronde dans les boulevards!
Konuröddin, er smaug í gegn
um nóttina, var svo skræk, að
hún hefði orðið til óþæginda fyr
ir leðurblöku. Asíumaðurinn
kom aftur og byrjaði að raða á-
höldum sínum niður í ferköntuðu
lökkuðu öskjuna. Hann gekk
snögglega bak við stól minn og
gekk að tjöldunum.
,,Er þér sama ef ég opna glugg
ann?“
Eg stökk upp til að hindra
hann í að komast til gluggans og
kallaði:
„Látið mig gera það“. Og ég
gerði klaufalega tilraun til að
byrgja útsýni hans. Er ég dró
tjöldin frá, mátti sjá skugga af
þrem mönnum er hálfbáru eða
drógu þann fjórða yfir ljósgeisl
ann, er féll út úr dyrum liðsfor
ingjaíbúðanna, og flýttu sér í átt
ina að afturdyrum vagnsins. >eir
fálmuðu í skugganum, og ég
sneri bakinu að glugganum og að
töframanninum. Við töluðum um
veðrið.
Hljómleikunum var lokið
nokkrum mínútum fyrir 9, og ég
hjálpaði til að bera farangurinn
niður í vagninn. Karfan mín
stóð eins og ég hafði skilið við
hana, og enginn virtist hafa kom
ið auga á hana. Eg setti kassa
töframannsins ofan á hana og
vafði búning minn þétt saman.
meðan við röðuðum farangrinum
Banjóið hafði ég yfir öxlina. Á
um, töluðu og hlógu rólegir og
stóðu hermennirnir i þrem röð
því er virtist ánægðir með hljóm
leikana. Riddaraliðsforinginn var
eini liðsforinginn. Eiris og áður,
þurfti hann að sýna hver hann
væri og bunaði röð af skipunum
að miðaldra boðliða. í öllum lát-
unum tók enginn eftir 3 mönn-
um, er komu úr skugganum við
bogann undir kapellunni og
gengu inn í raðirnar. Boðliðinn
lét raðirnar standa rétt og heils
aði þreytulega og síðan gengu
þeir gegnum vesturhliðið og nið
ur heimreiðina. Vörðurinn við
hliðið heilsaði með byssunni, og
hermennirnir blístruðu til tví-
buranna, er stóðu og héldust í
hendur í leikhúsdyrunum. Nokk
ur klámyrði voru kölluð til feitu
söngkonunnar, en hún virtist
taka þau sem gullhamra og veif
aði um leið og hermannaröðin
gekk út um hliðið. Aftastur var
Dédé. Hann veifaði til mín og
benti á liðþjálfaborðana sína. Eg
gat ekki annað en brosað að
kokhreysti hans.
Hliðið lokaðist á eftir þeim
með þungum skelli, og reglulegt
fótatak þeirra dó út í fjarska.
Eg starði á læst hliðið. Eftir þrjár
mínútur yrðu þeir komnir út
fyrir fangabúðirnar og á dimm
an veginn á áttina að hermann^.
skálaunum í Belleau. Eftir fjórar
mínútur mundu þeir dragnast
aftur úr, svo lítið bæri á, og
hverfa inrí í skóginn. Tíu mínút
um síðar yrðu þeir öruggir í
bílnum, þar sem Benoit beið þol
inmóður eftir þeim á fyrirfram
ákveðnum stað hinum megin við
þorpið. En ég var ennþá inn í
kastalanum með fanga í búnings
körfunni minni, og uppi í fanga
klefanum lá keflaður vörður. Eg
horfði taugaóstyrkur í áttina að
ganginum. Ennþá var ljós í öll
um gluggum, en það var enginn
skuggi, er gekk fram hjá. Ekki
myndi verða tekið eftir neinu, á
meðan varðforinginn héldi á-
fram að vera jafnhrifinn af
stúlkunum, unz skipt yrði um
varðmann klukkan 11. En þá ætt
um við að vera komin örugg leið
ar okkar, og enginn grunur
skyldi falla á okkur. Hinn glæsi
legi riddaraliðsforingi átti að
vera fjarvistarsönnunin.
Við gengum til matsalarins til
að fá heillaóskir og drykki. For
inginn hafði gengið til herbergja
sinna en hinir 6 yngri foringjar
börðust um sæti sem næst stúlk
unum en karlmennirnir úr tón
leikaliðinu fylktu sér kringum
kalda borðið. Chollet gretti sig
til mín yfir whisky-glasið sitt,
ég veifaði honum til baka hinn
öruggasti og talaði rólega við
prestinn, sem virtist hafa haft
gaman af söng mínum, en lítið
af öðru á tónleikunum. Við töl
uðum um Belleau, þjóðsagnir
hans, og allan tímann horfði ég
á úrið mitt og svaraði prestinum
aðeins ,,já“ og „nei“ og „virki-
lega“.
Höfuðsmaðurinn var hamingju
samur. Hann kleip í magann á
feitu söngkonunni og daðraði
hryllilega við stúlkurnar, gekk
jafnvel svo langt að leika smá-
þátt sem tvíburarnir skræktu af
ánægju yfir. Píanistinn- var feng
inn til að leika á vinblettað forte
pianó og samkvæmið var að
verða nærri ósiðlegt. Er prestur
inn fór og einn af ungu foringj
unum, nýkominn frá St. Cyr og
með skólamerkin enn á einkennis
búningi sínum, setti um koll
bakka með Chablis. Eg þröngv
aði Ohollet út í horn og hvíslaði
að honum, ákafur, að kominn
væri tími til að hætta samkvæm
inu og koma sér út úr kastalan
um. Hann renndi út úr whisky-
glasinu og fór að trufla höfuðs
manninn. Stúlkurnar skræktu í
mótmælaskyni, og riddaraliðsfor
inginn baðaði út öllum öngum.
„Mais non“ sagði hann og
setti upp örvæntingarsvip. „Þið
þurfið ekki að fara fyrr en ég
er kominn af verði“. Hann veif
aði stúlkunum heimsmannslega.
,Þá getum við öll farið til her-
bergja minna í þorpinu. Eg fer
á eftirlitsgöngu klukkan 11 og,
þá getum við öll farið saman.
Sem betur fór var Chollet fast
ur fyrir og tónlistarmennirnir
voru á hans bandi. Klukkan 10
vorum við öll sömun komin inn
í vagninn, ég hlustaði fagnandi
á skrötlið í hliðinu, þegar varð
maðurinn opnaði það. Höfuðs-
maðurinn stóð í dyrum matstof
unnar og veifaði okkur í kveðju
skyni um leið og við ókum burtu
undir bogann. Eg leit oft til baka
upp heimreiðina, horfði á varð-
manninn loka hliðinu, og hina
dularfullu kastalaófreskju hverfa
fyrir aftan i myrkrinu.
-Við sluppum við allt eftirlit
hjá varðbyrginu. Chollet og ég
brostum hvor til annars hreykn
ir, þegar við vorum loksins komn
ir út á veginn, Eg var í sannleika
sagt hamingjusamur. Mig lang-
aði til þess að slá á axlirnar á
öllum og segja þeim, hversu
slyngir við værum. Mig langaði
til að semja hetjusöng um Nátt
farana og björgun Tissons og
syngja hann af fullum hálsi. Mig
langaði til að segja einhverjum
frá þessu. Eg lét mér samt sem
áður nægja að slá banjóið og
raula glaðlega. Á hljóðfærinu
mátti enn sjá rauðar leyfar af
aðvöruninni: Varúð, og ég klapp
aði því hinn ánægðasti og hló í
laumi.
Allir vissu nú, að ég ætlaði að
fara af við Rambouillet og vera
,yfir helgina í sveitinni.
„Verður forsetinn þar?“ spurði
söngkonan. ,,Rambouillet er
sveitasetur forsetans og fínasti
veiðiskógurinn í Ile-de-France.
Eg kom þangað oft fyrir stríðið,
þ.e.a.s. með fyrsta manninum
mínum“, útskýrði hún fyrir hin
um þögla gamanleikara.
„Var það forsetinn?" spurði
asíumaðurinn kurteislega, en það
hafði engin áhrif.
,,Hann var í þjóðverðinum.
Hann leit eftir forsetanum“, sagði
hún og sagði okkur söguna um
Parísarmanninn, sem hafði kom
ið og glápti yfir girðinguna við
sveitasetur forsetans ag spurt
þennan áðurnefnda fyrsta eigin
mann, sem þá var á verði: „Et le
patron? Ce va?“ Við hlógum öll,
og ég var að velta fyrir mér,
hvort Tisson hefði heyrt þetta
ofan í körfunni, og ég var að
hugsa um, hvort hann hefði hleg
ið líka.
8.
Chollet hjálpaði mér að lyfta
körfunni af vagninum. Hún var
þyngri en ég hafði búizt við.
sem þunga, sem mann af holdi
Eg hafði aldrei hugsað um Tisson
og blóði. Han hafði aðeins lifað
hingað til í ímyndun minni, lít
ið annað en tylliástæða fyrir æv
intýrið. Nú þegar ég átti að sjá
hann, gat ég ekki gert mér neina
grein fyrir því. hvernig hann liti
út. Var hann hávaxinn eða lág-
vaginn? Ungur eða gamall- Dökk
hærður eða ljóshærður? Mér var
gersamlega ómögulegt að gera
mér hina minnstu mynd af hon
um. Chollet flýtti sér, eins og
hann vildi losna við ábyrgðina,
ég var skilinn eftir við hlið veg
arins með hinn annarlega far-
angur minn. Þegar vagninn vár
farinn, barði ég á hlið körfunn
ar til að heilsa og beygði mig nið
ur til að hlusta eftir svari. Eins
og til svars hvíslaði einhver úr
myrkrinu að baki mér, og hjart
að í mér tók viðbragð. Eg sner
ist á hæli, greip um hálsinn á
banjóinu reiðubúinn til varnar.
„Doucement, clouce ment“, hvísl
aði röddin, og maður í einkenn
isbúningi kom út úr skóginum.
Eg þekkti vagg hins stuttfætta
Dédés. ,,Allt í lagi með þig, ros
bif?“ spurði hann, „Ca biohe?“
Og ég svaraði sigri hrósandi.
„Ca boum!“ sagði ég og hann
benti á körfuna.
„Og maðurinn?"
31tltvarpiö
Miðvikudagur 1. marz
8.00 Morgunútvarp (Bæn — 8.05 Morg
unleikfimi — 8.15 Tónleikar —•
8.30 Fréttir — 8.35 Tónleikar —
9.10 Veðurfregnir — 9.20 Tónleik*
ar — 10.00 Veðurfregnir.
12.00 Hádegisútvarp.
(12.25 Fréttir og tilkynningar).
12.50 ,,Við vinnuna": Tónleikar.
15.00 Miðdegisútvarp (Fréttir. — 15.09
Tónleikar. — 16.00 Fréttir, veð«
urfr. og tilk. — 16.05 Tónleikar).
18.00 Utvarpssaga barnanna: „Atta
börn og amma þeirra í skógin-
um“ eftir Önnu Cath.-Westly
XVII. — sögulok (Stefán Sigurðs-
son kennari þýðir og les).
18.25 Veðurfregnir.
18.30 Þingfréttir. — Tónleikar.
19.00 Tilkynningar.
19.30 Fréttir.
20.00 Framhaldsleikrit: „Ur sögu Fon»
syteættarinnar'* eftir John Gals-
worthy og Muriel Levy; þriðji
kafli þriðju bókar: ,,Til leigu“.
Þýðandi: Andrés Björnsson. —•
Leikstjóri: Indriði Waage. Leik-
endur: í»orsteinn Ö. Stephensen.
Anna Guðmundsdóttir, Margrét
Guðmundsdóttir, Helgi Skúlason.
Rúrik Haraldsson, Inga Þórðar-
dóttir og Guðjón Ingi Sigurðsson.
20.40 Einsöngur: Aksel Schiötz syngur
óperuaríur eftir Mozart.
20.50 Vettvangur raunvísindanna: Örn-
ólfur Thorlacius fil. kand. kynnir
nánar starfsemi fiskdeldar At-
vinnudeildar háskólans.
21.10 Tónleikar: Strengjakvartett í Es-
dúr op. 64 nr. 6 eftir Haydn (Den
nye danske kvartet leikur).
21.30 ,,Saga mín“, æviminningar Pad-
erewskys; IV. (Arni Gunnarsson
fil. kand.).
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.20 Upplestur: „Hans vöggur", smá-
saga eftir Gest Pálsson (Margrét
Jónsdóttir).
22.35 Harmonikuþáttur (Högni Jónsson
og Henry J. Eyland).
23.05 Dagskrárlok.
Skáldið og mamma litla
.— Ég vona að þegar við erum þessa orðsendingu! Ég neyðist ekki að hætta á að yfirhlaða
farnir farir þú heim til þín með til að skilja þig eftir, því ég þori bátinn með drenginn um borð!
Fimmtudagur 2. marz
8.00 Morgunútvarp (Bæn: Séra Olaf-
ur Skúlason —* 8.05 Morgunleik-
fimi: Valdimar Örnólfsson leik-
fimikennari og Magnús Péturs-
son píanóleikari — 8.15 Tónleikar
— 8.30 Fréttir — 8.35 Tónleikar
— 9.10 Veðurfregnir — 9.20 Tón-
leikar).
12.00 Hádegisútvarp (Tónleikar. —
12.25 Fréttir og tilkynningar).
12.50 ,,A frívaktinni“: Sjómannaþáttur
í umsjá Kristínar Önnu Þórarins
dóttur.
14.40 ,,Við, sem heima sitjum'* (Vigdís
Finnbogadóttir).
15.00 Miðdegisútvarp: Fréttir. — 15.05
Tónleikar. — 16.00 Fréttir og til-
kynningar — 16.05 Tónleikar.
18.00 Fyrir yngstu hlustendurna (Gyða
Ragnarsdóttir og Erna Aradóttir).
18.25 Veðurfregnir.
18.30 Þingfréttir. — Tónleikar.
19.00 Tilkynningar.
19.30 Fréttir.
20.00 Frá tónleikum í Austurbæjarbíól
15. febrúar: Þýzki píanóleikarinn
Hans Jander leikur.
20.30 Kvöldvaka.
a) Lestur fornrita: Hungurvaka;
I. (Andrés Björnsson).
b) Lög eftir Bjarna Þorsteinsson.
c) Erindi: Hákonarstaðabók og
Skinnastaðaklerkar; fyrri hluti
(Benedikt Gíslason frá Hoft.).
d) Kvæðalög: Kjartan Hjálmars-
son og Jóhann Garðar Jóhanns-
son kveða.
21.45 Islenzkt mál (Ásgeir Blöndal
Magnússon cand. mag.).
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Passíusálmar (28).
22.20 Úr ýmsum áttum (Ævar R. V r
an leikari).
22.40 „Fúgulistin** (Kunst der Fuge)
eftir Johann Sebastian Bach; ann
ar hluti (Kammerhljómsveit óper
unnar í Dresden leikur; Werner
Egk stjórnar. — Dr. Hallgrímur
Helgason skýrir verkið).
23.15 Dagskrárlok.