Morgunblaðið - 09.07.1961, Blaðsíða 12

12
MORGVNBLAÐIÐ
Sunnudagur 9. Júlí 1961

Utg.: H.f. Arvakur Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalotræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
MILLJÓNAÞJÓÐ
LÍFSMÖGULEIKAR FYRIR
jC'NDA þótt við íslendingar
eigum í dag við marg-
víslega erfiðleika að etja,
sem flestir eru heimatilbúnir,
og okkar eigin skammsýni að
kenna, þá er þó óhætt að full
yrða að við getum litið björt-
um augum til framtíðarinn-
ar. Ástæða þess er fyrst og
fremst sú, sem Ingólfur Jóns-
son, landbúnaðarráðherra,
benti á í ræðu sinni á lands-
móti ungmennafélaganna á
Laugum, að land okkar er
ríkt af ónýttum möguleikum.
Við eigum nær ótæmandi
orku, sem ekki hefur verið
beizluð, ógrynni af órækt-
uðu landi, gjöful fiskimið og
dugmikið fólk. Um þetta
komst landbúnaðarráðherra
m. a. að orði á þessa leið:
„Hér eru lífsmöguleikar
fyrir þjóð, sem telur milljón-
ir íbúa. Ýmsar þjóðir hafa
áhyggjur af því að lönd
þeirra eru svo þéttbyggð, að
ekki eru önnur úrræði fyrir
hendi en að flytja úr landi
meginhlutann af fólksfjölg-
uninni. Þær áhyggjur erum
við íslendingar lausir við,
sem betur fer. 1 stað þess
blasa við verkefnin ótæm-
andi fyrir nútíðina og kom-
andi kynslóðir.“
★
Þetta er vissulega vel mælt
og réttilega. En það er auð-
vitað ekki nóg að þessir mögu
leikar séu fyrir hendi. Þjóð-
in verður að haga sér þann-
ig, að hún verði þess um-
komin að hagnýta þá. Ef Is-
lendingar leiða yfir sig efna-
hagslegt öngþveiti hlýtur það
að hindra eða tefja hið nýja
landnám um lengri eða
skemmri tíma.
Heimurinn stendur í dag á
vegamótum. Hin nýja tækni
bíður upp á óteljandi mögu-
leika. Vísindin gera jörðina
mannkyninu stöðugt undir-
gefnari. í því væri þess vegna
hinn mesti háski fólginn ef
Islendingar gerðust einmitt
nú slíkir ógæfusmiðir að þeir
byndu sér bagga upplausnar
og óreiðu langt fram í fram-
tíðina. Slíkt má ekki henda.
Þjóðin verður að nota þá
möguleika sem bíða hennar,
ráðast gegn erfiðleikunum og
sigra þá, leysa verkefnin, sem
bíða og skapa sér farsæla og
hamingjuríka framtíð.
★
Á þessu hefur núverandi
ríkisstjórn glöggan skilning.
Þess vegna hefur hún hafizt
handa um gerð framkvæmda
áætlunar og fengið ágæta
sérfræðinga frá Noregi
til þess að vinna það
verk. Takmark þeirrar vinnu
er fyrst og fremst að kom-
ast að niðurstöðu um það,
hvaða framkvæmdir eru nær
tækastar og líklegastar til
þess að bæta hag þjóðarinnar
á næstu áratugum. Við höf-
um rætt um, að við þurfum
að hagnýta vatnsafl og jarð-
hita, halda áfram uppbygg-
ingu stóriðnaðar, byggja
hafnir og leggja vegi um
landið. Allt eru þetta nauð-
synlegar framkvæmdir. En
við verðum að leggja niður
fyrir okkur, hvernig skyn-
samlegast og hagkvæmlegast
verður að þeim unnið. Full-
víst er, að við höfum ekki
bolmagn til þess að vinna þær
án erlends fjármagns. En ef
íslenzkir bjargræðisvegir eru
reknir á heilbrigðum grund-
velli og gjaldeyrir okkar nýt-
ur trausts, er fullvíst að við
eigum kost erlends fjár-
magns. Við megum heldur
ekki hika við að fara nýjar
leiðir í þeim efnum, eins og
margsinnis hefur áður verið
bent á hér í blaðinu. Það verk
efnið, sem nú kallar mest að,
er að koma í veg fyrir að ný
bylgja dýrtíðar og verðbólgu
kaffæri athafnalíf þjóðarinn-
ar. Jafnvægi verður að nást
að nýju í íslenzkuín efna-
hagsmálum. Síðan verðum
við að halda ótrauðir áfram
upbyggingu landsins á grund
velli þeirrar framkvæmda-
áætlunar, sem nú er verið að
undirbúa.
FRELSi OG AGI
¥ EINNI af hinum merku
skólasetningarræðum sín-
um ræðir Þórarinn Björns-
son, skólameistari Mennta-
skólans á Akureyri, um aga-
leysi sem oft minni ónota-
lega á hirðuleysi. Kemst
skólameistari síðan að orði
á þessa leið:
„Ríkjandi stefna í uppeld-
ismálum hefur og ýtt hér
undir. Þar hefur frjálsræði
verið æðsta boðorðið. Börnin
eiga ekki að. vera bæld. Allt
verður að fá útrás, allt verð-
ur að njóta sín. Annars getur
öllu slegið inn og hvers kon-
ar sálarmein orðið til. Hér
voru áhrif frá Freud, en ann-
ars voru amerískir uppeldis-
fræðingar mestir talsmenn
hinnar frjálsu stefnu. Því
miður virð’ist hún hafa gefizt
verr en vonir stóðu til. Þann-
ig fer um margt sem fallegt
er í keningunni, að árangur
er í kenningunni, að árangur

Forseta-
dótturinni
bjargaÓ
NEW YORK: — Eitt af blöð-
unum í Washington sagði frá
því á fimmtudaginn, að Carol-
ine litla Kennedy, dóttir for-
setahjónanna, hefði nærri ver-
ið drukknuð í sundlaug einni
í sl. viku, en telpan hafði
stokkið út í laugina, án vit-
undar barnfóstrunnar, sem
með henni var. Caroline er
ósynd. Ung kona, sem á von
á barni í september n.k. stakk
sér þegar til sunds, í öllum f
fötum, og bjargaði forseta-f
dótturinni til lands.
Eftir að frásögn þessi kom
fram, var fréttin staðfest í
Hvíta-húsinu, nema hvað dreg
ið var úr þvL að Caroline litla
hefði verið verulega hætt kom
in, enda hefði allmargt fólk f|
verið í sundlauginni, þegar
þetta gerðist. Nánari tildrög
um var annars lýst þannig.
Það var ekki aðalbarnfóstr-
an, sem var með Caroline,
heldur aðstoðarstúlka hennar.
Hún brá sér inn í klefa til
þess að klæðast sundfötum
sínum og sagði telpunni að
bíða sín við laugina á meðan
— en Caroline var þegar kom-
in í sundbolinn sinn. Mun
henni hafa þótt langt að bíða
eftir barnfóstrunni, smeygði
á sig útblásnum gúmmíhring,
og stökk í laugina. Allt gekk
vel til að byrja með, en skyndi
lega missti hún af sér hring-
inn — og fór í kaf. Unga kon-
an, sem fyrr er nefnd stóð á
lagarbakkanum og Ieit upp
rétt í þessu. Stakk hún sér um
svifalaust í vatnið, náði telp-
unni og synti með hana að
bakkanum. Sagði hún á eftir,
að Caroline hefði ekki virzt spurt sig, hvers vegna
neitt hrædd — hún hefði bara væri í öllum fötunum!
hún

Aldrei Gyðingahatari
Jerúsalem, 7. júlí
(Reuter)
ADOLF Eichmann játaði í dag
að hann „finni til sektar sem
maður“ vegna óbeinnar á-
byrgðar á morðum milljóna
sama skapi. Slíkt uppeldi
virðist skapa of mikinn los-
arabrag, og allar horfur á að
það hafi lifað sitt fegursta.
Ameríka er að kippa að sér
hendinni, að ég hygg. Agi,
hæfilegur agi, er nauðeyn-
legur, agi, sem temur án
þess að kúga, sem beinir
orkunni braut án þess að
stöðva hana. Kraftarnir þurfa
viðnáms til þess að breytast
í frjóa orku, líkt og beizla
verður villiorku vatnsins, til
þess að hún verði að verm-
andi ljósi. Frelsi og agi verða
að haldast í hendur, frelsið
til að leita möguleikanna, ag-
inn til að gera eitthvað úr
þeim. Samstilling þessa
tvenns er meginvandi alls
uppeldis. Frelsið eitt elur
formleysi, það er menningar-
leysi, og aginn einn lamar og
Gyðinga á styrjaldarárunum.
Hann lagði þó áherzlu á það,
að hann væri lagalega saklaus
af morðunum, þar sem hann
hefði ekki gert annað en hlýðn
ast skipunum yfirboðara
deyfir. Sameinað skapar það
lifandi menningu.“
Þessi ummæli hins merka
skólamanns eiga vissulega
brýnt erindi til íslendinga.
Frelsi og agi verða að hald-
ast í hendur. Það er ekki
nóg til þess að gera æskuna
hamingjusama og líklega til
þess að verða góðir íslend-
ingar að gefa henni gersam-
lega lausan tauminn. Hún
verður að kunna að hlýða og
gera sér ljóst, að einnig hún
ber skyldur við þjóðfélag
sitt. Takmarkalaust frelsi
leiðir til óstjórnar, sem síðan
skapar hættu á einræði og
ófrelsi.
Foreldrar og kennarar ættu
þess vegna að hafa fyrr-
greind ummæli hins ágæta
skólameistara í huga í hinu
þýðingarmikla uppeldisstarfi.
segir Eich,mann
sinna. „Ég var aðeins verkfærl
í höndum þeirra“, sagði Eich-
mann.
Þetta voru fyrstu yfirlýsing-
ar sakborningsins, þegar ísra-
elski saksóknarinn, Gideon
Hausnes, hóf yfirheyrslur sín-
ar — en búizt er við, að þær
standi a. m. k. vikutíma.
Það var mikið hlegið í rétt-
arsalnum, þegar Eichmann
lýsti því yfir með hátíðlegum
alvörusvip, að hann hefðá
„aldrei verið Gyðingahatari".
Hann kvaðst hafa verið „ein-
dreginn þjóðernissinni“, sem
hefði „verið óheppinn“.
Iíuldar og
lítil spretta
STRÖNDUM, 7. júlí. — Fjallfoss
kom hér í gær með stauia í
bryggju á Djúpuvík.
Hér fer að byrja sláttur upp
úr 10. þ. m. Þó hafa flestir bænd
ur hér um slóðir meiri trú á
að byrja slátt seinni hiluta viku,
Annars er langt frá að komin
sé góð spretta, því vorið hefur
verið kalt. — Regína.