Morgunblaðið - 31.08.1961, Blaðsíða 13

Fimmtudagur 31. ágúst 1961
MORGUNBLAÐltí
13
Kosningasvik kommúnista
enska Rafvirkjasambandinu
f 35 þús .orða löngum dómi'
úrskurðaði Winm dómari við
„Royal Court of Justice", að
kommúnistar í forystu Raf-
virkjasambandsins hefðu með
ómenguðum svikum við kosn-
ingarnar um aðalritara sam-
bandsins í desember 1959, tekizt
að koma þar að einum manna
sinna, hinum sanirtrúaða kom-
múnista Frank Haxell.
Mál þetta var höfðað eftir að
úrslit kosninganna höfðu verið
kunngerð í febrúar 1960. Máls-
höfðendur voru hinn andkomm-
úníski andstæðingur Haxells,
John Byrne og Frank Chapple,
sem var í framboði sem vara-
ritari sambandsins. Chapple var
Ejálfur ikommúnisti áður fyrr,
en yfirgaf Kommúnistaflokkinn
eftir atburðina í Ungverjalandi
1956. Án hinnar miklu þekking-
ar hans á vinnubrögðum kom-
múnista hefði málið aldrei feng
izt upplýst.
Málið hefur vakið feikilega
athygli í Englandi, en hefur
vafalaust mikla þýðingu víðar
en þar vegna þess, hve góða inn
sýn það gefur í starfsaðferðir
kommúnista um allan heim.
Kommúnistar hafa 1%.
Rafvirkjasambandið (Elec-
trical Trades Union) er meðal
þýðingarmestu stéttasamtaka í
Englandi, og telur 240.000 fé-
laga, sem skiptast niður í ein-
stök félög á hverjum stað. All-
ir meðlimirnir hafa svo kosn-
ingarrétt við kjör formanns, að-
alritara og vararitara.
2000 af félögum rafvirkjasam-
bandsins eru kommúnistar, eða
tæplega 1% af meðlimafjöldan-
um. En í raun skipa kommúnist-
ar þó meirihluta í langflestum
nefndum og ráðum.
Við kosningar til aðalritara-
starfsins neyta jafnaðarlega
20% meðlimanna kosningarrétt-
ar síns. Til sigurs nægir því
frambjóðanda að fá um 20 þús.
atkvæði. Frambjóðandi komm-
únista getur reiknað með hin-
um 2000 atkvæðum kommún-
ista sem öruggum, auk nokkurs
persónufylgis þar fyrir utan.
En hvað sem öðru líður hlýtur
kommúnistum að hafa verið
það Ijóst fyrir kosningarnar,
sem fram fóru innan Rafvirkja-
eambandsins í desember 1959,
að þeir höfðu þar engar sigur-
vonir með heiðarl. starfsaðferð-
um. Engu að síður lauk kosn-
ingunum svo, að frambjóðandi
kommúnista, Frank Haxell,
hlaut 1034 atkvæða meirihluta.
Málaferlin leiddu í ljós, hvern-
ig á því stóð og hvaða ráðum
var beitt til þess að fá þann
meirihluta.
Hvers vegira lögðu konunún-
Istar áherzlu á að vinna
kosningarnar?
Það kemur fram f einum kafla
úrskurðar Winn dómara, hvers
vegna kommúnistar lögðu svo
mikla áherzlu á að fá sigur f
kosningunum hvað sem það
kostaði. Það er sá kaflinn, sem
fjallar um John Handy, einn
ákafasta undirróðursmann komm
únista. t Rafvirkjasambandinu
gekk Handy undir nafninu
,,'heiðarlegi John“, Hann er vel
gefinn og gæddur ríkri ábyrgð-
artilfinningu. Winn dómari seg-
ir um Handy:
„Hann er maður, sem er hald-
inn þeirri brennandi trú, að hin
kommúnísku trúarbrögð séu
hinn algildi sannleikur, sem hafi
að geyma hið rökrétta svar við
sérhverri spurningu um heiðar-
lega ráðabreytni — svo heiðar-
legur, að hann mundi aldrei
gera neitt, sem honum þætti
óréttlátt — nema því aðeins að
tryggð við kennisetningar kom-
múnismans eða möguleikanum á
því að vinna Kommúnistaflokkn
um gagn, krefðist annars. Að
mínu áliti gætu ekki skyldur
gagnvart Rafvirkjasambandinu
eða nokkrum öðrum félagsskap
eða mönnum fengið hann til að
breyta gegn þeirri ófrávíkjan-
legu skyldu, sem Kommúnista-
flokkurinn og hugsjónir hans
leggja honum á herðar.“
Þetta eru alvarleg orð í munni
ensks dómara. Menn verða að
Frank Haxell, sem ásamt fjór-
um öðrum var dæmdur sekur
um kosningasvik til þess að
tryggja sér aðalritarastöðuna.
minnast þess, að í Englandi,
eins og hér á landi, er Kommún-
istaflokknum tryggð sömu rétt-
indi til þess að starfa og öðrum
flokkum. Kommúnisti hefur
ekki fyrirfram verri aðstöðu en
aðrir, hvorki pólitískt né
frammi fyrir dómstólunum. Orð
Winn dómara geyma því kjarna
þess lærdóms, sem fylgjendur
vestrænna lýðræðishugsjóna
geta dregið af því, sem upplýst-
ist í málinu, um það, hvernig
kommúnistum heppnaðist að ná
andir sig aðalritarastöðunni við
kosningarnar í Rafvirkjasam'
bandinu.
Hvernig fóru
svikin fram?
Tökum aðeins nokkur dæmi
úr þessari umfangsmikla máli:
Fyrir hverjar kosningar í Raf
virkjasambandinu panta félög-
in á hverjum stað atkvæðaseðla
hjá aðalskrifstofunni. Oftast er
pantað fyrir alla í einu, enda
þótt félagsmenn, sem skulda fé
lagsgjöld fyrir meira en 5 vik-
ur, hafi ekki atkvæðisrétt. Rétt
fyrir kosningarnar eru þeir svo
taldir nákvæmlega, sem kosn-
ingarrétt hafa, og þeir atkvæða
seðlar eyðilagðir, sem um-
fram eru.
I aðalskrifstofunni er svo út-
búinn bráðabirgðalisti fyrir
prentsmiðjuna á grundvelli
fyrstu upplýsinga félaganna í
sambandinu. Við kosningarnar
1959 útbjó starfsmaður einn úr
röðum komúnista þennan lista.
Skömmu eftir að listinn var
útbúinn og sendur til prentsmiðj
unnar komu hinar endanlegu
upplýsingar frá félögunum.
Munurinn á fjölda atkvæðis-
bærra manna samkvæmt hinum
fyrri upplýsingum annars veg-
ar og hinum endanlegu upplýs-
ingum hins vegar var 26.883. En
í stað þess að tilkynna prent-
smiðjunni, eins og venjulega
hafði verið gert, að umfram-
seðlarnir skyldu sendir beint til
félaganna, sem svo myndu sjá
um að eyðileggja þá, skipaði
þessi starfsmaður, sem áður er
nefndur, svo fyrir, að hinir 26.883
atkvæðaseðlar skyldu afhentir
á St. Pancras stöðinni í Man-
chester, og þangað sótti hann þá
Winn dómari — í dómi sínum
úrskurðaði hann, að Byrne væri
hinn löglegi aðalritari sambands
ins og að kommúnistar hefðu
falsað kosningaúrslitin.
sjálfur. Hann ók svo með þá til
aðalskrifstofu sambandsins og
læsti inni í herbergi, sem hann
einn hafði lykil að.
Afgangurinn af atkvæðaseðl-
unum var sendur til hinna ein-
stöku félaga og þaðan voru þeir
sendir til félagsmanna. Ritari
rafvirkjafélagsins í Southamp-
ton, sem er andstæðingur kom-
Formaður Rafvirkjasambands-
ins Frank Foulkes var einn
hinna fimm, sem hlut áttu að
svikunum.
múnista, setti seðlana í póst kl.
10,50 fyrir hádegi laugardaginn
12. desember, en kvöldið áður
hafði hann skrifað utan á um-
slögin. Ásamt bréfunum til ann
arra félagsmanna lagði hann
bréfið til sjálfs sín, til þess
að fylgjast með því, hvenær fé-
lagsmenn fengju seðlana.
Bréfin með atkvæðaseðlunum
voru ekki borin út á sunnudeg-
inum, þar sem póstur er ekki
borinn út á helgidögum í Eng-
landi frekar en t. d. hér á landi.
Atkvæðaseðill ritarans sjálfs
komst til skila strax á mánu-
dagsmorgun og lá í bréfa-
kassanum, þegar hann kom
heim frá vinnu %inni.
En sér til mikillar undrunar
fann hann að auki fjögur önn*
ur bréf með atkvæðaseðlum,
sem þegar höfðu verið fyljtir
út, og voru þeir allir stimplað-
ir „Southampton kl. 18,45 13.
desember (sunnudag)“. Þóttist
hann þá strax vita, að þessir
seðlar gætu ekki hafa verið með
al þeirra, sem hann setti í póst
á laugardeginum, því að þeir
komust ekki til félagsmanna
fyrr en á mánudagsmorgun.
Rannsókn réttarins leiddi i
Ijós, að eftir „bráðabirgðalistan-
um“ höfðu 387 atkvæðaseðlar
verið pantaðir fyrir félagið í
Southamton. Samkvæmt hinum
endanlega lista voru 306 á
kjörskrá. Þessir 306 atkvæða-
seðlar voru sendir frá prent-
smiðjunni til félagsins, en um-
framseðlarnir 81 voru meðal
þeirra, sem læstir voru inni í
aðalskrifstofu sambandsins. Með
einhverju móti höfðu þeir ver-
ið teknir þaðan. fluttir til
Southamton, útfylltir með nafni
frambjóðanda kommúnista og
sendir til ritara SouthamptoD-
félagsins.
Starfsmaður 1 „erindrekstri."
Nær því hið sama gerðist f
Woolston og Belfast. Það hefur
þó verið nokkur ráðgáta, hvern-
ig umframseðlarnir komust út
til félaganna frá aðalskrifstof-
unni. f Belfast-málinu upplýst-
ist það þó, að komúnistinn Ro-
bert McLennan, sem var settur
vararitari sambandsins, flaug
frá London til Belfast hinn 8.
desember til þess að reka þar
erindi . sambandsins. Og um-
framseðlarnir, sem sendir * voru
til Belfastfélagsins, voru allir
sendir frá sama stað á sama
tíma — þ. e. a. s. frá Belfast
hinn 8. desember.
Winn dómari úrskurðaði því á
þessari forsendu, að McLennan
hefði gert sig sekan um kosn-
ingasvik.
f samþykktum Rafvirkjasam-
bandsins er mælt svo fyrir, að
kosningaúrslitin frá hinum ein-
stöku sambandsdeildum skuli
hafa borizt aðalskrifstofunni í
síðasta lagi með fyrsta pósti á
fimmta degi eftir fund í félag-
Frh. á bls. 17.
Landabréf dagsins
Vandamálið um það, hver
eigi að vera fulltrúi Kína hjá
Sameinuðu þjóðunum, hefur
árlega skotið upp kollinum á
Allsherjarþingi SÞ. Meirihluti
þingsins hefur hingað til ver
ið fylgjandi tillögum Banda-
ríkjanna um að fresta umræð
um um þetta vandamál. Jafn
framt því sem þátttökuríkj
um SÞ hefur fjölgað, hefur
þessi meirihluti minnkað og
við atkvæðagreiðslu um þetta
efni í fyrra voru 42 ríki hlynnt
því að fresta málinu, 34 á móti
en 22 sátu hjá. Að undanförnu
hafa komið fram upplýsingar,
sem benda til þess, að Banda
rikin íhugi nú endurskoðun á
afstöðu sinni til aðildar Kína.
Slík breyting væri eðlileg af
leiðing af því, að útlit er fyrir,
að ýmis hinna 22 ríkja, sem
hjá hafa setið, muni styðja
aðild Rauða-Kína. Þetta hefur
vakið ótta í Bandaríkjunum
um að meirihluti Allsherjar-
þingsins muni í september
styðja aðild Rauða-Kína. —
Bandaríkjamenn minna á, að
er Kóreustyrjöldin skall á,
réðust hermenn Rauða-Kína
gegn liðssveitum SÞ, auk þess
sem Rauða-Kína hefur ávallt
átt í landvinningastyrjöldum
við friðsöm nágrannaríki. —
(Tíbet, Indland, Indó-Kina og
fleiri). Þar að auki er sannað
að kommúnistastjórnin í
Rauða-Kína lætur framleiða
eiturlyf í stórum stíl og smygl
ar þeim til nágrannaríkjanna.