Morgunblaðið - 29.10.1961, Síða 1

24 slður
48. árgangur
246. tbl. — Sunnudagur 29. október 1961
Frentsmiðja MorgunblaSsliU
Þess mynd tók Amþór Björnsson síðdegis á föstudaginn af jaðri hraunfióðsins, sem komið hefur úr eldsprungunni í Öskju. Hæð
hraunsins má marka af mönnunum á myndinni, en þeir eru Mývetningar, sem fyrstir komust landleiðina til Öskju á föstu-
dag, svo sem sagt var frá hér í blaðinu í gær. — Sjá ennfremur myndir á bls. 3 og baksíðu.
■ ■
Oskjugosið í rénun
en nýir gígar geta myndast
Jarðfræðingar tóku myndir
niður í eldspúandi gígana
Frá blaðamanni Mbl., Elínu Pálmadóttur með leið-
angri Sigurðar Þórarinssonar í Öskju.
Reynihlíð í gærkvöldi:
-— 1 ALLA NÓTT hefi ég horft á eldsúlurnar úr 150
metra langri sprungu í Öskju. Gígarnir í sprungunni sendu
hraunsletturnar á víxl í 200—300 metra hæð og slengdu
þeim síðan niður á gjárharmana, ýmist glóandi, eða kóln-
út að Víti ag þekur það. l>á er
austurfjallið einnig þakið vikri.
Hraunstrauimurinn liggur út
um Öskjuop, sem er þrír kíló-
metrar á breidd, og fyllir nýja
hiíaunið það hlíða á milli.
Þegar út úr opinu kemur sikipt-
ast hraunstraumarnir. Sá, sem
við komium að í nótt, var um þnír
metrar á hæð og sextíu metrar
á breidd. Rann hann einn meter
áfram á hverjum 50 sekúndum.
Nú er mest hreyfimg á nyrzta
armi hraunsins, en samfara því
að gosið hefur minnkað, þá hef-
ur dregið úr hraða hans, og renn
ur anmurinn nú einn meter á
hverjum 3—4 mínútum.
STÖÐUGT MINNKANDI
Sigurður Þórarinsson segir að
gosið hafi farið stöðiugt minnk-
andi frá því hann sá það fyrst,
þó enn gjósi myndarlega. Erfitt
sé að segja nokfcuð ákveðið um
Framhald á bls. 23.
Móður-
sýki
segir Krúsjeff
Moskva, 29. október (AP)
KRfJSJEFF forsætis-
ráðherra Sovétríkjanna sagði
í dag, að tilmæli, sem Sovét
ríkjunum hafa horizt víðs-
vegar að úr heiminum, um
að hætta við að sprengja
fimmtíu megalesta kjarnorku
sprengju séu hrein móður-
sýkL
Krúsjeff lét þannig um-
mælt í tilefni samþykktar
Allsherjarþings Sameinuðu
þjóðanna um að skora á
Rússa að hætta við að gera
þessa tilraun. Vísaði for-
sætisráðherrann samþykkt
þingsins algerlega á hug svo
og öðrum samþykktum og
tilmælum sama efnis —
sagði, að sú staðhæfing, að
tilraunirnar væru siðlausar,
væri hin furðulegasta rök-
semd. Gaf Krúsjeff ljóslega
í skyn að sprengja yrði
sprengd á mánudag eða
þriðjudag, eins og þegar
hefði verið ákveðið.
>> m i
Alyktunin
afhent
RÍKISSTJÓRNIN símaði í
gær þingsályktun um mót-
mæli gegn risasprengingu
Sovétríkjanna, sem samþykkt
var á Alþingi. til íslenzka
sendiráðsins í Moskvu og
fól senidiherranum að af-
henda hana tafarlaust ríkis-
stjórn Sovétrikjanna.
London, 28. okt. (AP)
SENGHOR, forseti Senegals, sem
verið hefur í opinberri heimsókn
í Bretlandi hélt í morgun til Pa»-
ísar. Viðræður Senghors og
brezku stjórnarinnar síðustu daga
hafa verið mjög vinsamlegar Og
líklegar til að efla verulega ván-
áttu þjóðanna í framtíðinni.
andi og dökkum á lit. Fyrri hluta nætur horfðum við á
þetta frá fjallsbrúninni austan megin eldstöðvanna, en er
líða tók á nóttina, minnkuðu eldarnir þótt enn væru þeir
stórkostlegir.
Slaknaö á spennu síöustu
daga í Berlín
UNDIR morgun vorum vlð feg-
ia að setjast niður á „Nýja Is-
land“, eins og dr. Sigurður Þór-
arinsson kallaði nýja hraunið,
en á það var komin svo mikil
skorpa að hægt var að setjast
niður og ylja sér á glóðimii und-
ir, en 10 stiga gaddur var þarna.
Þessi stórkostlega sprunga er
norðar en hverirnir voru, og
Btefnir í vest-suðvesbur til aust
6uðausturs þvert á línu hveranna.
Sprungan hefur orðið til í litlum
hól, en þessi öfluga „moksturs-
vél“ hefur nú hlaðið upp 70 m.
háu fjalli umhverfis sig.
TÓKU MYNDIR
NIÐUR í GÍGINN
á sjálfum gígnum, kíktu ofan í
hann. smelltu myndum, en höfðu
sig síðan sem skjótast á brott frá
hraunslettunum. Tók Árni kvik
mynd niður í gíginn. en Sigurð-
ur litljósmyndir. Létu þeir báð-
ir mikið af hve stórfenglegt hað
hafi verið að líta niður í eldhaf-
ið, en ekki er fólki ráðlagt að
leika þetta eftir.
10 FERKÍLÓMETRA
HRAUN
Sigurður Þórarinsson áætlar
að alls hafi runnið þarna hraun,
sem er tíu ferkílómetrar að
stærð, en að sjálfsögðu hefur
engin mæling farið fram á því.
Hraunið hefur runnið 600—700
Berlín, 28. okt. (AP)
SÍÐUS'x’U daga heiur ríkt
mikil spenna á mörkum
borgarhlutanna í Austur- og
Vestur-Berlín — en í morg-
un virtist hafa nokkuð slakn-
að á henni, a. m. k. um hrið.
Ástæðan fyrir atburðum síð-
ustu daga er sú, að austur-
ir annað stöðvað ferðir
bandarískra óeinkennis-
klæddra hermanna þótt þeir
væru í bifreiðum, greinilega
merktum bandaríska her-
námsliðinu. Hafa Austur-
Þjóðverjar krafizt að sýnd
væru persónuskilríki.
Bandaríska hernámsstjórn-
in neitar með öllu að fall-
ast á þessa kröfu Austur-
Þjóðverja, enda sé hún hrot
á fjórveldasamningnum um
Berlín. Til áherzlu hefur
stjórnin sent óeinkennis-
klædda hermenn inn í Aust-
ur-Berlín í skjóli vopnaðra
hermanna.
• Viðbúnaður og vopnaskak
A miðvikudag og fimmtudag
stóðu hermenn Bandaríkjamanna
og Austur-Þjóðverja gráir fyrir
járnum við borgarmörkin, en að
kvöldi fimmtudagsins héldu 30
rússneskir stríðsvagnar og jeppa
Framh. á bls. 2.
Sigurður Þórarinsson os: Árni
Stefánsson hlupu upp á barminn
metra í áttina að Víti og Oskju-,
vatni. Þykkt lag al vikri er alltlÞyzk yfirvold hafa hvað ef