Morgunblaðið - 14.11.1961, Blaðsíða 13

Þriðjudagur 14. nóv. 1961
MORGVTSBL AÐIÐ
13
Átján barna faðir í álfheimum.
. Kröfunni var lýst
of seint
NYLEGA var kveðinn upp í I
Hæstarétti diómiur í máli, er reis |
út af ágreiningi um lýsingu
kröfu í þroatbú.
30. ágúst 1958 var verzlunin
Þinigvellir, h.f. í Vestmannaeyj-
um tekin til gjaldþrotaskipta.
Eins og lög gera ráð fyrir var
opinber innkölluin gefin út til J
Bkuldheimtumannia og skorað á I
þá að lýsa kröfum sínum fyrir L
17. janúar 1959. Er kröfulýsing-
arfresti lauk hafði allimörgum
kröfum verið lýst í búið.
Við upphaf gj'aldþrotaskipt-
anna hafði stjórn Þingvalla h.f,
lagt fram skrá yfir bókfaerðar
Bkuldir fyrirtækisins. Meðal
skuld'heimtumanna samkvæmt
þeirri skrá var Afgreiðsla smjör
Ííkisgerðanna og var inneign fyr
irtækisins talin nema kr. 14.018,
35.
Ásgríms-
safn
UM ÞESSAR imundir er eitt
ár liðið síðan Asgrimssafn var
opnað almenningi. Hefir safnið
nú hafið útgáfu á listaverka-
kortum fyrir jólin, og urðu fyi
ir valinu tvær þjóðsagnateikr
ingar, Bútoolla og Atján barna
faðir í álfheimum, og olíumál-
gefur út listaverkakort
Afgreiðsla smjörMikisgerðanna
var ekki meðal beirra fyrirtækja,
sem lýst hafði kröfum sínum
f búið fyrir lok kröfulýsingar-
frestsins. Fyrri hluta aprílmán-
®ðar 1959 barst skiptaréttinum í
Vestmannaeyjum bréf, þar sem
uimboðsmaður Afgreiðslu smjör-
líkisgerðanna gerði kröfu í
(þrotabúið, samtals að upphæð
rúm.ar tuttugu þúsund krónur.
IÞessum kröfum andmæltu aðrir
(kröfuhafar og lagði því skipta-
réttu.r Vestmannaeyjia úrskurð
é þennan ágreining.
Áfgreiðsla smjörlíkisgerðanna
gerði þær kröfur á hendur þrota
ibúinu, að teknar yrðu til greina
við skipti á búinu kröfur þær,
er tilteknar eru í kröfulýsingar-
bréfinu frá því í apríil 1959, að
upphæð kr. 22.513,22 auk kostn-
aðar, en til vara, að kröfurnar
verði teknar til greina, eims og
Iþrotamaður lýsti þeim við gjald
þrotauppgjörið kr. 14.018,35.
Þessar kröfur rökstuddi sækj-
andi á þá leið, að þær væru enn
í fullu gildi, þar eð þær hafi ver
ið gefnar upp af forsvarsmönn-
lim Þingvallla h.f., og síðan hafi
kröfunuim endanlega verið lýst
S apríll 1959, löngu áður en leið að
lokum Skiptanna. Um óeðliiegan
drátt væri ekki að ræða, þar sem
endanleg kröfulýsing hafi ekki
verk af Heklu, málað árið
1923. Eru þessi listaverk i
eigu safnsins.
Kortið af Heklu er prentað
í litum, og er að öllu leyti
unnið hérlendis. Vandað hef-
ir verið mjög til þessarar út-
gáfu. Myndamót af Heklu-
kortinu var gert í Prentmót
h.f., og vann það verik Eiríkur
Smith listmálari. Prentun önn
uðust Litmyndir s.f. í Hafnar-
getað farið fram fyrr en víxlar
þeir hefðu verið innleystir, sem
sbóðu fyrir skuld þessairi.
Gagnaðilar andmæltu rökuim
þessuim.
Urskurðuir skiptaréttar féll á
þá leið, að ekki skyldi taka kröf
uná tiil greina.
Afgreiðsla smjörlíkisgerðanna
áfrýjaði til Hæstaréttax, en þar
urðu niðurstöður á sama veg.
1 forsenduim Hæstaréttardóanis-
ins segir, að áfrýjandi hafi ekki
lýst kröfú sinni í búið fyrr en í
aprílmánuði, enda þótt gefin
firði. Kortið er tvöfalt, og á
bakhlið þess er mynd af As-
grími, ásamt stuttum texta á
ensku og dönsku. Er þetta kort
hin fegursta jólakveðja til
vina og fyrirtækja erlendis.
Hér í Reyikjavík er Heklu-
toortið til sölu í Asgrímssafni.
En vegna þess að safnið er
ekki opið nema 3 daga í viku,
verður það einnig selt í Bað-
stofu Ferðaskrifstofu rikisins.
skuldheimtumanna og kröfulýs-
ingarfrestur samkvæmt henni
hefði runnið ú* þ. 17. janúar.
Hafi hann því glatað rétti sín-
um til að fá hana tekna til greina
við úthlutun af eignum þrotabús
ins. Síðan segir: „Skiptir ekki
máli um þetta, þó að skuldar
Þingvalla h.f. við áfrýjanda hafi
verið getið á skuldalista, sem
stjórnendur nefnds félags af-
hentu skipbaráðenda."
Afrýjandi var dæmdur til
greiðslu málskoetnaðar.
A Norðurlandi eru toortin til
sölu í Listmuna- og blóma-
búð KEA á Atoureyri.
Þjóðsagnakortin eru einnig
tvöföld, og á þau er prentaður
skýringatexti á íslenzik'U Og
ensku. Eru þau kort seld í
nokkrum bóka- og ritfanga-
verzlunum í Reyikjavík, og
einnig á nokkrum stöðum úti
á landi.
Minkur kominn
ÞÚFUM, 11. nóv. Minkur er nú
kominn að ísafjarðardjúpi. Nú
nýlega kolnu tveir menn á bif-
reið að mink, sem bar silung í
kjaftinum austan Isafjarðar, sem
er innsti fjörður Djúpsins.
Er talið af kunnugum mönnum
að minkur hafi átt greni á s.l.
vori á Tjarnarnesi, sem er mil'li
Laugabóls og Arngerðareyrar.
Þyikir héraðsbúum illur gestur
kominn í héraðið.
væri út opinber innköllun til
Fundur barna-
kennara í Kef lavík
AÐALFUNDUR félags barna-
toenmara í Keflavík var haldinn
3. þ.m. Mikil óánægja ríkir meðal
félagsmanna, vegna lélegra launa
kjara stéttarinnr.
Var samþykkt að skora á stjóm
S.Í.B. að vinna af alefli að því að
eftirfarandi úrbætur fáist hið
bráðasta:
1. að barnakennarar fái autoa
greiðslu fyrir al'lar stundir, sem
'þeir kenna fram yfir 36 á viku,
(og þurfi eigi að bæta uþp
septemiberkeninslu eða annað).
2. að yfirvinna kenmara greið
ist með saima álagi og yfirvinna
annara strafsmanna ríkisins.
3. að óiheiimilt sé að ráða rétt-
indalausa menn f kennarastöður.
4. að kennaralaun hæfcki nú
þegar um minnst þriðjung.
5. að kennarar fái full laun
þegar á fyrsta kernsluári sínu.
Stjórnarkjör fór svo, að for-
maður var endurkosinn Eyjólfur
Þór Jónsson, Ingvar Guðmunds-
son ritari og Þorsteinn Kristins-
son gjaldkor.i
AF ÖLLUM hinum marglitu
Eápukúlum dægurskva'ldursins,
virðast orð Hannesar Pétursson-
ar komast lengisit út í bláinn.
Hannes er ekki enn farinn að
ekilja að það sé stoortur á hábt-
vísi hjá sveinstaula eins og hon-
um að vera að ráðast á afmælis-
igrein um skáldið Kristmann Guð
mundsson sextugan. — Hann
’lýsir því meira að segja yfir, að
ekki sé fráleitt að hann fari
senn að svara eftirmælum um
menn. —
Menn sfkyldu aetla að með árás
Binni á þessa afmælisgrein hafi
Hannes viljað ómerkja hin
mörgu og lofsamlegu uimmæli
erlendra bókmennta'manna um
Kristmanm Guðmuindsson. — En
»»ú sér Harnnas að ekki er annað
fært en að viðurkenna öll þessi
ummaeli og segir. — „Hvergi í
Igrein mimni gerði ég minnstu til-
raiun till að ómerkja þessa hjart-
Hólgnu (Ekki er Hannesi bein-
Jánis vel við þá) ritdóma, enda
var hún elkki til þess skrifuð." —
(Þá veit maður það. ■— En meðal
annarra orða, — til hvers var
greinin skrifuð, Hannes?
Hannes kvartar undan því að
ég skuili vera að vekja athygli á
þeirTÍ staðreynd að menmimgar-
páfi kommúnista Kristinn E.
Anidrésson hafi komið Hannesi
uipp sem skáldi, með auglýsinga-
brelluim hinnar skipulögðu menn
ingar, sem kommúnisbar eru al'ls
•taðar alræmdir fyrir. Það er svo
annað mál að síðan hefur þessi
hlöðukálfur gengið í allar þær
jötur þar sem helzt var von
einbverrar tuggu. Framboð hans
á lista Sjálfstæðismanna veitti
honum aðgang að jötu AB. Síð-
an gekk Hannes í hina laigða-
prúðu hjörð Ragnars í Smára og
réð sig loks í vist hjá Helga
Sæmundssyni!
Það er von að maður með
svoná gott peningavit álasi mér
fyrir ,að eiga ekki hús! — Ekki
get ég þó sagt að fé og frami
Hannesar sé mér öfundarefni og
ekki virðist þetta hafa gert
Hannes ýkj'a ánægðan með hlut-
skipti sitt, ef dæma má eftir hin
um lítiimannlegu árásum og níði
Hannesar uim ýmsa rithöfunda,
sem hann virðist ful'lur öfundar
útí.
Eg er heldur ekki að ásaka
Hannes um stefnuleysi. Hannes
hefur alltaf fylgt ákveðinni
sbefnu og verið einlægur flokks-
rnaður í „Eg-fyrst-flokknum“,
því er alveg örugg.t að treysta.
Allir vita að Hannes er nú
Sjálfstæðismaður og hann vill
því láta menn vorkenna sér er
'hann segir . . . „ég er laumu-
kommúnisti. Hefur kommum
bætzt góður Kðsmaður í Morgun-
blaðsherbú ðunum. “
Eg hef hvergi fullyrt, að Hann-
es væri laumukommi og aldrei
hef ég heldur kallað Hannes
„góðan liðsmann". Eg er hrædd-
ur um að sjálfáánægjan hafi,
villit honum sýn engu síður en
vini hans Sölva Helgasyni forð-
um. Bg sagði: — „Spurningin er,
hvort ástæðan til, að Hannes
skrifaði „afmælisgreinina", sé
einfeldni og meðfæddur skortur
á háttvísi, — eða hvort Hannes
er að biðja um gott veður í
Þjóðviljanum á undan útkomu
hinnar nýju bókar sinnar, með
því að vera einskonar Tróju-
hestur í Morgunblaðsherbúðun-
um“? Eg hef bvergi sagt að
fyrri skýringin sé ekki jafh-
senniieg, en önnurhvor hlýtur
að vera rétt. Hannes má velja!
— Hitt er staðreynd að bóik-
'menntarógur Har.nesar Pétuns-
sonar í ræðu og riti er nákvæm-
lega hinn sami og allra „ipenn-
ingarkommúnista".
Það er algjör hræsni þegar
Hannes er að tala uim heiðarlega
bókmenntagagnrýni í þessu
sambandi. Við slíka gagnrýni
hef ég aldrei haft neitt að at-
'huga. 1 grein minni var ég að
deila á hið skipulagða listníð:
— órökstutt fleipur, sem hvísl-
að er manna á milli og stundum
sett á prent. Mest af þessu níði
er ungað út á sellufundum og
virltum kommúnistum fyrirskip-
að að gera það að almennings-
áliti og helzt að koma því inn í
hægri blöðin. Tilgangurinn með
þessu listníði er að drepa niður
þá höfunda og listamerm, sem
vinna gegn úbbréiðslu kommún-
ismans.
Það er þetta níð, sem ég bef
verið að vara rnenn við og það
á vitanlega ekkert Skylt við heið
arlega bókmenntagagnrýni.
Hannes segir: „Satt að segja, hef
ég persónulega engan áhuga á
skáldverkum Kristmanns Guð-
mundssonar11 .... Hvaða fræði-
maður mundi kaila þetta heiðar-
lega gagnrýni? — Á Hannes við
að hann hafi ekki lesið bækum-
ar ,eða að í þeim sé engan ljós-
an blett að finna? — Á nákvæm-
lega þennan sama hátt eru kom-
múnistar vanir að afgreiða and-
stæðinga sína, — með órök-
studdu listníði í stað gagnrýni.
Og svo er það Kristian Elster.
— Eg hélt að ég hefði sýnt fram
á það með nægilega ljósum rök-
um fyrir venjulegt fól'k að það
sem Kristian Elsteir (eina heim-
ild Hannesar) hefur að segja um
Kristmann Guðmundsson er að
langmestu leyti lof um skáldið.
Elster segir t. d. Han (Kristmann
Guðmundsson) er et týpisk for-
fattertalenit en ekte romanfor-
teller. — Han eier dessuten
stemning og det er fölsom rytme
í beretningen, og han kan í höj
grad levendegjöre en situation
og menneskene í den. Og han
kan ogsa fremstille en karakter
og konflikter mellem mennesker
særlig í de unge ar. — Det er
menneskesyn, fantasí og tekn-
ing í hans boker.
Hver maður getur séð, að
þessi síðasta setning á ekki við
um eina bók, eins og Hannes
vill vera láta, heldur einnig um
fyrri bækur Kristmanns. Og
Blsber segir ennfremur „Det er
í skildringen af det store gallari
av de mange typer at boken har
sin styrtoe, og det er særlig her
man igjen fomemmer den
tenkende og talentfuile forfat-
ter.“ Ef Hannes skilur norsku
hlýtur hann að vita hvða igjen
þýðir. Þessi uimsögn Blsbers um
Kristmann Guðmundsson sem
hann nefnir „gáfaðan og íhugul-
an rithöfund“ visar hér einnig
til fyrri bóka Kristmanns.
Og h vað er nú eftir af þessu
eina vitni sem Hannes leiðir
fram gegn Kristmanni? — Af-
sakið, ég gleymdi því, að í síð-
ustu grein sinni kemur Hannes
með tvær nýjar heimildir til
stuðnings máli sínu: 1) Það sem
hann sá í glugga { bókabúð í
Þýzkalandi! 2) Það sem hann
heyrði eftir manni, sem heyrði
eftir manni í bókabúð í Reykja-
vík! Ætlast þessi nýi Glugga-
gæir til að slíkar heimildir séu
ræddar atvariega?
Eg ætla mér ekki að fara að
deila um það við Hannes hvort
Kristmann hafi orðið að þola
rógburð og ilknælgi landa sinna.
Það er öllum nema vöggubörnum
kunn saga, og ef Hannes hefur
lesið ævisögu skáldsins þarf
hann ekki að tala eins og álfur
út úr hól .En þar sem Hannes
Framh. á bls. 14.