Morgunblaðið - 23.01.1962, Qupperneq 8

8
MORGUWBLAÐIÐ
Þriðjudagur 23. jan. 1962
til þess, að bifreiðinni vax stolið
og hún ónýtt.
Til vaæa krafðiat Vátrygginga-
félagið þess, að yrðj íkki litið
svo á, að stefnandi hefði sýnt af
sér stórkostlega óvarkárni, þá
yrði vátryggingarupphæðin
lækkuð um 25% skv. 12. gr. 3.
mgr. hinna alm. vátryggingar-
Bíleigandinn sýndi óvarkárni
Kaskó-trygging lækkuð
NÝLEGA var kveðinn upp í
Hæstarétti dómur í skaðabóta-
máli, er Sveinn B. Bjarnason,
bifreiðarstjóri, Seljavegi 5 höfð-
aði gegn Vátrygginga rfél ag iruu
h.f. * til greiðslu bóta vegna
skemmda á bíl, er Sveinn átti og
fannst stórskemmdur upp í Hval-
firði.
Málavextir voru á þessa leið:
Stefnandinn í málinu, Sveinn
B. Bjarnason, sem er leigubif-
reiðarstj óri að atvinnu hafði
fevöld eitt í marz 1960 skilið bif-
reið sína eftir á bílastæðinu milli
Safnbússins og Arnarhvols hér í
bæ. Er hann ætlaði að sækja bif-
reiðina nokkrum dögum síðar
var hún horfin.
Sama dag frétti hann, að bif-
reiðin hefði fundizt oltin upp í
Hvalfirði, og er hann ásamt rann-
sóknarlögreglumanni fór upp í
Hvalfjörð fannst bifreiðin á
hvolfi niður í fjöru, þar sem
heitir undir Múlafjalli í um
35—40 metra fjarlægð frá vegin-
um og mátti bifréiðin heita gjör-
ónýt.
Umfangsmikil rannsókn fó<r
fram hjá Rannsóknarlögreglunni
í Reykjavík á því, hver væri
valdur að verknaði þessum, en
ékki tókst að upplýsa það.
Sveinn B. Bjamason hafði bif-
reiðina vátryggða í kaskó-trygg-
ingu hjá Vátryggingafélaginu
fyrir kr. 90.000.00 en bifreiðin var
Kaiser gerð, smíðaár 1954.
Stefnandi taldi verðunæti bif-
reiðarinnar eftir slysið vera kr.
7.000.00 og taldi því, að Vá-
tryggingafélagið ætti að greiða
tjónið, sem nam því kr. 83.000.00
enda hefði hann greitt vátrygg-
ingariðgjöld skilvíslega.
Vátryggingafélagið krafðist
sýknu og byggði kröfu sína á
því, að stefnandi hefði sýnt af
sér stórkostlega óvarkárni með
því að Skilja bifreið sína eftir
á nefndu bílastæði og láta hana
standa þar dögum saman í hirðu
leysi. Honum hefði verið kunn-
ugt um, að mjög auðvelt hefði
verið að komast inn í bifreið-
ina, þar sem læsing á einni hurð-
inni hefði verið biluð. Sain-
kvæmt 10 gr. hinna almennu vá-
tryggingaskilyrða, sem prentuð
séu aftan á tryggingarskirteini
bifreiðarinnar séu skemmdir, er
stafi af stórkostlegri óvarkárni,
undanskildar ábyrgð félagsins.
Slík óvarkárni hefði áitt sér stað
í þessu tilfelli og hún hefði orðið
Læknisvitjun á
Ströndum
Gjögri, 19. janúar.
SÍÐAN 6. janúar sl. hefur oftast
verið hér vitlaust veður. Hinn ný-
skipaði læknir á Hólmavík, Hösk-
uldur Baldvinsson, kom hingað
11. jan. með Skjaldbreið frá
Hólmavík. Fór Höskuldur víða
um hér í byggðarlaginu, því gigt
geisar hér í mörgum karlmönn-
um á bezta aldri.
S1 þriðjudag ætlaði Höskuld-
ur læknir yfir Trékyllisheiði gang
andi ásamt góðum og kunnug-
um fylgdarmanni, en þeir urðu
að snúa við því þá skall á blind-
hríð. í gær íór Höskuldur aftur
á stað yfir Trékyllisheiði og veit
ég ekki annað en sú ferð hafi
gengið vel.
Kl. 2,30 í dag kom Björn Páls-
son flugmaðui og sótti húsfrú
Elísabetu Guðmundsdóttir frá
Melum, sem hefur verið rúm-
liggjandi að undanförnu, en beð-
ið eftir að flugveður yrði sl. hálfa
aðra viku. Elisabet er á níræðis-
aldrx.
Eftir hádegi í dag birti til Og
er nú bezta veður. — Regína.
skilyrða, en þar segir: Hafi óvar
kárni valdið, sem þó ekki má
telja stórkostlega, má félagið
draga allt að 25% frá skaðabót-
unum.
Úrsliit málsins urðu á sömu
leið, bæði í héraði og fyrir Hæsita
rétti. Taldi héraðsdómarinn, að
hegðun stefnanda hefði ekki fal-
ið í sér stórkostlega óvarkárni,
en þegar þess sé gætt, hversu
auðvelit hefði verið að komasit
inn í bifreið stefnanda eins og
læsingarútbúnaði hennar hafi
verið háttað, yrði ekki hjá því
komizt að telja það gálaust af
honum að skilja bifreiðina eftir
í hirðuleysi á bílastæðinu dög-
um saman. Segir síðan: „Að vísu
er ekki sannað, inn um hvaða
dyr þjófurinn hefur farið, en
eins og málum er hér háttað,
verður að skýra þaim vafa stefn-
anda í óhag.“
Með hliðsjón af ofangreindri
12. gr. 3. mgr. var því talið rétt,
að lækka bætur til stefnanda
um y4 hluta og þannig Skyldi
Vátryggingafélagið greiða stefn-
anda kr. 62.250.00 í bætur.
Svo sem fyrr segir var dómux
þessi staðfestur í Hæstarétti og
var Vátryggingafélagið dæmt til
að greiða málskostnað fyrir báð-
um réttum alls kr. 10.400.00 auk
vaxta af hinni dæmdu upphæð.
AKRANESI, 20 jan. — Fjöl-
mennur fundur, sem haldinn var
í skipstjóra og stýrimannafélag-
inu Hafþór á Akranesi 16. jan.
samþykkti að sfeora á alþingi og
ríkisstjórn: að veita enga frekari
undanþágu til togveiða innan fisk
veiðilögsögunnar. Telur fundur-
inn að útgerð smærri skipa stafi
hin mesta hætta a£ slíkum ráð-
stöfunum og þar sé enga lausn að
finna á vandamálum togaraút-
gerðarinnar. — Oddur.
Þrjár hljómsveitir í Þórscafé
UM ÁRAMÓTIN varð sú breyt
ing á í Þórscafé, að K.K. sextett-
inn, sem hefur spilað þar fyrir
dansi undir stjórn Kristjáns
Kristjánssonar mörg undanfarin
ár, hætti að leika þar, og hyggst
hljómsveitarstjórinn og flestir úr
sextettinum að hvíla sig á músik
atörfum að nokknx eða öllu leyti
um óákveðinn tíma.
Það er Lúdió-sextettinn og
Hans Kragh.
Andrés Ingólfsson.
Hljómsveit Andrésar Ingólfsson-
ár, ásamt söngvurunum Stefáni
Jónssyni og Harald G. Haralds,
sem sjá um músík fyrir Þórs-
café í stað K.K. áður. En eins
og verið hefur þá leikur Hljóm-
sveit Guðmundar Finnbjörnsson-
ar fyrir dansi þar á fimmtudags-
og laugardagskvöldum.
Lúdó-sextettinn og Stefán leika
í húsinu á miðvikudögum, föstu-
dögum og Sunnudöguim. Hljóm-
sveit Andrésar Ingólfssonar leik-
ur þar á mánudögum og þriðj u-
döngum.
Fyrirliði Lúdó er Hans Kragh
Júlíusson, en hann leifeur sjálf'ur
á trommu í hljómsveitinni. —
Aðrir í sextettinum eru eins og
áður er getið Stefán Jónsson,
söngvari, Hans Jensson, saxófón,
Ólafur Gunarsson, gítar, Sigurð-
ur Þórarinsson, píanó og Sigurð-
ur Baldvinsson, kontrabassi.
Hljómsveitarstjórinn Hans K.
Júlíusson, sagði að þeir félagar
væru mjög ánægðir yfir að hafa
fengið tækifæri á að lei'ka fyrir
dansi í Þórscafé þrjú kvöld vik-
unnar. — Samkomusalur, efitir-
lit og öll aðstaða fyrir hljóm-
sveit er sú bezta er á verður kos-
ið í þessum efnum, svo að við
viljurn gera Okkar til að leggja
þessum fjölsótta skemmtistað lið
þannig, að gestirnir kunni sem
bezt við sig.
Aðsurður um vinsælustu dans-
lögin og dansa, kvað hann Twist-
dans vera að komast á „toppinn“
þessa mánuðina, dansaður eftir
lögunum, Pepermeant-twist og
Evrybcdy twistin dauwn í Merco.
Andrés er þegar víðfrægur orð
Trúin á opin-
beru afskiptin
í LEIÐ ARA í Alþýðublaðinu1
16 þ. m. svarar Benedikt Grön-
dal, alþingismaður greiðlega
fyrirspurn, er vér gerðum til
hans í Morgunblaðinu þ. 14. þ.
m., og kunnum vér honum
þakkir fyrir það.
Aðalatriði fyrirspurnar vorr-
ar voru þessi: a. Hvaða ástæður
telur alþingismaðurinn fyrir
því, að meiri nauðsyn sé hér á
verðlagseftirliti en í Noregi? b.
Af hverju getur frjáls sam-
keppni um viðskipti hér, síður
en annarsstaðar, tryggt neyt-
endum hagstæðast verð?
Ástæðan til fyrirspurnar
vorrar voru ummæli alþingis-
mannsins í grein í Alþýðublað-
inu þ. 7. þ. m.
Þegar vér höfum fyrst og
fremst nefnt og haft í huga
verðlagsákvæðin, en Gröndal
verðlagseftirlit, þá meina báð-
ir það sama. Annars er
hér um tvennt að ræða, því
auðvitað gæti verið um verð-
lagseftirlit að ræða af opinberri
hálfu, án þess að samtímis væru
opinber ákvæði um verðlagn-
inguna sjálfa.
Engin opinber ákvæði um
álagningu á vörur eru nú í
gildi í Noregi, sbr. bréf Sam-
bands norskra stórkaupmanna-
félaga til okkar, dags. 13. sept.
sl., en þar segir m. a. orðrétt:
„I dag er praktiskt talt ikke
noen vare prisregulert“.
Varla munu menn álíta að
jafnaðarmannastjórnin í Noregi
hafi afnumið verðlagsákvæðin
af sérstakri umhyggju fyrir
kaupmönnum. Hitt mun sönnu
nær, að henni hefur verið orðið
það fyllilega Ijóst, eins og
stjórnum annarra vestrænna
landa, að verðlagsákvæði, sem
voru stríðsfyrirbæri, höfðu
gengið sér til húðar og tryggðu
neytendum ekki hagstæðast
verð, en því hlutverki gegnir
nú bezt hin frjálsa samkeppni.
Um frjálsa samkeppni segir
Guðmundur Finnbjörnsson.
inn fyrir ágætan leik á alto-sax-
ófón og hljómsveitarstjórn enda
fengið mjög góða undirstöðu-
menntun í hljóðfæralei'k. Fyrir
tveim árum varð hann t.d. þeirr-
ar sæmdar aðnjótandi að fá skóla
styrk frá hinu heimsþekkta
músikblaði „Down-Beat“ til árs-
dvalar í Berklee Sohool of Music
í Boston, — og var hann þá val-
inn úr hópi þúsunda hljóðfæra-
leikara.
Aðrir þeir er leika í hljómsveit
Andrésar Ingólfssonar eru Gunn-
ar Sigurðsson bassi, Gunnar
Framhald á bls. 9.
Gröndal, að hún geti hér eigi
tryggt neytendum lægsta verð
líkt því eins vel og í stærri
löndum, vegna smæðar þjóðar-
innar, og þess hve markaðurinn
er lítilL
Hér gætir að voru áliti mis-
skilnings á eðli frjálsrar sam-
keppni, en hún ein hefur í för
með sér, að sá einn, sem bezt
býður í verði og vörugæðum
fær viðskiptin, hvort sem um er
að ræða stóran markað eða
smáan.
Svo má benda á það, að hér
keppa tvær greinar verzlunar-
innar um hylli viðskiptavin-
anna, annarsvegar kaupfélögin
og hinsvegar kaupmenn.
Því hefur verið lýst yfir af
forsvarsmönnum kaupfélaganna,
að þeir álíti að frjáls sam-
keppni og þá um leið milli þess-
ara tveggja aðila, tryggði neyt-
endum hagstæðast verð og það
álit er alveg rétt að vorum
dómi.
Það er vitað mál, að verð-
lagsákvæðin tryggja neytand-
anum alls ekki lægsta verð,
heldur eru þau aðeins tak-
mörkun þess, hve háan hundr-
aðshluta verzlunin fær í sinn
hlut fyrir að annast kaup og
sölu vörunnar, algerlega án til-
lits til þess, hvað varan kostar.
í tölulið 2 í grein sinni minn-
ist alþingismaðurinn á iðnað,
sem hafi hér sérstöðu vegna
þess að aðeins sé eitt fyrirtæki
á einhverju sviði, og sem þá
hafi einokunaraðstöðu. Þá spyr
alþingismaðurinn hvernig hægt
sé að tryggja hag neytenda I
slíkum tilfellum.
I þessum orðum er að vísu
óbein, en samt mikil viðurkenn-
ing á nauðsyn samkeppninnar.
Hvað þá sérstöðu áhrærir þeg-
ar aðeins eitt iðnfyrirtæki er á
hverju sviði, sjáum vér engin
vandkvæði á að tryggja eðlilega
verðmyndun framleiðslu þeirra
með hæfilegum verndartollum og
frjálsum innflutningi. Annars er
þetta atriði, sem snýr fyrst og
fremst að iðnaðinum, og þá
hans að fjalla um það.
í Síðasta töluliðnum í svari
alþingismannsins ræðir um ó-
stöðugt og hækkandi verðlag og
þegar hætta sé á verðbólguhugs
unarhætti, þá sé varhugaverð-
ara en ella að afnema verð-
lagseftirlit.
Margar orsakir liggja til
þess, að verð á heimsmarkað-
inum hlýtur að vera sífelldum
breytingum undirorpið, og ekki
er það yfirleitt álitið, að slíkt
sé næg ástæða til að hið opin-
bera haldi uppi kostnaðarsömu
verðlagsbákni.
Varðandi verðbólguhugsunar-
háttinn, sem vér vildum mega
skilgreina nánar, sem ótta við
að peningarnir missi enn frekar
kaupmátt sinn, þá eru nú ýmis
tákn á lofti eftir að viðreisnar-
áform núverandi ríkisstjórnar
komu til framkvæmda, að hér
sé bati á ferðinni, t. d. með
hækkun sparifjárinneigna og
ætti þessa bata að gæta enn
frekar eftir því sem tímar líða
og trúin á gjaldmiðlinum styrk-
ist. —
Við erum algerlega sammála
Gröndal um mikilvægi sam-
komulags og vinnufriðar í land
inu, og að svo miklu leyti sem
verðlagið hefur hér áhrif á, þá
á að láta kosti hinnar frjálsu
samkeppni njóta sín til fulls til
hagsbóta fyrir einstaklinga,
stéttir og þjóðarheildina.
Stjórn
Félags ísl. stórkaupmanna.
V