Morgunblaðið - 12.05.1962, Blaðsíða 13

f Laugardagur 12. maí 1962
MORGUWBLAÐIÐ
13
SEl.TJARNARNES
jýjetL
El.UOAAfjvoGÚl?’

ALFTANES
/. 200*»
fcJssvogur
KOPAV
GAROAHRAVN

HAFNA FJÖRÐU R^'Æ
j G.7ÖQ/W;

REYKJAVIK-EGNEN 1:50.000 F^G
IDÉ TIL EN PLAN
PETER BREDSDORFF, PRQFESSOR, ARKITEKT M.A.A.
NY ÐOUGÐEBYQGELSE
íNYINOUSTRI
HOYEOTRAFIKUNIER
Heildarskipulag Reykjavíkursvæðisins
UPPDRATTURINN hér að
ofan sýnár tillögu práfessors
Bredsdorff að framtáðarskipu
lagi Reykjavlkursvæðisins,
sem nær yfir Reykjavík,
Kápavogskaupstað, Hafnar-
fjörð, Seltjarnameshrepp,
Garðahrepp, Bessastaðahrepp
og Mosfellssveit. Dekkstu
svæðin á uppdrættinum sýna
hin fyrirhuguðu iðnaðarhverfi
en verulegur iðnaður er þeg
ar meðfram strandlengjunni
frá Laugarnesi að Elliðaár-
vogi. Svo sem kunnugt er, er
einmitt á þessu svæði, þ.e. í
Ellilðaárvogi og Grafarvogi,
gert ráð fyrir fxamtíðarhöfn
Reykjavikur, sem nægja mun
fyrir 500 þúsund manna borg
ásamt hinni núverandi Rvík-
urhöfn. !>á verða iðnaðarsvæð
in umhverfis Grafarvog, að
Gufunesi, inn í Korpúlfsstaða
land og á Geldinganesi. Loks
er gert ráð fyrir iðnaðar-
hverfi sunnan og vestan Hafn
arfjarðar, sem næði ^yfir Hval
eyrina og meðfram strönd-
inni suðvestan hennar.
Svæðin, sem merkt eru mr.
1 og 2, eru meginhluti Heið-
merkur, en þar verður ábyggt
gróðurlendi, sem nær allt frá
Suðurlandsvegi (við Silunga-
polil) að hinum fyrirhugaða
Hafnafjarðarvegi, nálægt Víf-
ilsstöðum. Svæði það, sem
merkt er nr. 3, verður opið
svæði í Garðahrauni, en þar
er mjög sérkennilegt lands-
lag, einkum meðfram sti’önd-
inni.
ýf Viðskiptahverfi
Svæði þau, sem merkt
eru með langstrikum eru fyr
irhuguð ibúðarhverfi.
Svæði „A“ sýnir hinn
gamla miðbæ Reykjavíkur,
svæði „B“ ei' fyrirhugað við-
skiptahverfi sunnatn Miklu-
brautar og austan Krimglu-
mýrabrautar, og svæði „C“
sýnir fyrirhugað viðskipta-
hverfi í Hafnarfirði. Litlu
femingarnir á víð og dreif
um svæðið sýna svo viðskipta
miðstöðvar í hinum einstöku
íibúðarhverfum, sem áœtlað
er, að nái hvert um sig yfir
5000 manna byggð.
Svörtu línurnar á uppdrætt
Inum tákna helztu umferðar-
æðar Reykjavíkursvæðisins.
Helztu nýjungarnar í þeim
efnum eru nýr Hafnarfjarðar-
vegur frá Elliðaárvogi og
og tenging Suðurlandsvegar
við Vesturlandsveg í grennd
við Grafarholt, en þaðan lægi
einn vegur, er tengdist Miklu
braut
1 greinargerð þeirri, sem
práfessor Bredsdorff lætur
tfylgja tillöglu sirlni, fjallar
hann um og tekur tillit til
líbúafjölgunar á Reykjavíkur
svæðinu fram til ársins 1980,
líklégrar þróunar atvinnu-
vega, hugleiðir möguleika og
hlutverk þessa svæðis, athug-
ar landrými og loks gerir
hann grein fyrir heppilegri
staðsetningu fyrirhugaðra
byggingarsvæða.
★ 60% landsmanna á
Reykjavíkursvæélnu
Miðað við, að árleg fólks
fjölgun á íslandi næstu 20 ár
verði 2%, verður fólksfjöld-
inn á landinu öllu um 265.000
manns árið 1980. Er gert ráð
fyrir, að þá búi í Reykja-
r
vík einni 116.000—130.00
manns, en á Reykjavíkursvæð
inu ölliu 140.000—160.00
manns, eða um 60% allra
landsmanna.
★ Iðnaðurinn
fær vaxandi
þýðingu
Að því er atvinnuvegina
varðar, er gert ráð fyrir, að
staða landbúnaðarins verði
svipuð og nú er, þ.e. fullnægi
innanlandsmarkaði hvað mat-
vælaframleiðslu snertir. I>á
er miðað við, að fiskveiðar
skapi sem hingað til megnið
af útflutningsvörum landsins
og fiskiðnaður ýmiss konar
aukist stórlega. Gert er ráð
fyrir aukningu skipasmíða,
vinnslu jarðefna og stórauk-
innf hagnýtingu vatnsorku til
ýmiss konar starfsemi. Um
Reykjavík sérstaklega segir
t.d.: Fiskveiðar munu skipta
tiltölulega minna máli fyrir
Reykvíkinga en áður var,
hins vegar mun jðnaður
skipta meira máli, og er haxm
nú þegar mjög alhliða.
★ Landrými á íbúa
eykst
1 skipulaginu er miðað við
aukið landrými á íbúa, m.a
vegna þess, að fjölskyldur
verða fámennari, og vaxandi
tilhneiging er til bygginga
smáhúsa í stað fjölbýlishúsa
Vaxandi bifreiðaeign lcrefst
aukinna gatna og bifreiða-
stæða, og aukin almenn vel-
megun skapar kröfur um
meiri þjónustu hins opinbera.
★ 5000 manna
íbúðarhverfi
Gert er ráð fyrir myndun
lítilla íbúðarhverfa, sem
hvert hefði um 5000 íbúa, en
við þann íbúafjölda eru skóla
hverfi borgarinnar miðuð.
Hvert þessara hverfa mundi
ná yfir 90—150 ha lands, eftir
því, hve mörg einbýlishús
eru í þeim og stærð fjölbýlis-
húsa. Þar sem áætluð íbúða-
fjölgun á svæðinu öllu er um
80.000 manns, munu rísa á
því 10 ný íbúðarhverfi, þó að
30.000 manns taki sér búsetu
í Reykjavík. Til dæmis um
eitt slíkt íbúðarhverfi tekur
Bredsdorff hverfi með sam-
tals 1430 íbúðum, sem skipt-
ustu þannig niður í fjölbýlis-
hús og einbýlishús, að fjöl-
býlishúsin væru 62%, eða 885
libúðir, og tækju yfir 30 ha
lands, en eimbýlishúsin væru
38%, eða 545 íbúðir, og tækju
yfir 55 ha lands. Auk þessa
þarf svo landrými fyrir skóla
með íþróttavelli, barnaleik-
völl og vöggustofu, írístunda-
heimili og almenningsleikvöll,
bpkasafn, kirkju fyrir annað
hvort hverfi og um 6000 ferm.
lóð fyrir verzlanir og smá-
verkstæði. Hverju hverfi má
svo ljúka á nokkrum árum og
ganga frá görðum og gras-
blettum. Og aukist íbúafjöld-
inn ekki með þeim hraða, sem
skipulagstillaga hans gerir
ráð fyrir, má auðveldlega
fækka eða fjölga íbúðarhverf
unum.
Þá má nefna nokkur atrði,
sem máli skipta um staðsetn-
ingu fyrirhugaðrar byggðar á
svæðinu:
a) Við staðsetningu íbúð-
arsvæða þarf að gæta þess, að
þau liggi vel við samgöngu-
æðum, bæði til miðbæjarins
og vinnustaða.
b) Líklegast virðist, að
ný höfn komi við Elliðaárvog,
en jafnframt verði höfnin í
Hafnarfirðj nýtt svo sem unnt
er. Flugvöllurinn liggur mjög
heppilega miðað við innan-
landsflug og er miðað, við
að hann verði notaður næstu
20 ár. Er í greinar.gerðinni
gert ráð fyrir, að unnt muni
að koma fyrir flugvellj sunn-
an Hafnarfjarðar.
c) Frárennslismál, sem
víða erlendis valda miklum
erfiðleikum, virðast heldur
auðveld viðfangs á svæðinu.
d) Gera þarf ráð fyrir
hitaveitugeymum og er mjög
nauðsynlegt að samvinna
komizt á vatnsveitumál svæð-
isins. Nauðsynlegt er vegna
vatnsbóla, að óbyggt verði á
tilteknu svæði við Elliðavatn.
e) Við staðsetningu íbúða
hverfa verður að gæta þess
vandlega, að tryggt sé sem
bezt útsýni Þá ber einnig af
fremsta megni að skapa skjól.
f) Á vissum svæðum er
ekki gert ráð fyrir bygging-
um, til dæmis ekki við Elliða
vatn, eins og áður segir og
ekki heldur í Heiðmörk eða í
Garðahrauni.
g) Óæskilegt er, að byggt
verði þar, sem jarðvegsdýpi
er mikið, þ.e. meira en 4 m,
eða þar sem klöpp liggur
grunnt og því sprenginga
þörf.
Ibúðahverfi fyrir 50 þús. manns