Morgunblaðið - 13.06.1962, Blaðsíða 13

Miðvikudagur 13. júní 1962
MORGUlVltLAÐlÐ
13
Formaður VARÐBERGS,
Guðm. H. Garðarsson við-
skiptafræðingur, setur ráð-
stefnu VARÐBERGS í Há-
skóla fslands á annan hvíta-
sunnudag.
— Varðberg
Framh. af bls. 1.
stæðra og frelsisunnandi þjóða í
efnahags-, stjóm- og varnarmál-
um. Við hittumst hér á yzta
fajara veraldar til að ræða um
íramtíð vestrsenna lýðræðis-
þjóða, til að hlýða á mál hæfra
stjórnmálaleiðtoga í þessum efn-
um, og síðast en ekki sízt til að
igera okkur hæfari til að gegna
því mikilvæga hlutverki, hver
ffyrir sína þjóð og allir í heild,
að vinna saman að vernd frelsis
og lýðræðis".
Frumkvæði Varðbergsmanna —
NATO brjóstvörn frelsisinis
Að ávarpi formanns loknu tók
fforsætisr'áðherra, Ólafur Thors,
ttil máls, og birtist hér kafli úr
ávarpj hans:
„>að hefur lengi verið land-
lægur ósiður hér á íslandi, að ó-
róaöflin vaði uppi og herji óá-
reitt á landsfólkið, sem oft og
einatt, vegna skorts á réttum upp
lýsingum, lætur laðast til fylgis.
■Nú hefur sú breyting á orðið, að
það eru Varðbergsmenn sem
ffrumkvæðið eiga að fundarhöld-
um, en hinir að undanhöldum.
Mikill meiri hluti íslenzku
(þjóðarinnar hefur frá öndverðu
skilið hina geysimiklu þýðingu
NATO fyrir varðveizlu heims-
ffriðarins. Hitt er svo skiljanlegt,
að skilyrðislítið fylgi við starf-
semi NATO á vafalaust erfiðara
uppdráttar hér en í flestum eða
öllum öðrum NATO-löndunum.
Liggja til þess ýmsar ástæður,
m.a. eðlileg varfærni smláþjóðar,
sem lengst ævi sinnar hefur þol-
að raunir vegna erlendra yfir-
drottnunar, um að láta af hendi
tommu lands síns eða sjálfs-
ákvörðunarréttar um einhver
málefna sinna. Að svo margir
íslendingar samt sem áður berj-
ast af heilum hug fyrir sterkri
þátttöku íslands í NATO, stafar
af því, að í heild skilur þjóðin,
að NATO er brjóstvörn frelsis-
ins, að án íslands er NATO ekki
mægilega sterkt og að öll starf-
eemi NATO er til verndar hug-
sjónum, sem Islendingar vilja
heldur deyja fyrir en lifa án.
\ Ef til vill geta heimamennirn-
ir ekki lagt mikið nýtt eða gagn-
legt til málanna. Enginn skyldi
þó útiloka það fyrirfram. Leyfið
mér í því sambandi — og misvirð
ið ekki við mig — að vitna til
orða eins hins kunnasta stjórn-
málamanns Evrópu fyrsta fjórð
ung þessarar aldar. Hann sagði:
„Guð hefur útvalið smáþjóð-
irnar til þess að færa göfugustu
vínin að vörum mannanna barna,
svo að hjörtu þeirra megi gleðj-
ast, andans sýn glæðast, trú
þeirra vaxa og styrkjast“.
Þetta er skoðun Lloyd George,
svo við skulum vera bjartsýn“.
Ófreskju kommúnásmans
má aldrei gleyma
Loks flutti Pétur Benediktsson,
bankastjóri, formaður Samtaka
um vestræna samvinnu, ræðu.
Hóf hann máls á því að fagna
ráðstefnu þeirri, sem nú væri
haldin hér á landi. Þar yrði fjall
að um framtíðarverkefni Atlants
hafsþjóðanna næsta áratug — og
þegar rætt væri um Atlantshafs-
þjóðirnar mætti með sanni segja,
að þetta sameiginlega heiti ætti
betur við Ísland en allar hinar
þjóðirnar, því að landið lægi úti
í miðju hafinu, sem bandalagið
er kennt við.
Pétur Benediktsson ræddi um
bið mikla gildi, sem slíkar ráð-
stefnur hefðu fyrir samstarf
bandalaggþjóðanna. Það væri
mannlegur veikleiki að líta á
eigin vanda sem heimsins
stærsta vandamál, og einungis
með lestri, ferðalögum, gagn-
kvæmri kynningu og viðtölum
fengju menn rétta mynd af því,
sem væri að gerast hjá öðrum
þjóðum, og öðluðust skilning á
þeim margvíslegu málum, sem
biðu úrlausnar. Hann sagðist ekiki
gera ráð fyrir, að þessi ráðstefna
leysti öll vandamál frekar en aðr
ar ráðstefnur, en hún yrði vafa-
laust til þess að auka þekkingu
og víðsýni þátttakenda.
Síðan gerði ræðumaður ein-
ræði kommúnismans að um-
ræðuefni, drap í því sambandi á
leyniskýrslur þær úr herbúðum
kommúnista, sem Morgunblaðið
birti nýlega nokkra kafla úr. —
Las hann m.a. stuttan kafla úr
lýsingu þeirri, sem ungkommún-
isti einn gaf á ástandinu í Kína,
og lagði síðan áherzlu á, hvílík-
ur skjöldur Atlantshafsbandalag
ið hefði orðið þjóðunum, sem að
því standa. Bandalagið hefði á-
orkað miklu, ekki einungis hvað
snertir varnir þjóðanna gegn á-
sælni kommúnista, heldur og á
sviði efnahagsmála, menntamála
o. s. frv. Að’ lokum sagði Pétur
Benediktsson, að við yrðum að
horfast í augu við hætturnar, og
aldrei að gleyma hinni komrnún-
ísku ófreskju.
—
Að setningarathöfninni lokinni
héldu þátttakendur upp í Bif-
röst í Borgarfirði, þar sem ráð-
stefnan stendur til fimmtudags,
en á föstudag lýkur henni í
Reykjavík.
70 þátttakendur
í gær hófust svo í Bifröst fund
ir á ráðstefnu Varðbergs,
„Atlantshafsþjóðirnar næsta ára
tug“, en hana sækja fulltrúar
æskumanna frá fjórtán af fimm
tán ríkjum Atlantshafsbanda-
lagsins, svo og fulltrúar frá að-
Nýju læknarnir tíu, talið frá vinstri: Sverrir Georgsson, Leifur Jónsson, Egill Jacobsen,
Ólafur Jónsson, ólafur Gunnlaugsson, Guðni Ólafsson, lyfsali, Halldór Halldórsson, Inger
Idsöe, Guðjón Sigurbjörnsson, Páll Asmundsson og Jóhannes Bergsveinsson.
Tíu nýir læknar
Einn fékk præ
FYRIR hvítasunnuna bættust
tíu ungir og efnilegir menn í
hóp íslenzkra lækna. Þeir
hafa að vísu varla „bréf upp
á“ það ennþá, en prófinu er
örugglega lokið og það stóð-
ust þeir með prýði. Einn í
hópnum, Páll Ásmundsson,
fékk meira að segja ágætis-
einkunn og það er sjaldgæft.
Til þess að hljóta þá eink-
< unn þurfa menn að fá að
meðaltali hvorki meira né
minna en 14% stig af 16
mögulegum. Og það þarf að
líta í bók til þess.
Tíðindamaður Morgunblaðs
ins frétti af hinum nýbökuðu
læknum á næstu grösum dag
inn sem þeir luku síðasta
prófinu. Þeir voru þá í heim
sókn hjá Guðna Ólafssyni,
apótekara í Ingólfsapóteki,
og þangað skauzt blaðamað-
urinn.
Það var létt yfir hópnum,
enda uppskerutíminn hafinn
fyrir alvöru eftir margra
ára sáningu. Þrír höfðu verið
við læknisfræðinámið í 9
ár, aðrir þrír í 8 ár og fjórir
í 7. Páll var einn þeirra
síðastnefndu. Hann er giftur
Sigrúnu dóttir dr. Sigurðar
Sigurðssonar landlæknis og
eiga þau eitt barn, dóttur,
sem verður eins árs 17. júní
n.k. Eins og allir vita hefur
það með árunum orðið æ
algengara að stúdentar —
ekki síður 1 læknisfræðum
en öðrum greinum — gifti
sig áður e* námi er lokið.
Og þessi hópur er ekki und-
antekning. Það er líka sízt
að undra, því að þó allt
gangi eins og í sögu eiga
fæstir eftir nema eitt til tvö
ár í þrítugsaldur þegar lækn-
isfræðinámi lýkur.
— En hvað tekur nú við
hjá þeim kandidötunum?
— f sumar fá þeir nóg að
gera við að fylla upp í skörð
þeirra sem taka sér fri frá
störfum. Einn verður á Akra
nesi, annar á Vífilstöðum, sá
þriðji tekur að sér hvorki
meira né minna en þrjár
sýslur norðanlands og svo
mætti áfram telja. En í haust
skapast óvissan. Á þessu ári
hafa alls 26 studentar lokið
læknaprófi — tveim fleira en
í fyrra, þegar fjöldinn þótti
þó ærinn. Afleiðingin er sú,
að nær öll kandidatspláss eru
skipuð. Útlitið «r því ekki
sem allra beat.
En eitt er þó víst og það
er, að þessar bágu horfur
létu nýbökuðu læknarnir tíu
ekki á sig fá.
alstöðvum þess í Paris. Samtals
eru þátttakendur um 70, og þar
af eru útlendingar rúmlega helm
ingur. Er þetta allt ungt fólk,
sumt stundar enn skólanám, ann
að hefur nýlokið námi, og fæst
það við hin margvíslegustu störf.
í hópi gestanna er einn þingmað
ur, Reginald Prentice, kjörinn
fyrir Verkamannaflokkinn í
Lundúnum. fslenzkur þingmaður
sækir og ráðstefnuna, Benedikt
Gröndal, ritstjóri.
Erlendu gestirnir komu hing-
að til lands á sunnudag flugleiðis
frá París. Komu þeir til Kefla-
víkurflugvallar, þar sem Moore
aðmíráll hafði boð inni fyrir inn-
lenda og erlenda þátttakendur.
Gestirnir skoðuðu flugvöllinn, á
mánudag var ekið til Reykja-
víkur, þar sem ráðstefnan var
sett, eins og fyrr segir, og sam-
dægurs var haldið að Bifröst.
Nefndaskipun
Þá um kvöldið var skipað í
Ráðstefna VARÐBERGS sett í Háskóla íslands á annan í hvítasunnu.
(Ljósm. Kristján Magnússon).
nefndir. Reginald Prentice frá
Bretlandi er formaður nefndar,
sem fjallar um það, hverja mynd
NATO, OECD og EEC ættu að
taika á sig í framtíðinni. — Einar
Benediktsson er formaður annarr
ar nefndar, sem ræðir spurning-
una: Getur efnahagsleg samein
ing leitt til stjórnmálalegrar
sameiningar? — Jean Provost
frá Frafcklandi er formaður
þriðju nefndarinnar, sem ræðir,
hvað gera skuli til að styrkja
samfélag Atlantshafsþjóðanna.
-- XXX ----
Kl. 9 í gærmorgun hófst* al-
mennur fundur, og var Guðmund
ur H. Garðarsson fundarstjóri.
Benedikt Gröndal, ritstjóri, flutti
fyrsta erindi ráðstefnunnar og
ræddi utanríkisstefnu íslands.
Upphaflega var gert ráð fyrir
því, að Guðmundur f. Guðmunds-
son utanríkismálaráðherra, flytti
erindi um sama efni, en vegna
forfalla kom Benedikt Gröndal í
hans stað.
Hlutleysi íslands væri nafnið
tómt.
Benedikt gerði í stuttu máli
grein fyrir sögu þjóðarinnar,
hvernig hún hefði lotið erlend-
um yfirráðum, barizt fyrir sjálf
stæði og loks unnið sigur. Þá
ræddi hann um stefnu íslands í
utanríkismálum, síðan landið
fékk málin í sínar hendur, og
sagði, að íslendingar hefðu gert
sér grein fyrir því, þegar upp
úr síðari heimsstyrjöld, að hlut-
leysi yrði aðeins nafnið tómt fyr
ir ísland, og með aðild sinni að
Atlantshafsbandalaginu hefðu ís
lendingar tryggt sjálfstæði sitt
eins vel og hægt er á vorum
dögum.
Meirihluti fslendinga hlustar
ekki á kommúnista.
f því sambandi ræddi Benedikt
um starfsemi kommúnista hér á
landi, sagði m.a., að þótt við
hefðum í upphafi formlega miót-
mælt hernámi Breta, hefðu
kommúnistar í stríðslok krafizt
þess, að við segðum möndulveld
unum stríð á hendur. Þá hefði
mikill meirihluti fslendinga ekki
hlustað á kommúnista, fremur en
nú á dögum, enda hefðu komm-
únistar skipt sex sinnum um
skoðun á þvi, hvort ísland ætti
að vera hlutlaust eða ekki.
Vilji þjóðarinnar skýr.
Kommúnistar einbeittu sér rnú
í áróðri gegn aðild að NATO,
krefðust hlutleysis — en vilji
þjóðarinnar kæmi fram í einum
kosningunum af öðrum: aftur
og aftur yrði það Ijóst, að 80—
85% íslendinga kysu samstöðu
með frjálsum þjóðum og höfn-
uðu kommúnistum.
Benedikt drap á landhelgismál
ið og sagði, að framkoma Breta
hefði haft mjög slæm áhrif á
samband okkar við NATO, og við
hefðum verið lánsamir, að ekki
kom til alvarlegri hluta en raun
ber vitni. Lausnin, sem fengizt
hefði á deilunni, hefði greini-
lega hlotið stuðning mikils meiri
hluta þjóðarinnar, og sambandið
við Bretland hefði komizt í eðli-
legt horf á ný.
Viðskipti við kommúnistablökk-
ina dragast saman.
Þá ræddi hann um verzlunar
viðskipti við Sovétríkin, hvernig
þau hefðu sprottið upp úr lönd
unarbanninu í Bretlandi árið
1952. Sagði B. G., að Sovétríkin
hefðu margsinnis freistað íslend
inga með boðum um fjárlán, sem
alltaf hefði verið hafnað. Hinar
víðtæku ráðstafanir hinnar nýju
ríkisstjórnar til að létta af verzl
unarhöftum, hefðu þegar leitt til
þess, að viðskipti við kommún-
istaríkin hefðu dregizt saman,
Ræðumaður gerði að umtals-
efni dvöl varnarliðsins í landinu
Framhald á bis. 23.