Morgunblaðið - 30.08.1962, Blaðsíða 2

2
MOKGVNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 30. ágúst 1962
Iðnsýningin á Akureyri
Úr ræðu Jónasar G. Rafnars
Akureyri, 29. ág.
1 TILEFNI af aldarafmæli Akur-
eyrar er m. a. efnt til iðnsýn-
ingar, og sýna þar framleiðslu-
vörur sinar 29 iðnfyrirtæki á
Akureyri.
Sýningin var opnuð í gær kl.
18 að viðstöddum forseta íslands
og öðrum gestum, sem bæjar-
stjóm Akureyrar hefur boðið til
þess að vera við hátíðahöldin.
Opnunarræðu flutti Jónas G.
— Adenauer
Framhald af bls. 1.
gamli v-þýzki kanzlari hafi
greinilega misskilið afstöðu
Stóra-Bretlands og auk þess mis-
túlkað yfirlýsingar Macmillans,
forsætisráðherra í neðri málstof-
unni.
Til þess að leggja frekari á-
herzlu á afstöðu brezku stjóm-
arinnar birti utanríkisráðuneytið
hiuta af bréfi Macmillans, for-
sætisráðherra, þar sem ákveðið
er tekið fram, að Stóra-Bretland
ósiki eftir að leggja Sinn skerf
til stjórnmálaeiningar Evrópu í
framtíðinni, jafnskjótt og samn-
ingarnir um aðild Breta að efna-
hagsbandalaginu hafa verið leidd
ir Ul farsælla lykta.
Opinberlega er ekki gert mikið
úr málinu. Adenauer hefur lýst
skoðun sinni á málinu á svipað-
an hátt áður. En að Adenauer
skuli hafa sagt, að Macmillan
hafi sagt eitt í neðri málstofunni
og annað 1 bréfi- sínu til Aden-
auers, er álitið skaðlegt. Opin-
berir aðilar álíta. að Adenauer
sé konfinn á enn öndverðari meið
við aðra stjórnarmeðlimi og með-
limi flokks hans.
Blaðafulltnii Bonn-stjómarinn
ar, von Hase, sagði að Adenauer
hefði gert sér ljóst, að hann hefði
fengið skakkar upplýsingar um
ummæli Macmrllans í neðri deild
inni, og því hafi hann óskað eftir
því, að þau ummæli hans
yrðu fjarlægð úr sjónvarps-
viðtalinu. Sjónvarpsstöðin í Ber-
lín „Sender freie Berlin“ neitaði
hins vegar að gera nokkrar breyt
ingar á viðtalinu. „Ef Adenauer
hefði vitað, að ummæli hans
myndu hafa slíkar afleiðingar,
þá hefði hann mælt á aðra vegu“,
sagði von Hase. Blaðafulltrúinn
lagði þó áherzlu á þá skoðun Ad-
enauers, að v-þýzka stjórnin áliti,
að samningar mn stjórnmála-
samband sex-ríkjanna í efnahags
bandalaginu ættu að halda á-
fram, burt séð frá því, hvernig
samningar gengju um aðild
Breta að efnahagsbandalaginu.
Er von Hase var að því spurður,
hvort Adenauer óskaði þess, að
Stóra-Bretland gerðist aðili að
stjórnmálasambandi, s v a r a ð i
hann óbeint, að Adenauer væri
á þeirri skoðun, að Stóra-Bret-
land ætti að gerast aðili að efna-
hagsbandalagimi með stjórnmála
samband í framtíðinni í huga.
Þegar frekari spurningar voru
lagðar fyrir von Hase, sagði
hann, að þátttaka Breta í stjórn-
málasambandi væri hluti af þró-
un. „Mikið er komið undir Sam-
veldisráðstefnunni, sem haldin
yrði í London 10. sept.“, sagði
hann.
í viðtali, sem vikublaðið
„Sonntagsblatt" birti við Ger-
hard Schröder, utanríkisráð-
herra, í Hanover á miðvikudag,
segir ráðherrann, að löndin 6 í
efnaihagsbandalaginu eigi að
haida áfram viðleitni sinni til
að koma á fót stjórnmálasam-
bandi eins fljótt og hægt sé, en
Stóra-Bretland eigi að fá að láta
í Ijósi álit sitt. „Við höfum alltaf
verið á þeirri skoðun, að aðeins
meðlimir efnahagsfoandalagsins
eigi að gerast aðilar að stjórn-
málasambandi", sagði Schröder.
Ráðherrann sagði ennfremur að
aðild Breta að efnahagsbanda-
laginu væri æskileg bæði af efna
hagslegum stjórnmálalegum
ástæðurr eikarnir væru
margir. .ert af vandamál-
uium væri oievsanleat.
Rafnar, alþm., sem sæti á í und-
irbúningsnefixid hátíðahaldanna.
Kvað Jónas markmið sýningar-
innar vera að gefa yfirlit yfir
þróun iðnaðar í bænum og
bregða upp mynd að getu hans í
dag. Sagði Jónas það ekki orka
tvímælis, að Akureyri hefði á
undanfömnim árum nálgazt það
meira og meira að vera iðnaðar-
bær. Sé tillit tekið til íbúatölu,
mætti segja, að Aikureyri væri
mesti iðnaðarbær landsins. —
Ástæðurnar fyrir þeirri þróun
eru margar. Fyrst og fremst nýt-
ur Akureyri legu sinnar sem að-
alsamgöngumiðstöð Norðurlands.
Höfnin hefur jafnan verið ein
sú bezta og öruggasta á landinu,
og á öðrum sviðum samgangna
hefur bærinn einnig staðið mjög
vel að vígi.
í heimild frá aldamótum er
þess getið, að í bænum hefðu þá
verið 14 trésmiðir, 8 skósmiðir,
4 járnsmiðir og þaðan af fæiri
iðnaðarmenn i nokkrum iðngrein
um. Þótt fylkingin væri þunn-
skipuð, var stofnað iðnaðar-
mannafélag í bænum, sem sýndi
brátt þrótt sinn og stórhug með
því að koma upp iðnskóla. Akur-
eyri hefur átt því láni að fagna
að eiga innan sinna vébanda iðn-
aðarmenn, sem rækt hafa störf
sín af dugnaði og kostgæfni. Er
sú stétt nú mikils ráðandi í bæj-
arfélaginu.
Á sýningunni eru sýndar bæði
vörur sem framleiddar eru á
vegum hinna ýmsu fyrirtækja
S.Í.S. og fyrirtækja einstaklinga.
S.Í.S. hóf iðnrekstur á Akureyri
um 1930, og atorkusamir ein-
staklingar hafa hafizt handa á
sviði iðnaðarins, og eru nú í eigu
þeirra fyrirtæki, sem óhætt má
telja í fremstu röð í sinni grein.
Að iðnþróuninni hafa því staðið
bæði samtök samvinnumanna og
einstaklingsframtakið, og gefur
það auga leið, hverja þýðingu
það hefur hatft fyrir bœjarfélagið
og afkomu bæjarfoúa.
Er þetta í 3. sinni, sem efnt er
til iðnsýningar á AÍkureyri. Hin
fyrs-ta var haldin í júní 1906, og
sumarið 1935 var svo haldin sýn-
ing á vegum Heimilisiðnaðarfé-
lags Akureyrar og íslenzku vik-
unnar á Norðurlandi.
Oft hefur verið fundið að
því, að atvinnuhættir íslendinga
væru of einhæfir. Þjóðin hefur
allt fram til þessa nær eingöngu
orðið að treysta á landbúnað og
sjávarafla, sem oft getur brugð-
izt. Á þá staðreynd hafa margir
merkir menn bent, og m. a. segir
þjóðskáldið, séra Matthías Joc-
humsson í grein, sem hann ritaði
um atvinnulífið á Akureyri árið
1895: „Að bærinn geti að svo
komnu stórum vaxið, er ekki
auðið að sjá, nema nýir atvinnu-
stofnar spretti upp, sem og efa-
laust verður smám saman“.
Ekki er að efa, að séra Matt-
hías hefur með þessum orðum
sínum átt við e.k. iðnað. Hefur
hann því reynzt sannspár, þar
sem Akureyri á það iðnaðinum
fyrst Og fremst að þakka, að hún
...r.„.„w,(.v/rír.v/w,wv.""rv" «■ .........wwwv"

Við komu forsætisráðherra og menntamálaráðherra til Akur-
eyrar í gær. Jónas G. Rafnar alþingismaður tekur á móti ráð-
herrunum og frúm þeirra.
E
/^NAtShnú
SV 50hnútar\
k Sn/óhoma I> Úiii&e 17 Skúrir S Þrumur W/Ml KuUotkn Zs* Hitoaht
H Hm»
L Lm,i
Um hádegið í gær var grunn NA gola, þurrt veður en víða
lægð við SA-strönd íslands en skýjað.
hæð yfir Grænlandi. Vindur Vestfj.mið og Norðurmið:
að ganga í N-átt á SV- NA kaldi, þokuloft.
Fyrrverandi bæjarst5óri Steinn Steinsen og núverandi bæjar-
stjóri Magnús E. Guðjónsson ræðast við á iðnsýningunni.
er nú orðin yfir níu þúsund
manna bær.
Þegar Jónas Rafnar hafði lok-
ið ræðu sinni, gengu gestirnir
um sýningarsali undir leiðsögu
þeirra Vigfúsar Þ. Jónssonar og
Jóns Arnþórssonar.
var aö ganga 1 iN-ait a
landi og veður að glaðna til.
Lægðin þokast austur og lítur
út fyrir NA og N-átt hér á
landi um sinn. Önnur lægð er
suður af Grænlandi, en hún
mun fara austur hjá nokkuð
fyrir sunnan land.
Veðurspáin kl. 10 í gærkvöldi:
SV-land til Breiðafjarðar og
miðin: Norðan kaldi, létt-
skýjað.
Vestfirðir og Norðurland:
NA-land, Austfirðir og mið-
in: NA gola eða kaldi, þykkt
loft og rigning eða súld.
SA-land og miðin: NA og
síðar norðan gola, víðast létt
skýjað.
Austurdjúp: SA gola, dálítil
rigning í nótt.
Horfur á föstudag:
Hæg norðanátt, bjartviðri á
Suðurlandi en skýjað norðan
lands og heldur kaldara.
Kosníngar
til þings
A. S. í.
MIÐSTJÓRN Alþýðusambands ís
lands hefur ákveðið, að kosningar
til 28. þings A. S. í. skuli fara
fram dagana 15. september til 7.
október, að báðum dögunum með
töldum.
Kosningar til síðasta þings fóru
fram í 160—170 verkalýðsfélög-
um víðs vegar um landið. Það
þing sátu um 330 fulltrúar.
Minnmgarsjóður
Helgu Sigurðar-
dóttur skólastjóra
STJÓRN Nemendasambands
Húsmæðrakennaraskóla íslands
gengst fyrir stofnun sjóðs við
Húsmæðrakennaraskólann til
minningar um Helgu Sigurðar-
dóttur, fyrrum skólastjóra. Höf
uðmarkmið sjóðsins verður að
styrkja stúlkur við nám í skól-
anum.
Minningarkort verða afhent og
gjöfum í sjóðinn veitt viðtaka í
Bókaverzlun ísfoldar, Austur-
stræti og í Bókaverzlun Sigfúsar
Eymundssonar.
— Ráðherrar
Framhald af bls. 1.
upplýsingaráðherra, hefðu
verið sviptir embættum og
gefin hefði verið skipun um
að handtaka þá. Einnig var
gefin skipun um að hand-
taka formann flokks Nkrum-
ah forseta, Cofie-Crabbe.
Sagt var, að þetta væri gert
til öryggis þjóðini.
Adejei fyrrv. utanríkisráð-
herra hefur verið náinn vinur
og samstarfsmaður Nkrumah
frá því að þeir stunduðu nám
í Bandaríkjunum, en við síðustu
kosningar í Ghana bauð Adejei
sig fram utan flokks Nkrumah.
Beið hann talsverðan ósigur í
kosningunum.
Adaimafio fyrrv. upplýsinga-
málaráðherra var blaðamaður
og lengi andsnúinn Nkrumah og
flokiki háns, en gekk síðar í
flokk forsetans og hefur verið
talinn einn áhrifamesti stjórn-
málamaður landsins að undan-
förnu. Hefur hann t.d. verið einn
af nánustu ráðgjöfum forsetans.
Sýningin er á tveimur hæðum
í hinu nýja Amaröhúsi, og er
henni mjög smekklega og hagan-
lega fyrirkomið.
Eins og þegar hefur verið get-
ið, er það markmið sýningarinn-
ar að sýna þróun iðnaðar á Ak-
ureyri, og gefur þar þvi að líta
ýmis þau tæki og vélar, sem
segja má að séu brautryðjendur
iðnaðar á Akureyri. 1 deild
þeiiTi sem er á vegum Prent-
smiðju Odds Björnssonar, er m.a.
sýnd fyrsta prentvélin, sem fyrir-
tækið eignaðist. Er hún fótstig-
in og var tekin í notkun árið
1901, en við hlið hennar stendur
nýtízku vél, sem fyrirtækið eign-
aðist í marz í vetur. Á sýning-
unni eru þær báðar í notkun.
1 sýningarnefnd eru þeir Her-
mann Stefánsson, Riohard Þór-
ólfsson og Vigfús Þ. Jónsson.
Arkitekt sýningarinnar hefur
verið Hákon Hertervig.
Kynning á
námi
stúdenta
EINS OG greint var frá í Mbl. f
gær, efnir Samband ísl. stúdenta
erlendis til kynningar- og fræðslu
fundar í íþöku í kvöld kl. 20. —•
Þar mæta stúdentar, sem numið
hafa í um 30 borgum erlendis,
svo og stúdentar frá Háskóla ís-
lands. Munu þeir veita þeim, sem
þess óska, hvers kyns fræðslu
um námstilhögun og aðstæður all
ar við þá háskóla, sem þeir hafa
stundað nám L
Stofnað Sjálfstæð-
isfélag Súðavíkur
MÁNUDAGINN 6. þ. m. var
haldinn í Súðavík stofnfundur
Sjálfstæöisfélags fyrir Súðavík-
urhrepp í Norður-ísafjarðar-
sýslu. Fundurinn hófst kl. 9 e.h,
Sigurður Bjarnason, ritstjóri,
setti fundinn og skýrði tildrög
foans, en fundarstjóri var Börk-
ur Ákason, framkvæmdastjóri,
Súðavík.
Þorvaldur Garðar Kristjáns-
son, fra- xkvæmdastjóri Sjálf-
stæðisflokksins ,flutti ræðu um
skipulagsmál flokksins og lagðl
fram frumvarp að lögum fyrir
félagið, sem síðan oar sam-
þyfckt. Stofnendur félagsin*
voru 30 að tölu.
í stjórn félagsins voru kjömir
Börkur Ákason, framkvæmda-
stjóri, formaður, Kristján Svein
björnsson, vélstjóri, Súðavík,
Elías Þorbergsson, bóndi, Meiri-
Háttardal, Kjartan Jónsson*
bóndi, Eyrardal og Karl Þor-
láks9on, skipstjóri, Súðavík,
Ennfremur fór fram kosning
fulltrúa í fulltrúaráð Sjálfstæð-
isfélaganna 1 Norður-ísafjarðar-
sýslu og kjördæmisráð Sjálf-
stæðisflokksins í Vestfjarðakjör
dærni.
Þá tóku tfl máls Áki Eggerts-
son, Börkur Ákason og Sigurð-
ur Bjarnason, ritstjóri, sera
mælti ..»-tningarorð til fundar-
manna og árnaði félaginu heilta.