Morgunblaðið - 23.01.1963, Blaðsíða 8

á
Miðvikudagúr 23. jánúár 1963
Austurey. Lengst til vinstri er fiskiðjuver í eigu fyrirtækisins. Þar er þurrkaður saltfisk-
ur, sem seldur er til Brazilíu, Spánar, Portúgal og ítalíu. Fyrir miðri myndinni er hin
glæsilega skipasmíðastöð, 48x60 m., en inni í henni er unnt að smíða tvö 400—500 tonna
skip samtímis. Hægra megin við skipasmíðastöðina sést togari, sem dreginn hefur verið
í slipp til viðgerðar, en dráttarbrautin er mjög stór, svo að þar er hægt að taka allt að
1500 tonna skip til viðgerðar. Alls vinna um 300 manns hjá fyrirtækinu.
Færeyingar reiðubúnir að hefja
skipasmíðar fyrir islendinga
FRÉTTAMAÐUR Morgun-
blaðsins hitti í gær að máli
tvo fulltrúa færeyskrar skipa
smíðastöðvar, Skála skipa-
smiðja og handilsvirki í Aust-
urey, sem komnir eru hingað
þeirra erinda að kanna mögu
leika á, að Færeyingar hefji
skipasmíðar fyrir okkur ís-
lendinga. Voru þetta fram-
kvæmdastjóri fyrirtækisins,
Sófus Thomsen, og norskur
skipaverkfræðingur, Harald
Haveland.
Sófus Thomsen lét svo um-
mælt í gær, að þeir félagar
hefðu komið til Siglufjarðar
í s.l. viku með færeyskum
togara. Síðan hefðu þeir haft
skamma viðdvöl á Akureyri
og komið hingað til Reykja-
víkur á laugardag. >eir hefðu
því ekki haft tíma til að setja
sig í samiband við nokkurn
hér, en hins vegar kvaðst
Sófus reiðubúinn til að smíða
og gera við skip fyrir okkur
íslendinga.
Dráttarbraut í Skálafirði er
frá 1905 og stendur því á
gömlum merg. Hins vegar eru
skipasmíðar þar nýjar á nál-
inni og er nú verið að ljúka
smíði fyrsta skipsins, línu-
veiðarans Boðanes frá Þórs-
höfn, sem er 300 tonna stál-
skip. Þá eru þeir og vel á
veg komnir með smíði annars
línuveiðara, 250—260 tonns.
Kvaðst Sófus ætla, að þeg-
ar fólkið væri búið að venj-
ast skipasmíðunum, sem tæki
um tvö ár, yrði unnt að Ijúka
smíði fjögurra skipa á einu
ári. Er verð þeirra hið sama
og í Noregi.
Hér eru þeir félagar Harald Haueland, skipaverkfræðingur
(til vinstri) og Sófus Thomsen framkvæmdastjóri að virða
fyrir sér skipateikningar.
Skipasmíðastöðin er dóttur- með höndum bæði fiskverk-
fyrirtæki J. F. Kjölbro, un og einnig á það þrjá tog-
Klakksvik, sem hefur' um- ara og tvö 300 tonna línu-
fangsmikinn atvinnurekstur báta.
Á myndinni sést fyrsta skipið, sem smíðað var í Skálafirði. Er það línuveiðarinn Boða-
nes, 300 tonna stálskip og búið fullkomnustu siglingar- og veiðitækjum, svo sem loran-
tæki, astiktæki, kraftblökk og ,rsjálfvirkri miðunarstöð“. Þannig útbúið kostaði skipið
1,7 millj. danskra króna. .
Guðrún Stefánsdóttir
Við andllátsfregn frú Guðrún-
ar Stefánsdóttur, konu þjóðmála
leiðtogans, Jónasar Jónssonar frá
Hriflu, hópast minningarnar að
mér og mitt í skammdegissort-
anum verður mér bjart og hlýtt
í huga og minnist vorgolunnar í
þingeysfcu dölunum og suðlægu
þeyvindanna og hinnar skæru
sólarbirtu. Ég minnist margra
glaðra ánægjusttuida á heimili
þeirra hjóna, Guðrúnar og Jón-
asar, og minnist órofa vináttu
þeir-ra beggja frá fyrstu kynn-
um. Mér er klökkvi í huga, því
ég veit og finn, að ég og •fjöl-
skylda mín höfum misst mikils.
Guðrún var ein af hinum frá-
bæru sönnu íslenzku konum, með
sólrænt yfirbragð og fríðleika,
og mildi í svip og framgöngu.
Hún var hin óumideilanlega
eilífa kona. Hún var drottn-
ing í veizlusölum sínum, og
hún gerðist valfcyrja ef hún
þurfti að snúast til varnar
eiginmanni sínum, heimili og
dætrum.
Þau hjónin, Guðrún og Jónas,
voru mjög jafnaldra, bæði fædd
sama árð, 1885, Guðrún 5. okt.,
en Jónas 1. maí. Áður en þau
Guðrún og Jónas heitbundust,
hafði Jónas hafið starf í Reykja-
vík veturinn 1910 og reynzt
þungt fyrir fótinn eins og gjarn-
an verður með brautryðjendur í
fyrstu, og mun þetta hafa valdið
Jónasi nokkrum vonbrigðum. En
sumarið 1911 fór Jónas norður í
átthagana og þá heitbundust þau
Guðrún og Jónas, og giftu sig
árið eftir, 8. apríl 1912. Varð það
stærsti og merkasti dagur í ævi
þeirra beggja.
Það var mikil persónuleg gæfa
fyrir þau Guðrúnu og Jónas að
bindast ævilöngum trygigðar-
böndum, en það var meira en
persónugæfa þeirra tveggja, það
varð að þjóðargæfu íslendinga,
Gjaflaug en
ekki Guð-
laug
I EFTIRMÆLUM eftir séra
Guðmund B. Guðmundsson í
Suður-Kaliforníu í Bandaríkjun-
um var fyrir skömmu, £ Morg-
unblaðinu, frá því sagt að amma
og fóstra séra Guðmundar hafi
verið Guðlaug Þórðardóttir í
Stardal á Stokkseyri, og í dag
vegur Morgunblaðið í sama kné-
runn í eftirmælum rituðum af
séra Friðrik A. Friðrikssyni.
Þessi Guðlaug, sem þeir nefna
svo, hélt alls ekki því nafni,
heldur hét hún Gjaflaug, og bjó
fyrst með manni sínum, Guð-
mundi Bjarnasyni að Útverkum
á Skeiðum, en fluttist þaðan að
Stardal á Stokkseyri. Guðmund:
ur Bjarnason var stór og þrek-
inn, en Gjaflaug kvenna minnst
vexti og nettfríð. Hún var með
afbrigðum hög, við hvaða verk,
sem hún gerði og bakaði brauð
svo vel, að þau þóttu allra
brauða bezt og voru almennt
nefnd Gjaflaugarbrauð. Gjaf-
laugarnafnið er ennþá til. Ein
Gjaflaug býr í Reykjavík á
Vesturgötu 59 og önnur í Dan-
mörku og var þegar ég síðast
vissi kona doktors Alberts Han-
sens deildarstjóra við Serum
Institutið í Kaupmannahöfn.
Þessar Gjaflaugar eru báðar af-
komendur Gjaflaugar Þórðar-
dóttur og bera nafn hennar.
Gjaflaug Þórðardóttir átti tvo
bræður og voru þeir báðir af-
burða góðir smiðir og sinntu
aldrei öðrum störfum, né leiddu
hugann a ðöðru. Allar þessar
upplýsingar fékk ég hjá Þórði
Geirssyni, f. lögregluþjóni, sem
bæði var manna glöggvastur og
langminnugastur. En því læt ég
mig þetta mál nokkru varða, að
Gjaflaug Þórðardóttir var afa-
systir mín.
að Guðrún Stefánsdóttir var ævl
langur förunautur Jónasar, og bjó
honum það heimili, sem hefir
gert honum fært að vinna hið
mikla og þjóðnýta starf, senx
eftir hann liggur.
Hér skal ekki gerð tilraun til
þess að bregða upp svipmynd
af því hvað myndi vanta í svip
félagsmála og landsmálaþró-
un íslendinga í dag, ef starfs oig
hugstjóna Jónasar Jónssonan
hefði ekki notið við. En Jónas
á ekki einn þetta starf, og það
er honum allra manna ljósast.
Kona hans var alla tíð virkur
þátttakandi í störfum og athöfn-
um Jónasar þannig að með réttu
verður þar ekki á milli skilið
þar er um árangur starfa þeirra
beggja að ræða.
En heimili þeirra Guðrúnar og
Jónasar var meira heldur en eibt
af glæsilegustu heimilum lands-
ins og þá um leið sérkennilegt
og listrænt, það var líka skóli,
þar sem ungir og gamlir nutu
leiðbeiningar og tilsagnar hús-
ráðendanna, og margir völdu sér
fastmótaðar brautir til ævistarfs.
Guðrún og Jónas voru alla ævi
að leita að mönnum og konum
til þess að starfa fyrir ísland,
og þeim varð mikið á-gengt i
þeim efnum sem öðrum. Þótt
stórar bækur væru ritaðar þá
yrðu frásagnir af starfi þeirra
Guðrúnar og Jóriasar seint tæmd
ar. En til þess er ekki staður eða
stund hér, enda verður því efni
gerð skil á sínum tírna.
Það er bjart yfir minningun-
um um Guðrúnu Stefánsdóttur
og fólk til sjávar og sveita kveð-
ur hana með klökkva og þakk-
læti það veit að þar er kvödd
sönn, íslenzfc kona.
Helgi Benediktsson.
Árbæjarbl. og
Selási |
Fyrir nokkrum dögum hófl
Morgunblaðið skipulega dreifl
ingu blaðsins í Árbæjar- ogk
Selásbyggðinni, og er blaðiðí
nú borið árdegis til kaup- 7
enda. Umboðsmaður Mbl. I
fyrir byggðina er Hafsteinn l
Þorgeirsson að Árbæjarblettil
36, og hefur hann á hendi alla/
dreifingu og innheimtu blaðs-l
ins. i
Hafnarfjörbur
Aígreiðsla Morgunblaðsins
í Hafnarfirði er að Arnar-
hrauni 14, sími 50374.
Kópavogur
Afgreiðsla blaðsins í Kópa-
vogi er að Hlíðarvegi 35,
sími 14947.
Garbahreppur
Afgreiðsla Morgunblaðsins
fyrir kaupendur þess í Garða- |
hreppi, er að Hoftúnl við
Vífilsstaðaveg, sími 51247.
Óskar Einarsson.