Morgunblaðið - 03.02.1963, Blaðsíða 3

3
Sunnudagur 3. febrúar 1963
MORGVNBLÁÐlb
Guð skapar trúna
Eladio Calleja við eitt málverka sinna, en hann gefur engu þeirra nafn.
Gaugin f ór til T ahiti,
— ég til islands
Spjallað við spænska málarann
Eladio Calleja
— Þegar ég málaði þessar
myndir, var ég að farast úr
þunglyndi. Sjáið andlitin,
þau bera þess merki. Þung-
lyndisskeiðið var nokkuð
nokkuð langt, — eitt eða tvö
ár. Svo fór ég allt í einu að
mála svona, segir Eladio
Calleja og bendir á stóra
mynd, sem stendur á gólfinu
og hallast upp að veggnum.
Áferð myndarinnar er mjög
sérkennileg, einna líkust apal
hrauni, þannig að hún hefur
þriðju vídd.
Við erum staddir á heimili
Hauks Heiðars, bankafulltrúa,
en þar var fyrir nokkru sýn-
ing á listaverkum Eladio
Calleja, spánsks málara, 31
árs að aldri, sem hér hefur
dvaldizt undanfarna 4 mán-
uði..
Ole Lökvik, ræðismaður ís-
lands í Barcelona, kom á sýn-
ingu Calleja þar, kynntist
honum og kom því til léiðar
að hann fór til íslands.
Calleja bjó fyrstu 17 ár ævi
sinnar á Lanzarote, sem er
austust Canarí-eyja. Viðfangs
efni hans eru einkum eldfjöll,
gígar og hraun (þó ekki
fígurativ), og er hann þekkt-
ur í heimalandi sínu undir'
nafninu „Eldfjallamálarinn".
Hingað kom Calleja frá Barce
lona, þar sem hann er búsettur
og stundaði nám í málaralist
í 9 ár. Talsvert hefur verið
ritað um íslandsferð hans í
blöðin í Barcelona, t. d. segir
í „E1 Correo Catalan“ 15. júlí
síðastl.:“
„Og Eladio Calleja, eld-
fjallamálarinn, skapari nýrrar
efnismeðferðar og eyðimerk-
urtúlkunar, er farinn til ís-
lands, til eldfjalla þess og sjóð
andi hvera, til hinna björtu
nátta, þangað sem snjóa leysir
aldrei, til hins hrjóstuga
landslags norðursins, til hinn-
| ar þúsund ára gömlu menn-
| ingarþjóðar. Það yrði erfitt
i að finna í dag skeimmtilegri
j reynslu fyrir listmálara. Það
Það er eins og þetta fjarlæga
og goðsagnakennda land, í ná
lægð norðurpólsins, muni
tengj spænskri málaralist".
— Hvað dró yður til Is-
lands?
— Eldfjöllin. Ég hef farið
um Norður-Evrópu og hin
Norðurlöndin, en þau seiða
mig ekki til sín. Það var hing
að, sem ég vildi fara. Gaugin
fór til Tahiti, — ég til ís-
lands.
— Hvernig farið þér að því
að ná svona sérkennilegri
áferð?
— Ég beiti fresco-tækni.
Þessar myndir eru málaðar
aftan á masonit plötur. Litina
bý ég alla til sjálfur og blanda
þá ýmsum efnum, svo sem
gipsi og jafnvel sandi. Þetta
form er nokkurs konar sam-
eining málara- og högg-
myndalistar.
— Hann gerði höggmynd af
konu minni, skýtur Haukur
inn og bendir mér á brjóst-
líkan, sem stendur í stofunni.
Renate sat fyrir næstum dag-
lega í 2 mánuði.
— Hver er fyrirmynd yðar
af þessu stóra málverki?
— Allar myndir mínar eru
fantasíur, en stundum geri ég
mér þó grein fyrir, hvaðan
hugmyndin er upprunnin. Það
sem ég hafði í huga, þegar
ég málaði þessa mynd voru
Grímsvötn, sem ég hef aldrei
séð, — eldstöðvarnar niðri í
jöklinum, en ofan á er vatn
og ís. Sum motivin hef ég
séð, en önnur fæðast í mínum
eigin hugarheimi. Þótt ég ferð
ist um og skoði náttúruna,
mála ég ekkert fyrr en heim
er komið.
— Hvaðan hafið þér hug-
myndina að þessum skæra
bláma?, segi ég og bendi á
eina myndanna. Er hún yðar
eigin hugarfóstur?
— Nei, ekki beinlínis. Á
Kanarí-eyjum eru margir
gígar, sem hægt er að síga
niður í. Þegar niður kemur,
er oft mjög stór hellir þar,'
með ýmsum krystallamynd-
unum í loftinu. Litur sá, sem
í krystöllum þessum speglast,
er fyrirmynd mín að þessum
bláma.
— Hvað ætlið þér að dvelj-
ast lengi á íslandi?
— Það er ekki ákveðið, —
kannske 2 ár, kannske 4—5.
í fyrstu var það ætlunin, að
Marujaval kona mín, yrði
áfram í Barcelona, en ég kann
svo vel við mig, að ég bað
hana að koma sem fyrst, og
ég á von á henni í byrjun
apríl.
— Ætlið þér að halda aðra
sýningu bráðlega?
— Þegar ég hef dvalizt hér
dálítinn tíma, held ég sjálf-
sagt sýningu, en það sem
Framh. á bls. 23.
„Og er hann steig i bátinn,
fylgdu lærisveinar iians bonum. Og
sjá, þá gjörSi svo mikið veður á
vatninu, aS bátinn huldi af bylgj-
unum, en hann svaf. Og þeir komu
og vöktu hann og sögðu: Herra,
bjarga þú, vér förumst. Og hann
segir við þá: Hví eruð þér hræddir,
lítiitrúaðir? Því næst stóS hann
upp og hastaði á vindana og vatn-
ið, og varð blíðalogn. En mennim-
ir undruSust þetta og sögðu: Hví-
líkur maður er þetta, að bæði
vindarnir og vatniS hlýða honum?"
(Matt. 8, 23—37).
I.
Það virðist vera ákaflega út-
breiddur misskilningur hjá okk-
ar kynslóð, að hægt sé að sanna
kenningar kristindómsins og á
þann hátt skapa trúna í manns-
hjörtunum. Menn heimta sann-
anir fyrir tilveru Guðs, sannanir
fyrir framhaldslífi og þannig
mætti lengi telja.
Slíkar kröfur um sannanir oig
tákn eru alls ekki nýjar af pál-
inni. Farísearnir heimtuðu slík
tákn af Jesú. Þeir létu sér ekki
nægja að sjá kraftaverkin, sem
hann vann. Þeir heimtuðu stöð-
ugt meira. En hver heldur, að
þeir hefðu látið sannfærast og
tekið trú á Jesúm Kris, þótt þeir
hefðu fengið að sjá enn eitt tákn
enn eina sönnun?
Nei, enginn maður kemst til
trúar fyrir ytri sönnun eina. Og
afstaða faríseanna til Jesú sýnir
einmitt, að því var þannig farið
Ekkert af máttarverkum Jesú
gat sannfært þá um guðdómsmátt
hans og tign. Þeir höfnuðu honum
þrátt fyrir öll kraftaverkin og
létu negla hann á kross.
Raunar sjáum við, að lærisvein
um Jesú fór á sama veg. Krafta
verkin ein sköpuðu alls ekki
trúna í hjörtum þeirra. Og Jesús
notaði ekki kraftaverkin í þeim
tilgangi. Hann sýndi mátt sinn
til að sannfæra þá um, að hann
væri sendur af Guði. En síðan
flutti hann þeim boðskapinn um
þá náð Guðs, sem hann var kom-
inn í heiminn til að gefa mönn
unum. Hann opinberaði þeim náð
Guðs, sem mönnunum stendur til
boða fyrir trúna á hinn kross'
festa og upprisna frelsara. Mig
langar í þessu sambandi aðeins
að minna á frásögu Lúkasar af
lærisveinunum tveimur, sem
voru á leið til Emmaus á páska
dag. Jesús slóst í för með þeim.
Hann byrjaði ebki á að opinber
ast þeim til að skapa trúna í hjört
um þeirra. Nei, hann fór að tala
við þá, leggja út fyrir þeim ritn-
ingarnar, sýna þeim fram á, að
allt, sem hafði gerzt, var í fullu
samræmi við boðskap Guðs
ritningunni. Og þegar hann þann
Þessi mynd er máluð með Grímsvötn í huga, án þess að listamaðurinn hafi séð þau.
ig hafði leitt þá í sannleikann,
þá loks sýiidi hann þeim, hver
hann var, áður en hann hvarf
frá þeim, Hann sannfærði þá með
orðum ritningarinnar.
Og þannig fór Jesús jafnan að.
II.
Guðspjallið í dag sýnir okkur
glöggt, að máttarverkin ein
nægðu ekki til trúar. Þar þurfti
annað og meira til.
Jesús hafði nýlokið fjallræð-
unni, þar sem hann hafði sett
fram kenningar sínar og talað
eins og sá, sem valdið hafði. Allir
höfðu undrazt kenningu hans,
lærisveinamir einnig. Er hann
kom niður af fjallinu, hafði hann
mætt líbþráum manni og læiknað
hann, einnig læknað svein hundr
aðshöfðingjans, sem við lásum
um í guðspjalli síðasta sunnu-
da,gs. Þar höfðu lærisveinar
hans enn séð hinn einstæða mátt
hans.
Svo lesum við guðspjallið í
dag. Þá eru þeir komnir út á
vatnið í bátnum. Jesús er hjá
þeim. Og þegar óveðrið kemur,
verða þeir hræddir. Þeim nægði
ekki, að Jesús var hjá þeim. Þeir
voru ekki öruggir, þrátt fyrir all-
ar sannanirnar, sem Jesús hafði
gefið þeim fyrir guðdómistign
sinni.
Og við sjáum raunar, að það er
ebki fyrr en á hvítasunnudag, að
þeir eignast trúarfullvissu. Þegar
þeir höfðu meðtekið heilagan
anda, skildu þeir loks allt það,
sem Jesús hafði kennt þeim og
fyrir þá gert. Fyrr ekki.
Og á sama hátt hefur Guð skap
að trúna í hjörtum kristinna
manna æ síðan. Heilaigur andi
hefur sannfært um réttmæti þess
boðskapar, sem Guð flytur okk-
ur í orði sínu.
Við mætum kröfum Guðs og
finnum oibkur dæmd í eigin van-
mætti. Þá fyrst getum við tileink
að okkur þá óverðskulduðu náð,
sem Guð gefur okkur fyrir Jes-
úm K.'ist.
III.
Og sizt af öllu þurfa kristnir
menn að heimta sannanir fyrir
„framhaldslífi“ eins og nú virðist
vera tízka hjá ýmsum. Áhugi
kristins rnanns beinist ebki að
framihaldsiífi einu úit af fyxir
sig.
Jesús Kristur boðaði okkur ei-
líft líf með Guði fyrir trúna á sig.
Hann kom einmitt inn í þennan
heim til þess að ávinna okkur
þetta eilífa líf með fórnardauða
sínum á krossinum og upprisu
sinní.
Kristinn maður þarf engar
sannanir fyrir framhaldslífi, ein-
faldlega vegna þess, að trúin á ei
líft líf með Guði fyrir verðskuld-
an Jesú Krists, eftir að þessari
jarðnesku tilveru lýkur, er einn
af hornsteinum kristinnar trúar.
Kristin trú, sem veit alla von
sína fólgna í Jesú Kristi og frið-
þægingu hans okkur mönnunum
til handa, skapast aldrei fyrir
neinar ytri sannanir eða tákn,
menn reyna að finna í leit sinni
að Guði.
Kristin trú veit, að grundvöll
guðssamfélagsins er hvergi að
finna annars staðar en í þeirri
opinberun, sem Jesús Kristur hief
ur gefið okkur á Guði. Enginn
maður hefur séð Guð. Engnn
maður getur af sjálfum sér vitað
nokkuð um Guð.
Það er Guð, sem hefur opin-
berazt okkur, birzt okkur í ein-
getnum syni sínum, Jesú Kristi.
Hann hefur veitt okkur þekkingu
á Guði.... það er á einskis
manns valdi, hvort lífs né liðins,
að breyta þeirri guðsopinberun,
hvorki að draga þar frá né bæta
við.
Við það verðum við mennirn
ir að sætta okkur.
Jónas Gislason.
Sr. Jónas Gíslason: