Morgunblaðið - 09.10.1963, Side 8

8
MORGU NBLADIÐ
Miðvikudagur 9. október 1963
Duglegur sendisveinn
óskast strax. — Upplýsingar á skrifstofu
vorri, Aðalstræti 6.
Hf. Jöklar
Saumastúlkur óskast
Góð vinnuskilyrði, góðir tekjumöguleikar.
Klæðagerð Ara
Brautarholti 4 — Sími 17599.
Sendill
Óskum að ráða pilt eða stúlku til sendi-
ferða hálfan eða allan daginn í vetur.
Ólafur Gislason & Co. hf.
Afgreiðslusfulka
Stúlka óskast til afgreiðslustarfa nú þegar.
Uppl. frá kl. 6—7 í kvöld (ekki í síma).
Þingholtsstræti 1.
Húseignin nr. 31
við Reykjavíkurveg, ásamt 900 ferm. eignarlóð, er
til sölu, ef viðunandi tilboð fæst. Húsið verður til
sýnis miðvikudaginn 9. okt. og fimmtudaginn 10.
okt. kl. 5—7 síðdegis. Tilboðum sé skilað til Jóns
Arinbjörnssonar, Sörlaskjóli 88, fyrir 15. þ.m.
FDTIIM FRÁ
Þorsteinn Bjarnason
Hurðarbaki- minning
Þ A Ð var bjart yfir byggðum
Borgarfjarðar laugardaginn 17.
ágúst sl. Sól skein í heiði. Tign
sú og fegurð sem hinn stórbrotni
og svipmikli fjalla- og jökla-
hringur krýnir héraðið, speglað-
ist með undursamlegum haetti í
tærri himinlind hásumarsdýrðar-
innar. Gufumekkir á jarðhita-
svæðunum stigu hátt til lofts og
gáfu til kynna hvílíkt hitamagn,
afl og orka býr þarna í iðrum
jarðar. Bergvatnsárnar, slegnar
sólbliki, liðuðust tærar um gróð-
urlendið í bugðum og beygjum
og sjórunninn lax og silungur
sótti fast í strauminn í stórum
torfum á leið sinni upp árnar
til fjalla fram, eins langt og
gönguskilyrði frekast leyfa. Gróð
urilminn lagði að vitum manna
og angan af skærlþurri töðu í lön
um og göltum mettaði loftið.
Náttúran tjaldaði sínu fegursta
skarti og frjósemin blasti hvar-
vetna við.
Þetta svipmót héraðsins var
fögur og heillandi vinarkveðja,
sem send var háöldruðum bænda
öldungi, sem lagður var til hinztu
hvíldar í kirkjugarðinum í Reyk-
holti þennan dag, — Þorsteini
Bjarnasyni bónda á Hurðarbaki
í Reykholtsdal. Undir kveðju
þessa tók fjölmenni mikið sem
viðstatt var jarðarförina.
Við fráfall þessa dugmikla og
framtakssama búhöldar hvarflar
hugur vor ósjálfrátt að því að
sú kynslóð á landi hér, sem fyr-
ir aldurs sakir er nú að ljúka
göngu sinni hefir lokið miklu
dagsverki. Hún hefir valdið mikl
um straumhvörfum í landi voru.
Henni eigum vér mikla þakkar-
skuld að gjalda. Breytingar þær
og framfarir, sem hún hefir stað-
ið að eru ef til vill einhverjar
þær mestu á einum mannsaldri,
sem sögur fara af í lifi nokkurr-
ar þjóðar. Þessi kynslóð leit fyrst
dagsins ljós í mjög frumstæðri
tilveru er var svo á vegi stödd
að misbrestir í árferði lögðu
dauða hönd á öll lífsbjargarúr-
ræði svo að af því hlauzt löng-
um fólksfellir og loks flótti fólks
í aðra heimsálfu. En þessari
sömu kynslóð auðnaðist ekki ein
asta að veita viðnám, heldur hef-
ir hún sótt fast fram á brautum
framtaks og verkmenningar og
vakið og glætt með þjóðinni stór-
hug, sem nú mótar allt lífsvið-
horf vort.
Það var röskur liðsmaður þess-
arar fylkingar, sem fylgt var til
grafar þennan dag.
Þorsteinn var fæddur 25. nóv.
1877 að Hurðarbaki, sonur hjón-
anna Vilborgar Þórðardóttur og
Bjarna Þorsteinssonar bónda þar.
Að Þorsteini stóðu borgfirzkar
ættir þar sem margt var fram-
takssamra manna, sem með dugn
aði sínum, forsjálni -og fyrir
hyggju settu svip á samtíð sína.
Bjarni faðir Þorsteins var traust-
ur maður og búhöldur góður.
Bróðir Bjarna, en föðurbróður
Þorsteins, var Þórður stórbóndi
á Leirá, mikill og víðkunnur
framtaksmaður í búskaparhátt-
um og gæddur ríkum skilningi
á því hve menntun og þekking
greiddi götuna til menningar,
manndómsþroska og sannra
framfara. Hélt Þórður skóla á
heimili sínu og var um margt í
þessum efnum langt á undan sam
tíð sinni.
Þorsteinn ólst upp með for-
eldrum sínum á Hurðarbaki og
tók ungur tryggð við þá jörð og
byggðarlagið. Var Þorsteinn um
skeið, eftir lát föður síns, fyrir
búi móður sinnar. En um miðbik
fyrsta tugar þessarar aldar hóf
Þorsteinn búskap á Hurðarbaki
með konu sinni, Guðrúnu Svein-
bjarnardóttur frá Sigmundar-
stöðum í Hálsasveit.
Búskapur Þorsteins á Hurðar-
baki í hálfa öld var ótruflað og
óslitið framfara- og umbóta-
skeið. Þar varð aldrei hlé á sókn-
inni. Að láta tvö strá vaxa þar
sem eitt greri áður og margfald-
lega það, var leiðarljós hans í
ræktunarmálum. Búmannshygg-
indi Þorsteins birtust meðal ann-
ars í ríkum skilningi hans á því
hvílíkt undirstöðuatriði búskap-
ar vors ræktunin er. Hann húsaði
vel jörð sína og snemma risu
upp góðar og traustar byggingar
á Hurðarbaki.
Þorsteinn hafði jafnan gagn-
saman búpening, enda blómgað-
ist búrekstur hans vel og jafnan
hafði hann rúmt um hendur. í
fjármálum. Hurðarbak er í þjóð-
braut og oft var þar gestkvæmt.
Voru þau hjónin höfðingjar heim
að sækja og fyrirgreiðsla þeirra
við gesti og gangandi rómuð.
Erí bæjarímu um bændur í
Reykholtsdal að þessu vikið. Þar
eru þessar hendingar um Þor-
stein: „Hurðarbak er höfuðból,
hlær við ferðamönnum.“
Á Hurðarbaki er sem víðar í
Reykholtsdal mikill jarðhiti. Eigi
leið á löngu að Þorsteinn fetaði
í fótspor sveitunga síns, Erlend-
ar Gunnarssonar bónda á Sturlu-
Atvinna
Lagtæka menn vantar nú þegar.
Stálhúsgögin
Skúlagötu 61.
Sendisveinn óskasf
nú þegar hálfan eða allan daginn.
Almenna Byggíngafélagið
Borgartúni 7.
reykjum að nota jarðhitann til
híbýlahitunar, en eins og kunn-
ugt er varð Erlendur bóndi til
þess fyrstur manna á íslandi að
hagnýta jarðhitann á þennan
hátt. Er það mikill sómi íslenzkri .
bændastétt að hafa átt í röðum
sínum slíkan hugvits- og fram-
taksmann, sem Erlendur var.
Hefir það vakið heimsathygli að
Reykjavíkurbær er hitaður upp
með jarðhita en í því efni hafði
bóndinn að Sturlureykjum rutt
brautina.
Eigi lét Þorsteinn sér það lengi
nægja að hinn mikli jarðhiti á
Hurðarbaki yrði hagnýttur á
þann hátt einan, sem hér hefir
verið lýst. Átti hann frumkvæði
að því að gróðurhúsastarfsemi
yrði komið þar á fót. Eru það
synir Þorsteins, Sveinbjörn og
Bjarni, sem að þeirri starfsemi
standa, Bjarni með öðrum bús-
störfum en Sveinbjörn, sem er
kennari í Reykjavík, hefir una
langt árabil haft sumardvöl á
Hurðarbaki með fjölskyldu sinni
við gróðurhúsastörfin. Hefir
Sveinbjörn reist við hverina vist-
legt íbúðarhús. Er starfsemi þessi
rekin með myndarbrag og góðum
árangri.
Þorsteinn á Hurðarbaki var
kær að góðum hestum. Hafði
hann jafnan margt hrossa á búi
sínu. Ó1 hann upp og tamdi
margan gæðinginn og hafði a£
því mikið yndi að láta þá fara á
kostum í lengri og skemmri ferð-
um. Stóðu góðhestar hans við
töðustall á vetrum, skaflajárn-
aðir. Nutu margir fleiri en hús-
bóndinn á Hurðarbaki góðs af
þeim farkosti áður en bílaöldin
hóf innreið sína í þessi byggð-
arlög.
Þorsteinn á Hurðarbaki gerði
jafnan miklar kröfur til sjálfs
sín um framtak og úrræði. Taldi
hann það hverjum manni nauð-
synlegt og heilladrýgst að þroska
sem bezt eigið upplag og sjálf-
stæðismeðvitund og hafa í þeim
efnum fast undir fótum. Félags-
starfsemi mat hann mikils, en
taldi styrk og notagildi slíkra
samtaka því raunhæfari sem ein-
staklingarnir, sem að samtökun-
um stóðu, voru sjálfstæðari i
hugsun og athöfnum.
Þorsteinn var dagfarsgóður
maður og glaðsinna, enda maður
vinsæll. Honum var það líf og
yndi að gleðjast með glöðum í
góðum kunningjahóp. Hann var
trygglyndur og vinfastur og
rækti hverjum manni betur þess-
ar dyggðir.
Þorsteinn var eins og fyrr seg-
ir kvæntur Guðrúnu Svein-
bjarnardóttur, ágætri og greindri
konu, sem studdi hann í störf-
um og framkvæmdum og hvatti
jafnan til dáða og drengskapar.
Hún var gædd næmri tilfinn-
ingu fyrir trúarlegum hugðar-
efnum. Guðrún lézt 1955.
Þeim hjónum varð fjögurra
barna auðið, tveggja sona og
tveggja dætra, er hér greinir:
Bjarni, bóndi á Hurðarbaki, en
hann tók þar við búi af föður
sínum 1945. Bjarni er kvæntur
Sigríði Sigurjónsdóttur, lands-
þekktri íþróttakonu, er um nokk-
urt skeið, áður en hún giftist og
tók við búsforráðum með manni
sínum á Hurðarbaki, veitti Sund-
höll Reykjavíkur forstöðu. —»
Sveinbjörn, kennari við Iðnskól-
ann í Reykjavík, kvæntur Svölu
Einarsdóttur hljóðfæraleikara og
kennara í þeirri listgrein. —•
Soffía, sem dvalið hefir um
langt skeið í Vestmannaeyjum
við kennarastörf þar. — Vilborg,
Þorsteinn lézt á sjúkrahúsi i
Reykjavík 10. ágúst sl.
Línur þessar vil ég enda meS
því að þakka þér, kæri vinur,
fyrir ómetanlega tryggð þína og
vinsemd mér til handa um ára-
tuga skeið.
Pétur Otteseo.
ATHUGIB!
að borið saman við útbreiðalu
er langtum ódyraru að auglysa
i Morgunblaðinu en öðrum
blöðum.