Morgunblaðið - 21.01.1964, Blaðsíða 23

Þriðjudagur 21. }an. 1964.
MORGUNBLAÐIÐ
19
— Davið Ólafs-
son
Framhald aí bls. 24.
sem hofðu rætt um þessi mál
innarv siuna vébanda um nokk
urt akeið, án þess að komast
að neinni niðurstöðu.
í allt sumar og haiust fóru
9vo fram viðræður m.a. milli
Breta og Efnahagsbandalags-
ríkjanna um þessa jáðstefruu,
sem eins og kunraugt er hófst
ekki fyrr en 3. des. s.l.
Allt þetta var augsýnilega
liður í tilraunum Breta til • að
komast í sem raánust teragsl
við Efnahagsbandalagsríkin
og eiga við þau sem mesta
samivinnu. Enn fremur er
þetta j>ólitískt mál heiiraa í
Bretlandi í samibaradi við
þeirra útfærslu á fiskveiði-
landhelginni, sen. nú er orðin
aðkallandi vegna heimaveiða
Breta, og mun ákveðið að
Bretar fraimkvæmi sína út-
færsdiu á næsta vori.
Þeir telja nú að samkvæmt
alþjóðalögum sé heimilt að
fætra fiskveiðiiögsögu í 12 míl
ur og byggðu tillögur sínar
I í upphafi fiskimálaráðstefn-
unnar á því. Töldu þeir að
B þróun þessara mála hefði ver
P ið slik að undanförrau, að
réttlætanlegt væri að víkka
fiskveiðilögsöguraa í 12 míl-
ur, en töldu þó æskilegt að
slík útfæirsla væri gerð með
samningum og tekið væri tál-
lit til hefðbundinna fiskveiða
á svæðirau milli 6 og 12
mílna.“
„En hvað um afstöðu Is-
lendinga#“
„Hún var skýrt mótuð frá
upphafi ráðstefnunnar og
raiunar skýrt mörkuð í orð-
sendingu rikisstjórnarinnar,
sem var svar við boði um
þátttöbu í henni, þ.e. að ís-
land gæti ekki undir neinum
kringumstæðum samþykkt að
taka þátt í umræðum eða
samningum um fisíkveiðitaik-
mörkin við ísland né veitt
nokkur réttindi til erlendra
ríkja varðandi fiskveiðar við
ísland, eða unr fiskveiðimál
yfirleitt.
Afstaða íslenzku sendinefnd
arinnar mótaðist af þessu og
þegar í upphafi ráðstefraunn-
ar var tekið fram í fyrsta lagi,
að ekki kæmi til mála að sam
ið yrði um nein réttindi innan
12 mílna fiskveiðitakmark-
anna til handa útlendingum
umfram þag sem gert hafði
verið með sérstökum samn-
mgi við Bretland og Þýzka-
“ larad 1961, en þau ákvæði
samninganna renna út í marz
n.k. eins og kunnugt er; í
öðru lagi að stefna islenziku
ríkisstjórnarinnar að því er
varðaði fiskveiðilögsöguna
byggðist á ályktun Alþingis
frá 5. maí 1959 um útfærslu
fiskveiðitakmarkanna við ís-
land utan 12 mílna. Var þetta
margítrekað, bæði' á ráðstefn-
unni í desember og einnig á
frarnhaldsfundum nú í janúar
svo enginn sem á ráðstefn-
unni var gæti verið í vafa um
stefnu Islendinga í þessum
málum. Það var einnig aug-
Ijóst þegar frá byrjun, að mál
stað Islands var óneitanlegur
styrkur að samningnum frá
1961 um viðurkenningu Breta
og Þjóðverja á 12 mílna fisk-
veiðilögsögunni og stefnuyfir
lýsingu rikisstjórnarinnar í
þeim samningum, að þvi er
varðar svæðið utan 12 mílna,
en í þeim samningum voru
einnig ákvæði um takmarkað
ar veiðar þessara aðila milli
6 og 12 mílna til marz n.k.“
„En hvað er að segja um
samningsuppkastið sjálft?“
,4 höfuðdráttum var sagt
frá því í frétt frá London,
þegar ráðstefnunni lauk. Þetta
uppkast var sameiginleg til-
)aga allra Efnahagsbandalags
landanna og Bretlands. Upp
kastið gerSi ráð fyrir einka-
xétti aðildarríkjanna til fisk-
veiða innan 6 mílna frá grunn
línum, sem má í ákveðnum
tilfellum draga beinar, en á
svæðinu milli 6 og 12 mí-lna
er ríkjum heimilar veiðar, ef
skip þeirra hafa stundað hefð
bundnar vaiðar á þessu svæði
tiltekinn tíma. I
Þá er einnig gert ráð fyrir
að strandríki geti sett regkir
um, takmörkun veiða og fyr-
irkomulag á ytra 6 mílna belt
inu en allar slíkar reglur
verða að vera á jafnréttis-
grundvelli, þannig að ekki
sé um neiná mismunun að
ræða. Og þá er ennfremur
gert ráð fyrir.að á Þessu svæði
geti strandriki þax sem íbúar
aðliggjandi landssvæða bygg
ja afkomu sína á fiskveiðum,
takmarkaðar yeiðar erlendra
skipa á sérstökum haf-
svæðum, en til þess þarf þó
samþykki aðildarríkjanna.
Þetta er megininntakið í
uppkastinu, sem varðar okk-
ur. Þar er einnig fjallað um
sérstakt vandamál milli Efna
hagsbandalagsríkjanna og
Bretlands, varðandi svæðið
milli 3ja og 6 mílna, en um
það atriði er gert ráð fyrir
sérstökum umþóttunartíma.
Loks er þess að geta, að samn-
ingurinn gildir til 20 ára, eftir
það má segja honum upp með
2ja ára fyrirvara.
Eins og augljóst er af þéssu
er þessi samningur algerlega
andstæður hagsniunum ís-
lands og stefnu, eins og henni
hefur verið marglýst og vár
því lýst yfir af hálfu íslenzku
sendinefndarinnar, þegar
samningsuppkastið lá fyrir.“
„En hvað um Norðmenn og
Dani?“
„Eins og fram hefur komið
í fréttum töldu Norðmenn sér
ekki fært að samþykkja þetta
samningsuppkast, þar sem
þar væri ekki tekið tillit til
þeirra reglna, sem nú gilda
um fiskveiðilögsögu Noregs,
þ. e. 12 mílna lögsögu, en
Norðmenn hafa hinsvegar
samninga við Breta og Rússa
um heimild þeim til handa
um að veiða á svæðinu milli
6—12 mílna til ársins 1970.
Danir munu væntanlega
saniþykkja uppkastið að því
•er varðar Danmörku sjálfa,
en ekki vegna Færeyja og
Grænlands. Við Færeyjar
gengur í gildi óskert 12 mílna
fiskveiðilandhelgi í marz
n.k. og við Grænland árið B
1973.
• Af þessu er ljóst, að samn-
ingur á grundvelli þessa upp-
kasts, og miðað við afstöðu
ríkjanna við norðanvert At-
lantshaf, sem áður getur, hef-
ur ekki neina þýðingu fyrir
fiskveiðar nema í Norður-
sjónum og á hafsvæðinu um-
hverfis Bretlandseyjar og þar
fyrir sunnan. Allt Nórður-At-
lantshafið, þ. e. miðin við
Færeyjar, Noreg, ísland og
Grænland er raunverulega
ósnert af slíkum samningi.
Þar gilda áfram þær reglur,
sem settar hafá verið af við-
komandi löndum. En með
þessu hefur Bretum samt tek-
izt að ná samningum við Efna
hagsbandalagslöndin um fisk-
veiðilögsöguna við Bretland,
sem þeir telja sér vafalaust
mikils virði, ekki sízt sem lið
í viðleitni þeirra til frekari
samvinnu við þessi lönd á
fleiri sviðum.“
Að lokum sagði Davíð
Ólafsson um viðskipta- og
markaðsmálin, að á þessu
stigi málsins hefði mjög lítið
verið um þau fjallað, en hins
vegar ákvæðið að fresta fund-
um ráðstefraunnar til 26. febr.
n.k., og þá er gert ráð fyrir,
að umræður fari fram um
þann lið dagskrár ráðstefn-
unnar. „En um þróun þeirra
mála ætla ég engu að spá,“
sagði Davíð Ólafsson, fiski-
málastjóri, að lokum.
Meistarar á Akureyri láta
ekki vinna fyrir hærra kaup
IVSálarar og múrarar auglýstu
hækkun
AKUREYRI, 20. jan. — Almenn-
ur felaysfundur var haldinn í
gær í Byggingarmeistarafélagi
Akureyrar, en í því eru bæði
trésmíðameistarar og múrara-
meistarar. Þar var samþykkt
ályktun þess efnis, að félags-
mönnum væri óheimilt að hafa
trésmiði í vinnu fyrir hærra
kaup' en gilti fyrir 20. janúar
1964. En sl. föstudag auglýstu
Trésmíðafélag Akureyrar nýja
kauptaxta, sem átti að taka gildi
í dag. Eftir viðræður við nefnd
frá Byggingarmeistarafélaginu,
sem fram fór í gærkvöldi, féllst
stjórn Trésmiðafélagsins þó á að
heimila vinnu félagsmanna í dag
skv. eldri taxtanum. — Samn-
ingur hefur enginn verið í gildi
milli tré$miða og atvinnurek-
enda, en kaup hefur verið' greitt
samkvæmt taxta, sem auglýstur
var í júlíbyrjun 1963.
Atvinnurekendafélag Akureyr
ar, Kaupfélag Eyfirðinga og
bæjarstjóri fyrir hörad Akureyr-
arbæjar hafa fllkynnt Byggirag-
armeistarafélaginu að þessir að-
ilar viðurkenni ekki hærra kaup
ein gilt hefur til þessa.
Stjóm Trésmiðafélags Akur-
eyrar hvatti félagsmenn til að
vinraa samkvæmt gamla taxtara-
umú dag, en félagið mun halda
fund um málið í kvöld. — Fund-
uriran stóð enn er blaðið fór í
prentun.
— Viðurkenning
Frakka
Framh. af bls. 1
og þær hófust, en ekki ráðgast
við hann fyrirfram. Þá stóð de
Gaulle með Kennedy. Nú hafi
de Gaulle ákveðið að nota sömu
aðferð og Bandaríkjamönnum
þótti henta 1962.
„AÐEINS EITT KÍNA“
Haft er eftir áreiðanlegum
heimildum í Peking að Kína-
stjóm hafi fallið frá þeirri kröfu
sinni að Frakkar hættu að viður-
kenna stjórnina á Formósu. Ekki
er þetta þó öruggt, því einn hátt-
settur starfsmaður kínverska
utanríkisráðuneytisins, sem nú
ferðast með Chou En-lai forsæt-
isráðherra í Afríkuferð hans,
sagði við fréttamenn í dag:
„Frakkar geta aðeins viðurkennt
eitt Kína, ekki tvö.“
. Parísarblaðið Le Monde seg-
ir að allt bendi til að Chou En-
lai verði boðið að koma í opin-
bera heimsókn til Frakklands
strax og tilkynning um viður-
kenninguna hefur verið birt í
Peking og París. Talsmaður utan-
ríkisráðuneytisins kínverska
kveðst þó ekkert um það heim-
boð vita. Chou En-lai er á ferð
um Afríku, og lýkur henni ekki
fyrr en um miðjan febrúar.
DR. KRONE TIL
PARÍSAR
I tilkynningu vestur-þýzku
stjórnarinnar segir að dr. Hein-
rich Krone ræði við de Gaulle í
París á morgun til þess að láta
í ljós „áhyggjur yfir ákvörðun
Frakklands um að viðurkenna
kommúnistastjórnina í Kína.“ —
Segir stjórnin að Frakkar hafi
engin samráð haft við Þjóðverja
um þetta mál, þótt svo sé kveðið
Vi um í milliríkjasamningum land
anna.
Fréttaritari The New York
Times í Bonn segir að þótt yfir-
völdin í Bonn sjái fram á það að
ekki verði unnt að breyta ákvörð-
un de Gaulle eins og komið er,
hafi þótt rétt að senda dr. Krone
til Parísar. Sjái yfirvöldin fram
á að viðurkenningin geti haft al-
varlegar afleiðingar fyrir At-
lantshafsbandalagið í heild og
sambúð Frakka og Þjóðverja.
Þrátt fyrir milliríkjasamninga
um samvinnu, hafi Frakkar ekki
haft Þjóðverja með í ráðum varð-
andi viðurkenningu á Kína-
stjórn. Og á fundi þeirra de
Gaulle og Erhards kanzlara í
nóvember hafi verið rætt laus-
lega um ýms mál ér varða Kína,
en aldrei minnzt á viðurkenn-
ingu á kommúnistastjórninni. Þá
segir blaðið ennfremur að sú for-
senda, sem Frakkar gefi fyrir
viðurkenningunni — að nauð-
synlegt sé að viðurkenna „stað-
reyndir" — valdi vestur-þýzkum
yfirvölóum einnig áhyggjum.
Þetta eru sömu forsendur og
kommúnistaríkin gefa fyrir kröf-
unni um einingu Þýzkalands.
FUNDUR í KANADA?
Ekki hefur vefið birt efni
bandarísku orðsendingarinnar til
de Gaulle, en álitið er að þar
telji Bandaríkjamenn fram ástæð
ur sínar fyrir því hvers vegna
Frakkar ættu ekki að viðurkenna
Kínastjórnina. Talsmenn banda-
ríska utanríkisráðuneytisins hafa
ekki viljað skýra nánar frá efni
orðsendingarinnar, en bentu á
yfirlýsingu rágSuneytisins frá 9.
þ.m. þar sem sagt er að það sé
hvorki Frökkum né öðrum þjóð-
um til hagsbóta að viðurkenna
stjórnina í Peking.
í opinberum fregnum frá
Ottawa í Kanada segir að ef til
vill muni Lester B. Pearson for-
sætisráðherra koma á fundi
þeirra de Gaulle og Johnsons for-
seta. Hafa þessar fréttir hvorki
fengizt staðfestar í París né
Washington.
★
Franska blaðið Le Monde birti
í dag úrslit skoðanakönnunar,
sem fram fór á vegum opinberr-
ar stofnunar í París. Segir þar
að 39% Frakka vilji viðurkenn-
ingu á Kínastjórn, 26% séu á
móti en 35% hafi ekki haft skoð-
un á málinu. Einnig var kannað
hverjir vildu viðskipti við Kína.
Voru 58% þeim meðmæltir, 17%
á móti og 25% höfðu enga skoð-
un. —
— Soames
Framhald af 1. síðu.
um, hivort hætt verði við frekari
þátttöku í fiskveiðiráðstefnunni,
er hún kemur aftur saman 26.
febr. næstkonnandi.
Utanríkisráðiherra skýrði frá
því, að það hefði fyrst verið í
gær, að ríkisstjórninni hefði bor-
izt skýrsla sendinefndarinnar, og
hefði hún því ekki verið rædd
enn. Hann sagði það þó myndu
verða gert næstu daga. Því hefði
engin ákvörðun verið tekin, enn
sem komið er.
• Hér fer á eftir skeyti þáð,
sem barst frá AP-fréttastofunni,
og fjallar um ræðu Ohristopher
Soames, landbúnaðar- og fiski-
málaráðherra Breta, í brezka
þinginu í gær:
„Chrisfcopher Soames sagði í
dag í ræðu í neðri málstofunni,
að frá og með^31. desember 1965
myqdi Bretlandi (skv. samnings
uppkastinu) heimiJt að vísa öll-
um erlendum fiskiskipum út fyr
ir sex mílna fiskveiðilögsögu.
Fram til þessa tíma sé fiskiskip-
um þeirra þjóða, sem fraim til
þessa tafa veitt á svæðinu milli
þriggja og sex mílna, heimilt að
halda þar áfram veiðum, en ekki
leragur.
Soames sagði, að samningsupp
Hjartkær móðir mín
kast það, sem samþykkt var af
meirihluta þeirra 16 þjóða, sem
fiskveiðiráðstefnuna sóttu, gerði
ráð fyrir, að erlend skip (þ.e.
þeirra þjóða, sem veiðar hafa
stundað á svæðirau) fái að veiða
þar framvegis. Þó benti hann á,
að strandþjóðir hafi rétt til íhlut
unar í allri tólf iraílna lögsögu
sinni.
— hér væri átt við, að strand-
þjóðir gætu framfylgt ölium al-
þjóðlegum ákvæðum um fisk-
vernd, svo og eigin reglum, svo
framarlega sem þær gerðu ekki
þjóðum mishátt undir höfði.
Ráðherrann gat þess, að upp-
kastið gerði ráð fyrir því, að ein-
stakar þjóðir gætu haldið uppi
fullum „viðteknum réttindum“ á
vissum svæðum, svo að á þann
hátt mætti koma til móts við
þær þjóðir, sem einkum byggja
á strandveiðum.
• AP-fréttastofan segir, að
þótt Soames hafi ekki getið þess
sérstaklega, þá sé þetta síðasta
ákvæði fram sett, svo að Island
og Danmörk (Gragnland og Fær-
eyjar) mættu gerast aðilar.
Þá vék ráðherrann að því, að
nú væri það þeirra þjóða, sem
ráðstefnuna í London sóttu, að
ákveða, hvort þær gerðust aðil-
ar að samkomulaginu. Það væri
ávöxtur samstarfs Breta, Frakka,
V-Þjóðverja, Belga, Hollendinga,
ítala og Luxemborgara^
• Soames lýsti því yfir, að í
samningsuppkastinu væri gert
ráð fyrir gerðardómsfyrirkomu-
lagi, þ. e. með'slíkum dómi yrði
skorið jir um vafaatriði og ann-
að, er leitt gæti af mismunandi
túlkun aðildarþjóða á einstökum
atriðum samkomulagsins.
Þá kom fram í ræðu ráðherr-
ans, að gert væri ráð fyrir auk-
inni fiskvernd, auk reglugerðar
um veiðiaðferðir.
í svari við fyrirspurn, sagði
Soames, að ekki þyrfti að óttast,
að gengið yrði á réttindi brezkra
strandfiskiskipa, þótt gengið
yrði að uppkastinu, þar eð allir
aðilar nytu sömu réttinda, þó
með tilliti til sérákvæða.
Fram kom við sama táekifæri,
að samningsuppkastið gerði ráð
fyrir riægu svigrúmi til samn-
inga við þau ríki, sem vildu, að
einstök svæði yrðu algerlega
undir eigin tólf mílna eftir-
liti, svo að hægt væri að- tryggja
hagsmuni þeirra þjóðá, sem al-
gerlega byggja afkomu sína á
fiskveiðum.
Magnús Thorlaeius
hæstaréttarlögmaður
Málflutíngsskrifstofa.
Aðalstræti 9. — Simi 1-1875.
KKISXÍN GÍSLADÓTTIR
Öldugötu 2.
Andaðist í Borgarspitalanum 14. þ. m. Að ósk hennar
hefnr ntföiin farið frim i kyrrþey. Þakka auðsýnda
hluttekningn.
Ilulda Guðmundsdóttir.