Morgunblaðið - 01.02.1964, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ
LaugardagUT 1. febrúar 1964
Leikfélag Reylcjavíktir:
Sunnudagur í New York
Höfundur: Norman Krasna
Leikstjóri: Helgi Skúlason
Þýðandi: Loftur Guðmundsson
í strætisvagninum. Frá vinstri: Erlingur Gjslason, Guðrún Ás-
mundsdóttir, Brynjólfur Jóhannesson og Margrét Ólafsdóttir,
LEIKFÉLAG Reykjavíkur frum-
sýndi á þriðjudagskvöld gaman-
leAinn „Sunnudagskvöld í New
Yerk“ éftir bandaríska höfund-
inn Norman Krasna, sem mun
vera ýmsum leikhúsgestum að
góðu kunnur fyrir gamanleikinn
„Elsku Rut“, er sýndur var af
Leikfélaginu tímamótaveturinn
1950—51.
„Sunnudagur í New Yrk“ er
annað verkgfni Leikfélagsins í
vetur og m.a. valið „til að létta
bsejarbúum geð í skammdeginu",
eins og segir í Leikskrá. Hér er
vissulega á ferðinni ósvikinn
gamanleikur, þar sem beitt er
ýmsum þeim^ brellurn í orðaleik
og kátlegri atvikarás, sem væn-
iegastar eru til að vekja hlátur á
áhorfendabekkjunum. Höfundur-
inn er mikill kunnáttumaður í
sviðstækni, sérlega fundvís á
skemmtileg leikbrögð og hefur
gott lag á að stilla atvikum
þannig saman, að úr verður mik-
ið grín, en satt bezt að segja tefl-
ir hann í því efni stundum á tæp-
asta vað, enda er verkið í heild
fremur farsakennt, a.m.k. eins og
það er sett á svið hér.
Hins vegar get ég hugsað mér,
að með meiri stílfærslu og skýr-
ari útlínum í túlkun persónanna
hefði sýningin orðið í senn
skemmtilegri og eftirminnilegri,
því hér er vissulega um gott sviðs
verk að ræða, þó lítið fari fyrir
bókmenntagildinu. Samtölin eru
víða hlaðin mikilli kímni ,sem af
einhverjum ástæðum féll furðu-
oft dauð til jarðar. Er þar vísast
bæði um að kenna þýðingu og
leikstjórn. Þýðing Lofts Guð-
mundssonar er að mínum dómi
alltof stirð og hátíðleg — orð-
færið óeðlilegt og víða þvingað,
sem er höfuðsynd í gamanleik.
Hér dugir ekki annað en létt og
leikandi orðræða.
Sök leikstjórans, Helga Skúla-
sonar, er sú, að hann virðist ékki
hafa lagt nægilega rækt við inn-
tak samtalanna — hann dregur
ekki nógu skýrt frarn spaugilegar
athugasemdir í orðaskiptum per-
sónanna, og sums staðar tala þær
of hratt til að ná fram réttum
blæbrigðum.
Hins vegar er sviðsetning Helga
á margan hátt hugkvæmnislega
unnin og sum atriðin býsna
spaugileg, ekki sizt þar sem mest
reynir á látbragðsleik, eins og í
strætisvagninum og kvikmynda-
húsinu. Galdur innskotsatriðanna
hefur hann leyst mjög sómasam-
lega, þó síðasta atriðið (í sport-
bflnum) takist að vísu ekki sem
skyldi.
Vandi leikstjórans er fyrst og
fremst í því fólginn að sameina
farsann og alvöruna í leiknum.
Grínið verður ekki verulega hug-
tækt nema áhorfendur leggi trún-
að á alvöruna, sem er forsenda
þess, þ.e.a.s. sálarstríðið sem
Eileen á í. Hér gerir höfundurinn
leikstjóranum að vísu dálítið erf-
itt fyrir, því hann beitir sums
staðar óþarflega farsakenndum
brögðum til að vekja hlátur, sbr.
t.d. atriðið með týnda skóinn í
seinna þætti. Eins valda fata-
skipti Mikes í leikslok óneitan-
lega talsverðum heilabrotum, því
hann skilur fötin sín eftir inni hjá
Eileen, læsir síðan svefnherberg-
inu, fleygir lyklinum út um
gluggann og ætlar burt í býtið
næsta morgun. En þet-ta er
kannski partur af farsanum og
ekki fjarstæðara en ýmislegt ann-
að í leiknum.
Að mínu viti hefði bæði grínið
og alvaran notið sín betur og
myndað sterkari heild, ef hvort
tveggja hefði verið hafið upp á
annað plan í stílfærðari túlkun.
Hinu er samt ekki að neita, að
Helgi Skúlason ljær sýningunni
samfelldan svip og gæðir hana
því rétta andrúmslofti stórbor'g-
arinnar. Nýtur hann í því efni
góðrar aðstoðar Steinþórs Sig-
urðssonar, en leiktjöld hans, í
senn stílfærð og glæsileg, eiga
ólítinn þátt í stemingunni sem
skapast á sviðinu. Þeir hafa í sam
einingu leyst ýmis erfið vanda-
mál sviðsetningarinnar af hug-
kvæmni og smekkvísi.
Um frammistöðu leikenda er
það helzt til frásagnar, að þeir
eiga flestir góða spretti, eij, inn á
milli eru lægðir, sem hægt hefði
verið að komast hjá með einbeitt-
ari undirstrikun á orðaleikjum
textans.
Guðrún Ásmundsdóttir leikur
Eileen Taylor, stúlkuna sem allt
snýst um. Guðrún túlkar hlut-
verkið á mjög geðþekkan og fjör-
legan hátt, nær fram ungáeðis-
legri kankvisi og skemmtilegum
duttlungum hinnar óreyndu ævin
týrakonu, en er ekki sannfærandi
í túlkun sinni á hinni menntuðu
og orðskáu. blaðakonu, sem veit
sínu viti þrátt fyrir allt. Eileen
er í rauninni dæmigerð bandarísk
stúlka af „betra fólki“, sem hef-
ur til að bera það sem enskir
kalla „sophistication", en er svo
bamslega óreynd þegar kemur til
hinna svokölluðu „staðreynda lífs
ins“. Mér virðist leikstjórinn eiga
nokkra sök á brestunum í túlkun
Guðrúnar, því hann ýkir um of
látbragð hennar á stöku stað,
einkanlega í atriðinu þar sem hún
kemur fram úr svefnherberginu
vaggandi mjöðmunupi- Þar datt
hún alveg út úr rullunni. Fram-
sögn Guðrúnar mætti líka vera
skýrari.
Gísli Halldórsson leikur flug-
manninn Adam Taylor, bróður
Eileenar og vemdarengil, Og á
satt að segja í talsverðum brös-
um við að koma hlutverkinu til
skila, þó mörg tilsvör hans veki
hlátur. Túlkunin í heild er of
þunglamaleg, og sinnaskiptin í
japanska veitingahúsinu skortir
þann sannfæringarkraft, sem gefi
atriðinu hinn rétta skoplega blæ.
Erlingur Gíslason leikur Mike
Mitchell, kvennagullið sem reyn-
ir að taka Eileen á löpp, en verð-
ur „fórnarlamb" hennar áður en
yfir lýkur. Leikur Erlings er víða
tilþrifamikill og mun öruggari en
hann hefur áður verið (þegar frá
er talin túlkun hans á Don Sjúan
í ,,Köngulónni“). Þó vantar hér
herzlumuninn að hann nái full-
um tökum á hlutverkinu, og má
vera að taugaóstyrkur valdi.
Framsögnin er víða ógreinileg og
handahreyfingar óeðlilega um-
fangsmiklar, svo það spillir
heiídaráhrifum. Eins hefði loka-
atriðið mátt vera rismeira í túlk-
un hans. En margt í leik hans er
mætavel gert, og honum er sér-
lega lagið að draga fram skopið,
þó deila megi um aðrar hliðar á
persónunni, eins og hann túlkar
hana.
Sævar Helgason leikur Russell
Wilson, fyrrverandi unnusta Ei-
leenar, röggsaman og sjálfumglað
an auðmannssoii. Sævar er ný-
liði, og ber leikur hans nokkur
merki þess, framsögnin dálítið
upplestrarkennd og látbragðið
stundum í þvingaðra lagi, en
gervið er mjög gott og frammi-
staða hans lofar góðu.
Brynjólfur Jóhannesson bregzt
ekki frekar en fyrri daginn í
gríninu. Smáhlutverk hans setja
svip á sýninguna fyrir hnitmið-
aða og spaugilega túlkun. Atriðin
í kvikmyndahúsinu og strætis-
vagninum eru bæði bráðvel gerð,
og þjónninn í fyrra'þætti er vissu
lega skýr manngerð.
Margrét Ólafsdóttir leikur kven
— Cóð heimsókn
Framh. af bls. 11
ar togarinn Elliði fórst hér við
Snæfellsnes, hversu öllu var boð-
ið út til að bjarga og ekkert spar-
að og gladdi það hvern og einn
hversu almenn sú leit o'g þátttaka
var.
Þess vegna tel ég, að við verð-
um líka að hugsa um þá, sem eru
að farast í áfengisflóðinu, svo að
segja við tærnar á okkur, verðum
að hætta að horfa á þá með hugs-
unarleysi og jafnvel fyrirlitningu
og segja: Blessaður komdu þér
Upp úr fyrst þú komst þér í þetta.
Sama gildir um márgs konar
annað böl.
Heimili fyrir afbrotaæsku og
afvegaleidda, regluleg hjálpar-
stöð fyrir þá, sem villast af leið,
er skýlaus krafa í dag, ef þjóðin
á að halda þeim manndómi og því
áliti, sem við öll viljung að hún
haldi Myndin hans Magnúsar er
hér rödd hrópandans í eyðimörk-
inni. Það sem gladdi mig mest
við sýningu hennar er hversu
fólkið, sem sá hana, skildi hana
vel og tók henni og málefninu
innilega. Svona mun það hafa
verið allsstaðar þar sem myndin
var sýnd. Milli þátta flutti Magn-
ús erindi um þetta og minntist á
þörf fyrir heimili fyrir þá, sem
lent hafa á refilstigum þjóðlífs-
ins, og kom margt athyglisvert
fram. Þá vakti ekki síður athygli
fólks, hversu vistheimilið í
Breiðuvík í Rauðasandshreppi
hefir áorkað miklu. Kom það mér
ekki á óvart, því hinn kunni og
dugmikli iþróttakennari Axel sál.
hlutverkin fjögur á móti Brynj-
ólfi og gerir margt vel, einkan-
lega er atriðið í kvikmyndahús.
inu eftirminnilegt í túlkun henn-
Andrésson hafði áður sagt mér
margt um starfsemina, því þar
var hann góður gestur sem kenn-
ari unglinganna. Hann var ekki
í vafa um, að þarna var stórt spor
stigið í gæfuátt.
Mynd Magnúsar er skip*t í þrjá
athyglisverða kafla. Stærsti kafl-
inn fjallar um afbrot unglinga.
Annar kaflinn um, hvernig búið
er að afvegaleiddri æsku í ná-
grenni okkar (Norðurlöndum).
Inn á þann kafla talar biskupinn
yfir íslandi, hérra Sigurbjörn Ein
arsson. Þriðji kaflinn er svo um
vitsheimilið í Breiðavík og starf-
ið þar og er í lokin sýnd ijokkur
fangelsi og drykkjumannahæli
lahdsmanna til samanburðar. —
Myndin hefir mikinn boðskap að
flytja hinni íslenzku þjóð, og ég
er viss um, að hún á eftir að sam-
eina hana til verulegra átaka, ef
allt fer eins og á horfist.
Bókin, sem fylgir myndinni, er
merkilegur þáttur útfaf fyrir sig.
Hún sýnir hversu mikið traust
Magnús ber til almennings i
þessu máli, og hve Ijós honum er
máttur samtakanna. Ég vona, að
honum verði að trú sinni, og vissu
lega fer málið vel af stað með
forseta íslands og biskup efsta á
blaði, ásamt mörgum frammá-
mönnum.
Bókin er mikill kjörgripur og
ætluð til fjársöfnunar þessu máli
til styrktar. Jafnframt mun húa
geyma nöfn styrktarmanna.
Þær fregnir, sem borizt hafa af
móttöku bókarinnar, eru glæsi-
legar og almenn þátttaka gæti
leyst brýnustu þörfina fljótt.
Árni Helgason.
t,
K Hjartkær eiginmaður minn
ARNÓR GUÐMUNDSSON
fyrrverandi skrifstofustjóri,
lézt 31. janúar síðastliðinn. Fyrir hönd aðstandenda.
Margrét Jónasdóttir. «
SVEINBJÖRG SVEINSDÓTTIF
fró Vattarnesi,
andaðist í Eiliheimilinu Grund 29. þessa mánaðar.
Fyrir hönd aðstandenda.
Aðalbjörg Þorsteinsdóttir.
Þökkum innilega auðsýnda samúð við andlát og
jaðrarför föður okkar
JÓNS ÖGMUNDSSONAR
Lágafelli, Hveragerði.
Börn hins látna.
Útgerðarmenn
Höfum til sölu nælonnót, nýja 60 umför á alin, lengd
efri teinn 133 faðmar, neðri teinn 153 faðmar, dýpt
um miðju 36 faðmar. Þetta er samskonar nót og
m.s. Vonin, Keflavík keypti af undirrituðum og not-
aði veturinn 1963 við loðnu- og þorskveiðar með
mjög góðum árangri.
NETAGERÐIN ODDI H.F., Akureyri
Sigfús Baldvinsson.
Sigurður A. Magnússon.