Morgunblaðið - 15.03.1964, Page 3

3
J' Stmnudagur 15. marz 1964 MORCUNBLAÐID
r
!
i
i
í LANGHOLTSSKÓLANUM
eru gefin út nokkur skólablöð.
Eitt þeirra, Askur, barst rit-
stjórn keppinautar þess, Morg
unblaðsins. Ritstjórn Asks er
skipuð af Sigurði R. Sigurðs-
syni (ritstjóra), Einari Ingi-
margssyni, Birrn Þór Sigur-
björnssyni og Ragnari Daníels
syni. Blaðamaður Morgun-
blaðsins átti tal við þá kúmp-
ána í gær.
— 'Hvað seljið þið mörg
blöð?
— Um 80 eintök, svarar rit-
stjórinn. — Blaðið kostar 4
krónur í lausasölu, en áskrift
I»rír af fjórum ritstjórnarm önnum Asks. Frá vinstri:
Sigurður ritstjóri, Einar og Ragnar. Þeir bera einkennis-
húfur ritstjómarinnar. Á myndina vantar Bjöm Þór
Sigurbjörnsson.
„Askur bezta blaðiö“
spjallað við keppinauta Morg-
nnblaðsiiis í LangholtsskoBa
argjald er 24 krónur á ári,
fyrir 7—8 blöð. Þetta er ann-
ar árgangur. Fjórða tölublað
ið kom út í febrúar. Við bú-
umst við að gefa úí 3 eða 4
blöð í viðbót í vetur.
. — Skrifið þið blaðið allt
sjálfir?
— Nei, ekki alveg allt, svar
ar Einar. En það gengur mjög
illa að fá bekkjarbræður okk
ar til að skrifa, að ég tali nú
ekki um stelpurnar.
— Sjáið þið sjálfir um dreif
ingu blaðsins?
— Já, í okkar belkk, 12 ára
E.T. en svo höfum ‘við útsölu
xnann í hverjum bekk.
Forsið'a 4. tölublaðs Asks.
— Er ekki Askur langbezta
blaðið, sem gefið er út í skól-
anum, og þótt víðar væri leit-
að?
— Jú, það finnst okkur, seg
ir Ragnar. En ég býst við, að
öllum ritstjórum þyki sitt blað
bezt.
— Ætlið þið að halda áfram
blaðaútgáfu eftir að þið komið
í gagnfræðagkóla?
— Það er nú ekki ákveðið.
1 síðasta tölublaði Asks er
lýsing ritstjórans, Sigurðar
Randvers Sigurðssonar, á hug
arástandi sínu á síðkvöldum,
er hann veltir fyrir sér þeirri
ábyrgð, sem hvílir á herðum
hans sem ritstjóra. Fer hluti
frásagnarinnar hér á eftir:
„En nú vill svefninn ekki
koma. Allt í einu er ég glað-
vakandi. Ég bylti mér til og
frá, en allt kemur fyrir ekki.
Hugsanir sækja á. Ég hef á-
hyggju af blaðinu okkar skóla
félaganna. Alltaf vántar efni.
Skólasystkinin eru treg til
hjálpar, við ekki ótæmandi
andlegar uppsprettur og illt
að vera með mikið af þýddu'
og stolnu efni, sem ekki kem-
ur sikólalífinu beinlínis við.
Ég streitist við að hugsa. Eitt
hvað verð ég að finna mér
til. Hugmynd lýstur niður.
Hún brýst þar dálitla stund.
— Afbragð. — Efni í dágóða
sögu. Ég hendist fram úr rúm
inu og þýt um gólf. Þnír metr-
ar fram og þrír metrar aftur,
eins hljóðlega og mér er unnt,
af tillitssemi Við aðra íibúa
hússins. — Orð myndast —
setningar verða til. — Nei,
þarna má lagfæra, þetta kem
ur á undan og þessu má alveg
sleppa. Ég skríð uppí aftur.
Fyrst á hægri, svo á vinstri.
Þetta er að koma. Dásamlegt.
Stórkostlegt. Einn, tveir, þrír,
fjórir. Sagan er orðin til. Ég
fer yfir allt í huganum aftur.
Enn er fært til betri vegar. Nú
er að skrifa niður. Ekkert ligg
ur á, ég læt það bíða til morg
uns. — Ég er ánægður. Eg
slappa af. — Allt í einu er ég
orðinn. lítil mús í holu. Nafn
mitt er Iggis og ég er ritstjóri
músablaðsins Ruksa, en Ruksa
er bezta blað, sem út kemur
í músaheimi".
ti
Tryggingarfélögin greiða
rúðubrot vegna steinkasts
SEX tryggingarfélög hafa að
undanförnu auglýst í blöðum, að
vegna nýfallins dóms Hæstarétt-
er um bótaskyldu vegna rúðu-
brots aif völdum steinkasts frá
biifreiðum, skora iþau á aila þá
bifreiðaeigendur, sem telja sig
eiga kröfu á þau vegna slíikra
tjóna að lýsa kröfum sínum hjá
viðkomandi tryggingarfélögum
hið fyrsta.
Tryggingarfélögin eru Ábyrgð
hif, Samvinnutryggingar, Vátrygg
ingarfélagið hf, Almennar trygg-
ingar hf, Sjóvátrygingarfélag ís-
lands hf og Verzlunartryggingar
hf.
Mbl. spurði Ólaf Finsen fram-
kvæimdastjóra Vátryggingarfé-
lagsins um þetta. Hann sagði að
tryggingarfélögin hafi ákveðið
að reyna lagalega heimild iþess
hvort tryggingarfélagi bifreiðar,
Framhald á bls. 31
Sr. Eiríkur J. Eiríksson:
María, droftins
móðir kœr
V. sunnudagur í föstu.
Guðspjallið. Lk. 1, 26—38.
ÁVARPSORÐ engilsins í guð-
spjalli dagsins eru upphaf Maríu-
bænar, sem heimskunn er og
flestir kannast við vegna Ave
María-laganna mörgu og fögru.
Ávarp engilsins er: „Heil vert þú,
sem nýtur náðar Guðs. Drottinn
sé með þér.“
Fyrst.er einföld kveðja, sem
á máli ritningarinnar væri þann-
ig: „Friður sé með þér.“
Setninguna í miðið kunna
menn, vegna fyrrnefndra laga, á
máli katólsku kirkjunnar, latín-
unni: „gratia plena.“ Um hæpna
þýðingu er raunar að ræða mið-
að við frummál Nýja testament-
isins. Latnesku orðin eiga varla
við. En að baki þeim liggur, ef
til vill, hin mikla og heita Maríu-
dýrkun. í guðspjallinu segir ekki,
að María sé „full náðar,“ heldur
að hún veiti Guðs náð viðtöku.
Ber hér talsvert á milli, og það,
sem raunar er gagngert, frá Vissu
sjónarmiði. Úr latnesku þýðing-
unni má lesa: Sú, sem veitir náð.
En guðspjallið segir fyrst og
fremst: Sú, sem tekur á móti
náð. í heimi trúarinnar fléttast
það að vísu saman að þiggja og
gefa. En þó skiptir þessi orða-
munur máli. Niðurlag ávarps
engilsins er svo bæn, næsta mik-
ilvæg. Viðtaka Guðs náðar tákn-
ar byrði, 'baráttu, sársauka, fæð-
ingu, en einnig kross og dauða.
Engillinn í guðspjallinu ber fram
þessa bæn: Guð styrki þig, að
þú verðir þess megnug að taka
á móti Guðs náð.
Helgisögn segir, að fyrstu
Maríumyndina hafi Lúkas guð-
spjallamaður málað. Víst er um
það, að mynd Lúkasar í guð-
spjallinu af Maríu er skýr og
fögur.
í jólaguðspjallinu undruðusc
menn boðskapinn. „En María
geymdi öll þessi orð og hugleiddí
þau með sjálfri sér.“
Hér segir: „En henni varð
hverft við þessi orð og tók að
hugleiða hvílík þessi kveðja
væri.“ Viðtöku verður þegar
vart.
Þegar ég var drengur, sá ég
lest fyrir utan mestu verzlun
Suðurlands, sem þá var. Lestin
var að leggja af stað heimleiðis,
eftir að afurðir ársins höfðu ver-
ið lagðar inn og kaupstaðarvara
fengin til næsta árs. „Mundirðu
eftir drengnum?“ spurði konan
bónda sinn.- Lítilræði eitthvert
handa honum hafði gleymzt.
„Barnslundinni má ekki bregð-
ast,“ hélt konan áfram,
Hjarta konunnar á sér djúpar
lindir auðmýktar gagnvart kalli
kærleikans.
Þá er komið að sjálfri boðun-
inni: María mun son fæða, hann
á að heita Jesús, hann mun verða
mikill, sonur hins hæsta, á há-
sæti Davíðs. Hann, hinn heilagi
sonur Guðs, mun ríkja að eilífu.
Guðsmóðirin velur sér ‘undar-
legt heiti: „Sjá ég er ambátt
Drottins, verði- mér eftir orðum
þínum.“
Við horfum á Maríu í tilbeiðslu
Ijóma aldanna, sjáum málverkin
af henni, þar sem hún er himna-
drottning, Guðsmóðir, er tilbiður
barn sitt, eða hún er hinn mikli
verndari mannanna, heyrir
bænir þeirra, biður fyrir þeirri.
En það eru til listaverk, sem
meira eru í samræmi við undir-
tektir hennar boðunardaginn.
Þar birtist þjáningarmóðirin.
Af öllum Maríumyndum eins
mesta listasafns veraldar, Uffizi
safnsins í Florence á Ítalíu, snart
mig mest málverk eitt. María er
með sofandi barnið við brjóst sér.
Búningur hennar er eins og von
sé allra veðra, stormur muni
svipta henni til, en augun eru
mild og bíða undursamlegs til-
lits.
Listamennirnir máluðu einatt
kveneðlið inn í Maríumyndir sín-
ar, að veita skjól og umönnun,
ást og fórn, að veita viðtöku náð
Guðs, 'láta hana fæðast inn í heim
okkar, gerast — ambátt Drott-
ins.
Hallgríms Péturssonar er
minnst í dag. Hann varð snemma
ástmögur þjóðarinnar. Páll Vída-
lín telur Passíusálma hans óvið-
jafnanlegt og ódauðlegt hsta-
verk. Árni Magnússon segir árið
1705, að Passíusálmarnir séu
fremri flestum eða öllum „söng-
ljóðum“ Norður-Evrópu og kall-
ar Hallgrím þjóðskáld, sjálfsagt
í hinni fornu merkingu, höfuð-
skáld, en einnig má ætla í hinni
nýrri, „skáld, sem (öll) þjóðin
ann og metur.“ Vídalín, meistari-
Jón, velur versið: „Gefðu að
móðurmálið mitt“ — að einkunn-
arorðum postillu sinnar.
Lind sprettur fram. Jörðin
virðist sjá eftir hjartablóði sínu:
Hún má ekki falla fram um slétt-
ar grænar grundir. Eða hefur ef
til vill Guðs engill verið sendur
að boða sveininum Guðs náð
með óskiljanlegri raun sinni?
Straumfall lindarinnar eflist
við hverja fyrirstöðu farvegsins,
söngur hennar verður fegurri,
sigurinn meiri yfir torfærum
einkahags og aldarfars, unz til-
lit eilífðarinnar getur að líta,
hins blessaða Frelsara, með dýr-
keyptri, en dásamlegri huggun
sinni.
Efniviður listaverks er upp-
haflega eldkvika. Og enn þarf
elds við, að gullið komi í ljós.
Skáld, og þá ekki sízt trúar-
skáld allrar framtíðar, verður
að vera gætt stórbrotnu upplagi,
en einnig ólýsanlegri blýðni og
auðmýkt andspænis kalli þungra
örlaga, að þjónusta og þjáning,
sem náðinni er samfara, um-
•breytist í upprisusigur.
Margir telja 44. Passíusálm-
inn fegurstan. Þaðan hafa og
mæður einkum valið börnum
sínum bænarorð.
Hið barnslega viðhorf 44.
sálms — barnslund hans — leiftr
ar upp um himin myrkrar ald-
ar og aldanna frá eldhjarta —
barnshjarta —, sem er í ætt við
Maríueðlið, viðtökuhugarfarið
'hinnar dýrlegu boðunar guðs-
spjalilsins í dag.
Hallgríms Péturssonar verðúr
varla minnst að nafn Brynjólfs
biskups Sveinssonar, fjarlægs
frænda, venzlamanns, en um
fram allt velgjörðarmanns, komi
ékki í huigann. Misjöfn eru ytri
kjör þessara manna. Hinn síðar-
nefndi lagði lífsleið sína eftir
mælisnúru rólegs vits og hygg-
inda, en athyglisvert er, að hann
getur aldrei til lengdar án Hall-
gríms verið og sízt, er mest á
reynir fyrir sjálfum honum.
Hann hefur sennilega innst inni
verið barn — eins og Hallgrímur,
eins og við mennirnir erura allir
fyrr eða síðar — gagnvart Guði.
Viðtöku hugarfar Brynjólfs
kemur fram í rækt við móður
sína, Maríutilbeiðslu hans og
krossdýrkun .
Gerum sem stærst átak til þess
þess að minnast Hallgríms Pét-
urssonar svo veglega sem verða
má.
En um fram allt: Megi oikkur
auðnast að leita Guðs náð við-
töku í Jesú Kristi í þeim anda
er hið blessaða skáld boðaði —
í anda sjálfrar Guðsmóður, við-
töku hennar undursamlegri og
'hlýðni við Guðs vilja.
Amen.