Morgunblaðið - 09.04.1964, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐID
I
Fimmtudagur 9. apríl 1964

Útgefandi:
Framkvæmdast j óri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Ú tbreiðslust j óri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 90.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5,00 eintakið.
FORDÆMI FRÆND-
ÞJÓÐANNA
Aukið eftirlit með lyfjum
Örari þróun húsabygginga
Aukið eftirlit með lyfjum
SETTAR hafa verið talsvert
strangari reglur um öryggi og
áhrif lyfja í Evrópu á síðustu
árum, kom fram á ráðstefnu
í Moskvu nýlega um eitur í
lyfjum. Tilefnið va,r þau ó-
höpp, sem leitt hafa til þess,
að allmörg lyf hafa verið dreg
in til baka af markaðinum.
Ráðstefnan var háldin að
undirlagi AlþjóðaheiHbrigðis-
málastofnunarim.ar (WHO),
eða réttara sagt Evrópudeild-
ar hennar, sem hefur aðsetur
í Kaupmannahöfn. Þátttak-
endur voru vísindamenn og
sérfræðingar í heilbrigðismál-
um frá níu þjóðum, þeirra á
meðal Ake Liljestrand frá
sænsku heilbrigðismálastofn-
unninni.
WHO sendir nú aðvaranir
til allra landa um ný lyf, sem
grunuð eru um að hafa skað-
leg áhrif. Á liðnu ári voru
sendar út 16 slíkar aðvaranir.
Á ráðstefnunni í Moskvu var
mælt með því, að öll ný lyf
væru ófáanleg nema gegn lyf
seðli a.m.k. þrjú ár og kann-
ske lengur. Væri skýrt fram
tekið að lyfin væru ný á öll-
um lyfseðlum, mundi það
hafa í för með sér meiri varúð
og aukna aðgætni gagnvart
skaðvænlegum áhrifum þeirra.
Notkun almennings á lyfj-
um án eftirlits lækna, sem er
örvuð með auglýsingaherferð
um í stórum stíl, hefur í för
með sér sívaxandi hættu
vegna langvinnrar eitrunar
og vananeyzlu. Ráðstefnan
hvatti öll ríki heims til að
taka til athugunar bönn við
6líkum auglýsingum.
Ekki einu sir.ni læknarnir
sjálfir eru fullkomlega óhult-
ir fyrir þeim hættum, sem yfir
drifnar lyfjaauglýsingar fela
í sér, einkanlega þegar þær
eru dulbúnar sem ókeypis
sýnishorn eða kynning á fram
leiðslu. Ráðstefnan fordæmdi
slíkar aðferðir.
Evrópa er að líkindum mesti
framleiðandi, neytandi og út-
flytjandi lyfja í heiminum. Að
hafa eftirlit með ölum pillum
og töflum er sérlega erfitt,
bæði vegna þess hve magnið
er mikið og eins vegna hins
hve breytieg afstaða einstakra
stjórnarvalda er til málsins. í
Belgíu og Sviss eru á markaðn
um yfir 16.000 mismunandi
lyf, í Svíþjóð 3500 og í Dan-
mörku tæp 2000. Árlegt magn
af nýjum lyfijum er talið vera
a.m.k. 200, og að skoðun WHO
felur þessi þróun í sér tals-
verða hættu fyrir heilbrigðis
ástandið í Evrópu.
Örari þróun í byggingu
húsnæðis.
Iðnv*»ðing í byggingaiðnað-
inum með það fyrir augum
að auka afköstin og gera
vinnu hagkvæmari er höfuð-
efnið á náðskeiði, sem Efna-
hagsnefnd S.Þ. fyrir Evrópu
(ECE) efnir til í Prag dagana
19.—30. apríl. Námskeiðið
verður sótt af kringum 100
sérfræðingum frá flestum
löndum Evrópu. Höfuðáherzla
verður lögð á byggingu íbúð-
arhúsnæðis. Hinar tæknilegu
skýrslur, sem lagðar verða
til grundvallar umræðunum,
koma m.a. frá Danmörku.
í Evrópu veita nú einstök
ríki milli 15 og 20 af hundraði
fjármuna sinna til bygginga-,
viðgerða- og viðhalds-fram-
kvæmda, og er tveim þriðju
hlutum af þessu fé varið til
eiginlegra byggingafram-
kvæmda, samkvæmt upplýs-
ingum ECE. Milli 5 og 7 af
hundraði hins samanlagða
vinnuafls starfa innan bygg-
ingaiðnaðarins. Sé líka tekið
með í reikninginn byggingar
efni og aðrar einingar, sem
framleiddar eru í verksmiðj-
um og fluttar til nýbygginga,
iþá er um fimmtungur vinnu-
aflsins starfandi í bygginga-
iðnaðinum.
í flestum löndum fullnægir
framleiðslan ekki eftirspurn,
og af þeim sökum hefur bygg
ingaiðnaðurinn lykilaðstöðu í
hagkerfum umræddra landa.
Fjármagn, vélvæðing og fram
leiðni er víðast hvar minni í
byggingaiðnaðinum en í öðr-
um iðngreinum, og atvinnu-
leysi er þar meira, bæði eftir
árstíðum og þegar á heildina
er litið.
Stjórnarvöld í flestum lönd
um Evrópu hafa á síðustu ár-
um leitazt við að gera ráðstaf-
anir, sem gætu aukið afköst og
framleiðni í byggingaiðnaðin-
um. Sú er ástæðan til að ECE
hefur kallað saman námskeið-
ið í Tékkóslóvakíu — það er
sérstök nefnd ECE um íbúða-
og byggingarmál sem skipu-
leggur námskeiðið í samráði
við Iðn/þróunarstofnun Samein
uðú þjóðanna í New York.
TVTorðmenn, Svíar og Danir
11 eru meðal þeirra þjóða
heims, sem lengst hafa komizt
í gerð heilbrigðra kjarasamn-
inga, sem tryggt hafa efna-
hagsöryggi og stöðugar fram-
farir, samfara sífellt batn-
andi lífskjörum. Enn á ný
berast ánægjuleg tíðindi um
þroska Norðurlandabúa á
þessu sviði.
í Svíþjóð hafa nú verið
gerðir frjálsir heildarsamn-
ingar til tveggja ára. Er gert
ráð fyrir 1,3% launahækkun
á þessu ári og 3,4% á næsta
ári, auk nokkurra lengingar
sumarfría. Og frá Danmörku
berast þær fregnir, að sam-
tök launþega og vinnuveit-
enda séu nú að ganga frá
samningsreglum, sem marki
tímamót í ákvörðun launa í
nútímaþjóðfélagi og þar sé
það undirstöðuatriði viður-
kennt, að sameiginleg stefna
skuli ríkja um ákvörðun
launa allra þjóðfélagsþegna.
Miða þessar nýju reglur að
því að koma í veg fyrir átök
á vinnumarkaðnum og úti-
loka gamaldags leiðir til á-
kvörðunar kaupgjalds eins og
verkföll og verkbönn.
Nágrannaþjóðir okkar
leggja á það megináherzlu að
launakröfur séu byggðar á
greiðslugetu atvinnuveganna.
Samtök launþega og vinnu-
veitenda starfa sameiginlega
að því að reikna út fram-
leiðsluaukningu þjóðfélags-
ins og á henni eru kjarabæt-
urnar byggðar.
Þegar heildarsamningar eru
gerðir á grundvelli slíkra út-
reikninga er auðvelt að segja
til um, hve miklar meðal-
hækkanir megi verða. Síðan
kunna að verða átök um það
í röðum launþega, hvernig
þessar hækkanir eigi að skipt
ast milli einstakra starfshópa,
en ákvörðun um það er þó
auðveldari, þegar fyrir liggur
að heildarhækkanirnar eru
samningsbundnar og því aug-
ljóst, að hækkanir til einnar
stéttar þýða skerðingu kjara
annarra.
Raunar er kaupkröfupólitík
ætíð barátta um skiptingu af-
rakstursins. Þegar ein stétt
fær kauphækkun þá skerðir
hún möguleika annarra stétta
til hækkana, enda hefur
reynslan verið sú hér á landi,
að engir hafa viljað sætta sig
við það, að aðrir fengju meiri
launahækkanir.
Við íslendingar getum mik-
ið lært af nágrannaþjóðum
okkar á sviði launamála, og
það, sem nú er að gerast í
þessum málum á hinum Norð
urlöndunum, á að verða leið-
arljós okkar við ákvörðun
kjaramála. Því miður hafa
kommúnistar með stuðningi
Framssóknarmanna of sterk
ítök í launþegasamtökunum
hér á landi, og þeir hafa eng-
an áhuga á heilbrigðum kjara
samningum, sem bæta hag
launþega, heldur vinnudeil-
um og upplausn.
En ef forystumenn laun-
þegasamtakanna fást ekki til
heilbrigðra samninga nú, þeg-
ar launajafnvægi er komið á,
þá verður ríkisvaldið að
grípa í taumana, því að óhjá-
kvæmilegt er að efnahags-
legt jafnvægi nái að ríkja hér
á landi eins og í nágranna-
ríkjunum.
FRAMBOÐ
ÁSGEIRS
ÁSGEIRSSONAR
rorseti íslands, Ásgeir Ás-
geirsson, hefur ákveðið
að vera í framboði við kjör
forseta, sem fram á að fara
28. júní nk. Býður hann sig
nú fram í fjórða sinn, en
hann var fyrst kjörinn for-
seti 1952, eins og kunnugt er.
Enda þótt mikil átök yrðu
um kjör Ásgeirs Ásgeirsson-
ar, er hann fyrst varð forseti
íslands, ljúka menn tipp ein-
um rómi um það, að hann
hafi verið góður forseti og
hann og forsetafrú Dóra Þór-
hallsdóttir hafi verið virðu-
legir fulltrúar íslands.
__ Þess vegna verður Ásgeir
Ásgeirsson sjálfkjörinn for-
seti, meðan hann æskir að
gegna því embætti, enda eru
deilur nægilegar hér á landi,
þótt ekki þurfi að efna nú til
átaka um forsetakjör.
MÓTMÆU
OPINBERRA
STARFSMANNA
A llmikið hefur borið á ó-
ánægju opinberra starfs-
manna út af úrskurði kjara-
dóms. Þó munu þeir flestir í
hjarta sínu gera sér grein
fyrir því, að verulegar hækk-
anir til þeirra nú mundu
hafa leitt til almennra kaup-
hækkana og þannig hefðu
engir hlotið kjarabætur, en
hinsvegar skapazt vandræða-
ástand í þjóðfélaginu.
Um það má lengi deila,
hvernig skipta eigi afrakstri
þjóðfélagsins milli starfsstétt
anna, og vel má vera að rétt-
mætt væri, að einhverjir hóp-
ar opinberra starfsmanna
bæru meira úr býtum en þeir
gera, borið saman við aðra
launþega. Þar verður sjálf-
sagt aldrei fundið það hlut-
fall, sem allir séu ásáttir með.
Hinsvegar er það til van-
virðu þeim fulltrúum opin-
berra starfsmanna, sem gert
hafa sig seka um það að
drótta lögbrotum að fjórum
af fimm dómurum í kjara-
dómi, sem byggja úrskurði
Múnohen, 3. apríl (NTB).
UTANRÍKISRÁÐHERRA Vestur
Þýzkalands, Dr. Gerhard Schröd-
er, sagði á flokksfundi kristilegra
demókrata í Miinchen í dag, að
stjórn V-Þýzkalands vildi gjarna
taka upp samskipti, bæði við-
skipta- og menningarsamskipti
við hin kommúnísku riki A-
Evrópu. Væri stjórnin og þeirrar
skoðunar, að styðja bæri tilraun-
ir Vesturveldanna til að minnka
spennuna í samskiptum við Sovét
ríkin og önnur kommúnísk ríki.
Stefna Sovétstjórnarinnar væri
um jæssar mundir í hógværara
sína á þeim forsendum, sem
birtar hafa verið.
Menn geta auðvitað deilt
um lagaskilning, enda þyrfti
enga dómara, ef ekki gæti
orkað tvímælis hver lögin og
réttargrundvöllurinn væri.
En dómarar í kjaradómi hafa
kveðið upp úrskurð sinn í
samræmi við skilning sinn á
lögunum, enda er þar um
slíka menn að ræða, að frá-
leitt er að brigzla þeim um að
hafa látið annarleg sjónar-
mið ráða gerðum sínum. Slík-
ar aðdróttanir lýsa lítil-
mennsku þeirra, sem þær
viðhafa.
og varkárara lagi og lítt mark
takandi á síðustu áróðursherferð
um hennar gegn V-Þýzkalandi.
Utanríkisráðherrann gagnrýndi
margt í menntun og menningu
V-Þjóðverja og sagði „ógnvekj-
andi“, hve mörgu færi þar hnign
andi. Menningar- og mennta-
stefna þjóðarinnar byggðist um
of á menningar- og vísindaafreik-
um fyrri tíma, nýsköpun væri
alls ekki nægileg.
' Ennfremur gagnrýndi utan-
ríkisráðherrann ýmislegt í af-
stöðu iðnaðar- og verzlunarstétt-
anna til ríkisins og ríkisstjórnar-
innar.
—Útvarp Reykjavlk
Framhald af bls. 6
að líkja því versta, sem þeir
telja sig finna í fari manna,
við dýr. Fétur talaði af mikilli
óvirðingu u-m kynferðislíf dýra
og taldi, að menn þyrftu að forð
ast að taka það sér til fyrir-
myndar, en nokkra hættu taldi
hann á því, og enn voru
„negralögin" sökudólgurinn.
Ekki skal ég mæla bót ýmissi
ósiðsemi, sem dýrin kunna að
sýna af sér í ástaratlotum sínum,
þau mega á stundum teljast
heldur „ótaktisk“ við svo há-
tíðleg tækifæri. En hins vegar
má einnig minnast, að oft sýna
dýrin af sér þá tryggð og hrein
ar ástarkenndir, að þar mæfct-
um við mennirnir vara okkur,
ef efnt væri til kappleika.
Siðar um kvöldið hóf svo
Guðmundur Hagalín lestur út-
varpssögunnar „Tvö stórveldi“.
Hann flutti með
sér hressandi
andblæ að
venju, blés I
snarheitum lífs-
anda í söguper-
sónur, mann-
legar í tilsvör-
um og viðbrögð
um. Þetta er
fólk, sem við
þekkjum úr daglega lifinu, urn
göngumst á degi hverjum, mann
eskjan sjáltf, nakin í Edin-
garði hversdagslífsins. Skyldum
við eiga nokkurn manneskju-
legri rjfchöfund en Haigalín?
Sveinn Kristinssoo,
V-Þjóðverjar vilja aukin
samskipti við A-Evrópu