Morgunblaðið - 29.05.1964, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ
t
Föstudagur 29. maí 1964
T JOSEPHINE EDGAR
14
FIAI SYSTIR
— Já,- einmitt . . . og sneri rnér
undan.
Hugh roðnaði eins og stelpa í
Mandeville-skólanum og nú vissi
ég í fyrsta skipti um þetta vald,
sem lagleg kona getur haft yíir
karlmönnum.
Sú uppvötvun var hvort-
tveggja í senn æsandi og ógn-
vekjandi Eg sá máttlausar var-
irnar á honum titra, og ég var
gröm sjálfri mér fyrir að hafa
verið svona dónaleg. Eg brostí
til hans, en hafði ekki reiknað
með ákafanum, sem skein þá út
úr augum hans. Allt í einu datt
mér í hug það, sem Fía hafði allt
af verið að reyna að lemja inn
í höfuðið á mér: að ævi kon-
unnar væri undir komin mann-
inum, sem hú.n veldi sér, að
fegurðin væri vopn, og að æskan
væri vald, sem bæri að nota sér
meðan tími væri til. Eg varð
hrædd, því að það var alls ekki
þetta, sem mig langaði í.
Eg mundi hvað Brendan hafði
sagt um daginn og svo Marjorie
með alit kvenréttindatalið, sem
mér hafði einu sinni þótt svo
þreytandi — og ég vissi, að ég
mundi ekki vilja fara að þjarka
við sjálfa mig.
Fía, Westbourne og hr. Vestry
höfðu gengið áfram. Fyrir fram
an húsið stóð gljáandi vagn með
tveimur jörpum hestum fyrir og
ekill í einkennisbúningi hélt í
beizlin á þeim. Þegar við nálg-
uðumst, kallaði hann í dreng og
skipaði honum að halda í hest-
ana, en sjálfur fór hann að taka
til teppin og lækka tröppuna. En
rétt í sama bili kom annar vagn
inn í húsagarðinn, og ég heyrði,
að Fía greip andann á lofti, um
leið og ég kannaðist við, að þarna
var Dan kominn.
Þegar heyrðist til vagnsins á
mölinni, kom Brendan út úr hús
inu og stanzaði á dyraþrepunum.
Sem snöggvast var eins og allir
héngju í lausu lofti, og væri að
horfa á dyrnar á vagninum. Dan
klifraði stirðlega niður af hreyf
ingum hans réð ég, að hann væri
drukkinn.
Hann leit kring um sig og ekk
ert óvingjarnlega í fyrstu, en svo
kom hann auga á Fíu og Wood-
bourne og þá hvarf brosið snögg-
lega af honum, rétt eins og þegar
ljós er slökkt.
Hún reigði upp höfuðið með
ljósgráa hattinum og gekk í átt-
ina til hans. Hann horfði á hana
nálgast, með ólunarsvip. Eg sá,
að Brendan horfði á þau líka og
ég vissi, að hann var hræddur
um, hverju Dan kynni að finna
upp á.
Fía brosti glaðlega. — Og t)an
kominn! Ef ég hefði vitað, að þú
varst á leið hingað, hefði ég beð
ið þig að aka mér. Woodbourne
lávarður bauð mér að koma og
skoða hestana sína, og viltu bara
sjá, hver hér er . . . hún Rósa
litla- Hún var úti að ríða með
honum Brendan.
Hann leit á hana hörkulega og
andlitið var þunglamalegt og dap
urlegt. En þá greip hún um hand
legg hans báðum höndum á þenn
an gælulega hátt, sem hún kunni
svo vel. Eg sá, að gremja hans
hvarf og ég leit undan, því að
ég vildi ekki horfa á þessa
snöggu von, sem skein út úr aug
um hans.
Woodbourne kom til þeirra, á
svipinn eins og herramaðurinn,
sem vill vera náðugur við spíla
vítisstjórann.
— Nú, Brady! sagði hann. —
Ekki vissi ég, að þér ætluðuð
hingað að skoða klárana yðar.
Þeir líta vel út. Þér ættuð að
geta haft eitthvað upp úr þeim.
Dan leit á hann og sagði með
stirðbusalegum virðuleik: — Það
getur nú farið sem fara vili, en
ég vildi mælast til þess, lávarður
minn, að þér sæjuð konuna mína
í friði.
Eg sá reiðina í augnaráði lá-
■farðsins og höndina á Dan, sem
greip föstu taki um arm Fíu og
leiddi hana að vagninum sínum
Nú voru allar gælur horfnar
úr svipnum á henni. Hann var
einbeittur og harður, alveg eins
og kvöldið, sem við fórum að
heiman forðum. Hún hafði á-
kvarðað eitthvað, sem enginn
mundi geta fengið hana ofan af.
Hún leit til lávarðsin? um !eið
og hún steig upp í vagn Dans.
Það var snöggt en einbeitt augna
tiilit, eins og hún væri að svara
einhverri ótalaðri spurningu, og
svo lokaðist hurðin á eftir henni
og þau óku af stað.
Woodbourne lávarður stikaði
að vagninum sínum, án þess að
líta í áttina til mín, en Hugh Tra
vers stanzaði, roðnaði og sagði:
— Eg vona, að ég eigi eftir að
sjá yður aftur, ungfrú Eves.
Svo óku þeir líka burt, svo
að glumdi í hjólum og hófum, og
hestarnir voru glæsilegir í ljósa
skiptunum. Brendan leit á mig.
Þetta var það fyrsta sem hann
hafði hreyft sig síðan Dan kom.
— Jæja, það lítur út fyrir, að
ég eigi að fylgja þér heim, þrátt
fyrir allt, Rósa, sagði hann lágt.
Eg hjálpaði honum til að taka
kerruna út og leggja aktögin á
þann gráa. Eg kvaddi Vestry-
hjónin og svo brokkuðum við eft
ir stígnum. Það leit út fyrir gott
veður á morgun.
— Farðu með mig út að ríða
— Ef þu reynir, geturðu áreiðanlega skrifað á ávísunina.
á morgun, Brendan, sagði ég
biðjandi.
Hann leit upp, eins og hann
væri að vakna af draumi. — Já,
ef þú vilt. Eg skal koma með
klárana um klukkan þrjú.
Við stönzuðum fyrir utan kof-
ann og hann stökk út og lyfti
mér út úr kerrunni, og hélt mér
svo að rétt vatnaði undir fæturna
á mér. Hann hélt mér þannig, að
andlitin á okkur voru jafnhátt
uppi. Varirnar á honum voru
rétt við andlitið á mér og ég
fann, að ég fékk ákafan hjart-
slátt. En hann gerði enga til-
raun til að kyssa mig.
— Þú ert svo lík henni, sagði
hann dræmt.
— Soffíu? sagði ég.
Hann setti mig niður. — Já.
Hárið og fallega hörundið . . . en
augun í þér eru enn ung.
■— En Soffía er nú ekki gömul
heldur, sagði ég. Hann hló og ég
sagði vesældarlega: — Hvað
BYLTINGIN í RÚSSLANDI 19 17
ALAN MOOHEHEAD
Alexanrovich og lýsum yfir hon
um blessun vorri er hann sezt
í hásæti hins rússneska ríkis“.
Skjalinu lýkur á þessum orðum:
„Megi almáttugur Guð hjáipa
Rússlandi".
Þessi síðasta fyrirbæn kom frá
hjartanu, en var ekki orðin tóm
og Dúmumennirnir tveir voru
mjög hrærðir, er þeir komu til
að kveðja. Shulgin segist sjálf
ur hafa sagt: „Yðar hátign, ef
þér hefðuð gert þetta fyrr . . .
þó ekki hefði verið fyrr en Dúm
an kom síðast saman, hefði þetta
ef til vill . . . “. Hann gat ekki
lokið setningunni, en heidur á-
fram að segja frá: „Keisarinn
leit á mig svo einkennilega blátt
áfram og sagði: „Haldið þér, að
komizt hefði orðið hjá þvi?“
Snemma næsta morgun, 16.
marz, komu þingmennirnir tveir
aftur til Petrograd og fundu þá,
að meiri kyrrð virtist komin á í
borginni, en þinghúsið enn í upp
námi. Óvildin gegn Romanovun
um hafði enn harðnað meðan
þeir voru í ferðinni. Ex-Com lét
það nú ótvírætt í ljós, að það
gerði sig ekki ánægt með afsögn
Nikulásar, heldur vildi sjá enda
lok keisaraættarinnar og stofn-
un lýðveldis. Múgurinn hafði
fengið veður af sendiför tvímenn
inganna til keisarans og á járn-
brautarstöðinni í Petrograd kom
á móti þeim mikill fjöldi járn-
brautarverkamanna, sem heimt-
aði skýrslu um það, sem gerzt
hafði. Shulgin var hrærður og
ef til vill jafnframt dálítið hreyk
inn, er hann tilkynnti þeim valda
töku stórhertogans. En hann
hafði algjörlega misskilið tilfinn
ingar áheyrenda sinna — þeir
gerðu sér alls ekki að góðu að
fá annan Romanov í valdastól-
inn, og bönnuðu Suchov og Shul
gin brottför af stöðinni.
Miljukov náði nú talsímasam-
bandi við þingmennina tvo og
sagði þeim að nefna ekkert frek
ar afsagnarskjalið, en koma
strax með það í hús Putiatins
fursta við Millionnaya, þar sem
bráðabirgðastjórnin sat að samn
ingi við Mikael stórfursta. Seint
og um síðir tókst þeim Guchkov
og Shulgin að losa sig og komast
til fundarins. Þar sat í setustof-
unni heill hópur manna, meira
og minna utan við sig: stórhertog
inn sjálfur, grannur og fölleitur,
sitjandi í hægindastól, Milyukov,
Rodzianko, Lvov, Kerensky og
einn eða tveir enn — allir yfir-
komnir af þreytu. Milyukov og
Guchkov gerðu síðustu vonlausa
tilraun til að varðveita einveid-
ið. Rodzianko og Lvov skoruðu
á stórhertogann að þiggja ekkki
völdin. Kerensky var öskuvond
ur við tilhugsina eina urn áfram
haldandi einveldi. Stórhertoginn
hlustaði þögull og var svo skyn-
samur að segjast vilja fara af-
síðis inn í aðra stofu meðan har.n
hugsaði svar sitt. Hann kom inn
aftur eftir fimm mínútur og
kvaðst mundu þiggja völdin, en
því aðeins, að þau væri boðin
sér af löggjafarþinginu. En með
an kosningar til þessa þings
stæðu yfir, múndi hann leggja
niður völd.
„Herra!“ sagði Kerensky, „þér
eruð stórgöfugur maður!“
Á fáum mínútum var útbúið
nýtt valdaafsalsskjal og undir-
ritað, og nú var Rússland í fyrsta
sinn í 300 ár og meira, keisara-
laust. í keisarans stað hafði það
fengið tvo örþreytta og innbyrð
is tortryggna flokka stjórnmála
manna, sem toguðust á um vöid
in í Taurishöllinni, múgurinn á
götunni, og enga framtíðarvissu
á neinu sviði. Svört, þungbúin
ský veltust yfir Petrograd utan
af Kirjálabotni, og snjóinn dreif
svo þétt niður fram með Neva
KALLI KÚREKI
>f

**-
Teiknari; FRED HARMAN
^DON’TG-ITSMART.'
ASk AROUtOD TOWW AMf FIND
OUT IF THAT PROFESSOR BO66S
hireo hisself a LAWveRf ~
SAID HE'S OOMWA SUE M0 *
— Heyrðu mig, Litli-Bjór, viltu
ekki skreppa fyrir mig í baeinn og
ná mér í höfuðverkjarduft? Ég er
ekki rétt vel fyrirkallaður í dag.
— Ekki vel fyrirkallaður. t>ú segir
það já. Ég sá þig reyndar á nýjárs-
ballinu gær. t>að voru nú meiri læt-
m.
— Vertu ekki með neinn slettireku
skap. Spyrstu fyrir og reyndu að
komast að þv hvort þessi prófessor
Boggs hefur náð sér í málafærslu-
mann. Hainn sagðist ætla að stefna
mér.
— Þegar prófessorinn segir dóm-
aranum að þú hafir reynt að drepa
hann með því að setja hann upp á
hestinn þann ama, máttu eiga von á
þrjátíu dögum í rafmagnsstólnum.
— t>ú ert fyndinn þykir mér.
fljótinu, að ísilagt fljótið sást
ekki einu sinni á tuttugu skrefa
færi.
10 kafli.
Sovétið gegn Bráðabirgða-
stjórninni.
Sukhanov skrifaði: „Byltingin
hafði komizt í kring ótrúlega auð
veidlega“. Mjög lítið líkamlegt
tjón hafði af henni hlotizt, og
alvarleg slys eða mannfall hef-
ur varla getað verið mikið yfir
þúsundið, og nú blakti heljarstór
rauður fáni yfir Vetrarhöllinni,
sem hafði verið síðasta varnar-
virki keisaranna, síðan á dögum
Péturs mikla.
En greinilegt var, að ekkert
hafði enn verið ákveðið. Hinn 16.
marz var eina bendingin um,
hvað fram undan væri, tilkynn-
ing, sem undirrituð var af bráða
birgðastjórninni og Petrograd-
sovétinu, sameiginlega. Hún bar
það með sér, að komizt hafði
verið að einhverskonar samkomu
lagi um nóttna; Romanovarnir
áttu að fara frá, að minnsta kosti
í bili, og bráðabirgðastjórnin átti
að ríkja í þeirra stað, þar til
þjóðin gæti kosið sér löggjafar
þing. Hún skyldi framkvæma
stefnu byltingarinnar, náða póli
tíska fanga, veita málfrelsi, jafn
rétti öllum borgurum, hvort sem
innlendir væru eða ekki, og sjá
um varnir gegn sameiginlega ó
vininum i vestri.
Þetta var góð stefnuskrá og
blátt áfram, og breiddi vel yfir
fjöldann allan af deiluefnum,
innan Taurishallarinnar og ut-
an. Bráðabirgðastjórnin — sama
sem hinir frjálslyndu, sem voru
aftur sama sem Miljukov — hafði
ekki nein borgararéttindi sem
neitt aðal-áhugamál. Fyrsti og
Tilboð
AUGLÝSENDUR, sem tilboð
eiga í afgreiðslu Morgun-
blaðsins, ern beðnir að biðja
um samband við númer 40
(innanhússsimans) ef þeir
hringja og vilja spyrjast fyrir
um tilboð sín.