Morgunblaðið - 16.06.1964, Síða 28

28
MORGUNBLADIÐ
Þriðjudagur 16. júnl 1964
[ JOSEPHINE EDGARl
GAR: 1
r
27
' — Eg sé, að hún er búin að
segja þér það, sagði hún íbygg-
in og hristi höfuðið. Vesalingur
in hún mamma þín hefði grátið úr
sér augun af skömm, en það þýð
ir ekki að spyrna á móti brodd
unum, segi ég nú alltaf. Hún
Soffía hefur meira vit í litla-
fingrinum en veslingurinn hún
mamma þín hafði í öllum kroppn
um. Kf lífið hennar mömmu
þinnar í Hackney var heiðar-
legt og þetta er til skammar, má
ég heldur biðja um skömmina!
Hún lagði frá sér hníf og gaff
al og sagði: — En þú þarft ekki
að hafa áhyggjur af því, Rósa
litla. Hún hefur miklar og gamal
dags fyrirætlanir með þig. Þú
verður bara siðsöm stúlka, og
ferð eftir því sem hún segir og
þá kemur hún þér í aðalinn og
þú færð aðalskórónu á höfuðið.
Eg gat ekki annað en hlegið.
Tárin höfðu dregið úr mestu
spennunni, og loksins fann ég,
að ég var alls ekki neitt svöng.
Eftir kvöldverð fór ég upp til
mín og skrifaði tvö bréf, annað
þéirra til skólasystur minnar,
hennar Marjorie. Eg sagði henni
ekki upp alla söguna, en ég gaf
henni heimilisfangið mitt nýja
og sagði, að ég ætti að byrja í
Frivolity næstkomandi mánu-
dag. Eg bað hana að hafa sam-
band við mig í leikhúsinu og
mæltist til þess, að við gætum
hitzt.
Mig langaði til þess að vera
fullviss, að hún og Flóra frænka
hennar væru enn vinir mínir, og
að ég gæti átt eitthvert athvarf
ef í harðbakka slægi. Eg gerði
mér nú enga grein fyrir því,
hvernig það bæti orðið, en fann
nauðsynina á því að standa í sam
bandi við einu vinina, . sem ég
átti.
Ég skrifaði líka Brendan til
Vestry. Eg hafði sagt, að ég
skyldi ekki hitta hann oftar, án
leyfis Soffíu, en ég hafði engu
lofað um að skrifa honum ekki.
Eg fór ekki fram á neitt stefnu
mót né heldur bað ég hann að
heimsækja mig, eða neitt þess
háttar. Eg var ekki einu sinni
viss um, hvort hann langaði
neitt áð hitta mig, eða hve mikla
merkingu hann hefði lagt í þenn
an koss. En ég sagði, að ég von-
aði, að hann þyrfti ekki að missa
atvinnu sína mín vegna, né held
ur færi hann til Ástralíu án þess
að láta mig vita af því. Eg sagði
að mér þætti leitt þetta með Dan
og Soffíu, en að ég væri hinsveg
ar hrædd um, að orðið væri um
seinan að kippa því í lag. Eg
endaði bréfið með: „Þín exnlæga
Rósa“.
Þetta var nú eins klaufalegt
bréf og nokkur átján ára stelpa
hefði getað skrifað. Mxg langaði
til að segja honum, að ég elskaði
hann, og þráði ekki annað meira
en fá að vita, hvort hann væri
sama sinnis. Að ég væri hrædd
um að hann elskaði systur mína,
enda þótt hann hataði hana, bróð
ur síns vegna, og að mér fyndist
það óbærilegt ef hann færi að
flýja land og hverfa mér sjónum
fyrir fullt og allt. En þetta gat ég
ekki sagt. Eg var næstum búin
að rífa bréfið.
Loksins flýtti ég mér að slá
utan um það og fór niður. Mér
til undrunar hitti ég bæði Smith-
ers, þjónustustúlkuna, og Minnu
frænku í forstofunni; Smithers
var sjálfandi af hræðslu og
Minna með skörung í hendi.
— Hvað í ósköpunum er á
seiði?
— Æ, ungfrú! vældi Smithers.
— Það er maður á ferli hérna
fyrir utan. Ég var að fægja silfr
ið og svo leit ég út um eldhús-
gluggann og þar stóð hann og
gægðist inn og var svo hræði-
legur útlits.
— Sást þú hann, Minna
frænka?
— Nei, en allar dyr eru læstar
og ég vona, að ég geti snúizt við
honum ef hann reynir að gera
eitthvað af sér. Lífið í East End
hafði gert Minnu gömlu ó-upp-
næma fyrir flestu, en Smithers
var sveitastúlka. Ég setti bréfin
í handtöskuna rnína og fór inn
í setustofuna. Ég dró rauða
flauels-gluggatjaldið frá og leit
út. Úti fyrir sá ég mann, sem
stóð í gulu kringlunni frá götu-
ljósinu.
— Sérðu hann? spurði Minna
frænka kvíðin.
— Það er Dan Brady, sagði
ég.
Ég stóð þarna í fínu setustof-
unni í húsinu, sem Woodbourne
lávarður hafði sett undir Soffíu
og horfði á eiginmanninn henn-
ar, sem beið fyrir utan, kyrr en
ógnvekjandi|í skuggunum í garð-
inum.
Eftir að hafa tvístigið stundar-
korn, lét ég tjaldið falla fyrir
aftur og gekk til útidyranna.
Smithers æpti upp yfir sig og
bað mig eins og guð sér til hjálp
ar að opna ekki, því að þá yrð-
um við allar myrtar!
— Farðu varlega, Rósa mín,
sagði Minna frænka. — Hann er
ekki með réttu ráði, skilurðu.
Hann hefur aldrei verið það síð-
an hún Soffía fór frá honum.
En ég var ekkert hrædd við
Dan Brady. Ég opnaði hurðina
og gekk út á tröppurnar og hann
kom á móti mér með skamm-
byssu í hendi og morð í augna-
ráði. Ég snarstanzaði og kallaði
— Það er ergilegt, að menn skuli einmitt þurfa að stytta sér
leið gegnum svefnherbergið okkar, þegar þeir ætla að ná í stræt-
isvagninn.
til hans: — Dan! Þekkirðu mig
ekki, Dan? Það er hún Rósa.
Hann lét höndina síga, sneri
sér undan og huldi andlitið með
handleggnum, og ég sá, að herð-
arnar á honum skulfu. Ég gekk
til hans, frá mér numin af með-
aukun.
— Dan! Góði Dan. Vertu ekki
svona. . .
Hann sneri að mér laglega
náföla andlitinu. Hann snerti
hárið á mér með sjálfandi fingr-
um, og sagði: — Ég hefði getað
myrt þig, Rósa mín. Hárið á þér
er eins litt og á henni. Ég var að
bíða eftir þeim, henni og þessum
djöfli, sem tók hana frá mér.
Til hvers var hann að því? Hann
er ríkur, og hafði efni á hvaða
BYLTINGIN I RUSSLANDI 1917
ALAN MOOREHEAD
Hinn 9. apríl var hópurinn
loksins ferðbúinn. Hann safnað-
ist saman í Bern og fór síðan
í einu lagi til Zúrich, þar sem
hann borðaði hádegisverð í
Hotel Záringer Hof. Síðan var
farið á járnbrautarstöðina og
upp í lestina, sem lagði af stað
réttstundis kl. 3.15. Mikil ólæti
urðu á pallinum, áður en lagt
var af stað því að nú var orðið
uppvist um ferðalagið, og stór
hópur og sundurþykkur hafði
safnazt þarna saman. Þegar
bolsjevíkarnir veifuðu rauðum
fánum og sungu Internationale,
var þeim svarað með ópum eins
og: „Njósnarar — þýzkir njósn-
arar!“, og hvimleiðar athuga-
semdir heyrðust, þess efnis, að
þeir ferðuðust á kostnað Þýzka-
landskeisara. Platten, sem ætlaði
með hópnum, komst í rifrildi,
sem var næstum orðið að áflog
um var Lenin, Krupskaya, Zino
hverju tuski. Við hádegisverð-
inn hafði hópurinn samþykkt
með atkvæðagreiðslu að taka
ekki með sér Oscar nokkurn
Blum, sem grunur lék á, að
væri Okhrananjósnari. En Blum
hafði tekizt að komast upp í
lestina, og það var Lenin sjálf-
ur, sem náði í hann á síðustu
stundu og fleygði honum út.
Jæja, þá voru þeir komnir af
stað, alls 32 manns, þar af 19
bolsjevíkar, sex félagar Gyð-
ingasambandsins, þrír alþjóð-
legir mensjevíkar og fjórir enn
— einn þeirra fjögurra ára
drengur. Merkasta fólkið í hópn
um var Lenin, Krupskaya, Zino-
viev, Inessa Armand og Sokolni-
kov. Radek, sem var austurrísk-
ur þegn, slóst í hópinn á landa-
mærum Þýzkalands. Sagt var, að
einnig hefði verið brezkur leyni
þjónustumaður þarna á lestinni,
en honum hafði verið þar fyrir
komið í Þýzkalandi, en um það
atvik þegja þýzk skjöl algj-ör-
lega.
Platten segir í ferðasögu sinni,
að fólkið hafi haft með sér nesti
— tíu daga forða, en mest af
því, einkum sykur og súkku-
laði hafi Svisslendingar gert upp
tækt, áður en farið var inn í
Þýzkaland. Einnig er frá því
sagt, að Lenin hafi ekki þolað
tóbaksreyk og heimtað, að reyk-
ingamenn hefðust við í salern-
inu, og að því hefðu verið gefnir
út sérstakir aðgöngumiðar.
Hvað snerti peninga, virðist hóp
urinn hafa verið vel birgur:
Platten hafði fengið lánaða
3.000 svissneska franka handa
honum, og vér- vitum (úr bréf-
um Lenins), að hann
hafði 1.000 sjálfur. Það er einnig
vitað, að hann skildi eftir pen-
inga í Sviss, ef svo illa færi, að
hann yrði að hrekjast þangað
aftur.
Leiðin, sem hópurinn átti fara
yfir Þýzkaland var um Mann-
heim, Frankfurt og Berlín, og
komið skyldi til hafnarbæjarins
Sassnitz við Eystrasalt, 11. apríl.
En ennþá urðu tafir, og fyrir
þeim hefúr aldrei almennileg
grein verið gerð. Lestin varð af
sambandi í Frankfurt, og í
Berlín var henni ekið um stund-
arsakir inn á hliðarspor (þfir
sem svo vildi til að þýzkir sósíal
istar ætluðu að hylla farþegann,
en náðu ekki viðtali við aðra en
litla drenginn). Loksins eftir tvo
daga í Þýzkalandi, komu þeir
til Sassnitz, 12. apríl síðla dags.
Síðan fór hópurinn á skipi til
Malmö og þaðan var farið tafar
laust til Stokkhólms, þar sem
fjöldi sósíalista-fokksbræðra
beið til að hitta hópinn. í Sví-
þjóð söfnuðu flokksbræðurnir fé
til að koma þeim síðasta spöl
ferðarinnar. Svíar voru allhissa,
er þeir voru beðnir um 1000 krón
KALLI KÚREKI

Teiknari; FRED HARMAN
ur í viðbót, til persónulegra
þarfá Lenins, en reiddu þær
samt af hendi og eftir eins dags
töf eða rúmlega það, hélt hóp-
urinn áfram ferð sinni. Sænsk
lest flutti hann að landamærum
Finnlands við botn Helsingja-
botns, og farið var yfir landa-
mærin á sleðum. Þar sneri Platt
en við, en hópurinn hélt áfram
suður eftir Finnlandi til landa-
mæra Rússlands. Nokkrum míl-
um áður en komið var til Petro-
grad komu á lestina systir Len-
ins og hópur stuðningsmanna úr
miðstjórn bolsjevíkaflokksins.
Lenins spurði vandlega um, hvers
konar viðtökum þeir gætu átt
von á í Petrograd. — Trotski
segir hann hafa eins vel búizt
við að verða færður beint í fang-
elsi — en þegar hann var hug-
hreystur, hvað það snerti, sneri
hann sér snöggt að Kamenev, sín
um gamla vini, sem hafði kom-
ið til að heilsa upp á hann, og
sagði: „HVað er þetta, sem þú
ert að skrifa í Pravda? Við sáum
nokkur blöð, og létum þig hafa
það svikalaust". Þetta voru
fyrstu drunurnar af sprenging-
unni, sem fram undan var.
Síðdegis 16. apríl rann lestin
inn á Finnlandsstöðina í Petro-
grad. Tíu ár voru liðin síðan
Lenin hafði stigið fæti á rúss-
neska grund.
P£RFESS£ZBOG&S PZACTtCB EVERY PAY
WltH Bið-RIFLE.' ME SET-UM UP
FCZmf T'MOR-ROW YOU COME
WATCH-UM'
f — Prófessor Boggs æfir sig á hverj
t»m degi með stónim riffli. Ég set
skotmörkin upp fyrir hann. Á morg-
un skaltu koma og sjá sjálfur.
— Ég skal sýna þér af einhverjum
stað sem hann sér þig ekki á — ann-
ars myndi hann kannske sprengja
þig í loft upp í staðinn fyrir skotmark
ið.
— f>að verð ég að sjá. Þessi gamla
geit, ég er viss um að hann veit ekki
hvort er aftur og hvort fram á riffl-
inum.
— Ég hræddur um að Gamli hafi
rétt fyrir sér. Hvemig í ósköpunum
á Boggs að hitta í mark á morgun?
— f>ú átt bara að sjá um að koma
Gamla út í kjarrið handan við bæinn
og fela hann þar — svo sé ég um
hitt.
Heimkomu Lenins hafði verið
vænzt með vafasamri hrifningu,
ekki einasta hjá bráðabirgða-
stjórninni heldur og hjá fram-
kvæmdanefnd sjálfs sovétsins.
Tseretelli, foringi mensjevika
hafði verið kosinn af Ex-Com
til að taká móti honum íyrir
þess hönd, en þverneitaði að
fara, og Chkheidze, forseti Ex-
Com, og tveir aðrir höfðu farið
í hans stað, nauðugir þó. Trot-
sky tjáir oss, að einnig hafi gætt
nokkurs kvíða í bolsjevíka-
flokknum sjálfum. Fundur hafði
verið haldinn, kvöldinu áður en
Lenin kom, og Kamenev, Stalin
og fleiri gerðu sér vel ljóst, að
stefna sú, er þeir höfðu tekið
— vopnahlé við mensjevíkana
og stuðningur x bili við bráða-
birgðastjórnina — mundi varla
vera í samræmi við skoðanir
þær, er Lenin hafði nýlega látið