Morgunblaðið - 16.07.1964, Blaðsíða 10

..........................,■■■»....... miiniiiimtntiiiuiiiHiiiuiniiiuirtititiiiiiuiiuiiiiiinimtimiiiiiiiiiiiiiUiiiiiimiiiHiimiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiniiiiitniiiiiniiiiiiiiiiiiiiiir ..................Illllllll..
10
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 16. júlí 1964
Drengjunum verður star-
sýnt á stuðlabergssteinana,
sem liggja þvert yfir byrgið
og nú efast þeir ekki lengur
um það að Grettir Ásmund-
arson hafi verið sterkastur
allra íslendinga, fyrr og síð-
ar. — En þeir skilja ekki enn
þá mxkl.'i óhamingju, sem
hvíldi yfir lífi þessa frsega
ofurmenn: s.
Og nú veitum við öðru at-
hygli. í lægðinni norðan við
urðarhrygginn, þar sem við
stöndum, vex birkitré fram-
úr urðinni, neðst næstum ió-
rétt, en svo tekur stofn og
króna stefnu til himins. Eng
in önnur jurt er þarna nærri
grá urðin á alla vegu. í>etta
tré er fast að því þrír metr-
ar frá rótum, eða öllu held-
ur frá þvi það kemur út úr
urðinni, þróttmikið og fagur
laufgað, einkennilegur minn-
isvarði við hreysi útlagans.
Við höiduan af stað niður
skriðuna. Fagurt útsýni vest
ur að líta og inneftir hinni
Skógurinn og íbúðarhúsið á Iteifsstöðunk
íbúðarhúsið á Leifsstöðum. — Ljosan. tok S. Ein.
Þó heita meigi svo að blíð-
viðri hafi verið það sem af
er þesSu ári, mun þó annar
í hvítasunnu hafa átt metið
í því efni hér á Norð-Aust-
urlandi.
Ég hef gefið drengjunum
mínum loforð um það að fara
inn í Öxarfjörð og er aðal-
erindið nú, að skoða Grettis-
bæii í Öxarnúp.
Eftir rólegan tveggja
stunda akstur er bifreiðinni
lagt utan vegarins á Brunn-
árbökkum undan núpnum. —
Drengirnir eru þegar komn-
ir af stað í áttina upp að
núpnum. Grávíðirinn á flöt-
uinum upp við skriðurnar
skartar sínu fegursta og birki
kjarrið, sem á stöku stað hef-
ur náð fótfestu i skriðunum,
er farið að grænka. Nú er
aðeins eftir að klífa bratt-
ann upp í miðja, snarbratta
skriðuna, þar sem hár og
nokkuð uppmjór klettur geng
ur fram en blágrýtisskriðan
fellur að á aiia vegu. Að
framan mun kletturinn vera
30-40 m. hár frá skriðunni en
ofan við klettinn hetfur skrið-
an hlaðizt upp og myndar
hrygg fram að klettinum. I
þeim urðarhrygg er Grettis-
bæ-li fast við kiettinn. Fram
úr byrgisopir.u er aðeins
steinsnar upp á klettinn og
er- þar hið ■ ákjósanlegasta
vígi.
effir Snæbjöm Einarsson
Einn gestanna ásamt hundi
og hesti
grösugu og fagurbyggðu
sveit.
Þegar inn í miðja srveit
kemur blasa við vel hýst
sveitabýli á alla vegu. Eitt
þeirra stendur í hinum skógi
vöxnu nlíðum miili Sand-
fells og Hafrafells. Það er ný
býli, og þangað er nú ferð-
inni heitið, þegar við höfum
snúið við hjá Jökulsárbrú.
Eftir stundarkorn rennur
billinn í hlað á Leifsstöðum,
en svo heitir þetta fallega
nýbýli. Hér hafa verið sam-
einaðir í eitt býli tvær eyði-
jarðir, Leifsstaðir og Lækja-
mót. Þarna er undurfagurt,
sennilega fegursta bæjarstæði
á landinu. Fagur birkiskógur
er á þrjá vegu, en vestan og
neðan við, rennur Brunná í
fremur grunnu gijúfri, fög-
ur og mjög tær bergvatnsá.
Við Grettisbæli. Útsýn vestur yfir Brunnárósa og Sand.
mMfflMHtMMimmMMHHMHMfltlimHMIMHMimUHtmtntinMUMttMMIimtHWIMtmilHtlllHUlUtHlUBMIIWMUMttHIIIHIHirwnimHUHIUHUIHtlllllllMHWHIIIItll
Én simnan við húsið fellur
dálítill lækur, sem knýr litla
rafstöð fyrir heimilið. Norð-
an við íbúðarthúsið eru bú-
peningshús og hlaða. Saga
þessa fallega býlis er í stuttu
máli eitthvað á þessa leið:
Ábúendur og eigendur eru
ung og einkar viðfeldin hjón,
Kristveig Friðgeirsdóttir Sig-
valdasonar frá Gilsibakka í
Öxarfirði og Rögnvaldur
Stefánsson frá Syðri-Bakka í
Kelduhverfi. Árið 1958 var
byrjað á framkvæmdum hér,
aðeins lítið eitt af landi brot
ið áður.
í fyrstu var þetta ígripa-
vinna því Rögnvaldur var
með ýmsar stórvirkar vinnu
vélar í sýslunni á þessum
árum.
En árið 1960 var þetta kom
ið í það horf að hin ungu
hjón gátu flutt á hið þráða
framtíðarheimili. Byggingar
allar, svo og byggingu á
rafstöð hefur Rögnvaldur ann
azt sjálfur að mestu leyti,
aðeins fengið menn til nokk-
urs hluta fagvinnu, því að
hann er einn þeirra manna,
sem vel gæti verið þúsund
þjala smiður. Eins og áður
segir eru búpeningshúsin
norðan við íbúðarhúsið og
nokikru neðar. Fjárhúsin
rúma 200 fjár og heyhlaða
400 hesta af töðu. Það er að-
ka.’landi mjög að byggja við
fjárhúsin, því að ennþá er
ekki nema heimingur byggð-
ur af þeim, sem áætlað var í
upphafi, og fjölgun sauðfjár
nauðsynleg.
Bústofninn er þegar þessi:
200 fjár, tvær kýr og einn
hestur. Það vakti. athygli
okkar gestanna, er við vor-
um nýlega komin í hlaðið, að
húsbóndinn kom ríðandi eft-
ir skógargötu heim að húsinu.
Hann kunni sem sagt að
nota þarfasta þjóninn og
skildi hlutverk hans við að
létta eljusömum athafna-
manni sporin við. lamibfé og
aðra snúninga.
Krakkarnir dáðu hestinn og
fjártíkina Freyju, sem Rögn-
valdur sagði að væri fram-
úrskarandi vitur og góð við
fjárgeymslu.
Meðan við sátum og spjöXl
uðum saman í hinum vist-
legu húsakynnum, sagði
Rögnvaldur mér, meðal ann-
ars að landeigendur að Brunn
á hefðu mikinn áhuga á því
að rækta þar silung og lax.
Ekki er ósennilegt að í þessiu
fagra umhverfi eigi eftir að
byggjast margir sumarbústað
ir og veiðimannahús.
Þessu ungu hjón eiga þrjú
börn, það elzta fimm ára.
Prúð og hljóð falla þau eink-
ar vel inn í hugþekkan
ramma umhverfisins.
lllllllimilMIIIIIIIIIIIIMHIfflllMUIMIIHIIIHIIMIHIIIUIIII
Við gleymum heldur ekki
æskunni í samtali okkar, og
ræðum nokkuð um alþýðu-
skóla í Norður-Þingeyjar-
sýslu, sem óhjákvæmilega
verður að koma hið .íyrsta
og kringum okkur eru þarna
8 börn, það elzta 13 ára, og
gera þöglar kröfur um að-
stöðu og tækifæri til náms
í náinni framtíð. •
í lítilli stofu, samliggjandi
þeirri, sem við.erum í, sitja
mæður þessara barna og ræða
sín áhugamál, og hin unga
og fríða húsmóðir situr ekki
auðum höndum, heldur hef-
ur gripið eitthvert viðeigandi
verkefni. Nú líður að brott-
för gestanna og lambféð bíð-
ur aðgæzlu og umönnunar
og í ótal hoirn er að líta hjá
einyrkja á nýbýli, sem ekki
er sama um það, sem hann
á að annast.
Áður en við stöndum á fæt
ur lítur þessi hógværi elju-
maður til min og segir: Ég
veit nú ekki hvort ég hefði
nokkurntíma byrjað á þessu,
ef ég hefði vitað fyrirfram
hvað það var erfitt að mörgu
leyti.
En það er mikið I aðra
hönd ef sigrazt er á öllum
erfiðleikum og svo þetta, að
eiga minningar um sigursælt
erfiði, og sjá að lokum sem
mest fullgert í aðalatriðum.
Þegar við kveðjumst er
handtak þessa góðkunningja
míns hlýtt og þétt eins og
skapgerðin. Mér er hlýtt inn
anbrjósts eftir viðdvölina á
þessum vistlega stað, og ég
lít með athygli og ró á um-
hverfið og það er áreiðan-
legt að skógurinn hefur
grænkað I dag.
Og það er áreiðanlega gró
andi í lífi þeirrar þjóðar, sem
á marga fuEtrúa eins og hin
ungu hjón á Leifsstöðum í
Öxarfirði.
Það spáir einnig góðu að
börnin, sem nú eru að yfir-
gefa þennan friðsæla og fall-
ega stað, .segja einum rómi
— Hér vil ég vera í sveit.
3
a
I
1
1
ra
I
1
'3
1
I
3
I
3
3