Morgunblaðið - 16.07.1964, Blaðsíða 20

20
MORGU NBLAÐIÐ
Fimmtudagur 16. júlí 1964
sr-5"

Einn morgun á öndverðu sumri
sátu ungur maður og ung kona
við borð á garðpalli, þaðan sem
sá yfir Temsá. Handan við ána
gaf að líta turnana á Tower, sem
blikaði á í só'skininu og líktust
meir virki úr einhverri ieikfanga
búð en elzta kastala Bretlands.
Jim Parker setti frá sér kaffi-
bollann og kveikti sér í vindl-
ingi: — Jæja, elskan, hvernig
lízt þér á það?
En Jill Harrison svaraði engu.
Henni var kalt og hún fann með
sjálfri sér, að hún leit ekki eins
vel ú.t og bezt yrði á kosið. Og
svo var hún hræðilega vonsvik
in. Henni var sama, þó að henni
hefði verið haldið á fótum alla
nóttina. Heldur ekki kærði hún
sig neitt sérlega um kuldann,
eða það, að hún hafði ekki fengið
tíma til að laga á sér hárið, eða
fara úr buxunum og peysunm,
sem hún hafði verið í allan dag-
inn við vinnu sína í kvikmynda-
verinu. Slíkt og því líkt gleymd-
ist þegar maður var nánasti að-
stoðarmaður ungs og upprenn-
andi sjónvarps-leikstjóra. Og þeg
ar maður auk þess var leynilega
skotinn í sama leikstjóra, var
ekki verið að súta annað eins.
Hún vissi vel, að þetta var
heimska af henni, en í þetta
sinn hafði hún vonað, að allt
færi einhvernveginn öðruvísi:
Jim hafði sagt; þegar þau höfðu
lokið verki sínu við nýtt handrit,
rétt eftir klukkan eitt um nóttina.
—Eg sting upp á, að við förum
í bílnum nðiur í „Leðurflöskuna“
og sjáum sólaruppkomuna. Mér
er sagt, að það sé býsna tilkomu
mikið.
Og Jill hafði samþykkt það
orðalaust. Ekki að það hefði
neinu breytt, þótt hún hefði
hreyft andmælum, hversu sann-
gjörn, sem þau hefðu verið. Jim
tók samþykki hennar við uppá
stungunni sem hvern annan gef-
inn hlut, alveg eins og hitt, að
hver sú stúlka, sem væri svo
heppinn að vera honum til að-
stoðar, væri reiðubúin að vinna
alian sólarhringinn, eða eins
lengi og hann sjálfur nennti að
vinna.
Og Jill hafði meira að segja
verið hrifin af þessari tillögu.
Nú gat hún ekki einungis slopp
ið út úr andrúmsloftinu í vinnu-
sölunum og skrifstofunni, heldur
gat hún líka verið í nokkrar
lclukkustundir ein með Jina.
Hún hafði því lagað sig eitt-
hvað Íítilsháttar til, í mesta
snatri, hringt til stúlkunnar, sem
hún leigði með úti i Bayswater,
að hún skyldi ekki búast við sér
heim fyrst um sinn, og svo hafði
hún hjúfrað sig eins fast og
hún gat að Jim í bílnum, á þeirri
llllltlllllllllllllllllllillllllllllU:
1
Hlllllllllllllllllllllllllllllllllllll
forsendu, að hún væri að halda á
sér hita.
Henni hafði fundizt þetta upp-
lagt tækifæri til að lifa eitthvað
rómantiskt — heppileg tilbreyt-
ing frá þessum venjulega vinnu-
degi, þegar ekki er hægt að búast
við, að önnum kafinn maður geti
litið á svona aðstoðarstúlku öðru
vísi en sem nauðsynleg lífsþæg-
indi.
En árangurinn hafði enginn orð
ið, og ekkert hafði gerzt. Hún
sagði við sjálfa sig, að sig lang-
aði til að láta einu sinni fara með
sig eins og lifandi manneskju í
stað einhverskonar kynblendings
af ritara, þolhlaupara, kaffisendli
og vegg, sem Jim gat fleygt hug-
myndunum sínum í. En jafnan
var hún þess meðvitandi, að að-
algallinn var sá, að hún var yfir
sig — og að því er virtist von-
laust — skotinn í manninum.
— Ertu syfjuð, elskan? Eða
bara heimsk? í þetta sinn
veittist Jill það erfitt að svara
þessu smitandi brosi hjá Jim.
Hún hafði aldrei gert sér það al-
mennilega ljóst fyrr en nú, hve
mjög hún hataði þennan leiðin-
lega ávana í skemmtanaiðnaðin-
um að vera sí og æ með þessa
„elsku“ á vörunum í tíma og
ótíma. Og enginn meinti neitt
með því!
Jill rétti úr sér og sat bein
í stólnum. — Fyrirgefðu, Jim.
Mig hefur víst verið að dreyma.
Hvað varstu að segja?
— Ég var ekki neitt að segja.
Það var ekki laust við dálitla
ólund í rómnum. — Ég spurði
þig, hvernig þér fyndist útsýn-
ið.
— f>að er líklega dásamlegt,
býst ég við, að horfa svona á
þúsund ár af sögu Englands, svar
aði Jill dræmt.
— Nei, hlustaðu nú á, elskan,
— Bara að manninn þinn fari ekki að gruna eitthvað.
sagði Jim og hallaði sér yfir
borðið. — Þú er afskaplega dug-
leg. Þú hefur fallega fætur og
gott skap til að bera. Og þú, læt-
ur engan snúa á þig. En ég dró
þig ekki með mér alla leið hing-
að til þess að þú færir að kenna
mér sagnfræði.
— Til hvers dróstu mig þá hing
að, Jim?
— Mig langar í morgunmat.
Og ég hef gaman af að sjá
sólina koma upp. Hvorttveggja
saman er ágætt. Og svo var ég
nú annars að hugsa um verkið,
sem ég hef með höndum.
— Ertu yfirleitt nokkurntíma
að hugsa um annað?
Ef Jim skildi skensið, lét hann
að minnsta kosti ekki á því bera.
— Nei, hér er um að ræða úti-
upptökur fyrir nýju myndina. Þú
hefur kannski gleymt því, að við
byrjum á henni eftir þrjá daga.
— Já, vitanlega, svaraði Jill
dauflega. — Ég skil. Já vitanlega
hefði hún átt að vita það, þegar
Jim stakk upp á þessari ferð út
121
BYLTINGIN
RUSSLANDI 1917
ALAN MOOREHEAD
þegar í stað að undirbúa vopnaða
uppreist. Hún skyldi hafa nefnd
til að samræma áðgerðir, skrif-
aði hann, og fyrsta verkið væri
að taka Petrograd. Sérstakir
flokkar skyldu vera reiðubúnir
til að taka símastöðvar og aðrar
mikilvægar byggingar. Og undir
búningur skyldi hafinn að því að
handtaka herforingjaráðið.
Þetta gekk alveg fram af
nefndinni og hún brenndi bréfið.
Hinn 30. september flutti Len-
in sig frá Helsingfors og í
nýjan felustað í Finnlandi, rétt
utan við höfuðborgina, og þaðan
hóf hann skothríð af stuttu færi
á undirmenn sína. „Byltingin er
komin“, skrifaði hann. „Það er
glæpsamlegt að bíða“. Ekki ein
asta Rússland heldur öll Evrópa
væri á byltingarinnar barmi.
Þeir yrðu að gera atlögu á þrem
ur stöð.um: í Petrograd, í Moskvu
og í Eystrasaltflotanum. Þeir
yrðu að vera reiðúbúnir að ráð-
ast að Vetrarhöllinni, taka brúna
á Nevu, einangra borgina frá
upplandinu. Hversvegna vill
nefndin ekki hafast neitt að? Get
ur hún ekki séð, að NÚ hefur
flokkurinn völdin og það er þýð
ingarlaust að vera að bíða al-
rússneska þingsins í nóvember?
Nefndin þumbaðist enn við, og
í reiði sinni hótaði Lenin að
segja af sér, til þess að geta tek-
ið til starfa óháður „með lægri
stéttunum í flokknum“. Og raun
verulega tók hann framhjá flokkn
um með því að snúa sér til bolsje
víkaforingjans í Helsingfors, og
skipa honum að undirbúa upp-
þot, og svo með því að skrifa æsi-
legar greinar í blöðin. Hér fer á
eftir sýnishorn af stíl hans, þeg-
ar hann var í rólegri hamnum:
„Og síðasti ólærði verkamað-
urinn, sérhver atvinnuleysingi,
sérhver kokkur, sérhver öreiga
bóndi sér — ekki í blöðunum
heldur með eigin augum — að ör
eigavaldið skríður ekki fyrir hin
um ríku, heldur hjálpar hinum
fátæku, og það hikar ekki við
byltingaraðgerðir, að það tekur
afgangsframleiðslu frá letingjun
um og gefur hana hinum hungr
uðu, að það setur hina heimilis-
lausu með valdi inn í íbúðir
hinna ríku, að það neyðir hina
ríku til að borga mjólkina, en
gefur þeim hinsvegar ekki einn
mjólkurdropa fyrr en börn allra
fátækra fjölskyldna hafa fengið
nægju sína, að landið gengur til
erfiðismannanna, bankar og verk
smiðjur undir stjórn verka-
manna, að tafarlaus og hörð refs
ing bíður miljónaranna, sem fela
auðæfi sín — þegar fátæklingarn
ir sjá og finna þetta allt, þá getur
ekkert auðmanna og kúlakaveldi
ekkert vald heimsfjármálaauð-
valdsins, sem hefur stolið millj-
örðum, geta bælt niður byltingu
alþýðunnar. Þvert á móti mun
byltingin leggja undir sig allan
heiminn, af því að sósíalistabylt
ingunni vex þróttur í öllum
löndum“.
Þetta var nú gott í almúgann.
En einslega hélt hann áfram að
hamast á nefndinni: „Töf er sama
sem dauði“. Og 22. október lædd
ist hann í laumi til Petrograd,
KALLI KÚREKI
~>f'
*

Teiknari; J. MORA
— Prófessor, ég skal taka á mig
að greiða. allan lækniskostnað vegna
fótbrotsins!
— Ef þér bara þyfmið mér, skal
ég borga yður allt það sem ég skulda
fyrir leiðsögnina!
— Eigum við ekki annars að láta
þetta vera alit saman
gleymt?
— Stórfínt! En vitið þér nú hvað,
það er að renna upp fyrir mér núna,
að ég hljóp — staflaus! Mér er alveg
batnað í fætinum!
— Það er verst að þurfa að segja
Karli, að ég hafi verið of mikill heig
ull til þess að berjast!
— Segið ekki orð fyrr en ég er bú-
inn að finna upp góða lygisögu!
— Það er algjör óþarfi, það veit
enginn um þetta — nema þið sjálfir
og svo ég og Litli-Bjór — og svo
auðvitað allur bærinn, og ...
rétt eins og ræningi að bráð
sinni.
Hinir hægfara í Rússlandi
höfðu ekki beinlínis dregið sig
í höm, eins og kindahópur,
þessa viðburðaríku daga and-
stöðunnar gegn Kornilov, en eitt
hvað voru hreyfingar þeirrasamt
reikular og stefnulausar. Það, að
tiltæki Kornilovs hafði mistek-
izt, olli upplausn i hernum, og
Kerensky var hataður af foringj
unum fyrir sinn þátt í málinu.
Og Bandamenn voru honum eng
in styrkur — öðru nær. Þeir hót-
uðu að stöðva alla birgðaflutn-
inga til Rússlands, nema því að-
eins baráttan væri aftur upp
tekin gegn Þjóðverjum, en það
var landið einmitt ófært um. En
alvarlegast 'var fyrir Kerensky,
að nú hafði hann ekki lengur
stuðning sovétanna, og enda þótt
hann stokkaði upp ráðuneyti sitt
einu sinni enn, til þess að koma
þar að nokkrum mensjevíkafor
ingjum og sósíalbyltingarmönn
Við Mývatn og ...
FERÐAMÖNNUM við Mý-
vatn skal á það bent, að
Morgunblaðið kemur sam-
dægurs í blaðasöluna i Hótel
Reynihlíð við Mývatn. Sama
er að segja, að Morgunblað-
ið kemur einnig samdægurs
í söluskáiann að Einarsstöð-
Seyðisfjörður
UMBOÐ Morgunblaðslns í
Seyðisfjarðarbæ er í Verzl.
Dvergasteinn. Blaðið er þar
einnig i lausasölu fram til
kl. 11,30 á kvöldin. „Bar-
inn“, veitingastofa, hefur
blaðið í lausasölu.