Morgunblaðið - 27.08.1964, Blaðsíða 15

Morgunblaðið - 27.08.1964, Blaðsíða 15
Fimmtudagur 27. ágúst 1964 MO RGVN BLAÐIÐ 15 fnuuuiiiiiiiiiitiiiiiiiHiiiitutiiuiiiiitMiiiiiiiiiiiiuiniiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiHiiiiinHiiiiiiUiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiuiutuiiiuuiiiiuiiiiiiituiuiuiiimimitimuiiiHiiiiiiiiuiiiuaiiaiuuiiiiiuuiiimuuuuimituuuiiiHiiiiiHiiuiiuiiiuiíiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiuiiiiiiiiiiiii Langamma hennar var send frá Skagaströnd og giftist inn í stóra ætt í Noregi Viðtai við frú Storstein H I»EGAiR norsklr borgarráðs- §§ menn voru hér á ferðinni#fyrir H skömiM með konur sínar, ii kom á daginn að í hópnum = var frú, sem á ætt sína a𠧧 rekja til íslands, frú Assa = Storstein, kona Storsteins fjár- é málaráðunauts Oslóarborgar. 3 Lanigamma hennar var frá M Skagaströnd, og bar ættar- = nafnið Schram, o>g nú í þessari M ferð kynntist frúin fjölda ætt M inigja sinna með þvi nafni á §§ íslandi. Við hittum frú Storstein að = máli á Hótel Sögu og fengum = að vita nánar um þetta. Hún dró upp þykka bók 3 í brúnu skinnbandi, ættartölu = Kielland ættarinnar, sem er S stór og mikil ætt í Noregi, = með fræga rithöfunda og lista §§ menn innan sinna vébanda. = Þetta var á sínum tíma auð- 3 wgt fólk, kanmmerherrar, kaup §§ menn og skipaeigendiur, sem 5 héldu sig vel, og inn í þá ætt §§ giftist Anna Henriette Char- S lotte Sohram frá Skagaströnd. En það átti sér forsögu, í = ættartölunni stendur Anna S Henriette i Charlotte Scrárn, 3 fædd á Skagaströnd á Norður- S íslandi 15/ið 1811. Foreldrar = voru Ohristian Gynther §§ Sohram og Anna Christine Ol- S man. Hún kom 9 ára gömul til = Noregs, þvx faðirinn kvæntist S aftur otg sendi hana til = Kroghs amtmanns í Noreg'i. ss S Krogh þessi mun hafa1 verið = emibættismaður á íslandi áður fg og vinur föður hennar. — í §§ ættartölunni stendur enn- S frenvur að hún hafi yerið = dönsk í föðurætt, en að hún = hafi ílutt með sér frá sögu- = eyjunni, þar sem hún fæddist, §§ fornnorræna þætti í persónu- = lei'ka sínum. í augum yngri kynslóðarinnar var engin henni lík, þéssari gömlu tígu- legu dömu. Hún giftist Gabríei Schancke Kielland, stórkauip- manni og konsul. Telur frú Assa Storstein að Krogh amt- maður, fóstri hennar hafi ver- ið í miklu vinfengi við Kiel- landfólkið og þannig hafi hún kynnzt manni sínum sem síð- ar varð. Til gamans og til að gefa hugmynd um það lif sem Anna Schram átti í Noregi, má geta þess, að í umræddri ættarbók, stendur m.a. um mann hennar Gabriei Sch- ancke Kielland, sem mun hatfa líkzt mest rithöfundinum fræga Alexander Kielland, af ættingjum hans, að hann hafi lagt ríka áherzlu á að geta haldið „selskapeligt og ele- gant hus“. Og fyrir þvi hefur kona hans að sjálfsögðu stað- ið. Þau hjónin áttu 4 börn tvo, drengi og tvær stúlikur. Elzta dóttirin, var amma ‘frú Stor- stein, og alnafna hennar, Alex iane Christine Zetlig Kiel- land. Hún giftist Henrik Finne bæjarfógeta í Stavanger og var faðir frú Storstein elztur af börnum þeirra, Gabriel , Finne, verk£ra;ðingur. =- Böra , langömmu minnar dóu barn- laus nema amma, segir Assa Storstein, svo ættin er ekki fjölmenn, aðeirvs 12 afkom- endur hennar í ' Noregi. Og hún segir frá gömlu konunni. —r Langamma mín sneri ai- drei aftur . til IsLands ng ég held að bún hafi ekkert sam- band við sitt fólk. Á þeim tíma voru þó miklar sam- göngur milli Islandis og bong- anna Bergen og Stavanger vegna viðskipta. En hiún lét næstelztu dóttur sína heita ís- lenzku nafni, Kristín Gynther Schram Kielland hét hún. Gamla konan vatð snemma ekkja og hún lifði til hárrar elli, eins og reyndar flestir af- komendur hennar, dó 81 ái"s. Pabbi mundi vel eftir henni, sagði að hún hefði verið mið- depill i fjölskyldunni vegna sins sterka persónuleika. Pabbi talaði alltaf mjög vel um ömmu sína, sem var hlý og góð kona. Amma mín, sem dó eftir að ég giftist, líktist henni mjög og óg á gott mál- verk af langömmu minni. Okk ur þótti alltaf svo spennandi að eiga íslenzka langömmu. — Þekktuð þið ættinigjana á íslandi? — Nei, ég vissi að við ætt- um ættingja á íslandi og þeir vissu um okkur, en ekkert samband var akkar á millL Mér var þó ókunnugt um að ættin væri svona fjölmenn hérna. Þegar við nú komunx í boði bor-garráðs til Reykja- víkur, vissi frú Auður Auð- uns uis þetta og bjóst við að GMnnatf Sohram, ritstjóri, yrði í hópi blaðamannanna sem hitfcu okkur. Það varð ekki, ea aanar ritstjóri, frá Morgun- biaðiniu. sagði frá þessu í síniu blaði og það gerði sama gagn' til að korha okkur í samband við Schram-fólkið. Þegar við komum úr hádegis verði i Náusti kom Björgvin Schram og gaf sig frám við okkúr. Hánn bauð okkur heim til sín, þár sem hann hafði safnað saman heilmörgum atf þessari ætt, indælu ög huggu legu fóiki, serri við höfðum gaman af að hitta. Og nú er- um við boðin í brúökaup í fjölskyldunni, ekkja Karl* Schram, er að gifta son sinn, Ágúst, sem gengur að eiga „ danska sfcúlku. Það verðúr kirkju'brúðkaup og við hlökk- uni mikið til að fá að vera Assa Storstein viðstödid. — Erú ættingjarnir á ís- landi iíkir norsku greininni af ættinni í sjön? — Björgvin sýndi mér mynd »f Ellert Schram og hann hefur verið mjög líkúr paibba mínum. Sjáltf er ég ekkert lík í þá ættiná! Sú grein í ökkar ætt hefur langt og mjótt andlit, eins og Schramarnir hér. f — Og nú erum við búnar að tala u>m afkomendiur ís- lenzku telpunnar, sem yar send frá Skagaströnd 9 ára gömul, alit þangað til röðin kemur.að yður. Um yður hötf- um við ekkert sagt. — Bg er alin upp í Stavang- er, og bý nú í Oslö með manni mínum. Við eigum tvö börn, gitfta dóttur og dreng, sem er sfcúdént, svaraði frúin, og styttra gat það efcki verið þegar kóm að því að tala utn S hana sjálfa. Og hún víkur = að ferðinni til íslands. . — Við erum búin að vera 5 hér í fimm daga og höfum 5 séð mikið, og mótfcökur borgar = , yfirvaldanna verið alveg frá- = bærar. Við fófum í ferðalag S , til Þingvalla, í Reykholt oig = víðar um Borgarfjörð og gist- = Um í Bifröst. Það var nokkuð = kalt, en það gerði okkur ekk- S ert tit, því veður var bjart 3 og við sátum í hlýjum bílum. s Ferðin var mjög skemmtileg 3 og allt gert fyrir okkur sem 3 hugsast gat. Mér finnst ég = vera í ætt við landið, það er 3 svo líkt því lándslagi sem ég 3 ólst upp við í Vestur-Noregi. 3 Strax og ég kom út úr hótel- 3 inu og út á borgið hér, þá 3 kunni ég svo vel við þetta 3 svala tæra ándrúmslotft, sém 3 mætti mér. — E.Pá. 3 lÍMUMHHHHMIHHHMIlHMIHfHHHIMHHHIIIlllHHHIIHHIHMlMHHHIHHIItlUHHHHHIIIIHHHIIMUUHMlUHIHHUMMUlHMMMlMIMHUMMUIHHHHUUllHHMHHHHHHMHimiHMHHMMMlHMMMHHIlMHUMtHMMMMMMMHHHHMHMHHllMMlHltlMHHtlHllHMIIHtHHHHHMHUHIlHIHtHHHIIHlKMlHllHHI Jónas Haralz talaöi um fram- kvæmdaáætlanir í Osló í gær A ráðstefnu Norrænna em- bættismannasámbandsins, sem stendur yfir í Osló flutti Jónas Hsralz, ráðúnéytxsstjóri, áðai- erindið í gær, miðvikudag, og talaði um framkvæmdaáætlanir í ríkisrekstrL Fer hér á , eftir stuttur úrdráttur ýr erindi hans: FYRIRLESARINN hóf mál sitt með því að benda á, að gerð þjóðhags- og framkvæmdaáætl- ana hefði færzt mjög í vöxt á undanförnum árum, og ætti þetta við um Norðurlönd ekki síður en qnnur ,lönd. Vaxandi út- breiðsla og þýðing áætlunargerð- ar stæði í sambandi við þær breytingar, sem orðið hefðu í þjóðféjagsmálum á síð- ustu þrjátíu árum, og þá ekki sízt: þær btfeýtihgár, sertv órðið hefðu á afstöðu rikisvaldsins til þróunar efnahagsmála. ítíkið hefði tékið sér á herðar víðtaek-' ar skyldxxr tiL að haida fnllri at. vinnu, stuðia að velferð þegn- anna ög örya' hagvoxt 'sam'fara efnahagslegu jafnvægi. Jafnframt héfðu þáú ínáléfrti öðlazt aukna þýðingu, sem ríkið einnig fyrr á tímum hefði borið ábyrgð á, svo sem samgöngur, menntamál og yísindamál. Gerð þjóðhags- og framkvæmdaáætlana væri að- férð 'til' þess að beita á sám- ræmdan hátt þeim tækjum, sem ríkisvaldið hefði yfir að ráða til þess að ná þeim markmið- um, sem stefnt væri að. Fyrir- lesarinn taldi, að sá ágreíning- ur, sém verið hefði um áætlun- argeið, hefði í raun og veru ekki yerið um áætlunargerðina sjáifa, heldur um markmið og tæki i stjórn efnahagsmála. Þessi ágrein' ingúr1 váetfi nú áð méstu úr sög- unni,' vegna þess- að á Vestur- löndum hefði skapazt Ytðfæk 'samstaða, um: þau efnahagslegu markmið. , sern , »tefnt skulj, að, ■og 3annfæring og samkomulag um, að þeim matfkmiðum væri hægt að ná, án þess að ríkið þyrfti að ei-ga og reka atvinnu- fyrirtæki eða hafa bein áhrif á ákvarfianír. um framleiðslu þeirra og fjárfestingu. Fyrirlesarinn taldi höfuðkost- ina við riotkun þjóðhags- og frarnkvæmdaáætlana vera þá, að auðveldara væri að skoða hugs- anlegar ákvarðanir í heildax-sam- hengi efnahagsmálanna. Þannig væri hægt að gera sér ljósari greirt en éila myndi fyrir ýtri skilyrðum efnahagsþróunar, sjá,. að hve rrtiklu leyti efnahagsleg niarkmið væru samrýmanleg og stuðlá að samræmingu aðgerða einstakra aðila. Eirtnig hefðu áætlanir mikla þýðingu til þe^s, áð auka skilning á efnahagsmál- um yfirleítt. ., Þá ræddi fyrirlesarinn ýtarlega .áambgndið á milli þeirra aðilá, sem að áætlunargerðinni standá og samhengið áf milú áætlunar *g framkvæmdar. Taldi hann árangur áætlunargerðar vera kominn undir því meir en nokkru öðru, að hinar einstöku eining- ar efnahagslífsins væru færar um að gera áætlanir og nota þær sem lið í starfsemi sinni, eðá m.ö.o. væri kominn undir styrk- leika hverrar einingar. Sá styrk- leiki yrði að skapast innan frá, enda.þqtt ríkisyaldið gæti stuðl- að að eflingu hans, m.a. með áætlunargerðinni sjálfri. Sam- hengið á milli áætlunar og fram- kvæmdar yrði að skapast í vjrku starfi hverrar einingar og í lif- ándi samstarfi þeirra og þess að- ila, sem um héildaráætlartir sér. Þetta samhengit væri því í raun- inni fyrst og fremst óbeint, og í rauninni mjög óákveðið. Það væri einmitt slíkt óbeint og laus- legt samhengi, sem bezt hentaði flóknu og breytiiegu þjóðfélagi nútxmgns. Þá ræddi fyrirlesarinn skipu- lag áætlunargerðar og þátt rík- is, ríkisstjórnar og lög&jafar- samkundu í hénni. f þessu sam- þandi 1 'gerði hanrt 1 sérstaklega greirt, fyrir. íslenzkrf reýnslu á þessxt sviði, Komst ræðumaður að þeirri niðurstöðu, að ekki vætfi hepþiiégt að ’felá áætlurt- argerðina sjálfstæðúm aðila utan hins eiginlega stjórnarkerfixs, eíns og sums staðar hefði verið gert. Æskilegast væri, að áætl- unargerðin færi fram innan stjórnarkerfisins og í náinni sam- vinnu við ríkisStjórnina sjálfa, án þéss þó að rikisstjórnin sjálf bæri beinlínis ábyrgð á niður- stöðum í einstökum atriðum. f löndum, þar sem stjórnarhættir hefðu náð miklum þroska, myndu þgssi atriði ekki valda miklum erfiðleikum. Hins vegar væri áætlunargerð ekkert töframeðal til þess að vinna bug á véikleik- úm í stjórnarfari. f sjálfu sér væri áætlunargerð auðveldust ®g áhrifamest r löndum, sem komin væru langt: áleiðis í efnahags- þróun, og hefðu náð miklum stjórnarfarslegum þroska. En áætlunargerð, sem beitt væri mí fotfsjá og skilningi, gæti einnig orðið til þess að örva efnahags- þróun óg eflg stjórnarfars- þroska. CLEO HJÁ KÚBU Fellib.vlurinn „Cleo'* breyttl um stcfnu i dag og gekk yfir strendur Kúbu i Orienbe og Camaguejrhéruðum. Var gny i» til þess ráðs aA flýtja sem flesta íbúanna búrta frá strand.svæðunum.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.