Morgunblaðið - 18.11.1964, Qupperneq 6

6
MORGU N BLAÐIÐ
Miðvikudagur 18. nóv. 1964
ÚTVARP REYKJAVfK
SUNNUDAGUR 8. nóvember var
einn bezti útvarpsdagur um
langa hríð. Upp úr miðdegi hóf
Jón Jónsson, fiskifræðingur, að
ræða um hvali, þróun þeirra,
byggingu og hegðun. Hvalir eru,
sem kunnugt er, stærstu dýr
jarðarinnar, og stærsti hvalur,
sem veiðzt hefur, var 136,4 tonn j
á þyngd og 90 fet (nálægt 30 (
metrum) á lengd. Til samanburð :
ar gat Jón þess, að meðalfíll
væri um 4 tonn á þyngd.
Vilhjálmur Þ. Gíslason, út-
varpsstjóri, stjórnaði þættinum:
„Af bókamarkaðinum", sem
hófst kl. rúmlega 4. Gætti þar
margra grasa. Athyglisverðastur
þótti mér upplesturinn úr hinni
nýju bók Hannesar Péturssonar
um Steingrím Thorsteinsson,
skáld.
Um kvöldið flutti sér Gísli
Brynjólfsson ágætt erindi, sem
hann nefndi: „Þættir að norðan“
og fjallaði um Steingrímsfjörð í
Strandasýslu norður. Síðar kom
Sveinn Ásgeirsson með snilling-
ana, og héldu þeir uppi fögnuði
í klukkutíma. Meðal annars
fengu þeir okkur þennan vísu-
fyrrihluta til að botna:
Andar köldu í okkar garð
enn í dönskum ræðum.
Bezti botninn ku eiga að fá
verðlaun, og munu úrslit birt
sunnudag 6. des. Nú er okkar
að taka á skáldskaparhæfileik-
nokkru sinni, þá gerist það að
sjálfsögðu óháð því, hvar lög-
gjafarsamkunda hennar er stað-
sett innan lögsagnarumdæmis
ríkisins.
Hitt er ekki óeðlilegt, né held-
ur neitt nýmæli, að uppástung-
ur komi fram um að flytja Al-
þingi til Þingvalla, þótt meiri
hluti manna nú muni ekki telja
það hallkvæmt. En hver veit,
hvað gerast kann á ókomnum
öldum, löngu eftir að við Sig-
urður höfum misst sjónar af degi
og vegi.
Síðar á mánudagskvöld hófst
allnýstárlegur útvarpsþáttur:
„Tveggja manna tal“. Matthías
Johannessen, ritstjóri, ræddi við
Ásmund Sveinsson, myndhöggv-
ara, og bar margt á góma í þeim
viðræðum. Það var meðal ann-
ars sjónskekkja í æsku, sem
gerði Ásmundi kleift að leggja
út á listabraut-
ina, þar sem
hann þótti lítt
hæfur til bónda-
stöðu af þeim
sökum. Taldi
Matthías líklegt,
að það væri í
fyrsta sinn, sem
sjónskekkja yrði
íslenzkri list til
framdráttar. Viðræðunum lauk
með eftirfarandi tilvitnun hins
aldna listamanns:
„Það er engin fegurð til,
unum.
Á mánudagskvöld talaði Sig-
urður Jónasson, forstjóri, um
daginn og veginn. Kom hann
víða við, ræddi um væntanlega
handritabyggingu, fallvatnavirkj
anir, skólamál o. fl. Honum þótti
ærið hátt framlag til fræðslu-
mála í nýjustu fjárlögum, 459
milljónir króna. Hann taldi unnt
að gera kennslu bæði ódýrari og
einnig að öðru leyti hagkvæm-
ari, meðal annars með því að
koma á fót fræðslusjónvarpi. ís-
lenzka sjónvarpið, tilvonandi,
vildi hann láta flytja fræðsluefni
aðeins leitin að fegurð.
Á kvöldvökunni á miðviku-
dagskvöld flutti Pétur Benedikts
son, bankastjóri erindi, sem hann
nefndi: „Hvers vegna orti Egill
Höfuðlausn?" Setti hann þar
fram þá skoðun, að Egil Skalla-
grímsson hefði ekki rekið í flas-
ið á Eiríki blóðöx með jafntil-
viljunarkenndum hætti og fram
virðist koma í Egils sögu, né
heldur, að nokkurs konar galdra-
tilverkanir hafi átt þar hlut að
máli. Telur hann, að Arinbjörn
hersir, hirðmaður Eiríks blóð-
axar, en tryggur vinur Egils,
hafi borið sáttarorð þeirra í milli
og hafi hin ytri atrik þeirra
sætta verið að miklu leyti svið-
sett, til að konungur héldi and-
litinu. Samkvæmt því hefði Eg-
ill haft kvæðið Höfuðlausn upp
á vasann, er hann hélt til Skot-
lands til fundar við Eirík kon-
ung og þarf því ekki að hafa ort
kvæðið á einni nóttu, eins og
Egils saga greinir.
Allsterk rök virtist mér Pét-
ur færa fyrir þessari skoðun,
eftir því sem um getur verið að
ræða um svo löngu liðna at-
burði.
Síðari hluti kvöldvökunnar var
helgaður Steini Steinarr, skáldi,
lesið eftir hann kvæði og grein-
ar, og var að því skemmtun góð.
Skáldskapnum voru þannig gerð
góð skil á kvöldvökunni, þar sem
segja mátti, að allt efni hennar
lyti að skáldskap.
Á fimmtudagskvöld talaði
Kristinn Björnsson, sálfræðingur,
um „geðrænt jafnvægi nemenda".
Sagði hann m.a., að oft hefðu
Ik^yrzt sögur um fávita, sem
hefðu einhverja mikla hæfi-
leika á þröngu afmörkuðu sviði.
Þar sagði hann, að ekki væri um
raunverulega fávita að ræða,
heldur geðræna veilu, sem sljóvg
aði almennan, andlegan þroska
barnanna, þótt þau gætu sýnt
mikla hæfni á takmörkuðum
sviðum. Nefndi hann í því sam-
bandi smíðagáfu og reiknings-
hæfileika t.d.
Steindór Hjörleifsson las smá-
söguna „Sáning“ eftir Jón Dan.
Er það hugljúf saga um lítinn
dreng, sem gat ekki lært til fulls
að tala, nema málfræi væri sáð
í sál hans. Þá var þátturinn
„Með æskufjöri", m.a. viðtal við
Jón Ólafsson, íþróttakappa um
Tokýóför.
Gils Guðmundsson hélt áfram
að lesa úr hinum skemmtilegu og
lifandi endurminningum Frið-
riks Guðmundssonar, og síðan
lokaði Guðmundur Arnlaugsson
dagskránni með nokkrum tafl-
lokum.
Á föstudagskvöld ræddi Páll
Sigurðsson, læknir, um sjúkra-
tryggingar. Þótti honum þeim
enn mjög óbótavant á ýmsum
sviðum, t.d. væru sjúkradagpen-
ingar of lágir og enn væru sjúkl-
ingar vart styrktir nógsamlega
til utanfara, þótt þeim kynnu að
vera slíkar farir nauðsynlegar.
Þessi gagnrýni Páls hefur mikið !
til síns máls. Efnalitlir sjúkling-
ar eiga þess oft alls engan kost
að leita sér lækninga út fyrir'
pollinn, þótt læknar ráði þeim
eindregið til þess, þar sem i
sjúkrasamlagsstyrkur til slíkra
fara er svo óverulegur og auk
þess greiddur eftir á. Er það
furðulegt að greiða hinn lítilfjör-
lega styrk eftir á, þegar tekið
er tillit til þess, að sjúklingar
eiga allra manna óhægast með
að fá skyndilán. Munu fjármála-
menn af skiljanlegum ástæðum
telja það einhveija hæpnustu
fjárfestingu sem getur að leggja
fé til endurreisnar falleraðri
heilsu manna. Hér er þörf
snöggra úrbóta hins opinbera.
Jónas Jónasson rabbaði við
Jón Leifs, tónskáld, í vikulokin
á laugardag. Þeir töluðu svo
hratt, er líða tók
á viðtalið, að
erfitt var að
nema mál þeirra,
einkum Jóns.
Jónas beitti all-
nærgöngulum
spurningum að
vanda, en Jón
hrökk lítt fyrir
og var snöggur í
enn mjög „prod-
uctivt" tónskáld, en hefur einn-
ig staðið fremstur hérlendra
manna við verndun höfunda-
réttar tónskálda, sbr. Stef.
Jón vildi ekki fallast á, að
hann væri mjög umdeildur eða
sumum stæði jafnvel ógn af hon-
um. Hann virtist þó óánægður
með velflest hér á landi. Hann
kvað það sterkt þjóðareinkenni
hjá íslendingum, að hver og einn
vildi helzt engan foringja, nema
sjálfan sig, það væri líkt og allir
kepptu eftir konungsgráðu og öf-
unduðust hver út í annan.
Þetta er merkileg kenning,
kannski ekki endilega vegna
þess, hvað hún kann að virðast
fjarstæðukennd í fyrstu, heldur
hins, hvað hún veldur manni
miklum þankabrotum við nán-
ari ihugun.
Hún er hér með borin undir
atkvæði lesenda.
Sveinn Kristinsson.
svörum. Jón er
Alftir skotnar á Fúlutjörn
Fréttabréf úr Holtum
MYKJUNESI, 18. okt. — Tíðar-
farið hefur verið gott að undan-
förnu, lítið um frost og ekki nein-
ar stórrigningar, eins og oft vill
þó verða á haustin. Kemur þessi
góða tíð sér vel, því margt er
að starfa og mörgu ólokið áður
en vetur gengur í garð. Miklar
útihúsabyggingar standa yfir hér
og má segja að sé góður hver
dagur, sem hægt er að vinna að
slíku.
Sauðfjárslátrun er lokið í slát-
urhúsum hér í sýslu. Sauðféð hef
ur yfirleitt verið vænna í haust
en undanfarin ár. Heldur verður
sett meira á af lömbum í vetur
en undanfarin ár. Og er það hvort
tveggja að hey eru með allra
mesta móti og svo hefur fé held-
ur fækkað að undanförnu. En
ekki er ótrúlegt að sauðfjárrækt
aukist heldur hér á kostnað
mjólkurframleiðslunnar á næst-
unni, þar sem aðstaða er til þess,
enda stuðlar nú sú stefna sem
fylgt er í verðlagningarmálum
landbúnaðarins að því.
Sá atburður skeði hér I sveit
um siðustu helgina í september,
að eitthvert æði greip ferðalanga
nokkra, er áttu hér leið um og
skutu hér nokkrar álftir á Fúlu-
tjörn. Virðist ráðið hafa meira
drápslöngunin en hagnaðarvonin,
því a.m.k. nokkuð af „veiðinni'*
var skilið eftir, þar sem vatnið
var ekki vætt. Fyrir allmörgum
árum var sami leikur leikinn á
þessum stað og þá drepinn hóp-
ur af álftum. Verður þetta að
Framhald á bls. 16.
nær eingöngu.
í lokin vék hann að mikið um-
ræddu efni, stjórnarskránni is-
lenzku, sem hann taldi að dreg-
izt hefði úr hömlu að endurskoða
og endurskipuleggja. Meðal
breytinga, sem hann taldi æski-
legar, var/að auka vald forseta,
stofna varaforsetaembætti og
endurreisa Alþingi á Þingvöll-
um. Hann hvatti ungu kynslóð-
ina til að láta sérstaklega hið
síðasttalda atriði til sín taka og
stofna í því augnamiði til þjóð-
fundar á Þingvöllum eftir svona
3 ár.
Þetta var kraftmikið erindi
hjá Sigurði, hugarumbrot mikil
og uppástungur margar, þótt
engri væri fylgt
ýkja langt úr
hlaði. Vitanlega
er það slagorð
hjá Sigurði, að
sjálfstæðisbar-
áttu okkar sé
ekki lokið, fyrr
en Alþingi hafi
verið endurreist
á Þingvöllum.
Að svo miklu leyti sem sjálfstæð-
isbaráttu smáþjóðar lýkur
• KEÐJUBRÉF
KEÐJUBRÉF eru með hvim-
leiðustu sendingum, sem fólk
fær. Þetta getur e.t.v. verið
kærkomið tómstundagaman fyr
ir þá örfáu, sem vilja senda
kunningjum sínum bréf — en
vita ekki hvað þeir eiga að
skrifa. í keðjubréfi er allur
texti bréfsins uppgefinn. Ekki
þarf annað en endurrita bréf-
ið og senda áfram. Og persónu
lega myndi ég aldrei taka þátt
í slíkri vitleysu, ekki néma að
hún þjónaði að einhverjú leyti
góðgerðarstofnun eða öðru
slíku málefni. En sem betur fer
hefur engin sú stofnun, sem ég
hef áhuga á að styðja, tekið
upp jafnleiðinlega fjáröflunar-
aðferð og keðjubréf.
• EINFÖLD AÐFERÐ
ar af því að mér hafa borizt
í hendir tvö keðjubréf, bæði úr
sömu keðjunni — þótt örlítill
munur sé á textanum á stöku
stað. Þau eru skrifuð á ensku
— og yfirskriftin er:
The Chain of Fortune
The Kingdom Comes
í upphafi bréfsins er vitnað
í Biblíuna og síðan er hvatt til
kristilegs þankagangs. Þetta á
sem sagt að vera vakningabréf.
En svo kemur aðalatriðið. Við
takandi er beðinn að endurrita
efnið í níu eintökum og senda
til níu vina — fólks, sem við-
takandi óskar gæfu og gengis.
„Gerið þetta NÚNA og þér
munið hljóta hamingju að laun
um. Takið eftir hvað gerist níu
dögum eftir að þér hafið sent
bréfið“. Góð og einföld aðferð
til að höndla hamingjuna!!
• MINNA MÁ NÚ
GAGN GERA
Og síðan heldur áfram: „Rjúf
ið ekki keðjuna, því yður getur
hlotnazt ógæfa af því. Níu dög
um eftir að þér sendið bréfið
áfram munu ánægjulegir at-
burðir fylla hjarta yðar gleði.
Ef ekki (þ'.e.a.s. ef viðkomandi
afritar ekki og sendir bréfin),
þá getur það orðið hræðileg
sorg. Þessi keðja er ekkert grín.
— Victoria vann 20,000 dollara
á níunda degi eftir að hún
sendi áfram níu afrit af bréf-
inu. Q. Wilson missti son sinn
þrjátíu dögum eftir að hafa
móttekið keðjuna án þess &ð
láta bréfið ganga áfram. —
Hús Jóseps gereyðilagðist af
því að hann fylgdi ekki fyrir-
mælunum (í bréfinu). Við vit-
um ekki hvað gerist, ef þér
bregðizt og sendið ekki níu af-
rit innan níu daga“.
• TIL LÆKNIS
Hér er viðtakendum næstum
hótað barnamissi og tjóni á
eignum, ef þeir verði ekki við
fyrirmælum bréfsins um að
endurrita allt þetta rugl og
senda níu kunningjum sínum.
Það er ekki nóg með að í þessu
bréfi sé geðveiki, heldur líka
ófyrirleitnar dylgjur og hótanir,
sem sjálfsagt hafa áhrif á sumt
auðtrúa fólk. Og enginn óbilað-
ur maður kemur slíku af stað I
gamni — og hálft í hvoru I
nafni kristninnar.
Það er í rauninni hneyksli að
endurrita slíkt bréf til að senda
vinum og kunningjum. Ef við-
takendur bréfanna telja sig
þurfa að fylgja fyrirmælum
bréfsins til að sleppa við hefnd
máttarvaldanna — eða til að
fá frið á sálinni, þá ættu þeir
fyrst að leita læknis.
Kaupii bað bezta
RAFHLÖÐUR
Bræðurnir Ormsson hf
Vesturgötu 3. — Sími 11467.
Ég tek þetta mál til meðferð