Morgunblaðið - 03.12.1964, Blaðsíða 14

14
MOHGUNBLADI&
I
Hmmtúðagur S. de*. 1964
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 90.00 á mánuði innanlands.
f lausasölu kr. 5.00 eintakið.
EFLING ÆÐRI
MENNTUNAR
að var vel til fallið að há-*
skólastúdentar skyldu til-
einka hátíðahöldin 1. desem-
ber baráttunni fyrir eflingu
Háskólans og íslenzkrar vís-
indastarfsemi. Sjálfkjörinn
ræðumaður um þetta efni var
að sjálfsögðu háskólarektor,
Ármann Snævarr. Hann sagði
m.a. í ræðu sinni:
„Það er ein af grundvallar-
staðreyndum þessa máls, að í
vændum er mikil fjölgun
stúdenta hér á landi næstu
ár og áratugi. Með nákvæm-
um forsagnaraðferðum er
hægt að komast nærri því,
hver þessi þróun verði næstu
20 árin. Nú ljúka u.þ.b. 10 af
hundraði af 20 ára árgangin-
um stúdentsprófi hér á landi.
í Noregi er hliðstæð tala í
grennd við 17 af hundraði og
í Svíþjóð nálægt 16 af hundr-
aði. Má fastlega búast við
svipaðri þróun hér á landi.
Vorið 1966 mun þessi hundr-
aðstala hér á landi verða kom-
in upp í nálega 12% og ef við-
koma stúdentanna næði 16%
eftir 8 ár, yrðu stúdentatalan
orðin 624 árið 1972 og kæmist
upp í 665 vorið 1974, en hún
var í grennd við 330 sl. vor.
Við þessari ánægjulegu fjölg-
un stúdenta þarf að búast af
stórhug og framsýni og eru
þar ekki ráð nema í tíma séu
tekin.“
Þessar upplýsingar sýna
svo ekki verður um deilt, hve
brýn nauðsyn það er að gera
stórátak til að efla alla að-
stöðu til æðri menntunar hér
á landi. Við íslendingar erum
staðákveðnir í því að dragast
ekki aftur úr öðrum þjóðum,
hvorki menningar- og efna-
hagslega. Vegna fámennis
okkar verðum við að hagnýta
hæfileika sérhvers einstakl-
ings til hins ýirasta.
Nú á tímum er það fyrst og
fremst menntunin, tæknin og
fjármagnið, sem þarf til þess
að þjóðirnar geti sótt fram til
batnandi lífskjara. Háskóla-
rektor bendir á, að sérstakan
gaum þurfi að gefa kennslu-
greinum, sem varði atvinnu-
vegi þjóðarinnar, svo sem
landbúnaðarvísindi, fiski-
fræði, haffræði og þeim grein
um, sem varða iðnað.
Það er ljóst, að nauðsyn-
legt er að treysta tengslin
milli Háskólans og atvinnu-
vega þjóðarinnar og stórauka
rannsóknir í þágu þeirra.
Að vísu halda menn að
minna sé gert í þessu efni en
raun er á, því að sannleikur-
inn er sá, að furðu mikið er
gert, þrátt fyrir takmörkuð
fjárráð og misjafna aðstöðu.
Hitt er þó ljóst, að þessa starf-
semi verður stórum að auka.
íslendingar ættu nú að
strengja þess heit að efla
mjög Háskólann og vísinda-
starfsemi almennt; betri fjár-
festing er áreiðanlega ekki tiL
LANGUR VINNU-
DAGUR, LÖNG
FRÍ
JAft er um það rætt, hve
vinnudagur sé langur hér
landi, og áreiðanlega er það
rétt, að íslendingar vinna al-
mennt meira en margir aðrir,
enda eru 2—3 kynslóðir að
breyta örsmáu þjóðfélagi í
samfélag, sem býður þegnun-
um lífskjör á við það sem bezt
gerist.
Á hinn bóginn eru frídagar
hér á landi fleiri en í flestum
löndum öðrum, eins og greint
var frá hér í blaðinu í gær,
þar sem taldir voru upp frí-
dagar í ýmsum Evrópuríkj-
um og í lj'ós kom, að í aðeins
einu eða tveim löndum voru
fleiri frí- og helgidagar en hér
á landi.
Oft hefur verið um það
rætt, að ef til vill væru helgi-
dagar of margir hér; að
heppilegra væri að leitast við
að stytta vinnudaginn en
fækka heldur helgidögum.
Sjálfsagt skiptir þetta ekki
miklu máli fyrir velfarnað
manna og hvíldartíminn
mundi ekki mikið breytast,
þótt slík breyting yrði.
En þegar menn kvarta und-
an löngum vinnudegi er samt
rétt að þeir hafi hitt í huga,
að hér eru frídagar fleiri en
víðast annars staðar.
FRJÁLS GJALD-
EYRISVIÐSKIPTI
jarabætur undanfarinna
ára hafa ekki sízt byggzt
á því, að innflutningur til
landsins hefur verið frjálsari
en áður. Þess vegna hefur
vörpframboð aukizt og nú
fæst úrval góðra vara, sem í
mörgum tilfellum er miklu
ódýrara en áður, miðað við
launatekjur. En aðalatriðið
er, að menn geta fengið þær
vörur sem þeir þarfnast, og
þegar þeir þarfnast þeirra,
gagnstætt því sem áður var.
Því er hins vegar ekki að
neita, að enn er hluti af inn-
flutningnum þvingaður vegna
viðskiptanna við kommúnista
ríkin. Óleyfilegt er að kaupa
sumar vörutegundir annars
Asigling skammt frá IMew Vork
16 norskir sjdmenn fdrust
ÁRDEGIS s.l. fimmtudag'
sigldi farþeg-askipið Shalom
þvert á norska olíuflutninga-
skipið Stolt Dagali út af
strönd New Jersey í Banda-
ríkjunum, braut það í tvennt
og fórust 16 sjómenn er skut
ur norska skipsins sökk svo
til strax eftir áreksturinn.
Shafjom er nýj'asta farþega-
skipið í ísraelska fiobanuim.,
rúmlega 25 þúsund lestir.
Norska skipið var tæpieiga
13 þúsund lestir.
Mikil þoka var þegar árekst
urinn varð. Shiailom var á
leið til Karabíska hafsins
með 1976 man/ns um borð, far
þega og áhöfn. Eniginn meidd
ist alvarlega um bprð í far-
þegaskipinu, en stórt gat kom
á stefni þess. Ekki þó svo að
það kaemist ekki af eigin
rammleik til New York, þar
sem gert verður við það.
Af norska skipinu eir það
að segja að margir af áhöfn-
inni köstuðust í sjóinn við á-
reksturinn, og þaðan var
þeim bjargað í bjöngunarbáta
frá Shalom eða þyrlur, sem
komu frá sitöðvuim strand.
gæzíiiunnar bandairísku. Björg
unaraðgerðir gerngu erfiðlega
í fyrstu vegna þokiunniar, og
biðu margir norsku sjómann
anna í margar klukkustundir
um borð í framjhluta sikips
síns, sem óttazt var að kynni
að sökkva þá og þegar. Marg
ir norsku sjómannanna voru
mjöig þjakaðir þegar þeir Iþks
komiu til New York, en þair
var þeim komið í sjúkrahús
og eru nú á bata/vegi.
Framhluti Stolt Dagali á fl oti.
staðar frá, og við höfum tíð-
um þurft að sæta misjöfnum
viðskiptakjörum af þessum
sökum.
Það er þess vegna kátbros-
legt, þegar kommúnistablað-
ið er í ritstjórnargrein í gær
að reyna að rökstyðja það, að
í rauninni séu viðskipti við
kommúnistaríkin frjáls, en
gjaldeyrir sjávarútvegs og
fiskiðnaðar sé með lagaboði
tekinn af þessum atvinnuveg-
um, þegar um útflutning til
annarra ríkja sé að ræða, eins
og blaðið heldur fram. Síðan
ræðir blaðið um vörukaup frá
Sovétríkjunum og bætir við:
„Þá ber tafarlaust að beina
þangað vörukaupum til að
hagnýta þessa möguleika til
fulls, þó það kosti að skerða
einræði verzlunarauðvaldsins
að sama skapi.“
Gagnstætt verzlunarfrelsi
leggur kommúnistamálgagnið
þannig til, að þvinguð við-
skipti verið aukin. Veit það
þó jafnvel og allir aðrir, að
með viðskiptafrelsinu bötn-
uðu viðskiptakjör landsins
stórum, ekki einungis vegna
betri kjara á frjálsum mörk-
uðum, heldur líka vegna þessr
að hagkvæmari samningar
náðust við vöruskiptalöndin,
þegar við gátum, vegna batn-
andi gjaldeyrisstöðu, sýnt
þeim fram á, að við værum
ekik nauðbeygðir til að kaupa
mikinn hluta vörumagns okk-
ar frá þeim.