Morgunblaðið - 12.12.1964, Blaðsíða 16

16
MORCU N BLAÐIÐ
Laugardagur 12. des. 1964

Útgefandi:
Framkvæmdast j óri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Útbreiðslustjóri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 90.00
I lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavxk.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstrseti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
VEGAÆTLUN TIL
FJÖGURRA ÁRA
TT'yrsta vegáætlunin, sem
■ gilda á til fjögurra ára,
hefur nú verið lögð fyrir Al-
þingi. Samkvæmt henni er
gert ráð fyrir að á næstu f jór-
um árum verði varið 1058
miilj. kr. til vegamála, brúa-
gerða og gatnagerðar í kaup-
stöðum og kauptúnum. Er
þessa fjár að mestu leyti afl-
að með tollum og sköttum á
umferð- og ökutæki, þegar
undan er skilið fast framlag
ríkissjóðs á fjárlögum, 47,1
millj. kr.' á ári.
Af þessari heildarupphæð er
greidduý allur kostnaður við
framkvæmd ogstjórnvegamál
anna. Það fé sem rennur til
sjálfra vegagerðanna, lagn-
ingu hraðbrauta, þjóðbrauta
og landsbrauta nemur á árinu
1965 61,9 millj. kr., á árinu
1966 56,5 millj. kr., á árinu
1967 57,5 millj. kr. og á árinu
1968 60,5 millj. kr. Samtals
verða þetta 236,4 millj. kr.,
sem varið verður til nýrra
þjóðvega næstu fjögur ár.
Hér er þó ekki talið með láns-
fé, sem lagt verður fram til
nokkurra vega, enda ekki end
anlega ákveðið, hve mikið það
kann að verða.
Til fjallvega og reiðvega
mun á tímabilinu verða var-
ið tæpum 2 millj. kr. á ári
eða samtals 8 millj. kr.
Til brúargerða er gert ráð
fyrir að varið verði 119 millj.
kr. á áætlunartímabilinu og
til sýsluvegasjóða 45,7 millj.
kr. —
Til vega í kaupstöðum og
kauptúnum verður sam-
kvæmt áætluninni varið 132,6
millj. kr. næstu fjögur ár.
Til viðhalds þjóðvega er
gert ráð fyrir 90 millj. kr. á
næsta ári, 95 millj. kr. árið
1966, 100 millj. kr. árið 1967
og 105 millj. kr. árið 1968.
Samtals til viðhaldsins í 4 ár
kr. 390 millj. kr.
Þetta eru stærstu drætt-
ir hinnar nýju vegáætl-
unar, sem samkvæmt lögum
skal endurskoða á tveggja ára
fresti.
Engum dylst, að verulega
auknu fjármagni er nú varið
til þessara þýðingarmiklu
mála. En verkefnin, sem fram
undan bíða eru stórbrotin.
Flestir þeir vegir sem lagðir
hafa verið eru ófullkomnir og
vegagerð úr varanlegu efni er
rétt aðeins hafin með lagn-
ingu hins nýja Keflavíkur-
vegar, sem verið er að steypa.
í heilum landshlutum eins og
t.d. á Vestfjörðum og Aust-
fjörðum er fjöldi byggðarlaga
einangraður marga mánuði
ár hvert, vegna vegleysis eða
ófullkominna vega um fjöll
og heiðar.
Lagðir þjóðvegir eru nú
samtals taldir rúmlega 6200
km. að lengd. Ruddir og ófull-
gerðir vegir eru 2600 km. og
ófærir þjóðvegir eru taldir
622,4 km. að lengd.
Af þessu verður ljóst, að
geysileg verkefni eru fram-
undan í vegamálum okkar.
Þá eru og óbrúaðar á þjóð-
vegum 69 ár, sem byggja verð
ur á 10 metra brú eða lengri.
Á þjóðvegum eru einnig ó-
byggðar 174 brýr, 4-—10 metra
að lengd. Óbrúaðar ár á
sýsluvegum eru 134.
Einnig á sviði brúargerð-
anna er því mikið og dýrt
verkefni framundan.
Vegirnir eru lífæð fram-
leiðslunnar til lands og sjáv-
ar í öllum landshlutum. Þeir
eru ekki aðeins lagðir í þágu
þeirra héraða, sem þeir liggja
um, heldur í þágu þjóðarinn-
ar í heild. Engin þjóð getur
til lengdar unað við það að
geta ekki ferðast um land sitt
á nútíma samgöngutækjum.
Þess vegna ber að fagna auk-
inni festu í framkvæmd vega-
málanna, enda þótt segja megi
að enn þurfi að herða rúður-
inn.
EINRÆÐISHERRA
Á VILLIGÖTUM
TVTkrumah, forseti Ghana,
^ hefur lagt mikið kapp á
það að vera talinn höfuðleið-
togi hinna nýfrjálsu Afríku-
þjóða. En forysta hans virðist
ætla að verða þjóð hans dýr.
Fjárhag þessa unga ríkis er
nú svo komið, að við borð
liggur að það verði gjald-
þrota.
En á sama tíma og fjárhag-
ur ríkisins er að komast í
kalda kol, heldur Nkrumah
áfram að byggja skrauthallir
fyrir sjálfan sig. Er hann nú
að byggja fjórðu höllina, sem
gert er ráð fyrir að kosti um
3 millj. dollara eða um 130
millj. ísL kr.!
Nkrumah er einn þeirra
Afríkuleiðtoga, sem næstir.
standa kommúnistum. Hann
hefur haldið fjölda ræðna
um sósíalisma sinn og jafn-
réttisást. Jafnhliða hefur
hann svift þessa nýfrjálsu
þjóð persónufrelsi og mann-
helgi og komið á stjórnarfari,
sem er hremt einræði og harð
stjórn.
Það sætir vissulega engri
Málverk Cézannes, sem seldist lyrir uppkæð sem svarár ttl 60 mUljónum íslenzkra króna.
Frakkar óánæqðir vegna
málverkasölu til Englands
F Y RIR nokkrum dögum
ríkti mikil reiði meðal list-
unnenda í Frakklandi. —
Ástæðan var sú, að eitt af
frægustu málverkum Céz-
annes var selt til Englands
fyrir upphæð, sem nemur
um 60 milljónum ísl. kr.
Málverkið, sem nefnist
„Les grandes baigneuses“,
var í eigu einkasafns, en
var selt ásamt tveimur öðr-
um málverkum eftir Céz-
anne úr sama safni. Það
var brezka listasafnið í
London, sem keypti mál-
verk Cézannes, en söfn í
Bandaríkjunum keyptu hin
tvö.
Franskir listunnendur gagn-
rýndu franska ríkið harðlega
fyrir að hafa ekki keypt mál-
verk Cézannes, en menningar-
málaráðherra landsins, André
Malraux, lýsti því yfir, að
ekkert af frönsku ríkislista-
söfnunum hefði haft efni á að
kaupa málverkið á því verði,
sem krafizt var. Einnig sagði
ráðherrann, að málverkið
væri ekki sérlega vandað og
þyldi t.d. ekki samanburð við
annað frægt málverk Cézann-
es, sem er í eigu Barnes-safns-
ins í Phíladelphíu í Banda-
ríkjunum.
Á málverkunum þremur,
sem seld voru úr franska einka
safninu, eru sýndar konur í
baði, en raunverulega voru
það karlmenn, sem sátu fyrir,
er Cézanne málaði þau. Notaði
hann karlmenn sem fyrirsæt-
ur, vegna þess að á síðustu ár-
um sínum var hann mjög
hræddur við að hneykslissög-
ur spynnust um sig, fengi hann
konur til að sitja fyrir. Þegar
Cézanne vann að baðmyndun-
um þremur, fór hann til árinn-
ar Arc við Aix-en-Provence
og teiknaði .unga hermenn,
sem böðuðu sig þar. Þessar
teikningar notaði hann síðan,
er hann málaði myndirnar.
Þótt Frakkar hafi misst
mörg málverk Cézannes út
fyrir landamærin, eiga þeir
enn langstærstan hluta. af
verkum meistarans. Eihka-
safnið, sem seldi Bretum hina
stóru baðmynd hans, gaf
Louvre-safninu fyrir skömmu
aðra mynd eftir hann, og er
hún metin á um 42 milljónir
íslenzkra króna.
Dóttir Chaplins leik
ur aðalhlutverkiö
i kvikmynd um
GERALDINE, dóttir Charlie
Chaplins, á að leika aðalhlut-
verkið, hlutverk Toniu, í
kvikmynd, sem bandaríska
kvikmyndafélagið Metro-
Goldwyn-Mayer hyiggst láta
gera eftir hinni frægu skáld-
sögu Boris Pasternaks, „Dr.
Zhivago". Svo sem menn
muna, hlaut Pasternak fyrir
furðu, þótt aðrar þjóðir Af-
ríku, sem nýlega eru lausar
undan oki nýlenduskipulags-
ins, skelli skollaeyrunum við
kröfum Nkrumah um að
verða talinn aðalleiðtogi
þeirra.
Dr. Zhivago
bók sína bókmenntaverðlaun
Nóbels en var meinað að veita
þeim viðtöku.
Kvikmynd þessi verður tek-
in á Spáni, skammt frá Mad-
rid og eru upptökur þegar
hafnar. Auk Geraldine leika
í kvikmyndinni um Dr. Zhiv-
ago, Omar Sharif, Rod Steiger
Og Julie Christie, en handritið
að myndinni gerir Robert
Bolt, sá er átti heiðurinn af
kvikmyndahandritinu að
„Brúnni yfir Kwai-fljótið“
Leikstjóri er David Lea.
Þetta er mikili sigur fyrir
Geraldine, sem lagði út á leik-
listarbrautina þvert ofan í
vilja föður síns. Hún hóf feril
sinn sem dansmey, lærði í
London og var vel fagnað er
hún kom fram á sviði í París
og hefur einnig leikið sma-
hlutverk i franskri kvikmyncL
En með hlutverki sínu í þess-
ari mynd um Dr. Zhivago,
gefst henni tækifæri til þess
að komast áfram í banda-
rískum kvikmyndum, ef henni
tekst’ vel upp og ef hún vili