Morgunblaðið - 05.02.1965, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐID
Föstudagur 5. febrúar 1965
(iá&i Áiiíí t£3LLÍ
Stjórnarfrumvarp um 5 prs.
hækkun elli- og örorkulífeyris
FRAM er komið á Alþingi frum-
vaxp frá ríkisstjóminni um heim
ild til handa ráðherra um, að
greidd skuli 5% uppbót á elli-
ogr örorkulífeyri frá 1. júií 1964.
í frumvarpinu er einnig gert ráð
fyrir heimild til að breyta upp-
hæð bóta samkv. almannatrygg-
inarlögum í samræmi við breyt-
ingar á grunnkaupstaxta verka-
manna við almenna fiskvinnu,
sem kunna að verða. Þetta hefur
í för með sér, að tryggingar
hækka eftir því sem kaup verka-
manna hæhkar. Fór fyrsta um-
ræða um frumvarpið fram í Efri
deild í gær.
EFRI DEILD
Almannatryggingar
Emil Jónsson, félagsmálaráð-
herra, fylgdi úr hlaði frumvarpi
stjórnarinnar um breytingu á
lögum um almannatryggingar,
en efni þess er samkv. 1. gr. frum
varpsins á þessa leið:
Nú verður breyting á grunn-
kauptaxta verkamanna við al-
menna fiskvinnu, og er þá ráð-
herra heimilt, að fengnum tillög-
um tryggingaráðs, að breyta upp
hæðum bóta samkvæmt lögum
þessum í samræmi við það.
Ráðherra setur með reglugerð
ákvæði um framkvæmd þessara
laga að fengnum tillögum Trygg
ingastofnunarinnar.
Þá er einnig í frumvarpinu svo
hljóðandi ákvæði:
Ákvæði til bráðabirgða
Ráðherra er heimilt, að fengn-
um tillögum tryggingaráðs, að
ákveða, að gpeidd skuli 5% upp-
bóta á elli- og örorkulífeyri á
tímabilinu frá 1. júlí 1964 til
gildistöku laga þessara.
Uppbót þessi skal greidd með
bótagreiðslum fyrir j úlímánuð
1965.
Gerði félagsmálaráðherra
grein fyrir efni frumvarpsins og
athugasemdum þeim, sem fylgja
því, en þar segir m.a.:
Bætur almannatrygginga hafa
jafnan verið samræmdar almenn
um launahækkunum og þá ýmist
verið miðað við almennt verka-
mannakaup eða laun opinberra
starfsmanna. Síðan kjaradómur
gekk um laun opinberra starfs-
manna, hafa bætur þó verið sam-
rærndar verka •
mannakaupi. í
stað þess að
verða að breyta
lögunum í hvert
skipti, sem breyt
ingar verða á
grunkaupi, virð-
ist hagkvæmara
að hafa almenna
heimild til slíks
I lögunum. Slíka heimild er að
finna í lögum um atvinnuleysis-
tryiggingar. Nokkurt álitamál get
ur verið, við hvaða kauptaxta
heimild af þessu tagi á að miðast.
Hér er lagt til að miðað verði við
þá tegund verkamannavinnu,
sem algengasta má telja hér á
landi, þ.e. almenna fiskvinnu.
Hefði ráðherra þá heimild til að
breyta upphæðum bóta í sam-
ræmi við breytingar á grunn-
kauptaxta verkamanna við al-
menna fiskvinnu. Með grunn-
kauptaxta er þá átt við alla þrjá
þætti kauptaxtans, þ.e. dagvinnu
taxta, eftirVinnutaxta og nætur-
vinnuaxta. Ef innbyrðis afstaða
þessara þátta kauptaxtans breyt-
ist, yrði breyting hans að mælast
sem breyting vegins meðaltals
þáttanna þriggja. Þyngd hvers
þáttar í meðaltölunni yrði þá að
vera í sem beztu samræmi við
raunverulega skiptingu vinnu-
tímans hjá verkamönnum í fisk-
iðnaði á hverjum tíma.
Um verðlaigsuppbót á bætur
fer samkvæmt ákvæðum laga
um verðtryggingu launa.
í frumvarpi því, sem hér ligg-
ur fyrir er lagt til með ákvæði
til bráðabirgða, að ráðherra verði
heimilað, að fengnum tillögum
tryggingaráðs, að ákveða, að 5%
uppbót verði greidd á elli- og
örorkulífeyri frá 1. júlí 1964 til
gildistöku laga þessara, en áætla
má, að hækkun grunnkaupstaxta
við almenna fiskvinnu á árinu
1964 eins og sú hækkun er skil-
greind hér að framan, hafi ein-
mitt verið um 5%, þegar tillit er
tekið til sérstakrar hækkunar
vikukaups. Elli- og örorkubætur
nema ca. 450 milj. króna á árinu
1964 og kostnaður stofnunarinnar
vena þessa ákvæðdn miun því
nema ca. 34 millj. króna miðað
við tímabilið 1. júlí 1964 til 31.
des. 1965. Þar eð iðgjöld og fram-
lög hafa nú verið ákveðin fyrir
árið 1965, verður fyrst unnt á
árinu 1966 að jafna halla þann
sem verður hjá Tryggingastofnun
ríkisins vegna uppbótarinnar.
Vert er að vekja athygli á því að
ef heimild, sú, sem frumvarp
þetta gerir ráð fyrir, verður not-
uð til þess að hækka allar bætur,
frá gildistöku laganna, mun halli
stofnunarinnar á árinu 1965
verð allmiklu hærri en 34 millj.
króna.
Ólafur Jóhannesson (F) tók
næstur til máls og kvað þá breyt-
ingu nauðsynlega, að taka þyrfti
fram í frumvarp
inu, að skylt
yrði að breyta
upphæðum bóta
í samræmi við
grunnkaups-
taxta verka-
manna, en ekki
yrði einungi=
um heimild að
ræða eins og seg
ir í frumvarpinu.
Emil Jónsson svaraði og sagði
að enginn vafi myndi leika á því,
að þessari heimild yrði beitt und-
ir öllum kringumstæðum. Þá
kvaðst hann ekki vera á móti því,
að orðalagi frumvarpsins yrði
breytt í þá átt, sem Ólafur Jó-
hannesson hafði rætt um, ef al-
mennur vilji væri fyrir því.
Var frumvarpinu síðan vísað
til 2. umræðu og félagsmálanefnd
ar.
NEÐRI DEILD
Samkomudagur reglulegs Al-
þings
Frumvarp um, að reglulegt
Alþingi 1965 síuli koma saman
laugardaginn 9. okt. 1965 var til
2. umræðu og var afgreitt til 3.
umræðu. Að loknum fundi í
Neðri deild var fundur settur
þar að nýju og frumvarpið tekið
til 3. umræðu. Engar umræður
urðu um frumvarpið og var því
síðan vísað samhljóða til Efri
deildar.
Launaskattur
Frumvarp ríkisstjórnarinnar
um launaskatt var til 3. umr. í
Neðri deild.
Hannibal Valdimarsson Albl.)
kvaðst áður hafa gert grein fyrir
þeirri skoðun sinni, að launa-
skattinn bæri ekki að taka af
vörubifreiðarstjórum, heldur af
þeim, sem keyptu vinnu þeirra.
Skírskotaði
hann síðan til
samninga Þrótt
ar í Reykjavík
og vörubifreiðar
stjóra, þar sem
hann taldi, að
það kæmi skýrt
fram, að vöru-
bílstjórar væru
launþegar.
Þá sagði hann, að samkomu-
lag hefði orðið við félagsmála-
ráðherra um að láta athuga
þetta atriði ag fór hann fram á,
að umræðum um það yrði frest-
að á meðan þessi athugun færi
fram.
Björn Pálsson (F) gerði grein
fyrir breytingartillögu við frum-
varpið, sem hann og Jón Skafta-
son hafa flutt, en éfni þess er,
að launagreiðendur þurfi ekki að
greiða launaskatt af tekjum
skráðra sjómanna á fiskiskipum,
sem eru minni en eitt hundrað
Framhald af bls. 1
Aður en Johnson ræddi
við fréttamenn var á það bent
í Washington að óeðlilegt
væri að fela Kínverjum að
taka þátt í endurskoðun á
stofnskrá SÞ þar sem þeir
væru ekki og hefðu aldrei ver
ið meðlimir samtakanna.
Um eitt þúsund fréttamenn
voru saman komnir á fundi de
Gaulles í Elysée hÖllinni í dag
Forsetinn gekk beint í ræðustól
og bað fréttamennina að bera
fram þær spurningar, er þeir
óskuðu eftir að fá upplýstar. Ein
fyrsta spurningin vakti nokkra
kátínu, því fréttamaðurinn
spurði: Er þorandi að spyrja
hvernig heilsufar forsetans sé?
De Gaulle svaraði um hæl: Ég
hef það prýðilegt, en þið megið
vera vissir um það að ég dey
einhverntíma.
Fyrsta alþjóðamálið á fund-
inum var gulltrygging á gjald-
eyri. Lagði de Gaulle til að boð-
að yrði til ráðstefnu á vegum
Alþjóða gjaldeyrissjóðsins til að
kanna möguleika á því að breyta
skráningu gjaldmiðils frá því
sem nú er miðað við dollara og
pund yfir í gulltryggingu. Taldi
hann rétt að þessa ráðstefnu
sæktu fulltrúar tíu mestu við-
skiptaþjóða heims og reyndu að
komast að samkomulagi um
trygginguna. En þar til svo verð-
ur, taldi forsetinn rétt að Efna-
hagsbandalag Evrópu kæmi á
fót innbyrðis tryggingu gjald-
miðils ríkjanna sex, sem þar
eiga hlut að máli. Eins og kunn-
ugt er eru hvorki Bandarikin né
Bretland aðilar að Efnahags-
bandalaginu.
ENDURSKOÐUN
MEÐ ÞÁTTTÖKU KÍNA
Varðandi endurskoðun á stofn
skrá SÞ sagði de Gaulle að rétt
væri að boða fulltrúa Sovétríkj-
anna, Bretlands, Frakklands,
Bandaríkjanna og Kína til ráð-
stefnu í Genf um málið. En öll
ríkin nema Kína eiga fastafull-
trúa í Öryggisráði SÞ, og stóðu
að stofnun samtakanna í San
Francisco fyrir 20 árum. En varð
andi Kína hefur de Gaulle haldið
því fram að kommúnistastjórnin
í Peking væri lögleg stjórn og
þess vegna ætti fulltrúi Kína að
fá sæti það, sem nú er skipað
brúttósmálestir.
Ræddi hann síðan nokkuð um
vexti af lánsfé. Sagðist hann vilja
stjórninni vel, enda vildi hann
ölum vel og hefði hann gefið
stjórninni heilræði 1960 um að
hafa gemgislækkunina þá minni
og sömuleiðis
vaxtahækkun-
ina. Komst hann
svo að orði, að
ef farið hefði
verið að ráðum
hans myndi öll-
um þykja vænt
um stjórnina.
Þá ræddi
hann um það, að
lækka bæri vexti að samnings-
bundnum skuldum líkt og á öðr-
um skuldum. Þá taldi hann, að
mikill munur væri á tryggingar-
kjörum báta, hvort þeir væru
undir 100 tonnum að stærð.
Hvað launaskattinn snerti, þá
taldi Björn Pálsson, að það væri
ósanngjarnt að láta útgerðina
bera hann, enda yrði hann þá oft
greiddur af óraunhæfum tekjum.
Þá sagði hann ennfremur, að
hér ríkti svæðaskiptinig varðandi
útlán banka til útgerðarmanna
og komst hann svo að orði, að
þrælakerfi ríkti í útlánastarfsemi
til úterðarinnar.
Samkvæmt beiðni Hannibals
Valdimarssonar var umræðum
um frumvarpið síðan frestað.
fulltrúa Formósu hjá SÞ,
Forsetinn sagði að nauðsyn-
legt væri að endurskoða starf-
semi Sameinuðu þjóðanna, því
starfsemin hefði tekið miklum
breytingum á undanförnum ár-
um, og farið út fyrir þann
ramma, sem samtökunum var
ætlaður. „Við getum bjargað
samtökunum og tryggt frið í
heiminum", sagði hann. De
Gaulle benti á að eitt alþjóðaríki
með alþjóða rikisstjórn og al-
þjóða þing væri draumur einn
enn se"m komið er. Og Samein-
uðu þjóðirnar hafa brugðizt
skyldu sinni, sagði hann. Þær
hafa jafnvel gengið svo langt
að grípa til hernaðaraðgerða í
Kongó og fleiri löndum.
Frakkar hafa frá upphafi verið
andvigir afskiptum SÞ að deilu-
málunum í Kongó og neitað að
greiða sinn hluta kostnaðar
samtakanna þar.
Næst snerust umræðurnar að
málefnum Þýzkalands, og þá
sérstaklega að endursameiningu
landsins. Þar kom de Gaulle
fram með kenningu sína um að
þetta mál yrði að leysa innan
Evrópu, þ. e. frá Atlantshafi tii
Úralfjalla. Taldi hann það frá-
leitt af Sovétríkjunum að halda
að unnt væri að skapa þýzka ein-
ingu með því að útfæra það
stjórnarkerfi, sem þau hafa
komið á í Austur Þýzkalandi,
yfir á Vestur Þýzkaland. En jafn
fráleitt taldi hann fyrir Vestur-
veldin að ætla sér að beita At-
lantshafsbandalaginu til þess að
þvinga Sovétríkin til að láta
undan.
De Gaulle sagði að það sem
skipti mestu máli fyrir Frakk-
land væri að Þýzkaland fengi
að þróast og að friður væri
tryggður. Með þetta í hug vildu
Frakkar vinna að samningum
um endursameiningu landsins,
og vinna að auknum samskipt-
um Frakka og Þjóðverja.
Blaðamannafundurinn stóð í
fimm stundarfjórðunga, og er sá
ellefti, sem de Gaulle hefur hald
ið frá því hann tók við völdum
1959. Lauk fundinum kl. 2,15 s.d.
Klukkustundu síðar hófst
blaðamannafundur Johnsons for-
seta. Var forsetinn spurður álits
á ummælum de Gaulles um end-
urskoðun stofnskrár SÞ, en hann
kvaðst aðeins hafa séð stutt
ágrip af umræðunum og ekki
geta dæmt um málið að svo
komnu. Hinsvegar kvaðst hann
Vindheimur í Neskaupstað
Þingmenn Austurlandskjör-
dæmis í Neðri deild hafa flutt
frumvarp um heimild fyrir ríkis
stjórnina til að selja bæjarsjóði
Neskaupstaðar jörðina Vindheim
í Neskaupstað.
Samdráttur í iðnaði
Þrír þingmenn Framsóknar-
flokksins hafa borið fram þings-
ályktunartillögu um athugun á
samdrætti í iðnaði.
Hlustunarskilyrði útvarps á
Norður- og Austurlandi
Jónas Rafnar og Jónas Péturs-
son hafa borið fram fyrirspurn
úil menntamálaráðherra um ráð-
stafanir til að bæta hlustunar-
skilyrði útvarps á Norður- og
Austurlandi svohljóðandi:
1. Hvaða ráðstafanir hefur ríkis-
útvarpið gert til þess að bæta
hlustunarskilyrði á Norður-
og Austurlandi?
2. Verður ekki tryggt, að allir
hlustendur hafi full not af
útvarpinu, áður en fram-
kvæmdir hefjast við að korrn
upp sjónvarpi?
vilja kynna sér málið nánar og
að því loknu láta í ljós sína skoð
un. „En“, sagði Johnson, „við
álítum að vandamál Sameinuðu
þjóðanna megi rekja, ekki til
stofnskrárinnar, heldur þeirra
ríkja, sem hafa brotið af sér
gagnvart stofnskránni."
Ýms fleiri mál voru rædd á
fundinum, svo sem ástandið í
Suðaustur Asíu, hugsanleg heim
sókn forsetans til Sovétríkjanna,
sambúð Bandaríkjanna og
Egyptalands og útför Churchills.
Varðandi ástandið’ í Suðaustur
Asíu sagði Johnson að Banda-
ríkin væru ákveðin í að halda
áfram aðstoð sinni við Suður
Vietnam. Sagði hann að sú að-
stoð væri aðallega í þeim til-
gangi veitt að þjóðin sjálf gæti
komið undir sig fótunum og
tryggt sjálfstæði sitt. Kvaðst
hann bíða 'með eftirvæntingu
eftir heimkomu fulltrúa síns,
McGeorge Bundy, frá Saigon
með skýrslu um ástandið. En
Bundy er staddur í Suður Viet
nam til viðræðna við Maxwell
Taylor, sendiherra, og fulltrúa
ríkisstjórnarinnar.
Johnson sagði að hann hefði
engu við yfirlýsingu sína frá i
gær að bæta, en þá lét hann í
ljós von um að geta heimsótt
Sovétríkin á þessu ári, og að leið
togar Sovétríkjanna gætu komið
í heimsókn til Bandaríkjanna.
Hann sagði að* viðræður hafi
farið fram . um þessar gagn-
kvæmu heimsóknir, en ekkert
yrði látið upp um þær meira að
svo stöddu.
Forsetinn var spurður að Þvi
hversvegna hann hafi ekki falið
Humphrey, varaforseta að vera
fu'lltrúi Bandaríkjanna við útför
sir Winstons Churchills. Svar-
aði Johnson því til að í fyrstu
hafi hann vonazt til þess að geta
farið sjálfur. Hafi hann þá látið
athuga hvort fyrrum forsetarnir
Truman og Eisenhower gætu
verið í fylgdarliði sínu. Truman
hafði beðizt undan, en Eisen-
hower samþykkt. Þá hafi hann
snúið er til Warrens, forseta
hæstaréttar. Þegar svo heilsa
Johnsons meinaði honum að fara
til Bretlands, áleit hann nægilegt
að senda Eisenhower, Warren og
Dean Rusk, utanríkisráðheriw,
ásamt sendiherra Bandaríkjanna
í London. „En það getur verið að
mér hafi skjátlast með því að
senda ekki Humphrey", bætti
hann við.
— De Gaulle