Morgunblaðið - 01.09.1965, Blaðsíða 14

!4
MORCUNBLADID
Miðvikudapur 1. sept. 1965

Crtgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Rítstjórar: Sigufður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 90.00 á mánuði innanlands.
í lausasöiu kr. 5.00 eintakið.
RÁÐHERRASKIPTI
CJvo sem skýrt hefur verið
^ frá, verða nú þær breyt-
ingar á ríkisstjórninni, að
Guðmundur í. Guðmundsson
lætur af embætti utanríkis-
ráðherra og tekur Emil Jóns-
son við því, en Eggert G. Þor-
steinsson tekur sæti í ríkis-
stjórninni sem félags- og
sjávarútvegsmálaráðherra.
Töluverðar breytingar hafa
nú orðið á núverandi ríkis-
stjórn frá því að hún var
fyrst mynduð haustið 1959.
Ekki er óeðlilegt, þótt tíminn
hafi slíkar breytingar í för
með sér og er að mörgu leyti
heppilegt, að nýir menn með
nýjar huglnyndir fái tækifæri
til að sýna hvað í þeim býr.
Guðmundur í. Guðmunds-
son hefur gegnt embætti ut-
anríkisráðherra síðastliðin 9
ár, en hann hefur verið utan-
ríkisráðherra frá því að
vinstri stjórnin var mynduð
sumarið 1956. Hefur Guð-
mundur nú óskað eftir að láta
af þessu virðingarmikla emb-
ætti og fylgja honum góðar
óskir til þeirra starfa, sem
hann kann að taka sér fyrir
hendur.
Alþýðuflokkurinn hefur á-
kveðið að sýna yngsta þing-
manni sínum mikið traust
með því að velja hann til ráð-
herrastarfa og hefur það
margoft sýnt sig, að hyggi-
lega er ráðið að veita ungum
mönnum mikinn trúnað. Égg-
ert G. Þorsteinsson hefur
leyst vel af hendi þau störf,
sem hann hefur hingað til tek
ið að sér og vafalaust mun
hann leggja sig allan fram í
því ábyrgðarmikla starfi, sem
honum hefur nú verið falið.
Ríkisstjórn Bjarna Bene-
diktssonar hefur að loknum
þeim breytingum, sem orðið
hafa á undanförnum mánuð-
um fengið nýjan svip og til
starfa í henni hafa valizt til-
tölulega ungir menn. Þeir Jó-
hann Hafstein, Magnús Jóns-
son og Eggert G. Þorsteins-
son eru allir ungir menn,
dugandi og framtakssamir.
FRAMTÍÐAR-
STEFNA í
VEGAMÁLUM
ipitt mesta hagsmunamál
fólksins út um lands-
byggðina er án efa samgöngu-
málin og er raunar ótrúlegt
hvað fámennri þjóð í stóru
landi hefur tekizt að fram-
kvæma mikið í vegalagningu
á örfáum áratugum. Nú má
heita, að nær allt landið sé
komið í vegásamband, þótt
enn séu fámennar sveitir í
nokkrum landshlutum ein-
angraðar, en unnið er að því
að koma þeim í samband við
vegakerfi landsins.
Ef til vill gera menn sér
ekki fullkomlega grein fyrir
því, þegar þeir aka í sumar-
leyfum sínum út um landið,
hvílíkt afrek þessi vegalagn-
ing er, þótt hún sé ekki full-
komin, því að það kostar mik-
ið fé á hvern einstakling í
landinu að tengja allt landið
og landshluta saman í vega-
kerfi. Þess vegna ber að meta
að verðleikum það mikla starf
sem unnið hefur verið í þess-
um efnum og einkennzt hefur
af dirfsku og bjartsýni ráða-
manna þjóðarinnar.
Milli Hafnarfjarðar og
Keflavíkur hefur nú orðið ný
bylting í vegagerð, sem raun-
verulega markar framtíðar-
stefnuna í þeim málum. Kefla
víkurvegurinn nýi er glæsi-
legt tákn um kunnáttu íslend
inga í vegalagningu og hann i
sýnir okkur, að við höfum nú
öðlazt næiglega tækniþekk-
ingu og fullkomin tæki til
þess að leggja fullkomna
steinsteypta vegi út um land-
ið.
Framkvæmdir á borð við
Keflavíkurveginn eru mjög
dýrar, en hann mun hafa
kostað um 220 milljónir króna.
Þess vegna er ekki óeðlilegt,
að þeir sem hans verða að-
njótandi standi að einhverju
leyti undir þessum mikla
kostnaði. En hið mikla fram-
tíðarverkefni okkar í vegamál
um hlýtur að verða að leggja
allar helztu aðalsamgönguæð-
ar landsins á sama hátt. Slíkt
mun kosta geysilegt fé og það
er úrlausnarefni í sjálfu sér
hvernig afla á þess fjár. En
mikilvægt er að það takist.
— Keflavíkurvegurinn mun
spara geysilegt fé í betri nýt-
ingu bifreiða og minni við-
gerðarkostnaði og líta ber á
hann sem upphaf varanlegri
og fullkomnari vegagerðar á
íslandi.
AÐGERÐIR
VEGNA KALSINS
F'yrir forgöngu landbúnaðar-
* ráðherra, Ingólfs Jóns-
sonar, var í sl. mánuði skipuð
nefnd til þess að kanna á
hvern hátt koma mætti bænd
um á Austurlandi til hjálpar
vegna hinna miklu kal-
skemmda, sem urðu í túnum
þar í vor. Nefnd þessi hefur
nú skilað áliti til landbúnað-
arráðuneytisins og gert á-
kveðnar tillögur til lausnar
vandamálum bænda á Aust-
urlandi. í framhaldi af því
hefur landbúnaðarráðuneytið
„Sealab 2“, skömmu áður en því var sökkt til botns, á rúmlega 60 m dýpi.
Geimfari á hafsbotni

I
- USA kannar nú undirdjúpin
með aðstoð Scott Carpenler
Á LAUGARDAG var sökkt
niður á rúmlega 60 metra
dýpi undan strönd Kali-
forníu neðansjávarfari sem
nefnist „Sealab 2“. Innan-
borðs eru 10 menn, en alls
mun tilraunin taka 45 daga.
Þrisvar sinnum verður þó
skipt um áhöfn á þessu
tímabili, þannig, að hver
10 manna hópur mun dvelj
ast neðansjávar samfleytt í
15 daga.
Hér er um að ræða merki
legan þátt í rannsóknum
bandarískra vísindamanna
á lífinu í undirdjúpunum,
og hæfileika manna til að
dveljast þar 'langdvölum.
*
Mennirnir hafa allir hlotið
sérstaka þjálfun, og ber þar
fyrst að nefna Scott Carpent-
er, geimfara, sem fór þrjá
hringi umhverfis jörðu í Mer-
cury-geimfari 1962.
Carpenter var fenginn að
láni hjá geimferðastofnun
Bandaríkjanna til tilraunar-
innar, en hann mun dveljast
neðansjávar með tveimur hóp
unum, þ.e. í 30 daga alls.
Undirbúningur að tilraun
þessari hefur tekið langan
tíma. Hefur orðið að slétta
botninn, þar sem „Sealab 2“ á
að hvíla, með sérstökum tækj-
um. Þá hefur verið komið fyr-
ir sérstakri rafmagnsleiðslu
og neðansjávarlyftu, sem flutt
getur sjúka menn til yfirborðs
ins, ef eitthvað skyldi á bjáta.
Eitt af fyrstu verkefnum á-
hafnar „Sealab 2“ sl. laugar-
dag var að eiga samtal við
geimfarana Cooper og Conrad,
sem voru þá enn á flugi um-
hverfis jörðu í „Gemini 5“.
Gekk það samtal að óskum, og
ræddust þeir við um stund fé-
lagarnir, Cooper og Carpent-
er.
Mun þetta vera I fyrsta
skipti, sem menn í himin-
geimnum ræða við menn í
undirdjúpunum.
Megintilgangur áhafnar
„Sealab 2“ verður að kynna
sér sjávarlíf, og aðrar aðstæð-
ur í djúpinu, en áhugi vísinda-
manna um allan heim hefur á
síðustu árum mjög beinzt að
þeim auðæfum, sem þar leyn-
ast. Geta manna til að dvelj-
ast langdvölum við erfiðar að-
stæður á sjávarbotni hefur þó
enn aðeins lítillega verið könn
uð.
óskað eftir því, að Búnaðar-
félag íslands kanni hjá hin-
um einstöku búnaðarfélögum,
hversu mikið heymagn bænd-
ur annars staðar á landinu
geti látið af hendi rakna til
bænda á Austurlandi.
Hér í Morgunblaðinu hefur
margoft verið bent á það í
sumar, að þegar menn verða
fyrir slíkum búsifjum sem
bændur á Austurlandi hafa
orðið fyrir vegna kalskemmda
í vor verði að koma þeim til
hjálpar með samstilltu átaki
hins opinbera og annarra, sem
betur eru staddir. í þessum
málum hefur verið brugðizt
vel og skjótt við og er þess að
vænta, að þær ráðstafanir
sem væntanlega verða gerð-
ar á grundvelli þeirra til-
lagna, sem fyrrgreind nefnd
hefur gert, verði til þess að
létta nokkuð erfiðleika bænd
anna á Austurlandi vegna kal
skemmdanna og, að þeir
þurfi ekki að skera jafn mikið
niður eins og þeir ef til vill
hafa búizt við, að þeir yrðu
að gera.
Jafnframt er ákaflega nauð
synlegt, að haldið verði áfram
þeim rannsóknum, sem staðið
hafa yfir á orsökum kal-
skemmda því að mikilvægt er
að komast fyrir orsakir þeirra
og koma í veg fyrir að bænd-
ur hvar sem er á landinu verði
fyrir svo alvarlegum erfið-
leikum eins og nú hefur orð-
ið raunin á Austurlandi.
t