Morgunblaðið - 07.12.1965, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 7. des. 1965
Áherzla lögö á að f inna fram
búðargrundvöll
Rætt um verðlagningu
landbúnaðarafurða
J GÆR kom til annarrar um-
raeðu í neðri deild stjórnarfrum-
varpið um verðlagningu land-
búnaðavara. Jónas Pétursson tal-
aði fyrir áliti
meiri hluta land-
búnaðarnefnd-
ar og sagði m.a.
að það dyldist
engum að gagn-
rýni Framsókn-
armanna sem
hefði komið við
fyrstu umræðu
málsins, hefði
fremur verið af vilja en mætti.
Efast mætti um að í annan tíma
hefði betur tekizt að leysa þetta
erfiða og viðkvæma mál en nú,
þrátt fyrir tilraunir til að koma
upp óánægju. Það hefði einkum
verið gagnrýnt, að með bráða-
birgðalögunum hefði samnings-
Látið ekki dragast að athuga
bremsurnar, séu þaer ekki í
lagi. — Fullkomin bremsu-
þjónusta.
Stilling
Skipholt 35. — Sími 31340.
rétturinn verið tekinn af bænd-
um, en spyrja mætti hvort mögu
leiki hefði verið fyrir hendi um
samninga, þegar annar aðilinn
vildi ekkert með þá hafa. Deil-
ur um bráðabirgðalögin væri ó-
skynsamleg og báendur hefðu
ekki í annan tíma unað betur
hag sínum en nú.
Ágúst Þorvaldsson (F), sagði
hinsvegar að bráðabirgðalögin
hefðu orðið mjög óvinsæl og
vitnaði í ályktun frá Búnaðarfé-
lagi Suður-Þingeyjarsýslu. Með
lögunum hefði bændur verið
sviptir samningsrétti, einir allra
stétta og ætti Alþingi ekki að
reka smiðshöggið á þetta verk
ríkisstjórnarinnar, ekki sízt
þegar þess væri gætt að nú væri
nefnd tekin til starfa til rann-
sókna á verðlagi landlbúnaðar-
vara.
Ingólfur Jónsson. landbúnaðar-
ráðherra, sagðist undrast afstöðu
Ágústar Þorvaldssonar til frum-
varpsins, enda vekti það athygli
að hinn Framsóknarmaðurinn í
landibúnaðarnefnd hefði ékki
viljað rita nafn
sitt undir nefnd
arálit það er
Ágúst sendi frá
sér. Ráðherra
kvaðst efast að
Ágúst gerði sér
grein fyrir því,
hvað mundi ske
ef frumvarpið
yrði fellt, þá
stæðist ekki það verðlag sem
ákveðið var í haust og spyrja
mætti á hvaða verði ætti nú að
selja vöruna. Undarlegur væri
einnig sá málflutningur að tala
um lögin sem frambúðarástand
í öðru orðinu og um nefndina í
hinu. Bændur vissu, að ríkis-
stjórnin vildi finna frambúðar-
grundvöll sem launþegarnir gætu
einnig vel við unað og þess
vegna hefði verið skipuð nefnd
sem í ættu sæti þrír fulltrúar
bænda. Þrír fulltrúar neytenda
og einn hlutlaus oddamaður. Von
ir stæðu til þess að samkomulag
næðist og yrði allt gert til að
svo yrði. Hvað ætti hinsvegar að
gera ef samkomulag næðist ekki.
Til væru þrjár leiðir, láta bænd-
ur ráða sjálfa verðlaginu, sem
telja mætti að væri sízt til á-
vinnings fyrir þá, að gera ekki
neitt og gefast upp og væri það
von Framsóknarmanna að svo
færi og að skera á hnútinn eins
og stjórnin gerði í haust,
þannig að bæði bændur og neyt-
endur gætu unað við, og það
mætti Ágúst Þorvaldsson vita,
að þá leið færi stjórnin, heldur
en að gefa þessi mál frá sér. Að
lokum sagði ráðherra að bænd-
ur myndu tímana tvenna nú og
þegar framsókn fór með þessi
mál, og samanburður mundi
vera núveíandi ríkisstjórn í hag.
Ágúst Þorvaldsson tók aftur
til máls og sagði að benda mætti
ó það að á árunum 1957—1960
hefði fækkað í bændastétt um
689. Hvort það væri vegna þess
að bændur hefðu það svo gott,
— nei, það væri vegna þess að
aðstaða þeirra hefði stórversnað.
Þá vék Ágúst að því, að sam-
kvæmt skýrslum Hagstofunnar
hefðu meðaltekjur bænda verið
116 þús. kr., og væri það allur
blóminn sem núverandi ríkis-
stjóm hefði til að stæra sig af.
Þá hefðu skuldir bænda og
vaxtabaggi einnig vaxið að mun.
Varðandi afstöðu Björns Pálsson-
ar væri það að segja, að vel
gæti verið að hann og land-
búnaðarráðherra ættu saman
einhver launungarmál, að
minnsta kosti hefði Björn veitt
landbúnaðarráðherra stuðning.
Ingólfur Jónsson landbúnaðar-
ráðherra tók aftur til máls og
sagði, að sennilega hefði aldrei
verið meiri flótti úr sveitunum,
en á valdatímum Framsóknar-
manna. Ekki væri nú hægt að
reka búskap með því gamaldags
formi er tíðkast hefði, og til-
gangslaust væri að tala um bænd
ur sem tekjulægstu stéttina,
þegar til væru einstök kot sem
gæfu aðeins nokkra tugi þús-
unda af sér á ári. Menn yrðu að
sætta sig við það, að þær jarð-
ir sem hefðu lítil skilyrði að
bjóða upp á færu í eyði. Marg-
ir hefðu stundað aðra atvinnu á
slíkum jörðum og nú hefðu marg
þegar eftirspurn eftir vinnuafli
var orðið mikið. Nú hefði verið
lagður grundvöllur að blómleg-
um búskaparhætti, með því. að
stuðla að aukinni ræktun, enda
hefði aukinn jarðræktarstyrkur
fljótlega sagt til sín. Það væri
kaldhæðni örlaganna þegar bóndi
spyrði að því hvað bændur
hefðu haft upp úr því að stækka
búin og auka framleiðsluna.
Svarið lægi í augum uppi, að
þeir sem hefðu fylgzt með tím-
anum og stækkað búin lifðu nú
við góða afkomu, en þeir sem
hefðu haldið að sér höndunum
hefðu dregizt aftur úr, og það
væru þeir sem drægju svo mjög
úr, þegar meðaltekjur bænda
væru reiknaðar út. Það væri
einnig auðsvarað þeirri spurn-
ingu, hvort hagkvæmara hefði
verið fyrir bændur, að standa í
stað með skuldir og framkvæmd
ir, eða at*ka þær og stækka bú-
in. Skaðlegt væri, að Ágúst Þor-
valdsson skyldi ekki hlusta á
flokksbróður sinn, sem hefði f
máli þessu tekið ábyrga afstöðu.
Jónas Pétursson tók einnig
aftur til máls og sagði að bænd-
ur hefðu ekki fremur fengið
samningsrétt þótt málinu hefði
verið vísað til yfirnefndar, en
það hefði legið fyrir að þeir
hefðu samþykkt að sú leið væri
farin.
Skúli Guðmundsson tók einnig
til máls og kvaðst hann vilja
beina þeirri spurningu til ráð-
herra hversvegna viðmiðunar-
grundvellinum hefði verið beytt.
Atkvæðageiðslu var síðan frest-
ir þeirra farið út í aðra atvinnuað.
Tekiur vegasjóðs verða meiri
í GÆR var frumvarpið um
fuglaveiðar og fuglafriðun til
þriðju umræðu í neðri deild og
bar þá Skúli Guðmundsson fram
breytingartillögu, þess efnis að
óheimilt skyldi að skjóta fugla á
helgidögum ’þjóðkirkjunnar.
Breytingartillaga þessi var borin
undir atkvæði og felld með 14
atkv. gegn 8. Einnig var breyt-
ingartillaga Hlaldórs E. Sigurðs-
sonar felld með 16 atkv. gegn 9.
í efri deild voru til þriðju um-
ræðu frumvörpin um almanna-
tryggingar, ríkisframfærslu
sjúkra manna og örkumla og
sinuibrennur og hlutu þau af-
greiðslu og var vísað til neðri
deildar.
í neðri deild var einnig tekið
fyrir til annarrar umræðu frum-
varpið um breytingu á vegalög-
unum og mælti Guðlaugur Gísla-
son fyrir nefndaráliti meiri hluta
samgöngumála-
nefndar, sem
mælir með því
að það verði
samþykkt. Sagði
hann að tekjur
þær er öfluðust
við hækkun á
benzíni og þunga
skatti rynnu ó-
skertar til vega-
framkvæmda og kæmu þær í
stað þeirra 47. millj. kr. sem
teknar hefðu verið út úr fjár-
lögum. Um auknar tekjur til
ARIN - ALDREI DLEYMAST

'
é m
ísland og heimsstyrjöldin 1914-18
eftir GUNNAR M. MAGNÚSS
Rit þetta fjalJar um tímabil heimsstyrjaldarinnar fyrri. —
Bókin hefst á frúsögn af morði hertogahjónanna í Serajevo
f Bosníu. Sagt er frá hinu ofsalega vígbúnaðarkapphlaupi
um alla Norðurálfú, — frá þeim mikla ótta, sem sló íslenzku
þjóðina er stríðið brauzt út, — umhorfi hér innanlands, m. a.
stjórnarkreppunni og sókn ísiendinga tii sjálfstœðis. — Sagt'
er frá fánamálinu og löggildingu íslenzka fánans, — .frá
bannlögunum og fslandi sem „þurru" landi, — frá fyrstu
skipum Eimskipafélags íslands og Goðafoss-strandinu, — frá
farþegaskipinu Flóru, sem Bretar hertóku og stefndu til Eng-
lands með yfir 100 farþega innanborðs. Einnig er sagt frá
ungum íslenzkum hermanni, sem féll f orrústu nokkru fyrir
styrjaldarlok,—Sagt er frá brunanum mikla í Reykjavík árið
1915, frá frostavetrinum mikla f ársbyrjun 1918, — frá
Kötlugosinu árið 1918, — frg spönsku pestinni, mestu drep-
sótt þessarar aldar. — í löngum kafla er sagt í stórum drátt-
um frá átökum í styrjöldinni og vígstöðunni á meginlandinu
— og hér er sagt frá „blóðugasta bardaganum" og lýst
sfríðslokum og eyðileggingu stríðsins.
snsssjA
vegamála yrði að ræða, strax á
næsta ári, þótt innheimta þess-
arra skatta mundu aðeins ná 10
mánuðum þess.
Sigurvin Einarsson (F) gerði
grein fyrir breytingum þeim er
Framsóknarmenn flytja við
frumvarpið. Sagði hann að fyrsta
tillaga þeirra væru um það að
ráðherra legði árlega fram
skýrslu um hvemig viðhaldsfé
vega væri varið. Þá legðu Fram-
sóknarmenn einnig til, að sam-
ræimi yrði milli endurgreiðslu
þungaskatts til bænda en hann
væri nú hlutfallslega meiri til
þeirra er ættu díselbíla. Þá vék
Sigurvin að því að 47 millj.
kr. framlagið var tekið út úr
fjárlögum og sagði að með því
væri samkomulagið, er gert var
á sínum tím» um vegalögin, þvi
ekki hefði verið samið um það
að ríkissjóður skyldi afla tekna
til vegaimála með auknum skött-
um.
Lúðvík Jósefsson (K) gerði
grein fyrir afstöðu Alþýðubanda-
lagsins tii þessa máls og sagði
að enginn vafi væri á því, að
gengið hefði verið þannig frá
málinu er vegalögin voru sam-
þykkt að ríkissjóður skyldi
leggja a.m.k. 47 milljónir króna
til vegamála. Til greina hefði
komið að hækka gjöld á bif-
reiðum, ef tryggt hefði verið að
féð hefði verið látið renna til
aukinna framlaga í vegasjóð.
J i Koodl minní..
««v*
að auglýsing
i útbreiddasta blaðlnu
borgar sig bezt.