Morgunblaðið - 16.12.1965, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ
FimmtudagUT 16. des. 1965

Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
ítitstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 95.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
MERKUR AFANGII
HAGRÆÐINGAR-
MÁLUM
Tl/ferkur áfangi hefur nú
náðst í þróun hagræðing-
armála hér á landi. Um síð-
ustu helgi hlutu sjö hagræð-
ingarráðunautar prófskírteini
sín eftir tæplega ársnám, sem
að hluta til fór fram erlendis
og jafnframt samþykktu Al-
þýðusamband íslands, Félag
ísL iðnrekanda, Vinnumála-
samband samvinnufélaganna
og Vinnuveitendasamband ís-
lands leiðbeiningar um undir-
búning og framkvæmd vinnu
rannsókna hér á landi.
í fyrsta kafla þessara leið-
beininga segir svo:
„Þau samtök launþega og
atvinnurekenda, sem að leið-
beiningum þessum standa eru
sammála um, að varðveizla
og efling lífskjara þjóðarinn-
ar, þar með talin trygging
fyrir fullri atvinnu, séu undir
samkeppnishæfni atvinnuveg
anna komin. Þar sem sam-
keppnishæfnin er háð vax-
andi framleiðniaukningu er
það sameiginlegt hagsmuna-
mál allra, að jafnframt nán-
ara samstarfi þeirra aðila er
að framleiðslunni starfa, sé
unnið að stöðugum endurbót-
um á vinnuaðferðum og
launafyrirkomulagi í því
skyni að bæta nýtingu véla,
hráefna og vinnuafls.“
Ástæða er til að vekja at-
hygli á þýðingu þess, að und-
ir þetta hafa ritað fulltrúar
verkalýðssamtaka og atvinnu
rekendur, en þessir aðilar
hafa hingað til varið megin-
starfskröftum sínum í baráttu
um meiri eða minni launa-
hækkanir. Þessi samtök hafa
nú sameiginlega markað á-
kveðna afstöðu til þess hvern
ig „varðveizlu og eflingu lífs-
kjara þjóðarinnar“ verði bezt
fyrir komið og eru sammála
um að „vaxandi framleiðni-
aukning sé sameiginlegt hags
munamál allra“. Mikilvægi
þessarar sameiginlegu yfirlýs
ingar fyrrnefndra aðila verð-
ur vart ofmetin og bendir til
þess að samskipti samtaka
vinnuveitenda og launþega
séu nú að komast á nýjan og
raunhæfan grundvöll.
Miklu máli skiptir, að hags-
munasamtök vinnumarkaðar-
miði skiptir miklu máli, að
viðleitni einstaklinga, fyrir-
tækja og stofnana til aukn-
ingar framleiðni með hagræð
ingarstarfsemi strandi ekki á
getuleysi hagsmunasamtaka
vinnumarkaðarins í þessum
efnum. Þvert á móti er það
mikilvægt, að samtökin geti
verið í fararbroddi í þeirri
þróun, sem öðrum íremur
getur orðið til að bæta af-
komu meðlima þeirra, hvort
heldur um launþega eða fyrir
tæki er að ræða“.
Þeir ungu menn, sem síð-
astliðið ár hafa stundað nám
í hagræðingartækni munu nú
hefja störf í atvinnulífinu
fyrir hin einstöku samtök,
sem þeir hafa ráðizt til. Þeir
munu með rannsóknar- og
leiðbeiningarstarfi leitast við
að koma á hagkvæmari vinnu
brögðum á vinnustöðum, sem
leitt geta til aukinnar fram-
leiðni, hagkvæmari vinnu-
bragða, og þar af leiðandi
betri afkomu bæði launþega
og fyrirtækja. í þessu sam-
bandi er mikilvægt að þeir,
sem hlotið hafa sérstaka þjálf
un í þessum efnum, leitist við
að fræða meðlimi, bæði vinnu
veitendasamtaka og launþega,
um hagræðingarmálin, til-
gang þeirra og aðferðir.
Það er engum vafa bund-
ið, að það undirbúningsstarf,
sem á síðustu árum hefur ver-
ið unnið í sambandi við hag-
ræðingar- og framleiðnimál
er nú komið á fastan grund-
völl, og á þeim grundvelli
mun í framtíðinni verða hægt
að vinna ötullega að bættu
skipulagi og betri nýtingu
tækninnar í þágu atvinnulífs
okkar. Ef vel til tekst mun
það hafa áhrif í þá átt, að
auka framleiðni í atvinnulífi,
en framleiðniaukning er und-
irstaða bættra lífskjara þjóð-
arinnar. Hér er því um mjög
merkt mál að ræða, sem full
ástæða er til að veita verð-
uga athygli og styðja á allan
nauðsynlegan hátt.
ATVINNUMÁL
VIÐ HÚNAFLÓA
Forsetakosningar í Frakk-
landi n.k. sunnudag
Á SUNNUDAGINN kemnr
fara fram síðari kosningarnar
í frönsku forsetakosningun-
um. Þá leiða þeir saman hesta
sína að nýju Charles de
Gaulle og andstæðingur hans,
Francois Mitterand, en þeir
fengu flest atkvæði í kosn-
ingunum 5. des. s.l. Almennt
er talið, að de Gaulle muni
sigra en samkv. skoðanakönn-
un, sem fram fór í s.l. viku,
hafði hann um 57% af fylgi
kjósenda.
De Gaulle reynir nú að
laða til sín fylgi miðflokk-
anna, en Mitterand skírskotar
sem áður ákaft til vinstri
flokkanna. í fyrri kosningun-
um mun hann þannig hafa
hlotið mikið fylgi kommún-
ista þrátt fyrir augljósa
ánægju ráðamanna í Moskvu
með utanríkisstefnu de
Gaulle.
Utanríkismálin hafa ein-
mitt færzt meir inn í hita
kosningaibaráttunnar nú í síð-
ari kosningunum þ.á.m. af-
staðan til Bandaríkjanna, en
stór hluti franskra kjósenda
virðist hafa talsvert þver-
sagnakennda afstöðu gagn-
vart þeim. Þeir viðurkenna
Bandaríkin sem vini og vernd
ara Vestur-Evrópu þ.á.m.
Frakklands og að þessi tvö
ríki verði að snúa bökum
saman á hættutímum. Hins
vegar eru þeir ósamþykkir
stefnu Bandaríkjanna í Asíu
og Suður-Ameríku og vilja
alls ekki verða of háðir Was-
hington.
De Gaulle hefur verið sjálf
um sér samkvæmur varðandi
viðhorf sitt til NATO. Allt
frá því að bandalagið var
stofnað fyrir 16 árum, hefur
honum fundizt, að Frakkland
væri ekki nægilega sjálfstætt
innan sjálfs bandalagsins. S.l.
ár hefur hann verið þeirrar
Skoðunar, að NATO-banda-
lagið í þeirri mynd, sem það
er nú, eigi að vera úr sög-
unni, hvað Frakkland varð-
ar og í staðinn eigi að koma
annars konar varnarsamning-
ar.
De Gaul'le vill halda áfram
bandalagi við Bandaríkin,
enda þótt að það verði ekki
með þeim hætti, sem hann
nú nefnir „verndarsvæði".
Hann fullyrðir, að gagnvart
Bandaríkjunum þurfi „sjálf-
Ti! þess að gera kosning-
arnar auðveldari fyrir þá
franska kjósendur, sem ekki
kunna að lesa og skrifa en
þeir eru enn margir í ný-
lendum Frakka, eru notuð
ákvæðin merki fyrir fram-
bjóðendumar á kjörseðlun-
Efra merkið er merki de
Gaulles, sem er Lorraine-
krossinn, en hið neðra er
merki Mittcrands, sólin.
stæði ekki að koma í veg
fyrir vináttu eða bandalag".
Ekki heldur þykist hann sjá
fyrir neitt samkomulag milli
NATO-ríkjanna og ríkja Var-
sjárbandalagsins, vegna þess
að „NATO var stofnað gegn
Sovétríkjunum og Varsjár-
bandalagið gegn NATO“. Með
því að losa um tengsl Frakk-
lands við NATO álítur for-
setinn greinilega, að koma
megi á nánari tengslum við
Moskvu. Þrátt fyrir þetta er
forsetinn þeirrar skoðunar, að
„ef hætta er á heimstyrjöld,
þá mun Frakkland taka sér
stöðu með Bandaríkjunum,
það muni ekki breytast".
Hann virðist vera fylgjandi
þeirri hugmynd, að komið
verði á Evrópu, sem sé ekki
hlutlaust „þriðja afl“, held-
ur „annað afl vestursins".
Samt sem áður virðist hann
gera ráð fyrir, að báðir hlut-
ar Evrópu, samkv. hugsjóna-
legri skiptingu hennar nú,
muni að lokum færast nær
hvor öðrum, eftir því sem
„austrið færist meira í áttina
til frelsins“.
Enda þótt unnt sé að gera
sér nokkurn veginn grein
fyrir skoðunum de Gaul'les,
er því öðru vísið farið um
Mitterand. Hann hefur til
þessa kallað sjálfa sig fram-
bjóðanda „hinna eilífu vinstri
afla“ Frakklands. Megin
kjarni þeirra er hinn vel
skipulagði kommúnistaflokk-
ur landsins og því getur Mitt-
erand ekki leyft sér að hafa
uppi aðra Skoðanir en þær,
sem sá flokkur lætur sér vel
líka.
Skoðanir de Gaulles virðast
oft óljósar en skoðanir Mitt-
erandis eru það ekki síður— en
af öðrum ástæðum. Hann vill
nú ekki aðeins fá atkvæði frá
vinstri heldur og frá mið og
hægriflokkunum. Þess vegna
er hann frönskum kjósendum
annar frambjóðandi en de
Gaulle en stefna hans í utan-
ríkismálum er ekki raunveru-
lega annað en bergmál af
stefnu forsetans.
Miðað við yfirlýsingar Mitt
erands undanfarið, er afstaða
hans gagnvart Vestur-Evrópu
jafnvel óljósari en stefna de
Gaulles. Mitterand vill, að
Vestur-Evrópa „aðhyllist í
einlægni friðsamlega sam-
búð“ og eins og de Gaulle
Framhald á bls. 31.
fremst vegna aflaleysis á þess
um slóðum. Eins og skýrt var
frá í Mbl. í gær, benda nú
líkur til, að góð rækjumið
hafi fundizt í Hrútafirði og
hafa þau skapað töluverða
atvinnu á Hólmavík.
Þetta leiðir hugann að nauð
syn þess, að ítarleg leit verði
gerð að nýjum miðum á því
svæði, sem bátar frá Hólma-
vík, Skagaströnd og fleiri
verstöðum á þessum slóðum,
geta leitað til.
vandamál að ræða, sem erfitt
er úrlausnar, og yfirlýsing
ríkisstjórnarinnar í sumar í
sambandi við atvinnumál á
Norðurlandi beinist einmitt
að því að bæta úr því atvinnu-
ástandi, sem ríkir á þessum
slóðum. Er þess að vænta, að
þær aðgerðir, sem þar er gert
ráð fyrir, verði til þess, að
hagur þeirra, sem í þessum
landshluta búa, vænkist.
lenzkur matur og íslenzkar
matvörur kynntar.
Hér er um að ræða merka
nýjung í kynningarstarfi okk
ar á landi og þjóð, og fram-
leiðsluvörum hennar, og er
mikilvægt, að þessi starfsemi
takist vel. Verði svo er ekki
ólíklegt, að hún geti orðið til
þess að auka mjög sölumögu-
leika á íslenzkum matvörum
erlendis með viðhlítandi
verði, enda mun tilgangurinn
m.a. vera sá.
ins hafi forustu í þessum efn-
um, og það hafa þau haft í
sambandi við hagræðingar-
málin. Á þetta atriði er lögð
áherzla í skýrslu Sveins
Björnssonar, framkvæmda-
stjóra Iðnaðarmálastofnunar
íslands um hagræðingar og
framleiðnimál, en þar segir
hann:
„Frá þjóðhagslegu sjónar-
rátt fyrir mikil aflabrögð á
síldveiðum fyrir Austur-
landi, almenna velmegun og
mikla atvinnu í landinu, hef-
ur þó gætt töluverðra erfið-
leika í atvinnumálum á Norð-
urlandi. Sérstaklega hafa þess
ir erfiðleikar orðið miklir við
Húnaflóa og atvinnuástand
beggja megin hans Verið
mjög slæmt. Er þetta fyrst og
Hefur sú leit verið ákveðin
í vetur.
í hinni miklu velmegun síð
ustu ára er ekki með öllu
vanzalaust, að fólk á þessum
stöðum skuli búa við erfiðan
hag eða verði a.m.k. að leita
til fjarlægra landshluta til
þess að afla viðhlítandi tekna.
En eins og fram hefur kom-
ið er hér um mjög alvarlegt
ÍSLENZKT VEIT
INGAHÚS í
LONDON
T dag verður opnað í Lund-
únum, höfuðborg Breta-
veldis, íslenzkt veitingahús,
þar sem seldur verður is-
Til íslenzka veitingahúss-
ins í London hafa ráðizt hin-
ir hæfustu menn og er því
enginn vafi á, að þar verður
haldið eins vel á málum og
unnt er, en ástæða er til að
vekja athygli á að það tek-
ur jafnan nokkurn tíma að
vinna slíkan stað upp, og þess
vegna mega menn ekki vænta
alltof mikils í fyrstu.