Morgunblaðið - 22.01.1966, Blaðsíða 16

16
MORCUNBLAÐIÐ
Laugardagur 22. janúar 1968
Þorgils Þorgilsson - Minning
„Að huga ekki í árurn en
öldum
að heimta ei daglaun að kvöld
um
því svo lengist mannsæfin
mest.“
Þegar góðs manns er getið,
sem liíað hefur og starfað mest-
an hluta æfi sinnar í sama
byggðarlagi, þá mætti minnast,
þó fátt eitt verði þó hér sagt
En ótal minningar koma í hug-
ann af ánægjulegum samveru-
stundum. Minningar um áhuga-
mál hans og hugsjónir, og eigin-
gjörn störf, þar sem ekki var
hugsað um að alheimta daglaun
að kvöldi. En því hef ég valið
þessar ljóðlínur Klettafjalla-
skáldsins, sem inngangsorð að
vinarkveðju til Þorgilsar, að
mér fannst hann aldrei telja
starfsdaginn í mínútum eða
klukkustundum, né spyrja um
laun við hin mörgu félagsstörf,
sem hann vann að, af lífi og sál,
jafnframt sínum daglegu skyldu
störfum. Mér virtist starfslöng-
unin eiga hann allan og vera
honum lífsnautn og gleðilind.
Þorgils Guðni Þorgilsson, var
fæddur að Smyrlabjörgum í Suð
ursveit, Austur-Skaftafellssýslu
2. desember 1885. 25 ára að aldri
varð hann fyrir því hörmulega
slysi að detta af hestbaki, með
þeim afleiðingum, að vinstri
handleggur hans lamaðist svo að
hann varð óvirkur til æfiloka:
Auk þess, sem hann leið miklar
þrautir, í hinum lamaða hand-
legg alla tíð. Árið 1913 fór Þor-
gils í Hvítárvallaskóla og síðan
í kennaraskóla íslands vetur-
langt. Gerðist hann svo barna-
kennari um nokkurra árabil. Til
Vestmannaeyja fluttist Þorgils
1919 með unnustu sína Láru
Kristmundsdóttir, ættaðri frá
Seyðisfirði. Giftu þau sig ári
síðar og áttu hér heimili upp frá
því. Voru þau einstaklega sEim-
rýmd og reyndist Lára manni sín
um sannur og góður lífsförunaut
ur . Þau voru bæði einlægir trú
menn og það var þeirra sameig-
inlega hugsun, að fyrir trú á
skapara sinn, byggðist einlægt
og gagnkvæmt traust, sem veitti
festu og öryggi í lífinu.
Þau eignuðust fimm syni, sem
allir reyndust þeim mjög vel, og
voru foreldrum sínurn sannar
perlur, enda allir mannkosta og
myndarmenn. Synir þeirra eru
Baldur skrifstofumaður i Reykja
vík, Ari, starfsmaður við Lór-
ansstöðina á Reynisfjalli, Grét-
ar, skipstjóri hér, Jón járnsmið-
ur hér og Haukur við háskóla-
nám í Reykjavík.
Þorgils hóf starf hér í Eyjum
hjá Gunnari Ólafssyni og Co. við
skrifstofustörf. Var þetta eril-
féiaginu Fram, en lengst af
vann hann hjá Rafveitunni eða
um 30 ára skeið til 1961. Hafði
Þorgils með höndum allan mæla
aflestur, lengst af innheimtu og
skrifstofustarfa. Var þetta eril-
samt starf, en Þorgils skilaði því
öllu með sóma, eins og bezt sést
á því, að hann vann áfram til
75 árá aldurs.
Er mér kunnugt um, að Þor-
gils naut fyllsta trausts og virð-
ingar húsbænda sinna allra,fyr-
ir einstaka trúmennsku ásamt
meðfæddri prúðmennsku.
Um afkomu þessara hjóna
mætti taka undir með breið-
firzka skáldinu, er kvað svo um
sína eigin hagi:
Auð né fátækt ei ég hlaut,
— en Drottinn gaf mér deild-
an verð
— dag hvern, þess ég naut.
Þorgils var mjög félagslynd-
ur og söngelskur. Hann söng í
áratugi í Vestm.kór og karlakór
Ve. en lengst söng hann í kirkju-
kórnum og var heiðurfélagi kórs
ins. Allt kirkjustarf var Þor-
gilsi og konu hans mjög hjart-
fólgið, og sóttu þau kirkju að
staðaldri eins lengi og heilsan
leyfði.
Einnig starfaði Þorgils mikið
að bindindismálum, og átti sá
er þetta ritar samleið með hon-
Um í stúkunni SUNNU no. 204
I um margra ára skeið. Gegndi
hann þar mörgum trúnaðarstörf
um m.a. fullt. | i á Stórstúku-
þingum.
Árið 1957 missti Þorgils konu
sina eftir 37 ára sambúð.
En kallt er að byggja bera
mörk — þá burt eru gömlu skjól
in, mun þeim finnast, sem séð
hafa á bak maka sínum, eftir
langa og farsæla sambúð. Sann-
aði Þorgils þar gildi hinna fornu
helgu orða: í rósemi og trausti
skal yðar styrkur vera.
Síðustu æfiárin var Þorgils á
heimili Jóns sonar síns og konu
hans Önnu Stefánsdóttur, og
sagði hann mér oft, að honum
liði eins og bezt yrði á komið
hjá þeim.
Þorgils andaðist í Sjúkrahúsi
Ve. 30. des. sl. eftir stutta legu
og má segja að hann gengi úr
kvöldvöku ellinnar dáður af sín-
um nánustu vinum, og'virtur af
samferðarmönnum inn í brúðar-
sæng hins nýja dags, hjá brúði
sinni í Landakirkjugarði. En
þangað var honum fylgt af vina
fjölda 5. jan. sl.
Ég varð gripinn, og það urðu
fleiri, þegar hvíta kistan með
blómskrúðinu og minningunum,
hvarf niður í gröfina, í hinar
voldugu hendur lífgjafans, sem
er að minna okkur á: Komið
aftur þér mannanna börn, með
fyrirheitinu dýrlega: Ég lifi, og
þér munuð lifa.
Að leiðarlokum þakka ég þess
um kæru hjónum alla góðvild
til mín og minna frá fyrstu
kynnum.
Friðfinnur Finnsson
ViggÖ
Andersen
— Minning
Fæddur 15. október 1896.
Dáinn 14. nóvember 1965.
Kveðja frá stéttarbróður.
Ungur leist þú ljósa,
landið fyrsta sinni.
Bústað kaust að kjósa
kær þau voru minni.
Fjörður, vík og vogar
værð og fegurð bundu.
Báru sólarbogar
birtu á þeirri stundu.
Allt var undrum vafið,
eyjar, sund og hlíðar.
Gullna geisla trafið
glóði um strandir víðar.
Þá var fegurð fundin
fögnuður í geði.
Heil var heillastundin
haldin innri gleði.
Þér fannst landið laða
á leið frá beykiskógum.
Fjöllin fegurð hlaða
fjölda tindum nógum.
Hér hófst þú starfið stunda
slíkur með Ijúfu geði.
Varst maður mætra funda.
Við minnumst þess af gleði.
Ljóst um hugann liður
hinn lifandi máttur, spunninn.
Þegar ferill friður
farsæll, á enda runninn.
Á ævina blessun blikar
blæfögrum geislum slær.
Minningar margar kvikar
máttugar fjær og nær.
Við lát hins ljúfa, góða
lifir hugþekk minning
hin gæfuríka gróða
þú gafst með þinni kynning.
Með prúðmannlegri prýði
þú prýddir vinasalinn.
Ljúfmenni af lýði
þú lengi verður talinn.
Þ. H.
Guðríður Guðmunds-
dóttir
Guðríður Guðmundsdóttir hús
freyja Sleðbrjótsseli Jökulsár-
hlíð var fædd 31. des. 1893 að
Ásum í Gnúpverjahreppi í Ár-
nessýslu. Foreldrar hennar voru
Guðmundur Þormóðsson bóndi
þar og kona hans Sigríður
Höskuldsdóttir. Mun ætt hennar
öll vera af þeim slóðum. Guð-
ríður fór ung í fóstur til Finns
Gíslasonar skipstjóra í Hafnar-
firði og konu hans Sólveigar
SveinsdSttur.
Guðríður gekk í Flensborgar-
skóla, þegar hún hafði aldur til
og lauk þaðan gagnfræðaprófi
1096. Kennarapróf tók hún síðar
eða árið 1914. Frá 1914 til 1918
var hún kennari við barnaskóla
Hafnarfjarðar og jafnframt
kenndi 1 jin teikningu við Flens-
borgarskóla.
Á þesum tírna var ekki eins
auðvelt að ferðast og nú. Ungt
fólk, sem hafði áhuga á að sjá
sig um, skoða landið og kynnast
einhvérju nýju, fór gjarnan í
kaupavinnu í aðra landfjórð-
unga. Svo mun því hafa verið
varið með Guðríði.
Árið 1918 fór hún til sumar-
dvalar austur á Fljótsdalshérað.
i Þar kynntist hún unga bónda-
Minning
syninum í Sleðbrjótsseli Bimi
Guðmundssyni. Hann stóð fyrir
búi með móður sinni, sem þá var
orðin ekkja. Þau kynni urðu á
þá lund, að þessi ungmenni
gengu í hjónaband 7. júlí 1919,
en tóku alveg við jörðinni'og
búskapnum 1920.
Guðríður andaðist 20. des. sl.
og hafði þá verið húsfreyja á
hreppstjóraheimilinu Sleðbrjóts
seli um það bil 45 ár. Guðríður
og Björn eignuðust þrjú börn:
Svavar kennari, býr nú fél-
agsbúi með föður sínum, kvænt-
ur Ásrúnu G. Snædal.
Sólveig, gagnfræðingur og
stundaði framhaldsnám í Sví-
þjóð, búsett í Reykjavík.
Ása, sem er að ljúka námi í
Fóstruskólanum í Reykjavík.
Auk þess voru þrjú fóstur-
börn þeirra hjóna, sem öll kom-
ust vel til manns.
Guðríður var mikil starfskona
og fón | s. Auk þess að stjórna
annasömu heimili tók hún að sér
barnakennslu í Jökulsárhlíð frá
1943 til sl. árs. Hafði hún skól-
ann ýmist á sínu heimili eða
flutti milli sveitabæjanna. Það
hefur jafnan þótt erfitt starf að
j halda uppi farskóla, en hún taldi
Og stundum enda menn á ólíklegustu stöðum vegna hálku.
Væri nú ekki betra að aka varlega og með gát, og sleppa
við svona hluti.
- Umferð
Framhald af bls. 10.
stað hallar akbrautin tölu-
, vert til norðurs og var hún
mjög hál vegna snjókomu.
Gegnt húsinu nr. x við Háa-
gerði stóð bifreiðin R-0 mann
láus og skipti það engum tog
um að hægra pallhorn R-01
ienti á vinstri hlið R-0 og
rann sú bifreið afturábak um
það bil 2 m. við áreksturinn.
þar eð hann hefði ekki komizt
upp brekkuna sakir hálku.
Ur bréfum lesenda
Enn hefur orðið alvarlegur
árekstur og slys á gatnamót-
um Nóatúns og Laugavegar,
en eins og allir vita eru þarna
ágæt umferðarljós til stjórnar
umferðinni. Samt sem áður,
segir lögreglan okkur. að
þetta sé mesti slysastaður
borgarinnar árið sem leið. Og
það sem meira er, að númer
tvö komi ‘gatnamót Lönguhlíð
ar og Miklubrautar, en þar
eru einnig góð umferðarljós.
Staðreyndirnar geta sem
sagt ekki verið greinilegri;
umferðarljósin ná þarna alls
ekki tilgangi sínum og hlýtur
umferðarstjórninni að vera orð
ið það Ijóst fyrir löngu. En
hvað er reynt til úrbóta?
Mér vitanlega hefur ekkert
verið gert annað en að býsn-
ast yfir þeim ósköpum, að
ökumenn kunni ekki að nota
ljósin og hlýði ekki settum
reglum, og þess vegna verði
slysin. Þetta er alveg rétt, en
því miður halda slysin samt
áfram að gerast.
Og einfaldasta lausnin er
enn ekki reynd, en hún er sú,
að láta röska lögregluþjóna
á upphækkuðum pöllum
stjórna umferðinni um þessi
gatnamót og taka vitana úr
sambandi á meðan. Þetta ráð
myndi án alls vafa stórfækka
slysunum eða jafnvel útiloka
þau. alveg.
Yfirmenn okkar umferða-
mála eru allir sigldir, og sum-
ir margoft, í viðleitni sinni
til betri umferðarstjórnar. Á
þessum ferðum sínum geta
þeir vart hafa komizt hjá að
sjá lögreglu stjórna umferð á
fjölförnum krossgötum, borg-
anna; yfirleitt af slíku öryggi
og leikni, að ekki kemur til
óhappa.
Götuvitarnir hafa vissulega
sannað sína kosti hér í Reykja
vík, en líka sína ókosti og
það áþreifanlega. Þar sem svo
er, ber skilyrðislaust að láta
þá víkja, og hverfa aftur til
þess, sem öruggara hefur
reynzt, þótt eitthvað dýrara
sr ' ‘i-;.
K’ormákr.
-
það erfiði ekki eftir, því hún
vildi starfa sem mest fyrir sína
sveit og jafnframt afla fjár til
menntunar barna sinna. Mun
kennsla hennár jafnan hafa þótt
með ágætum.
í félagsmálastörfum kynntist
ég Guðríði mest, var hún ein
af stofnendum Kvenfélags Hlíð-
arhrepps og form. þess lengst
af. Hún sat stofnfund Sambands
Austfirzka kvenna 1927 og var
kosin í fyrstu stjórn þess ásaant
Sigrúnu P. Blöndal á Hallorms-
stað og Margréti Pétursdóttur á
Egilsstöðum. Sat hún oftast aðal
fundi S. A. K., sem fulltrúi síns
heimafélags meðan heilsan
leyfð, en þessi síðustu ár hefur
hún eigi gengið heil til skógar.
Guðríður var skemmtileg á
fundum, tillögugóð, réttsýn í
málsimeðferð. Var hún ávallt
virðuleg í framkomu, klædd ís-
lenzkum búningi, sem fór henni
mjög vel, þar sem hún var með
afbrigðum hárprúð kona.
Síðast sat hún með okkur á
aðalfundi S. A. K. 1961 á Hall-
ormsstað. Að tilmælum for-
manns hélt hún þar erindi á
kvöldvöku. Erindið hafði hún
samið um smákafla úr Land-
námu. Flutti hún það af miklu
fjöri og frábærum frásagnar-
hæfileika, svo konurnar allar
hrifust með.
Þegar vér r('i eigum þessum
rnerka heiðursxélaga vorum á
bak að sjá, vil ég fyrir hönd
Sambands austfirzkra kvenna
votta henni einlæga virðingu o.g
alúðar þökk vor allra fyrir á-
nægjulegt og gott samstarf á
liðnum árum.
Eftirlifandi eiginmanni henn-
ar og fjölskyldu sendum vér
fyllstu samúðarkveðju.
Sigríður F. Jónsdóttir.
• •
„Oruggur akstur44
í Hafnarfirði
NÝLEGA var að tilhlutan Sam-
vinnutrygginga stofnaður klúbb-
urinn „Öruggur akstur“ fyrir
Hafnarfjörð og Gullbringu- og
Kjósarsýslu.
í stjórn klúbbsins voru kosnir
þessir menn: Kristinn Gunnars-
son, forstjóri bæjarútgerðarinnar,
form., Einar Árnason, gjaldkeri,
ritari; Garðar Benediktsson bif-
reiðastj., meðstjórnandi. — Vara
stjórn skipa: Jón Magnússon,
framkvæmdastjóri, Ármann Pét-
ursson, Eyvindarholti, Bessastaða
hreppi, Hálfdán Þorgeirsson, bif
reiðavirki.
Þessi nýstofnaði klúbbur er
hinn 9. í röðinni af sams konar
klúbbum sem Samvinnutrygging
ar hafa gengizt fyrir víðs vegai
um land-