Morgunblaðið - 07.06.1966, Qupperneq 25

Þriðjudagur 7. Júnf Iðftð
MORGU N BLAÐID
25
Litið um öxl við þingslit
NTJ eru þingslit um garð gengin
og því lærdómsríkt að staldra ör
lítið við og líta um öxl, gera sér
igrein fyrir mikilvægustu málum
sem fram komu á þinginu og af-
greiðslu hlutu, og einnig hinum,
eem ekki fundu náð fyrir augum
þingmanna okkar.
Vafalítið er okkur íslending-
nm nauðsynlegt að hverfa til
Iþreyttra atvinnuhátta og færa
okkur í nyt nýjungar í atvinnu-
háttum til að tryggja áframhald
andi velmegun, — en er ekki
jafn vafalítið nauðsynlegt að
taka tillit til þess atvinnuvegar,
sem um aldaraðir hefur staðið
undir lífi og framförum á þessu
iandi? Er unnt að leggja fisk-
veiðar niður við fsland, aðrar
en síldveiðar, og hve lengi má
búast við þvílíkum austri af síld
og verið hefur undanfarin ár?
Geta vísir forsjónarmenn okkar
og landsstjórn svarað okkur,
skjólstæðingum sínum, þessu?
I>ingmenn voru ekki á eitt sátt
ir um smíði álbræðslu og sölu
kísilgúr, en afgreiddu engu að
síður hvort tveggja fyrir þing-
lok, auk frumvarpa um sölu eyði
jarða, og ákveðið var að leyfa
innflutning á fleiri kextegund-
um og dönskum smákökum og
sænskum tertubotnúm. Allt
Iþetta má hafa verið mjög að-
kallandi, — en þegar til þess
kom að ráða fram úr erfiðleik-
um bátaflotans, virtust allir
þingmenn, að undanteknum ung
um þingmanni frá Vestmanna-
eyjum, vera sammála um, að
slíkt væri ekki aðkallandi. Það
var ekkert verið að karp>a um
það, málinu stungið undir stól,
„punktum og basta“. Þingfor-
setar árnuðu þingmönnum heilla
og kváðust vonast til að sjá alla
heila að hausti. Stjórnarandstað-
an þakkaði og bar fram heilla-
óskir og síðan skiljast menn, á-
nægðir með vel unnin störf sín
á liðnu þingi, misánægðir að
visu eftir árangri erfiðis síns.
Utan þings eru menn líka mis-
ánægðir, eins og þingmennimir,
og fer ánægjan eftir því, hver
árangur hefur orðið af þeirra
starfi og ekki síður hvers árang-
tins má vænta, hvernig búið er
að þeim í starfi og hver skiining
ur ,er á þörfum þeirra af hálfu
ráðamanna.
Undanfarin ár hafa vélbátar
frá Vestmannaeyjum, og hú á
síðustu vertíð einnig bátar frá
öðrum landshlutum, stundað tog
veiðar mikinn hluta ársins. Frá
Ið. maí og fram á haust hefur
nokkur hluti þessara báta verið
á humarveiðum og haft til þess
lagaheimild. Þessu ber að fagna,
og miklu þykja mér þessar lög-
heimiluðu veiðar skemmtilegri
en hinar, þegar ég þarf að stela
úr íslenzkri fiskveiðilandhelgi
hverjum ugga, sem á bát minn
fæst. Veit ég, að ég tala fyrir
munn allra formanna í Vest-
mannaeyjum, sem þessar veiðar
stunda, enda held ég Vestmanna
eyingar séu sízt ófrómari né ólög
hlýðnari en aðrir menn. Blaða-
fregnir um síendurtekin land-
helgisbrot formanna frá Vest-
mannaeyjum gefa landsmönnum
þó tilefni til að álíta hið gagn-
stæða. En hér þarf skýringar
við.
Ef landsfeðrunum, sem i mörg
ár hafa hunzað beiðni og kröfur
iformanna og útvegsmanna í Eyj-
um, finnst ástandið, eins og það
er nú í þessum málum, viðun-
mndi þá gjöri þeir svo vel að láta
það álit sitt afdráttarlaust í l'jós.
Finnist þeim hins vegar eins og
okkur, sem eigum við þetta að
búa, ástandið til ófremdar og
jaðra við hneyksli, þá gjðri þeir
svo vel að breyta því til betri
vegar og á þann hátt, að for-
menn véllbátannm í Eyjum og
annars staðar þurfi ekki atvinnu
sinnar vegna að vera margyfir-
iýstir afbrotamena.
Það hafa lengst af verið rök
formælenda banns við botn-
vörpuveiðum, að botnvarpan
skemmi botngróður og drepi
ungviði. Ég hef í annarri grein í
Morgunblaðinu fyrir tveimur ár
um, látið í ljós álit mitt á þeim
rökum, og ætla ég því ekki að
íjölyrða . um þá hlið málsins.
Hins vegar langar mig til að
draga upp smámynd af veiðum
með botnvörpu til glöggvunar
þeim, sem ókunnugir eru slík-
um veiðum, og þá einkum veiðar
færinu, botnvörpunni, sem allir
Vestmannaeyjabátar og flestir
aðkomuitótar sem ég þekki til,
nota á togveiðum við Vestmanna
eyjar: Toghlerarnir eru hinir
sömu, hvort sem báturinn stund
ar humarveiðar eða bolfiskveið-
ar, fótreipið er nákvæmlega eins
á humar- og bolfiskvörpum, tog
vírarnir eru hinir sömu, hvort
heldur sem stundaðar eru hum-
ar- eða bolfiskveiðar. Varpan
sjálf er hið eina, sem að ein-
hverju er frábrugðin, þannig að
humarvarpan er úr smáriðnu
neti, og er það nauðsynlegt, svo
að humarbotnvarpan þjóni til-
gangi sínum. Hins vegar er bol-
fiskvarpan úr neti með mun
stæwi möskvum, og mætti
stækka möskvana án þess að
varpan þjónaði ver tilgangi sín-
um, en hlyti óumdeilanlega að
verða ungfiskinu til verndar,
þegar veitt er á þeim miðum,
þar sem smáfiskur er.
Sé það hættulaust fiskistofn-
inum og botngróðri á fiskimið-
unum að veiða með humarvörpu,
dragnót og herpinót, hvernig get
ur bolfiskvarpan, eins og hún er
nú, verið sá skaðvaldur, sem
ráðamenn hljóta að telja hana,
úr því að hundsaðar eru allar
óskir og kröfur hlutaðeigandi
um leyfi til bol- og flatfiskveiða
í botnvörpu innan fiskveiðilög-
sögunnar? Þessara raka hljótum
við að krefjast, ef enn verður
daufheyrzt við kröfum okkar.
Þegar veiðar með dragnót og
humarvörpu hafa verið heimil-
aðar innan islenzkrar fiskveiði-
lögsögu á undanförnum árum,
hefur bað verið nefnt leyfi til
takmarkaðra veiða undir vísinda
legu eftirliti. Er ekki nema gott
eitt um þá veiði að segja. Jafn-
framt hefur verið gerð krafa um
hámarksstærð veiðiskipa, þegar
um veiðar með dragnót hefur
verið að ræða, og minnist ég
þess ekki að hafa heyrt þessu
mótmælt. Mætti ekki í samræmi
við þetta ákvæði laga setja önn
ur um heimild til veiða með
bolfiskvörpu, sérstaklega búinni
og miða við ákveðna hámarks-
stærð veiðiskipa, og kalla lögin
„takmarkað leyfi til veiða með
bolfiskvörpu undir vísindalegu
eftirliti?“
Mér finnst ekki þurfi að leyfa
ótakmarkaðar veiðar innan fisk-
veiðilögsögu eftirlitslaust, held-
ur beri að takmarka veiðar í
samræmi við niðurstöðu vísinda
manna og nýta þannig á skyn-
samlegan hátt auðæfi fiskimið-
anna.
Fyrir mitt leyti er ég viss um,
að þorskanetaveiðar í þeirri
mynd, sem þær eru stundaðar
nú og hafa um langt áraibil ver-
ið, eru miklu skaðlegri þorsk-
stofninum en botnvarpan, að
ekki sé talað um gæði fisksins,
sem á land berst úr þorskanetum
annars vegar og botnvörpu hins
vegar, þ.e.a.s. annars vegar net-
morku, en hins vegar fyrsta
flokks hráefni, sem vinna mætti
úr afbragsvöru til sölu á mark-
aði innan lands eða erlendis og
þannig auka gjaldeyristekjur
þjóðafinnar, stuðla með því að
aukinni hagsæld, þannig að allir
mættu verða ánægðir, hvort
heldur væri utan þings eða inn-
an.
Að sinni ætla ég ekki að fjöl-
yrða frekar um þetta mál, og ég
ætla mér ekki þá dul að leysa
vanda þann, er við er að etja,
með þessu einu, enda kann að
vera, að þessi skrif mín nú hafi
ekki meiri áhrif en fyrri grein
um sama efni og för mín ásamt
fleiri Eyjaformönnum á fund
hæstvirts ráðherra fyrir tveim-
ur árum. En vita mega okkar
háu forsjármenn, að nú erum við
Eyjaformenn ákveðnari en
nokkru sinni. Vonandi þarf ekki
til þess að koma að vandimn
verði leystur með valdbeitingu
í líkri mynd og starfsbræður
okkar þurftu að beita á síðast
liðnu sumri til að fá framgengt
réttlætismálum sínum. Uppreisn
og ofbeldi samrýmist ekki sið-
gæðisvitund minni né heldur
starfsbræðra minna, sem ég hef
átt tal við vegna þessa vanda-
máls, en nauðsyn brýtur lög og
siðgæðisvitund verður að víkja,
ef daufheyrzt verður við beiðni
okkar og kröfum, sem við telj-
um réttlætanlegar og nauðsyn-
legar, eigi ekki að leggja niður
vélbátaútveg, sem staðið hefur
undir allri afkomu Vestmanna-
eyinga.
Vestmannaeyjum, 7.5. 1966.
Kristján Gislason.
JAMES BOND
James Bond
IY IAN flEWM
DMWHK IY JOHN McLBSKt

—>f-
->f ->f-
Eftii IAN FLEMING
„Maður, sem ekur mótorhjóli fylgir
okkur eftir. Hann hefur hjálm á höfð-
inu.“
„Það skiptir ekki máli. Rússarnir hafa
gott af að vita, að Dako Kerim og Bond,
félagi hans, halda kyrru fyrir.“
J Ú M B Ö

-■X-
■*-
„En það skulum við líka láta sígaun-
ana gera“.
Teiknari: J. M O R A
Júmbó sýnir Spora slitna snærið og
segir: — Líttu nú bara á, það var ekki
með vilja að við gáfum þér flugferð —
snærið slitnaði — en það var nú meiri
heppnin að það slitnaði ekki sekúndu fyrr
— það hefði orðið þér að bana.
Júmbó fannst það ekki vera hentugt að
halda áfram ferðinni úr því að Spori
hafði komizt í svo mikla geðshræringu. En
Spori vili ólmur halda áfram ferðinni.
— Snúa við? Segir hann með fyrirlitningu.
Aldrei í lifinu. Þessi smá-óheppni skiptir
ekki máli.
Þess vegna setjast þeir aftur upp í vagn-
inn. — Keyrðu hratt, segir Júmbó við
Bódó, við megum engan tíma missa: Þar
eð við höfum tafist hér, eru þjófarnir
komnir langt á undan okkur.
KVIKSJÁ

Fröðleiksmolar til gagns og gamans
DJARFIR HEIMSKAUTS-
FARAR
Því var nú slegið föstu að
orðatiltækið „þyngri en loftið“
var ekki heppilegt til rannsókn-
ar á heimsskautasvæðinu. Og
þar eð einmitt var hægt að
kaupa tveggja ára loftskip,
slógu þeir Amundsen og Ells-
worth saman og réðu umsjón-
armann skipsins, Nobile ofursta,
til að sigla því frá Svalbarða
þvert yfir heimsskautasvæðið
til Alaska. „Norge", eins og
loftskipið hét núna, kom til
Svalbarða 7. maí 1926 og þaðan
lagðí það í ferð sína 11. mai kl.
10. Yfir Norðurpólnum kastaði
Amundsen niður litlu norsku
flaggi, Ellsworth litlu amerísku
en Nobile geysistóru itölsku
flaggi, sem breiddist yfir einn
af smábátunum og við lá að
það festist í skrúfunni. Vegna
ýmis konar misvindis gátu
þeir ekki flogið eftir beinni
línu, en þeir lentu að minnsta
kosti í góðu veðri í Teller, 150
kom norðvestur af Nome í
Alaska eftir 72 tíma flug og
var þeim ákaft fagnað af íbú-
unum.