Morgunblaðið - 24.07.1966, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 24. júlí 1966
— Já systkini mín lifa, en for-
eldrar mínir eru dánir. Systurn-
ar fá heimfararleyfi fjórða til
fimmta hvert ár og geta þá
heimsótt fjölskyldu sína, sagði
systir María Hildegardis að lok-
r Á MORGUN verður regla
St. Josephssystra 70 ára. Eru
þá liðin 70 ár frá því að fjór-
ar systur frá reglunni í Dan-
mörku komu hingað til þess
að hjúkra sjúkum. Hafa þær
í þessi ár unnið fórnfúst starf
í þágu heilbrigðismála ís-
lenzkrar þjóðatr.
Regla St. Josephs var stofn
uð árið 1656 í Frakklandi af
Pater Madile, sem var Jesú-
íti. Til Danmerkur fluttist
reglan árið 1856 og var síðan
stofnuð af fjórum systrum,
sem komu hingað fyrir sjö
áratugum eins og áður er
getið.
Við brugðum okkur vestur
í bæ nú fyrir skömmu og
heimsóttum systurnar í
Landakoti og höfðum viðtal
við nokkrar þeirra um starf-
ið og amstur dagsins.
Þegar við komum inn í Landa
kotsspítala hittum við fyrir
systurnar glaðar og kátar. —
Sumar eru í hinum eiginlega
búningi reglunnar, sem er svart
ur, en flestar eru í hvítum vinnu
búningi hjúkrunarsystra.
Priorinnan systir María Hilde
gardís segist vera fædd í Þýzka
landi og hafa gerzt systur 1932.
Hafi hún þá farið á hjúkrunar-
kvennaskóla í Danmörku, og far
ið aftur á hjúkrunarnámskeið í
Árósum á árunum 1951-52. Hing
að til lands kom hún árið 1954
Príorinnan, systir María Hildegardis á svölum turnsins á nýja spítalanum. Þar uppi er setustofa
systranna og -þaðan er fagurt útsýni yfir bæinn. (Ljósm. Ól. K. M.)
Um líf og starf hjúkrunar-
systranna í Landakoti
70 ár síðan St. Josephs-systur námu land á íslandi
...
í einni af hinum fullkomnu skurðstofum
Hjúkrunarkonan, sem stendur við borðið
dóttir.
mmm
nýja spitalanum.
Guðrún Margeirs-
og var þá við sjúkrahúsið í
Hafnarfirði unz hún varð príor-
inna reglunnar árið 1958. Við
spyrjum hana fyrst um bernsku
reglunnar hér á landi, og hún
svarar:
— Þegar systurnar fjórar
komu fyrst til íslands, komu
þær upp sjúkrastofu hér í
Reykjavík, en um vertíðina fóru
tvær þeirra austur til Fáskrúðs-
fjarðar og hjúkruðu þar sjúkum.
Skömmu eftir aldamótin var síð
an reistur spítali hér á Landa-
kotshæðinni, sem stóð hér til
skamms tíma, en hefur nú þok-
að fyrir nýja sjúkrahúsinu.
— Hve margar systur eru í
reglunni nú?
__í>ær eru 27 hér í Landakoti
og tíu í Hafnarfirði, en systurn-
ar þar tilheyra sömu reglu.
— Hvaða skilyrði verður
systir að uppfylla tid þess að
geta orðið priorinna?
— Engin sérstök. Hún verður
aðeins að vera til þess hæf.
— Hvað olli því að þér genguð
í regluna?
— Frá blautu barnsbeini lang
aði mig til þess að hjúkra sjúk-
um og um 17 ára aldur ákvað
ég mig. Það að ég valdi þessa
reglu var eflaust, að föðursyst-
ir mín var systir af sömu reglu.
Flestar gerast systur a£ köLI-
un.
— Hve margar íslenzkar
systur eru í reglunni?
— Nú er aðeins ein íslenzk
systir María Klementína. Hún
starfar að kennslu við barna-
skólann, sem prestarnir reka.
Hins vegar hafa frá upphafi ver
ið í reglunni fimm systur, en
fjórar eru dánar.
— Hve margar kenna við skól
ann?
— Það eru tvær systur, sem
kenna við skólann.
-— Hvernig líður dagurinn hjá
ykkur hér?
— Við förum á fætur kl. 5 að
morgni. Þá er morgunbæn og
síðan messa kl. 7. Að lokinni
messu starfa systurnar á sjúkra-
deildinni fram til kl. 12.30, en
þá er snæddur hádegisverður.
Síðan eiga systurnar fri til kl.
15.30, en þá hefja þær aftur
störf í hjúkrunardeildunum og
vinna þar til kvölds. í frítím-
um fara systurnar í bæinn eða
sinrta einhverjum áhugamálum.
Á milli kl. 20 og 21 eigum við
sameiginlega stund, en förum
að svo búnu í háttinn.
— Hafa starfsskilyrði efcki
batnað mikið við tilkomu nýja
spítalans?
— Þau eru allt önnur. Árið
1958 voru auk systranna aðeins
fjórar hjúkrunarkonur, en í dag
eru þær 30. Vinnan hefur og
mikið létzt með auknum starfs-
kröftum og vélvæðingu.
— Eruð þér af kaþólskri fjöl-
skyldu í Þýzkalandi?
— Já, ég er það, og það eru
allar systurnar. Við kaþólska
söfnuðinn hér þjóna sex prest-
ar auk biskupsins. Eru tveir
íslenzkir auk biskupsins, Jóhann
esar Gunnarssonar.
— Hafið þið systurnar ekki
kapellu hér í sjúkrahúsinu?
— Jú, við höfum kapellu, sem
hefur verið í viðgerð, en verð-
ur vígð á mánudaginn í tilefni
afmælisins.
— Eigið þér systkini á Jífi í
heimalandi yðar?
Systir María Fulberta
Næst tökum við tali systur
Mariu Delphine, góðlega gamla
konu, íklædda svörtu, og við
setjumst í tröppurnar og ræð-
umst við.
— Jú, við klæðumst allar
svörtu, þetta er nú einu sinni
einkennisbúningur okkar. Ein-
ungis þær, sem vinna við sjúkra
húsið skarta hvítu meðan þær
eru að störfum.
— Ég er fædd h. 23. maí 1887
í Koblenz am Rhein í Þýzka-
landi. Þar er undursamlega fall
egt, trjágróður mikill og ilm-
andi blómaskrúð. Þegar ég var
27 ára gekk ég í klaustur St.
Josephssystra í Danmörku, og
ári síðar hóf ég nám við klaust-
urskólann þar. Hingað kom ég
svo í ágúst árið 1920.
— Það voru mikil viðbrigði
frá því sem ég áður hafði van-
izt. Engir skógar og ekkert hér
í kring nema túnið. Einu bygg-
ingarnar í nágrenniu, sem ég
man eftir voru Möllershúsið,
Stýrimannaskólinn og Húsmæðra
skólinn. Þá var öldin önnur,
Seltjarnarnesið óbyggt að und-
anskildum einum skóla að mig
minnir. Brugðum við okkur þá
oft út á Nes á góðviðrisdögum
og sátum úti í guðsgrænni nátt-
úrunni með handavinnuna okk-
ar. Við fórum oft um 10-leytið
á morgnana og komum ekki
heim fyrr en seinni hluta dags.
— Mataræðið var einnig allt
öðruvísi. Ég hafði vanizt græn-
meti og ávöxtum, en hér var
lítið slíkt að fá. Þegar sjúkling-
unu var gefið salat hristu þeir
bara höfuðið og sögðu — „við
borðum ekki gras.“
— Á þeim tímum fengust held
ur engin blóm. Ég minnist þess,
að við fengum þau send frá
Noregi t.d. fyrir páska til að
skreyta kirkjuna, svo ræktuð-
um við nú beilmikið sjálfar
hérna í gluggunum okkar. Nú
eru blómabúðir hins vegar á
hverju strái.
— Fyrst eftir að ég kom hing
að kenndi ég við Landakotsskól
ann, þá vann ég á skrifstofunni
í 23 ár en nú gæti ég kapell-
unnar.
— Síðan 1920 hef ég tvisvar
heimsótt landið mitt, í seinna
skiptið fyrir þrem árum. Ég
uni mér vel hér eins og yfir-
leitt hvar sem ég er.
Systir María Fuiberta heitir
sú systir í Landakoti, sem
lengst hefur verið þar af nú-
lifandi systrum. Hún kemur á
móti okkur og gengur við staL
Hún segist ekki hjúkra lengur,
vera orðin svo gömul, 82 ára.
„Núna dunda ég bara og mik-
ið við lestur. Það eru fimm ár
síðan ég hætti að vinna“. Ann-
ars mælir hún fátt, segist lítið
hafa að segja umfram það, sem
hún áður hefur sagt í blaðavið-
tali. En þegar við segjum henni,
að það sé nú orðið langt síðan,
og aldrei sé góð vísa of oft
kveðin, færist bros yfir andlit-
ið og hún verður léttari í tali.
— Ég er fædd í Þýzkalandi
Framihald á bls. 21
Systurnar. Þær sem klæðast svörtu eru í hinum eiginlega búning reglunnar, en hinar hvítklæddu klæðast vinnubúningi