Morgunblaðið - 03.11.1966, Side 10

10
MORGU N B LAÐIÐ
Fimmtudagur 3. nóv. 1966
Gísli Árni á leið að Ólafi Sigurðssyni, 60 mílur úti í hafL
EIN S og skýrt var frá f
Mbl. var blaðamaður frá
blaðinu um borð í Gísla
Árna, er skipið aflaði 10000.
lestarinnar sl. laugardag og
setti þar með að öllum lík-
indum heimsmet í síldveið-
um, þótt eigi verði um slíkt
sagt með sanni, því að skrá
yfir met á þessum vettvangi
er ekki handbær. Mun und-
irritaður leitast við að skýra
skilmerkilega frá þessari
sögulegu veiðiferð og reyna
jafnframt að draga upp
mynd af aflamanninum
landskunna, sem skipinu
stýrir.
>*► Tildrögin
Tildrögin að ferð minni
voru þau, áð fyrir hálfum mán-
uði barst það í tal að nú væri
fyrir um það séð með vissu, að
Gísli Árni aflaði yfir 10000 lest-
ir og var þá ákveðið að fara
þess á leit við Eggert Gíslason,
að blaðamaður fengi að fljóta
með, er aflinn fengist. Ég
hringdi í Eggert og tókst eftir
ianga mæðu áð hafa upp á hon-
om á Stöðvarfirði og bar upp
erindi mitt. Ég hóf mál mitt
með því að útlista fyrir honum
með miklum orðskrúða að hann
væri nú að nálgast mjög at-
hyglisverða tölu frá sjónarmiði
okkar blaðamannanna, og því
hefðum við mikinn hug á að fá
að vera með í umræddri vei'ði-
ferð. Eggert tók strax vel í
þetta, en lét mig fyllilega á sér
skilja að sér væri ekkert sér-
lega um blaðamenn né blaða-
skrif um sig gefið. Við hefðum
sífellt verið að angra hann og
ekki alltaf farið rétt með.
Hann sagðist þó vel skilja sjón-
armið okkar og eðli starfsins og
því væri ég velkominn um borð
til hans. Hann lofaði, a'ð er
stundin nálgaðist, skyldi hann
láta síldarleitina á Dalatanga
vita um ferðir sínar, svo að ég
gæti náð honum í löndun.
xm> „Komdu þá austur
í hvelli“
Leið nú og beið. Löng bræla
hamlaði síldveiðum, en sjómenn
irnir héldu heim til sín í brælu-
frí. Síldarskýrsla Fiskifélagsins
birtist alþjóð og var Gísli Árni
þar skráður með 9140 lestir. Er
gaf til veiða á ný fylgdist ég
daglega með skipinu í síldar-
fréttunum. Sl. fimmtudag bauð
mér skyndilega í grun, að ekki
væri allt með felldu. Ég hringdi
í útgerðina og fékk þá áð vita
mér til skelfingar, að á skýrsl-
unni hafði gleymzt að gefa upp
200 lesta löndun, og því væri
afli skipsins orðinn 9880 lestir
en ekki 9680 eins og ég hélt.
Voru nú góð ráð dýr, en með
frábærri aðstoð símastúlknanna
á Landsímanum í Reykjavík
tókst mér að hafa upp á Eggert
þar sem hann vár að landa á
Stöðvarfirði. Hann sagðist ekki
geta beðið eftir mér þótt ég
tæki flugvélina til Egilsstaða
samdægurs, en sagði: „Komdu
þér austur í hvelli og náðu í
næsta bát á fjörðunum og fáðu
skipstjórann til að koma þér
um borð til mín“. Þessu jánkaði
ég, en verð að viðurkenna, að
mér var um og ó við tilhugsun-
ina um að stökkva á milli skipa
einhvers staðar austur í ballar-
hafi. Ég huggaði mig þó við að
hér væri þaulreyndur skipstjóri
að leggja mér rá'ð.
Er ég var í þann veginn að
stíga um borð í flugvélina á
Reykjavíkurflugvelli, var ég
kallaður í simann, og var þar
Friðrik A. Jónsson, umboðsmað
ur Simrad á íslandi, að biðja
mig fyrir aflakóng S-Afríku,
sem hér væri staddur til að
kynna sér síldveiðar íslendinga
og væri á leið um borð í Gísla
Árna. Samþykkti ég þetta fús-
lega, enda bar hér vel í veiði
fyrir mig sem blaðamann.
Reyndist Johannes Christian
Jakobus Thiart, en svo heitir
maðurinn, hinn skemmtilegasti
ferðafélagi. Nafnið hljómáði
fremur norrænt í eyrum, enda
fundum við Eggert það síðar
út, að langafi hans og lang-
amma voru færeysk, en höfðu
flutzt búferlum til Höfðaborgar
í S-Afríku.
*«* Um borð í Ólafi
Sigurðssyni AK
Segir nú ekki af ferðum
okkar fyrr en við komum il
Reyðarfjarðar. í>ar var verið að
ljúka við löndun úr mb. Ólafi
Sigurðssyni AK og hélt ég þeg-
ar á fund skipstjórans, Einars
Árnasonar, og bar fram erindi
mitt. Áður en ég hafði lokið
máli mínu sagði Einar: „Það er
alveg sjálfsagt að gera þetta“.
Var lagt úr höfn um kvöldmat-
•arleytið og 8 tíma stím fram-
undan. Veðrið var dásamlegt,
sléttur sjór, heiðskýrt og fullt
tungl. Slík nætursigling er ein
af björtustu hliðum sjómennsk-
unnar, um það get ég dæmt, því
að ég hef sjálfur verið til sjós
í rúm 4 ár. Á slíkum stundum
stendur sjómaðurinn gjarnan
út í brúarglug^a og lætur hugs-
anir sínar reika á víð og dreif
og þá oftast heim til ástvin-
anna, sem þeir starfsins vegna
sjá svo sjaldan. Lengst af næt-
ur dvaldist ég upp í brú og naut
friðarins og hlustaði á stefnið
kljúfa sléttan sjóinn. Öðru
hverju átti ég þó líflegar sam-
ræður við vaktfélaga mína um
landsins gagn og nauðsynjar.
Þetta voru skýrir og hressilegir
menn, sem höfðu ákveðnar og
skorinortar skoðanir á gangi
mála. Vil ég nota tækifærið til
að þakka þeim og allri áhöfn
skipsins ánægjulega samveru.
Við komum á miðin klukkan
fj'gur um nóttina. Gísli Árni
var með annað kastið, hafði
fengið 100 tonn úr því fyrsta.
Þeir Eggert og Einar ákvá'ðu að
beðið skyldi með að koma okk-
ur yfir, þar til báðir væru ekki
að vinna. Ég bað þess í hugan-
um að hann fengi ekki 10000.
lestina fyrr en ég væri komirvn
um borð. Ég var bænheyrður,
því að hann fékk nákvæmlega
115 lestir og skorti því 5 lestir
upp á.
Einar hóf nú að leita síldar
og sagði við mig: „Það skyldi
þó aldrei verða að maður fengi
farm út á ykkur“. Ég sagði hon
um að það væri nú það minnsta
eftir alla greiðviknina sem hann
hafði sýnt okkur. Enda reyndist
svo, að bráðlega fundum við
góða torfu sem þegar var kost-
að á. Þarna kom fyrir skemmti-
legt og táknrænt atvik. Akra-
borgin frá Akureyri hafði einn-
ig fundið þessa torfu og var bú-
in að gera klárt fyrir köstun,
en Einar reyndist fljótari og
við vorum fyrri til, með að láta
pokann fara. Hló þá Thiart og
sagði að harkan væri sú sama á
mi'ðunum við S-Afríku. Strák-
arnir á Ólafi voru snarir í snún-
Úr þessari torfu fékk Gísli
Árni 190 tonn í sumar. Neðst á
myndinni sést hvar torfan kem
ur inn á mæiinn í 1800 metra
fjarlægð. Síðan sést hvernig
skipið hringsólar í kringum
hana unz kastað er. — Eyðan
efst á myndinni myndast er
bakkað er við baujuna, en
efstu strikin sýna að torfan er
innL
ingum við að draga nótina inn
og er síðasti háfurinn var kom-
inn um borð, leit Einar bros-
andi til okkar og sagði: „100
tonn“. Þóttumst við hafa gert
vel, en grun hef ég um að afl-
inn hafi verið Einari og áhöfn
hans að þakka en ekki okkur.
>#> Gísli Árni
Klukkan var nú orðin 7 og
bjart orðið af degi. Eggert kall-
aði nú í Einar og sagði honum
að hann myndi leggja að okkur
bakborðsmegin að nótapallin-
um. Fór nú heldur um mig, þvi
a'ð þótt veður væri gott, var
talsverð undiralda þarna úti á
60 mílunum.
Eggert sigldi nú Gísla Árna
upp að okkur og gaf strax
ágætis ról, en mér brast kjark-
ur og ég greip dauðahaldi í Thi-
art, sem var kominn hálfa leið
yfir og kippti honum til baka.
Varð nú almennur hlátur um
borð í báðum skipunum. í
næstu tilraun lagði Eggert alveg
upp að og við gengum yfir eins
og við hefðum harðatand undir
fótunum, en svo nákvæmlega
var skipunum stjórnað að þau
snertust aldrei. Ég er þó hrædd
ur um að ef tekið hefði veri'ð af
mér hjartalínurit á þessari
stundu, myndi það hafa verið
heldur óreglulegt. Eggert stóð i
brúnni og bauð okkur vel-
komna um borð í Gísla Árna.
Hann sagðist nú vera að
bræða það með sér, hvort hann
ætti að fara í land með aflann
eða bíða kvöldsins. Hleðslu-
regluger'ðin leyfði að sett væru
185 lestir í skipið til viðbótar
þeim 115 sem um borð væru.
Sá varð endirinn, að ákveðið
var að láta reka yfir daginn,
því að spáð var brælu með
kvöldinu, og því hæpið að skip-
ið næði aftur á miðin í tæka
tíð, ef farið yr'ði í land. Bauð
Eggert okkur niður í borðsal i
graut og sátum við þar lengi og
skröfuðum við mannskapinn
um alta heima og geima.
Rauða torgið
Klukkan fjögur síðdegis
var kveikt á asdicinu og farið
að lóna af stað. Veðrið hafði
versnað og voru nú komin 4—5
vindstig og nokkur kvika. Var
leitað á svæðinu sem við vorum
á til kl. 5 en hvergi kom punkt-
ur á mælirinn. Eggert mi'ðaði
þá Rússana, sem voru um 20
mílur í austur frá okkur, og
sagði að það væri bezt að leita
fyrir sér á Rauða torginu og
setti á fulla ferð.
Við heyrðum í talstöðinni. að
flotinn var búinn að taka tölu-
sótt, eins og það er kallað, er
þeir halda til lands vegna
brælu og melda slatta frá nótt-
inni áður til síldarleitarinnar
á Dalatanga.
Ég spurði Eggert hvernig nót
hann væri með.
— Við erum með nýja nót
núna. Vfð settum gömlu nótina
í land, er henni hafði verið kast
að 280 sinnum. Hún var þá orð-
in talsvert slitin, en þó alls ekki
ónýt. Þeasi nót, er líklega sú
háfarnir, sem hafa farið þarna innfyrir borðstol.kinn í sumar.
10.000. lestin er komin um borð.
Strákarnir á Gísla Árna bíða eftir að löndunarkraninn malli sig
niður fyrir lúgukarminn.