Morgunblaðið - 27.05.1967, Síða 17

MOKCÍUWB1jXt»1T/, Li/lUOmVL/ALrUíl 21. fVLfVI IOTT. *
17

1
j
Óskar Magnússon:
Eyrarbakki í sókn
til nýs blómaskeiðs
Höfnin á Eyrarbakka
MARGT og mikið hefur ver-
ið ritað um sögu Eyrarbakka,
og mun þvi óþarfi að rekja
hana hér. Þess má þó geta, að
Eyrarbakki er eitt eJzta þétt-
býli landsins, þangað sóttu
vermenn hvaðanæfa á vetrar-
vertíðum, meðan sjór var sótt
ur á áraskipum.
Verzlunin fyrir allt Suður-
land var og þar staðsett og
Eyrarbakki því um aldir eins
konar miðstöð fyrir sýslurn-
ar þrjár á Suðurlandi.
Þessu hlutverki hefur Eyr-
arbakki fyrir löngu glatað, og
margir voru þeir, er töldu að
saga Bakkans væri senn öll,
og leituðu því á nýjar slóðir,
seim virtust bjóða upp á fleiri
tækifæri. En saga Bakkans
er ekki öll. Það sýna þær
framkvæmdir er gerðar hafa
verið þar á undanförnum ár-
um.
Sú hefur verið saga margra
íslenzkra þorpa og kaup-
staða, að eiga sitt blóma-
skeið, en einnig ár hnignun-
ar og afturfara. Þetta á einn-
ig við um Eyrarbakka. llm
Iangt skeið hefur fólki farið
þar fækkandi, en nú hefur
þróuninni verið snúið við.
Eyrarbakki er í sókn til nýs
blómaskeiðs og mun í fram-
tíðinni verða enn á ný, stór
þátttakandi í lífi og starfi
Sunnlendinga.
Atvinnuvegir.
Aðal atvinnuvegur Eyr-
bekkinga er sjávarútvegur.
Gerðir voru út fimm bátar á
vertíð, hver um sextíu rúm-
lestir að stærð. Tvær fisk-
verkunarstöðvar, Hraðfrysti-
stöð Eyrarbakka og Fiskiver
s/f. Stöðvarnar tvær munu
geta afkastað um 100 smál. af
fiski á sólarbring, í ifrystingu
og salt. Auk fiskiðnaðarins er
hér eitt all stórt iðnfyrirtæki,
Plastiðjan h/f, en þar vinna
að staðaldri um 15 manns.
Plastiðjan á Eyrarhakka mun
vera stærsti framleiðandi
einangrunarplasts á landinu.
All gott vélaverkstæði og
vaxandi er á staðnum og tré-
smíðaverkstæði einnig.
Menn hafa löngum stundað
búskap meðfram öðrum störf
um, og nokkrir hafa land-
búnað að aðalstarfi. Hér er
nóg landrými til ræktunar og
góð skilyrði til garðræktar.
Hafnargerð.
Hafnaraðstaða er hér örð-
uð, frá náttúrunnar hendi, en
ekki er erfitt að gera hér góða
fiskiskipahöfn, fyrir allt að
300 smálesta fiskiskip.
Lengi biðu menn þess að
hafist yrði handa við gerð
hafnar, en lítið gekk, u>nz fyr-
ir fjórum árum, að byrjað var
á byggingu hafnargarðs.
Það er því fyrst í >tíð núver
andi ríkisstjórnar að Eyr-
bekkingar 'hafa fengið veru-
lega fyrirgreiðslu í þessu
nauðsynjamálL Ingólfur Jons
son landlbúnaðarráðherra,
fyrsti þingmaður Sunnlend-
inga, 'hefur sýnt mikinn og
góðan vilja til að vinna að
þessu máli og má tvímæla-
laust þakka honum þann ár-
angur sem þegar hefur náðzt.
Nú er hafnargarðurinn orð-
inn um 215 metra langur og
i sumar er fyrirhuguð veru-
leg lenging hans. Fullgerður
mun garðurinn vera um 330
metrar.
Þetta mannvirki hefur þeg-
ar sannað gildi sitt, og er þar
Oskar Magnusson
skemmst að minnast brims-
ins mikla er gerði hér í marz
sfl. Til þess að viðunandi að-
staða til útgerðar náist hér,
þarf að ljúka byggingu
garðsins hið fyrsta og síðan
að bæta innsiglinguna. Við-
legupláss er þegar orðið of
lítið við bryggjuna, svo að-
kallandi er að auka það.
Góð höfn er undirstaða
allra framfara á Eyrarbakka
og því leggjum við alla
áherzlu á að framkvæmdir
við 'hafnargerðinan verði
sem mestar á næstu árum.
Vatnsveita.
Annað stórmál Eyrbekk-
inga er útvegun neyzluvatns.
Of lengi hafa þorpsbúar orðið
að nota lélegt vatn, sem feng
ið er úr grunnum brunnum
víðsvegar um þorpið.
Leitað hefur verið eftir vatni
i landi hreppsins, með dýr-
um borunum, en án árang-
urs. Það vatn, sem fengizt
hefur við boranir þessar, hef-
ur verið a'llsendis óhæft til
neyzlu. Nú er hins vegar
fundið vænlegt vatnsból í
landi Kaldaðarness, en það er
í um sex kílómetra fjarlægð
frá þorpinu. Áætlaður kostn-
aður við vatnsveitu er 5,2
milljónir króna. Fram-
kvæmda er þörf nú þegar,
því sökum aukinnar upp-
þurrkunnar lands, hér í Fló-
anum, verða Eyrbekkingar
vatnslausir með öllu í lang-
varandi þurrkum.
Við treystum því, að þetta
lífsnauðsynlega má'l hljóti
réttan skilning hjá lána-
stofnunum, svo það verði
sem fyrst farsællega til lykta
le'ifct.
Önnur framfaramál
Hér að framan hefur verið
drepið á tvö mestu hagsmuna
mál Eyrbekkinga. Önnur
verkefni sem leysa þarf í ná-
inni framtíð eru bygging nýs
samkomuhúss, en það hús er
við höfum nú, var byggt fyr-
ir aldamót. Að vísu var það
byggt af mikilli framsýni á
þeim tíma, en er nú fjarri því
að geta staðið undir sínu hlut
verkL svo sem nærri má geta.
Hér hefur barnaskóli starf-
að ós'litið síðan 1862 og er
hann þvi elzti barnaskóli á
landinu. Núverandi skólahús
er byggt árið 1913 með
stækkun frá 1952 og svarar
því hvergi nærri þeim kröf-
um sem gera verður til slíks
húsnæðis nú á dögum.
Bygging nýs skólahúss er
þvi eitt þeirra verkefna er
leysa þarf í náinni framtíð.
Bakkavegurinn var löng-
um slæmur, áður en hann var
hyggður upp. Nú síðastliðið
ár, hefur hann hins vegar ver
ið með beztu vegum á Suður-
landi. ®ést vel á þeim vegL
að rétt er stefnt í uppbygg-
ingu veganna.
Það er til mikils baga á
vetrum, hve snjóþungt er á
Eyrarbakka. Oft er ófært um
þorpið, þó greið færð sé að
öðru leyti til Reykjavíkur.
Lausn á þeim vanda þurfum
við að finna.
Lokaorð.
f upphafi sagði ég að Eyr-
arbakki væri í sókn til nýs
blómaskeiðs. Það er vissu-
lega rétt, enda hafa fram-
kvæmdir aldrei verið þar
meiri en síðustu fjögur ár.
Við eigum að sjálfsögðu
enn við marga örðugleika að
etja. SumÍT þeirra eru heima-
tilbúnir, því miður, en ég trúi
því að bjartsýni og dugnaður
fólksins muni yfirstíga al'la
þá örðugleika sern við er að
etja.
Farmbjóðendur Framsókn-
arflokksins gera nú hosur
sínar grænar fyrir ibúum
strandþorpanna. Þeim mun
þó ekki verða auðið þar mik-
ils ávinnings, enda veit all-
ur almenningux þar, að til
þessa hafa þeir ekki sýnt I
verkum sínum að þeir hugsi
um hag fólksinsi er þar býr.
Brú á ósum Ölfusár er of
stórt mál til þess að vera
með sýndarmennsku og
óraunhæfar tillögur þar um.
Þessi brú hlýtur að koma,
þegar fjárhagsleg geta og
aðrar ástæður leyfa.
Gagnvart Eyrarbakka er
ijóst, að uppbygging þorpsins
og atvinnuveganna þar, verð
ut að vera vel á sig komin,
þegar í það stórvirki verður
ráðist. Annars er hætta á að
sú uppbygging sem þar er
hafin, snúist upp í annað
tímabil fólksflófcta og niður-
lægingar þorpsins.
Fyrsti þingmaður Suður-
landskjördæmis, hefur í verk
um sínum sýnt hver hugur
hans er ti'l strandþorpanna.
Þó ýmsir misvitrir menn
reyni að gefa öðrum heiður-
nvn af því sem gert hefur ver
ið, mun almenningur vita
betur og láta slíkt sem vind
um eyru þjóta.
Steinþór Gestsson, sem tek-
ur nú við sæti Sigurðar Óla
Ólafssoar, er vinsæll og gegn
bóndi. Hann hefur um árabil
unnið að félagsmálum og
gegnt mikilvægu starfi í
sýslunefnd Árnessýslu, þar
sem hann hefur haft með
höndum endurskoðun reikn-
inga sveitarsjóðanna. Honum
er því vel kunnugt hvar
skórinn kreppir, og er því
vel undir það búinn að vinna
okkur og þjóðinni allri vel.
Uppbygging og velmegun
síðiustu ára verður bezt
tryggð með glæsilegum sigri
Sjálfstæðisflokksins í kom-
andi kosningum. Þess mun
fólkið minnast hinn 11. júní
næstkomandi.
„Hin leiðin" troðningar
skömmtunar og hafta
Viðtal við Jón Þorgilsson oddvita á Hel lu
— Hvaða mál eru efst á baugi
hjá ykkur Rangæingum Jón?
— Eitt af okkar brýnustu
hagsmunamálum, er Suðurlands
vegurinn, þ.e. að hann verði
gerður méð varanlegu slitlagi.
Nú eru uppi ráðagerðir um að
byggja þennan veg að Selfossi
eða jafnvel austur undir Þjórsá
á næstu árum. Þessi vegur þarf
að koma austur um Rangárvelli
í Hvolsvöll a.m.k. hið allra
fyrsta. í Rangárvallasýslu eru
þrfr byggðakjarnar, ef ég má
nota það orð. Hella, Hvolsvöllur
og Þykkvibær. öruggur og góð-
ur vegur myndi skapa skilyrði
til örari vaxtar þessara þorpa,
þar sem hann raunverulega
styfctir leiðina til þéttbýlisins við
Faxaiflóa. Hann myndi auðvelda
alla flutninga á framleiðslu
sveitanna á aðal markaðinn og
skapa skilyrði til aukins iðnaðar
í þorpunum.
í Rangárvallasýslu er mikið
af óræktuðu, en auðræktuðu
landi og eru þar því góð skil-
yrði til búskapar, enda má segja
að allir Rangæingar lifi á land-
búnaði beint og óbeint. Þjóðinni
fjölgar ört og þörfin fyrir aukna
landibúnáðarframleiðslu hlýtur
að vaxa að sama skapi. Aukin
ræktun og aukin landbúnaðar-
framleiðsla hljóta því að vera
framtíðarverkefni. Unga fólkinu
þarf að skapa skilyrði til at-
vinnu í héraðinu, svo þa'ð setj-
jst þar að, í stað þess að flytj-
ast til þéttbýlisins við Faxaflóa.
— Hvernig leggjast kosning-
arnar í þig og hvað viltu segja
um stjórnmálin almennt?
— Kosningarnar leggjast vel
í mig, ef fólk fæst til að gera
sér grein fyrir gangi þjóðmál-
anna í ljósi staðreynda .Er þá
fyrst að gera sér grein fyrir
stefnu þeirrar ríkisstjórnar, sem
stjórnað hefur undanfarin ár og
hvað myndi taka við ef hún
yrði felld.
Þeir flokkar, sem nú eru í
stjórnarandstöð- Framsóknar-
menn og kommúnistar, voru við
völd á árunum 1956—1958 í
vinstri stjórninni frægu. Þegar
hún fór frá, í árslok 1958, sagði
forsætisráðherra hennar, þáver-
andi formaður Framsóknarflokks
ins, að ný verðbólga væri skoll-
in yfir og stjórnin hefði engin
úrræði til lausnar á vandanum.
Síðan hafa þessir flokkar ekki
verið í ríkisstjórn, en alltaf talið
Jón Þorgilsson oddviti.
sig hafa nóg ráð til úrlausnar
á þeim vanda, sem upp hefur
komið hverju sinni. Þessi frammi
staða er nú ekki sérlega traust-
vekjandi óg stórmannleg getur
hún varla talizt.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
verið í ríkisstjórn frá árinu 1960
og ráðið mestu um störf stjórn-
arinnar og stefnu. Á þessu tíma-
bili hefur þjóðarframleiðsla vax-
hagur alls almennings stórbatn-
að. Hlýtur þetta að vera aug-
ljóst hverjm sjáandi manni.
Þessi stjórnarstefna, sem leitt
heifur af sér stórbættan hag fólks,
líkar stjórnarandstöðuflokkun-
um illa og segja þeir flesta hluti
í kalda koli. Því sé þjóðarnauð-
syn að koma ríkisstjórninni frá
völdum, svo að þeir geti tekið
við. Kjósendur þurfa að gera
upp við sig, hvort þau skipti
myndu verða til bóta fyrir þjóð-
ina.
Kommúnistar, — eða Alþýðu-
bandalagið er allt sundurklofið
og vegna klofningsframboða
verður raunar ekki séð, hvað
menn eru að gera með því að
greiða þeim atkvæði. Það er því
líklegt að þessi flokksbrot hefðu
samstöðu innan ríkisstjórnar um
lausn vandamála.
Framsókn ekki trausts verð
Eftir er þá Framsóknarflokk-
urinn, sem vill fara „hina leið-
ina“, sem þó engin veit hvert
stefnir og Framsóknarmenn verið
ákaflega tregir til að gera grein
fyrir hver væri. Því er þó ekki
að neita, að Framsóknarmenn
segjast ætla að auka útlán, lækka
Framhaid á bls. 10