Morgunblaðið - 15.06.1967, Qupperneq 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. JÚNÍ 1967.
- HÁSKÓLINN
Framhald af bls. 32.
í ræðiu sinni gat háskólarektor
J>ess, að margs ánægjulegs væ.'i
að minnast frá þessum vetri.
Raunvísindastofnun háskólans
hefði tekið formlega til starfa í
byrjun skólaárs og nú í síðasta
mánuði hefði verið hafin bygg-
ing hins nýja húss háskólans
og Handritastofnunarinnar Árna
garður. Sagði rektor að nú þyrfti
að haldast samfelld og óslitin
byggingastarfsemi hjá háskólan
um, svo að þörfum vaxandi stofn
unar yrði vel borgið.
í>á fór rektor nokkrum orðum
um félagslíf stúdenta, sem hann
sagði að hefði veríð með mikl-
um blóma. Minnisverðasti atburð
urinn á því sviði væri vafalaust
för Stúdentakórsins til Norður-
landa, sem heppnast hefði með
miklum ágætum. Þá hefði alltaf
farið vaxandi samskipti ís-
lenzkra stúdenta við umheim-
inn og hægt væri að minnast á
í því sambandi hina miklu og
virku þátttöku laganema í nor-
rænum laganemamótum sem
væru raunverulega norrænn
sumarháskóli í lögfræði.
Kennslu- og rannsióknarstarf-
semi sagði rektor að hefði farið
fram í skólanum og einstökum
stofnunum í vetur með svipuð-
um hætti og að undanförnu. Það
væri mikið áhyggjuefni, hversu
kreppt væri að Háskólanum í
húsnæðismálum, og mætti nefna
sem dæmi um það, að minni-
hluti prófessoranna hefði vinnu-
herbergi á vegum Háskólans og
mjög skorti á að félagslegar
stofnanir stúdenta væru með
þeim hætti sem vera bæri, skort
ur væri á stúdentagörðum, mötu
neyti stúdenta væri allsendis
ónógt og setustofu og samkomu
staði vantaði.
Rektor vék síðan að því, að
hann hefði fyrir skömmu síðan
átt þess kost að heimsækja
noickra brezka háskóla í boði
British Council. Sagðist hann
hafa kosið að sækja heim
nokkra af hinum nýjustu háskól
um Breta, fyrst og fremst vegna
þess, að vandamál þeirra væru
svipuðust vandamálunum hjá
okkur. Rektor sagði, að margt
væri sér minnisstætt úr þessari
ferð, og þá ek(ki hvað sízt sá
eldmóður og sóknarhugur, sem
svo mjög hefði verið rikjandi hjá
forvígismönnum þessara há-
skóla, kennurum og stúdentum.
Væri vel, ef hægt væri að vekja
slíkan sóknarhug hérlendis og
kvað rektor það álit sitt, að
tímabært væri að mynda kandi-
datasamband háskólans, er tæki
höndum saman við kennara há-
skólans um að efla skólann að
byggingum og allri aðstöðu og
Kanter’s
Teg. 836.
Stœrðir 32—42.
Skálar A, B og C.
Litir hvítt, sivart
cng skintone.
KANTER’S í úrvali.
VERZLUIN
KATARÍNA
Suðurveri við Stigahlíð.
s'liá skjaldlborg um gengi hans og
sæmd.
Rektor sagði, að mjög lær-
dómsríkt hefði verið að fylgjast
með því hvernig framkvæmdum
var hagað hjá hinum nýju
brezku háskólum. Höfuðáherzl-
an hefði verið og væri lögð á,
að afla húsnæðis fyrir kennslu
og skapa rannsóknaraðstöðu fyr
ir kennara. Hvarvetna væri, og
eitt að frumskilyrðum fyrir því,
að leyfi fengist til að háskóli
hæfi starsemi sína, að reist væri
bygging yrir háskólabókasafn,
með ekki minna en 100 þúsund
bindum af vísindaritum í þeim
greinum, sem ætlunin væri að
fást við í háskólanum, og væri
það frumkrafa til háskólamanna,
að lestrarsæti í bókasöfnunum
væru minnst fyrir þriðjung
stúdenta en yfir helming, þar
sem allur þorri stúdenta byggi
á háskólasvæðinu á stúdenta-
görðum. Sæist á þessu, að mikið
vantaði á að Háskóli íslands
uppfyllti þessar kröfur, þar sem
■húsrými bókasafnsins fyrir
bókakost væri á þrotum. Þyrfti
því nú að taka heildar afstöðu
til framtíðar safnsins.
Þá gat rektor þess að brezku
háskólarnir nýju byggðu kennslu
Ármann Snævarr rektor flyt-
ur ræðu sína.
kerfi og kennsluaðferðir sínar
mjög á reynzlu eldri háskólanna
þar í landi. Athyglisvert væri,
að þar færi miklu minna fyrir
fyrirlestrum en væri við nor-
ræn<a háskola, stiocfninn í kennsl-
unni væri víðast hvar semínör,
en ekki- fyrirlestrar. Þá færi
fram miklu meira samstarf
kennara og nemenda í þessum
skólum heldur en nú tíðkaðist
á Norðurlöndunum. Kennsluað-
ferðir þessar hefðu marga kosti
m.a. væru vænlegar að laða
menn til umræðna um fræðileg
úrlausnarefni og að semja rit-
gerðir um þau, — brjóta sjálf-
ir til mergjar fræðileg vanda-
mál og skapa sér skoðun um
þau. Stefndi nú háskólaráð að
breytingum á kennslutilhögun í
háskólanum, sem miðuðu að
framangreindu og sagði rektor
að hér við háskólann væri gert
of mikið að því að fara yfir ein
stakar bækur í kennslunni með
stúdentum, í stað þess að koma
við umræðum um þau fræði-
legu vandamál, sem hver ein-
stök grein stæði andspænis.
Þá vék háskólarektor máli
sínu að hinu íslenzka skólakerfi.
Sagði hann að sig langaði til
að benda á nokkur atriði til
íhugunar, en hlyti þar að ein-
sikorða sig við fáeina þætti þess
Háskólaráðið talið frá vinstri: Björn Magnússon, prófessor forseti Guðfræðideildar; Tómas
Helgason, prófessor,forseti Læknadeildar; ÓlafUr Jóhannesson, prófessor forseti Lagadeildar,
Halldór Halldórsson, prófessor forseti Heimspekideildar; Árni Vilhjálmsson prófessor, forseti
Viðskiptadeildar, og Loftur Þorsteinsson verkfræðingur, varaforseti Verkfræðideildar
mikla máls, og yrði að stikla á
stóru um hvern þeirra fyrir sig.
Rektor sagðist telja, af feng-
inni reynsliu sinni, að stúdentar
væru of gamlir, er þeir hæfu
nám hér við háskólann. Flest-
ir þeirra væru þá orðnir tví-
tugir. Miðað við hið langa nám
hér í háskólanum lykju flestir
þeirra námd í grennd við 25
ára aldur, en sumir væru þó
nokkru eldri. Væri meirihluti
stúdenta orðnir fjölskyldufeður
er þeir lykjiu námi. Að loknu
(kandlídatsnámi biði sutrnra þeirra
allilangt sérfræðinám. Á það
hefði oft verið bent, að hvoru
tveggja væri, að draga mætti í
efa, hvort fámennt þjóðfélag
hefði ráð á svo löngu námi, og
einnig væri hitt íhugunarefni,
hvort það væri heppilegra fyr-
ir kandidatana sjálfa að vera
orðna þetta gamla, sem raun
bæri vitni, er þeir tækju tjll
starfa í þjóðfélaginu við sér-
fræðileg verkefni. Rektor sagði,
að það væri sitt álit að hérlend-
is væru nemendur of lengi í
bundnu námi með tiltölulega
einhæfum kennsluaðferðum og
takmörkuðum möguleikum á
kjörgreinum. Hið skólalega eða
menntunarlega bil milli mennta-
skólanna og háskólans væri allt
of breitt og væri í rauninni ó-
verjandi að breyta svo snöggt
til, eins og nú væri gert frá
bundnu námi og skyldubundinni
skólasókn, til náms með miklu
frjálsræði í vali greina og sókn
kennslustunda.
Rektor sagðist telja, að heppi-
legt væri að stefna að því, að
lækka sitódent'saldiurinn, helzt
niður í 18 ár, en jatfniframt kæmi
til greina að allir stúdentar há-
skólans væru þar í eins árs al-
mennu námd, sem treysti undir-
stöður almennar menntunar, þar
sem niámið væri nokkriu frjáls-
legra en í menntaskólum, en þó
skyldubundnara að mun en há-
háskiólanámið væri nú í flestum
deildum. Yakti það þá fyrir sér,
að stódentar legðu stund á
nökkrar námsgreinar, sem væru
metnar heppileg undirstaða und-
ir aðalgriein og mætti nefna sem
dæmi, að allir þeir, sem ætluðu
sér að stiunda tiltekna grein fé-
lagisvísinda legðu þetta ár stund
á ýmis almenn grundvaliaratriði
félagsvísinda og heimspeki. Þetta
ár yrði einnig lögð mikil áherzla
á almenna fyrirlestra fyrir alla
stúdenta, sem fælu í sér yfirlit
yfir vísindagreinar, framþróun
vísinda, vinnubrögð í vísindum
og námsráð í samband við há-
skólanám og fl.
Rektor sagðist hyggja, að unnt
væri fyrir alian greindari hluta
námsmanna að skila námsefni,
sem ekki veitti lakari undirbún-
ing að háskólanámi en núver-
andi stúdentspróf hér á landi, á
mun skemmri tíma, en þeira,
sem nú væri tíðkanlegur, enda
kæmi til nokikur tilfærsla í náms
efni og einbeittara skólastarf og
meiri sveigjanleiki í skólakerf-
inu en nú væri, þar sem veitt
væri meira svigrúm til að taka
tillit til námsgetu að ráðum sér-
fræðinga og skólamanna.
Ekki væri heldur hægt að
komast hjá að benda á, að einis
væri farið t. d. með 9 og 10 ára
börn í bamaskólum. Eftir sínum
skilndngi væri fullkomlega verj-
andi að ætla meðalgreindiu barni
að ádla því námsefni, sem nú
dreifðist á þessi tvö ár, á einu
ári, væntanlega þó með örlítilli
tilfærslu á námsefni 8 og 11 ára
bekkja.
Þá sagði rektor að tungumál
væri byrjað að kenna skaðlega
seinit hér á landli, ætla mætti að
því að hefja kennsluna tveimur
ánum fyrr gætu nemiendur hag-
nýtt sér nálega jafn mikið náms-
efni og nú væri gert til stúdents-
prófs, þótt stúdentsaldur yrði
lækkaður með þeim hæitti er áð-
ur hefðd verið vikið að. Þess
bæri þó að geta í þessu sam-
bandi, að ógerlegt væri að ha'lda
þeirri stefnu óbreyttri, að kenna
jafn mörg erlend tungumál og
nú værá. ólí'kt hyggilegra að
kenna þrjú arlend tungumál til
nokkurar hlítar en fimm tungu-
mál, svo sem nú væri gert. Þá
virtist rétt að aufca fjöltoreytnd
í námsefni og veita aiuikinn kost
á kjörgreinum, en þó mætti telja
þá stefnu varhugaverða, að nem-
endur tækju að sérhæfa sig
snemma.
Rektor sagði, að skúlastarfið
alllt — og ætti það einnig við
um háskólann, þyrtfti að verða
lífrænna en nú værd, þar sem
aukin áherzla væri lögð á virka
þátttöku skólanemenda í nám-
inu þ. á m. í verfclegri kennslu
með kennslutæfcjum, sem rutt
hefðu sér til rúm® sdðustu ára-
tugi. Forðast bæri hinar leiði-
gjörnu endurtekningar á náms-
efni, svo sem þegar lesgreinar
eru kenndar svo, að sama niáms-
efnið er kennt tvisvar eða þrisv-
ar á skólaferli manna í mismun-
andi ítarlegu ágrdpi. Höfuð-
áherzla bæri að leggja á kenn-
aramenntunina, bæði i Kennara-
skólanum og í hásbólanum, því
að árangur skólastarfsins færi
vitasfculd mikið eftir því, hvern-
ig kennararnir vænu að mennt-
un og áhuga. Kennarastarf
þyrfti aðxhefja til meiri virð-
ingar en n-ú væri í þe-ssu þjóð-
félagi, störf að sikólamálum
væru ein hin gildismestu störf
í hverju þjóðfélagi, eins og nú
væri komið, og á því þyrfti að
Saigon, 14. júní. AP.
ÞRÁTT fyrir fjölda af fullkomn-
um þotum eru Bandaríkjamenn
stöðugt að bæta gömlum „síðari-
heimsstyrjaldar-vélum“ við flug
flota sinn í Víetnam. Síðasta við
bótin er Douglas Invader B-26,
tveggja hrcyfla sprengjuflugvél.
Þótt rúmlega 1200 mílum muni
á flughraða hennar og Phantom-
vélanna er hún á ýmsan hátt
hentugri í svona hernaði.
Að sjálfsögðu vor.u gerðar á
vera fullur sfcilningur.
Þá vék rektor að því að lok-
um að Efnahagsstofnunin hefði
nýlega í samvinmiu við háskól-
ann framkvæmt nokkirar töl-
fræðilegar athuganiF á niámi
stúdenta við Háskóla íslands ár-
in 1950—1958. Fylgt hefði verið
eftir ferli þeirna stúdenta, sem
sfcrásettir voru greind ár, og það
kannað, hvort þeir hefðu lokið
námi sínu við hásfcólanin við lofc
athugunartímaibilsins vorið 1966.
Heildarniðurstaða á þessari at-
hugun væri sú, að á þessu tíma-
bili hefðu 35,7% af stúdent.um,
sem sfcráðdr hefðu verið til náms
í hástaólanum lokið kan-didats-
prófi eða fyrrahlutapróifi, að þvi
er varðaði verfcfræði og lyfja-
fræði lyfsa-la.
í þesisu efni vekti það þegar
a-thygli, að mjög mdkill munur
væri á karlstúdentu-m og kven-
stúdentum,, þar eð 46,7% hinna
fyrrnefndu lýkju prúfi, en að-
ein-s 9,9% kvenstúdentanna en
fjöldi kvenna næmi á þessu
tímabili 32-, 1 % allra stúdenta.
Væri langlökust útk-oman i
heimspekddeild, þar sem aðeins
12% lyfc’ju prófi, en hliiðstæðar
hundraðstölur væru í guðfræði-
dedld 56,6, lagadeild 57,8, læ-kna-
deild 50,5, tannilækniisfræði 88,2,
verfcfræði 64,5 og viðskiptade'iM
54,3. Þessi athugun sýndi, að
vanhöld væru hér mest að því
er varðaði kvenstúdenta og etftir
deildum í heimspekideild, en
milli þessa tvenns væru nóin
tengsil, því að ríflega 80% kve-n-
stúdenta væru skrásettar í heim-
spekideild.
Rek-tor s-agði, að háskólaráð
teldi mjög nauðsynlegt, að unnið
yrði að ra-n-nsóikn þessara mála
áfram og kannaða-r yrðiu til hlít-
ar þær ástæður sem væru fyrir
vanhöldum í námi. Vera mætti,
að það skipti einhverju máli, að
fl-eiri stúdentar væru giftir hér
en við flesta aðra hásfcóla í vesit-
urhluta Evrópu — og þyrfti það
atrið-i þó alveg sérstakrar könn-
unar við, áður en nokfcuð væri
unnt að segja um það efni. Ljóst
væri og að styrkir væru hér
minni en víða í Evrópu, en þar
ó móti kæmi víðtækt llánakerfi,
sem nýlega hefði verið aukið
myn-darlega.
vélunum ýmsar breytingar,
vængirnir voru styrktir og settir
á þær afmeiri hreyflar. Áran.gur-
inn er só að þær geta borið tæp
fimm tonn a-f alls konar vopna-
búnaði og sveimað í allt að tvo
tíma yfir skotmarkin-u. H-inar
el-dsneytisfreiku þotur hafa ekki
nærr-i eins milkið flugþol og efcfci
er held-ur jafn auðvelt að beita
þeim í myrkri ef fljúga þarf
lógt. B-26-vélarnar gegndiu sivip-
uðu hlutverki í síðari heims-
styrjöldinni og í Kóreu.
Gamlar sprengjuvélar
í notkun í Vietnam