Morgunblaðið - 06.07.1967, Qupperneq 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 6. JULI 1967.
■HÆTTA á klofniingi í s.uð'Ur-
i .vietn.amska h-ernuim he<fur orð-
| ið þe.;s validandi, »ð Ky fors-æt-
•isnáð'henra hefur dregið til baka
■frnmboð sitt í fiorsetakosni-nig-
•unii-m og verður varaforseta-
efni en þjóðhöfðinginn, Thieu,
verður forsetaefni. Ky hefiur
beðið mikinn á liitsihnekki ag
ver&ur í framtíðinni jafnáihriÆa-
Framhald á bls. 19.
Upphaf nýrrar styrjaldar ?
Flóttamenn yfirgefa Gíghverfið í Aden. Þúsundir hafa flúið þaðan síðan Bretar lokuðu
hverfinu eftir hryðjuverk ara bískra þjóðernissinna.
HÖRÐ valda.togstreita á sér
nú stað að tjalda.balki í ísrael.
Þar til n.ú fyrir sfcemmstu benti
allt til þess, að Mos.he Dayan
'lanidiv arn a.riáðher na, s tríðshe.t j a.n
vin'sæ-la, tæki við völdunum og
yrði nokkiurs konar de Ga.ulle
ísnaiels. Bn hin volduiga verka-
lýðs'hreyfinig hefur spil'lt mögu
leilfcum Dayans á að verða for-
sæítisriáðh.erra., og ekki hefur
ógiætni hans sijáiifs bætt úr skák.
Hins vegar er ekki loltou fyrir
það slkotið, að Daya.n komi til
skjalan'n.a, ef ísraelsmienn
verða neyddir ti! að gera óvin-
SiæLa.r tilslalkanir gaigmvart Ar-
öbum.
Það sem fyr.st og fremst hef-
ur spillt vígstöðu Dayans í
valda.baráittunni, er sú ákvörð-
un tveggja stærstu venkalýðs-
tfllökka ísraels, MAPAI-lfloklks-
■ins, sem er undir forystu Levi
Esikholds fonsætisráðihiernai, og
Samyrkjiuiflokksins, sem er und
ir forystu Y’.gal AlLins hers-
höfiðin.gja og venkamálaráð-
Ky, hershöfðingi
herna, að gleyma gömLum deil-
uim ag sameinast í einn flokk,
Verkamannaflokk fsr.aels, Day-
a.n hershöfðinigi tlheyrir floklki
Ben-Gurions fyrrv. forsætis-
náðherna, RAFI, aem klauf sig
úr MAPAI á sínium tíma, en
hefúr að undaniförnu reynit að
iflá upptölku í hinn gairnla flofcik
og sölsa undir s.ig völdin í hion-
um. En sameining hi.nma venka-
lýðstflokkanna h-eifur gert þessa
tilraun að enigu.
RAFI hefúr sótt um innigön'gu
í hinn sameinaða Venkamaninia-
tfLolkk, og enn hafur ekfci verið
tfjaillað um uims'óknána, en
flofcikuri.nn hetfur neyðzt til að
Betja svo strönig skilyrði, að
meiriihlutin.n gietur eklki sætt
siig við þau. Og jafnivel þótt
RAFI tfái inngönigiu, mun Ben-
Guriön og Dayan neynast ertfitt
•að haifa í fiul'lu 'tré við Esfchol
og Alilon, þar sem ba.ndalag
þeirra hefur einamgnað RAFI.
Þótt RAFI sé fyrst og tfnemsit
verlkaLýðsiflokkur, nýtur Dayan
um þessar mundir aðaLlega-
etuðninigs bongaraleigra og trúar
legra hópa. Þiessir hópar eiga
þriðjung fulltrúa á ísraeLsfca
þinginu, en þingmenn eru a.lls
120. Að 10 þingmönnuim RAFI
meðtölldum skortir þessa hópa
11 atkvæði til þess að haifa
hreinan meirilhluta.
Eins og nú sitanda salkir bend
ir allt til iþess, að Eskhol verði
áfram forsætisráðherra og ALl-
on hersihöfðingi enfðarprinis
hans. En Allon, sem er hetja
styrjalda.ninnar 1948, mun eiga
fullt í fangi með að halda vin-
sæl'dum sínum, þa.r sem hann á
við gífurlega erfiðleika að etjai
í embætti venkamiálaráðherra.
36.000 verkamenn eru nú ait-
vinnulausir, eða állíka mangir og
áður en styrjöldin hófst.
VaLdatogistreitan í ísrael á að
mjög litlu leyti rót sína að
rekja til ágreiningis um stetfn-
una í utanrikismiálum að atríð-
inu loknu. ísraelisikir , stjóm-
málaforingjar eru í höfuðat-
riðum sammála um stefnuna í
þessium miálum, nerna hvað
afgiaisinnar til hæigri krefjast
þess, að .ekkert hinna herteknu
landssvæða verði látið af hendL
MeirihLuti náðherra atjór.nar-
innar er á öðru máli. Allir eru
sammála um sameinimgu Jerúsa
leims, en meirihluiti róðherranna
er neiðubúinn að faillast ó, að
allir aðrir landivinniingar verði
llátniir atf hendi, með því skil-
yrðL að Arabaríkin hefji bein-
ar s-2mnin.ga.viðræður við ísra-
el um viðurkenningu á tilveru-
rétti ríkisins og viðurkennimgu
á landaimærum þess, Etf ekki
telkst að koma þesis.u til leiðar,
m.unu ísraelsmenin sætta siig við
öruigga tryggingu Banda.nílkja-
manna, Rússa, Breta og Frafcka
uim öry.ggi ísraels og frjállsar
skipaiferðir um Tiransund.
Dayan er hvorki harðari í
horn að tafca né hófsamari en
Bsfchol í þessu etfmi. En mesta
hætta.n er sú, að stjórnmála-
menn reynd að nota þessi mól
sér til framdráttar, erf sam-
siteypustjórnin hrötokiasit frá
völdum eða Bandaríkjamenn og
aðrar erlendar þjóðir reyna að
beita fsraelismenn þvinigunum.
En þar sem sundurleiitir hópar
standa að stjóriminni og mikiL-
vægt er að tryggja einiimgu inn-
an hennair svo að hún haldist
við vald, á hún erfitt með að
fylgja sveigj.anLiegri stefnu í
hugs a n Leigum s am n inig ai v ið ræð -
um. Stjór.nin igetur til dæmis.
eklki lýst því opimberLega yfiri,
að hún sé fús að láita af hendi
nær öll herteknu svæðin, þótt
stöðu hennar til muna ó vett-
vamgi SÞ.
Slík yfirlýsimg mundi ríða
stjórninni að fullu. Hægri flokk
arnir mumdu sLíta stjórnarsam-
vinnunni og við mumdu taka al'
varlegir flokkadrættir. Þess
veigna verður stjórnin að íylgja
harðri stefnu, þótt það Lýsi
ekki s'koðunum meir'ihluta ráð-
herramna.
*
Agreiningur
í Moskvu
ÞAÐ KOM nokkuð á óvart, að
Alexei Kœyigiin, tforsætisráð-
herra Sovétríkjanna hélt til
Kúhu til viðræðna við Fidel
Castro forsætiisráðherra etftir
dvöl sína í New York og við-
ræðurnar við Johnson forseta.
En hann þurtfti marigt að
ræða við Fidel Castro, ekki ein
ungis erfiðLeikaina í efnahags-
málum Kúbu og aðstoð Rússa
heildur einnnlg pólitískan ágrein
ing, einkum að því er varðar af
istöðuna til bylti'nigairhreyifinga
í Rómönsiku Ameríku. Castro
hetfur oft láitið í ljós óánægju
með stefnu Rússa á þessu sviði
og sakað þá um að vinna gegn
þyltinigarh.retytfingunum með
samvinnu við einræðisstjórnir.
Þá hefur Caistro sakað Rússa
um að styðja samstarf við ríkj-
andi Sitjórnir, og einangra og
gralfa undan byltinga.rhreyfing
unurn, sem hafa það að mark-
miði að fella rílkisstjórnirnair
með S'kæruhernaði.
Castro reynir nú að veiga salt
miili Rússa og Kímverja og hetf-
ur ákiveðið að skapa „þriðja afL
ið“ í heiimi kommúnLsta. Þessi
tilraun harns verður eitt aðai-
umræðuiefnið á Einimgarróð-
stetfnu Rómönsfcu Amerílku, sem
'hefst í Havana 28. júM. Castro
vill meðai annars að hert verði
á sfcæruhermaði í Rómönsku
Ameríku. En kiommúnisitafldkk-
ar í Suður-Ameríku, sem hlið-
'hiollir eru Rússum, hatfa lagzt
gegn þessari stefnu Casitros.
Kosygin og Castro hatfa á tfund
um .símum ákveðið, hvað fjaLlað
slkuli um á ráðstefnunni o'g
hvaða stefna. verði mörlkuð.
Kúbuiheimsókn KoGy.gins er
aðeins eitt dæmi af mörguim um
erfiðLeik.a þá, sem Rúsisar eiga
nú við að glíma í utanríkismál-
um. Efti'rtefcitarvert er, að
Moskvublaðið Pravda birti að-
eims 12 línur um viðræður Kosy
ginis og Johnsons. Meðan þessu
fór fram, átti Podgorny tforseti
í rnjlög erfið'um viðræðuim við
N.asser um orsakir ósigursins
fyrir ísraelsmönnum, auikna að
stoð Rússa við Egypta og skil-
yrði þau, sem Rússar setja fyr-
ir aukinni aðstoð. Síðan hetfur
Podgorny einniig rœtt við sýr-
nezika og íranska leiðtoga. í
fyLgd með honurn var Zakharov
marsikáJkur, forseti sovézka her
ráðsins.
Samtimis þessu hatfa leiðtog-
arniir í Kreml haldið uppi vöm
um fyrir stefnu sinni í Mos.kvu.
Bresjnev flofcksrita.ri gerði
grein fyrir ásitandinu á tfundi í
miðs'tjórininni 20.—.21. júná sl.
Bæði á þeissum vettvangi og öðr
um hefur stetfna Rússa sætt
igagnrýni — eklki sízt stetfna
sovétatjórniarinnar fyrir botni
Miðjarðarhatfs. Lieiðto.gar fLokks
ins og stfjórnar'innar eru sjóltf-
um Siér sundurþykkir, og mikl-
ar deiLur hafa riisið innan her-
aflians um vopnasendinigarnar.
Ýmsir henfor'inigjar hafa verið
gagnrýindir fiyrir að afmeta
hernaðarmátt Egypta og Sýr-
lenidinga. Leyniþjónusitan hefúr
og sætt harðri g.aignrýni. Um-
ræður hatfa farið fram um fram
tíðaratefnuna gagnvart Banda-
rilkjunum, Austurlöndum nær,
Kína og Rómönsku Ameriíku.
Þegar sem mest var rætt uim
ágreininginn í æðstu forysit-
unni, banst sú frétt, að leiðtogi
flolkksdeiLdarininar á Moskvu-
svæðinu, Nilkolai Jegoritjev,
hafði verið settur atf og leið-
togi ver'kalýð'ss ambandsLns,
Vilktor Grisjin. stoipaður etftir-
maður hans. í maíimánuði var
y í inm.s n n i ö ry.gg i.sþ jónus t u n n a r
viikið úr embætti og í aipríl var
fiors tjóra Tassfréttastofunnar
' vik :ð fná. Hvað gerist næst?
*
Akvörðun Kys
kemur í veg
fyrir klofning
slik yfirlýsing mundi bæta að-
ERLENT YFIRLIT
miles
L. BALKHASH
* J
■■"
Y ® *
Krasny
....i....0 M G
® Urumchi *v
L.BAIKAL
C* Lop Nor .....
\ ® Yarkand
.......
Tndia n 'A
••K^0sv\"'Chiuchuan
CH’ILIEN SHAN MTS ^^Hsining
/ Lake TsinghaT \ ®Lanch0W
Kortið sýnir Sinkiang og kjarnorkustöðvar Kínverja. Talið er,
að vetnissprengjutilraunin hafi verið gerð í Chiushuan.
Dayan bíður dsig-
ur í valdastreitu