Morgunblaðið - 03.09.1967, Blaðsíða 1

32 SIOUR OG LESROK
Svíar hverfa til hægri
Stokkhólmur þögull — Aðeins sjúkrabílar,
lögreglubílar, leigubílar og strætisvagnar fá að
aka þar til H-umferð gengur í garð
MORGUNBLAÐIÐ sendi blaða-
mann út til Svíþjóðar til að
vera viðstaddur breytinguna í
Stokkhólmi yfir í hægri umferð,
sem fór fram í nótt. Hér á eftir
fer frásögn hans af síðasta á-
fanga að breytingunni, og inni í
blaðinu er grein eftir hann um
breytinguna þar.
Frá Magnúsi Finnssyni,
Stokkhólmi, 2. september.
í fögru veðri, hægri suðvestan
golu og sólskind klukkan tíu í
morgun féll undarlegur höfgi yfir
Stokkhólmsborg, er öll umferð
var bönnuð. Bann þetta giildir
tiil kl. 15 á morgun (sunnndag).
Þegar um tíu leytið vonu götur
sama sem auðar. Einstaka bídar
og einimana ráfandi fólk sást
fara um göturnar, en í Stokk-
hólmi, þar sem bannið gildir,
hafa alls 1750 bílliar leyfi tii akst-
uns. Alls sóttu 2650 bifreið-ar um
undanþágu. Nú eru skráðar í
Stokkhókni 176 þúsund bifreiðar
og 4700 bifihjól.
Það er erfitt að lýsa því hvern
ig er að ganga <am götur hér, en
einna belzt má Ukja því við
barniaævintýrið „Palli var einn
í heiminum". Hér er þó ekki um
draum að ræða heldur blákald-
an veruleikann. Undrunarsvipur
fóiksins var mikild, þegar það
leit göturnar svo til auðar af bif-
reiðium, e-nda óvenjulegt í hæsta
máta að sjá að morgni laugar-
dags. Öll umferð véltækja lá þó
ekki niðri, því að þegar um tíu
leytið birtust á bláum himnin-
um þyrlur lögreglunnar, sem
stöðugt filjúga yfir borgina og
rjúfa kyrrðina, sem yfir henni
'hvílir. Þær eru alls 35 að tölu.
Gefa þær stöðugt upplýsingar til
höfuðstöðva lögreglunnar.
Starfsmenn framkvæmda-
nefndarinnar vinna nú ötullega
að leggja siðus't-u hönd á verkið
svo að hægri umferð fari sem
hættuminnst af stað. Hver ein-
asti lögregluþjónn, sem ég hef
séð á göngu minni hér um borg-
ina, er brynjaður taletöð og get-
ur talað við félaga sín,a og yfiir-
menn. Ég ræddi við einn lög-
regluþjónanna og spurði hvort
hinn almenni borgari fengi ekki
einhvern umþóttunartíma til að
koma sér heim eftir klukkan tíu.
Hann svaraði því afdráttarlaust
neitandi, og sagði að bannið
hefði verið auglýst með svo
miklum fyrirvaira að slíkt kæmi
ekki til greina. Tvo blökkumenn
rak lögreglan af einni aðalgötu
hér í borg, er þeir óku eins og
ekkert hefði í skorizt. Undnuð-
ust þeir hve umferðin væri lítil,
og það á laugardagsmon’gni.
Næsta borg sem bannar um-
ferð er Gautaborg ,en þar geng-
ur bannið í gildi klukkan 15 í
dag. Almennt umferðarbann
verður um allt frá því kl. 0>1 í
nótt tid kl. 06 í fyrramálið. —
Klukkan 05 í fyrramálið tekiur
hægri umferð gildi. Undanþágu-
bílar veirða skilyrðislaust að
stanza kl. 04.50 og eiga ekki að
aka af stað fyrr en kl. 05. Á
þassum tíiu mínútum verða þeir
að vera búnir að koma sér yfir
göturaa, — yfir á hægri akrein.
Um leið ganga í gildi a'llstiranig-
ar hraðatakmarkanir, sem ekki
hefur verið ákveðið hvenær létt
verður.
Samkvæmt upplýsingum, sem
framkvæmdanefndin hefur látið
frá sér fara, er áætlað að um
7% þjóðarinnar viti enn ekki
um að breyta á yfir í hægri um-
ferð. Þetta er fólk, sem hvorki
fylgist með útvarpi, sjónvarpi
né les blöð. Býr það í afske'kktum
sveitahéruðum, og sagði formað-
ur nefndarinraar að allt yrðii gert
til þess að ná tali af þessu fóiki,
Wilson höfðar mál
gegn ,pophljómsveit‘
Lundúnum, 2. sept., AP.
FORSÆTISRÁÐHERRA
Stóra-Bretlands, Harold Wil-
son, hefur höfðað meiðyrða-
mál á hendur táningahljóm-
sveit einni þar í landi, sem
nefnir sig „The Move“.
Wilson var véitt ákæru-
léyfið á hendur fimm með-
limum hljómsveitairinnar á
föstudiag, en þeir höfðu dreift
póstkortum með skopmynd af
Wil'son í því skyni að a.ug-
lýsa nýja hljómplötu. Teikni-
myndin sýndi Wilson sitjandi
nakinn í rekkj-u.
Hljómisveitinni hefur verið
bannað :að gefa út, prenta og
dreifa póstkortinu fram að 6.
september nk., en þá fara
fram réttarhöld í málinu. —
Allt að því tvö þúsund ein-
tök aif póstkortinu, sem auig-
lýsti nýj'u hljómplötuna,
„Blóm í riginingunni“, höfðu
verið send sjónvarpsfyrir-
tækjum, umboðsmönnum og
vinum hljómsveitarmeðlima.
Eitt þeirra var sent til hins
opinbera bústaðar forsætisráð
herrans að I>owning Street
10. —
„The Move“ sérhæfir sig í
eyðileggingu sjónvarpstækja
og mynda af frægu fólki með
an á sýningu hljómsveitarinn-
ar standuir. Þeir hafa eitt sin.n
undir sl'íkum kringumstæð-
>um rifið í sundur brúðu, sem
bar greiniilega svip af Wil-
son. —
en það er eina ráðið til þess að
það frét'ti af breytingunni.
Mikla.r ráðstafanir eriu nú
gerðar hjá útvarpi og sjónvarpi
og liggja vírar sjónvarpsins um
allt Rigsdagshuset, en þar eru
'höfuðstöðvar hægrinefn<darin,n-
ar. Verður sjónvarpað í alla
nótt.
B-ertil Fallenius, formaðiur
hægrinefndarinnar, sagði á
bliaðamannafundi í gær, að hann
vonaðist tii þess að allur ai-
mennin.gur sýndi þolinmæði og
breytingin færi eins hljóðla.ust
fram og frekast væri unnt. Hann
sagði ennfremur, að hægrinefnd
in miundi halda áfram störfum
til ársloka, en þá tekur ný stofn-
'Un við, sem heitir Cegaöryggis-
stofnunin, og mun Lars Skiöld,
„H-generial'en“, eims og Svíar
kalla hann, veita henni forstöðu.
Framkvæmdanefnd hægri
aksturs á íslandi hefur dvalizt
hér í Stokkhólmi ásamt Sigur-
jóni Sigurðssyni, lögreglustjóra
í Reykjavík, Pétri Sveinbjarnar-
syni og Þór Sandholt frá Reykja
víkurborg og fleirum utan af
landi. Á fimmtudagskvöld héldu
allir íslendingarnir fund og
ræddu það sem þeir þá höfðu
kynnt sér. Þeir höfðu þá um
Fr.am'hald á bls. 2
Myndin sýnir siðustu mínúturnar fyrir breytinguna yfir í hægri
umferð, sem fór fram kl. 5 í nótt. Allir bílar, sem hafa leyfi til
aff vera á ferff, verffa aff breyta um akrein á þessum síðustu 10
mínútum.
Stööug hryðjuverk kommúnista til
að fæla kjðsendur frá kjörborðinu
Forseta- og þingkosningar í Suður
Vietnam í dag
Saigon, 2. sept. (AP).
• Kosningaundirbúningi
lauk í Suður-Víetnam á há-
degi í dag, og á raorgun ganga
kjósendur að kosningaborð-
um til að kjósa nýjan forseta
og varaforseta auk 60 þing-
manna.
• Skæruliðar Víet Cong
kommúnista hafa haldið uppi
linnulausum árásum undan-
farna viku til að fæla kjós-
endur frá þátttöku í kosning-
unum. Hafa þeir myrt um
190 manns, sært 426 og rænt
237, svo vitað sé. Óttazt er að
fleiri óbreyttir borgarar hafi
orðið fyrir ofbeldi kommún-
ista, sem vilja fyrir allan mun
koma í veg fyrir að íbúar
Suður-Víetnam fái að láta
vilja sinn í Ijós við kjörborð-
ið.
• Alls hafa 24 erlend ríki
sent fulltrúa til Suður-Víet-
nam til að fylgjast með því að
ekki verði svik viðhöfð í
kosningunum, og eru eftir-
litsmenn þessir um 120,
þeirra á meðal 22 sérstakir
fulltrúar Johnsons Banda-
ríkjaforseta.
Árásum skæruliða Víet Cong
á óbreytta borgara var haldið
áfram í dag, og var einn skæru-
liðanna skotinn til bana í borg-
inni Tam Ky. Fundust á honum
10 kíló af TNT sprengiefni. 1
Thua Thien héraði réðust skæru-
liðar inn í þorp eitt, rændu það-
an 50 manns og tóku kjörseðla
annarra þorpsbúa. Stjórnin í Sai-
gon hefur ákveðið að meginhluta
hersins, en í honum eru 700 þús-
und menn, verði falíð að gæta
kjörstaða á morgun. Auk þess
verða sveitir úr bandaríska hern-
um sendar til kjörstaðanna til
að reyna að hindra ofbeldisverk
kommúnista.
Flestir telja öruggt að fram-
bjóðendur hersins og núverandi
stjórnendur í Suður-Víetnam,
þeir Nguyen Van Thieu forseti
og Nguyen Cao Ky forsætisráð-
herra, verði kjörnir í forseta- og
varaforsetaeipbættin á morgun.
Er enginn þeirra tíu óbreyttu
borgara talinn geta náð kosningu,
bæði vegna þess að þeir eru
ekki jafn vel þekktir meðal þjóð-
arinnar og hins hve vel herfor-
ingjarnir hafa skipulagt kosn-
ingabaráttu sína.
Engu að sfður gera þrír aðrir
frambjóðendur sér vonir um tals
vert fylgi, jafnvel kosningu, „ef
ekki verða svik í tafli“, eins og
einn þeirra komst að orði. Lík-
legastur þeirra er Tran Van
Huong fyrrum forsætisráðherra,
64 ára kennari, sem hefur ráðizt
harðlega á núverandi ríkisstjóm
og sakað hana um spillingu. Ann-
ar er Phan Khac Suu, sem var
forseti nýlokins stjórnlagaþings
þar sem samin var ný stjómar-
skrá fyrir Suður-Víetnam. Sá
þriðji er Ha Thuc Ky fyrrum
prófessor og leiðtogi Dai Víet-
flokksins.
Kosningabaráttan að undan-
förnu hefur lítinn áhuga vakið
meðal kjósenda þótt frambjóð-
endur séu margir og þeir hafi
víða komíð við. Dagblaðið Sai-
gon Daily News, sem gefið er út
á ensku, segir í dag um kosn-
ingarnar:
„Val kjósenda á sunnudag
verður erfitt. Aðal ástæðan fyr-
ir því er sú að enginn frambjóð-
endanna er hinn sanni leiðtogi,
sem nýtur almenns stuðnings.
Við verðum því að taka því sem
í boði er og gera okkur að góðu
sangjaxna lausn í von um að með
samvinnu allra sannra Vietnam-
Framihaid á bls. 31