Morgunblaðið - 24.01.1968, Page 11

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. JANÚAR 1U68
11
Jóri Eyjólfsson
kaupmaður —
JÓN Eyjólfsson var fæddur á
Mælifellsá í Skagaifirði 27. júlí
1891. Foreldrar hanis voru Mar-
grét Þormóðsdóttir og Eyjólfur
Einarsson. Jón missti foreldra
sína báða á sama árinu, er hann
var fimm ára — og ólst hann
upp, eftir lát þeirra, hjá hjónun-
um Steinunni Þorsteinsdóttur og
séra Jóni Magnússyni, sem þá
bjuggu á Mælifelli. Með þeim
flutti hann að Ríp í Hegranesi,
en þaðan flutti séra Jón að Fróð-
á í Fróðárhreppi, þar sem hann
dvaldi eitt ár, en flutti síðan að
Bjarnarhöfn í Helgafellssveit, þar
sem hann bjó í nokkur ár, og
þaðan flutti hann að Ögri í
Miaining
Stykkishólmshreppi. Jón Eyjólfs
son tók við búi í Ögri, er séra
Jón flutti þaðan og bjó þar með
ráðskonu í nokkur ár. — 8. júní
1920 kvæntist Jón eftirlifandi
konu sinni Sesiselju Konráðsdótt-
ur skólastjóra og áttu þau heim-
ili sitt í Stykkishólmi í 3'0 ár,
eða þar til þau fluttu byggð sína
til Reykjavíkur í janúar 1950.
Börn þeirra hjóna eru þesisi:
Auður, gift P. Colot og eru þau
búsétt í Washingiton, Ingibjörg,
gift Gunnlaugi Olafssyni bifr.stj.
í Reykjavík, Þóra, gif.t Jóni
Hauki Baldvinssyni lofskey.ta-
manni í Reykjavík, Eyjólfur
Konráð hrl. og ritstjóri, kvænit-
Friðland ekki
ferðamannaland
ÞEGAR ég renndi svefnþrungn-
um augunum yfir Moggann minn
í gærmorgun námu þau staðar
við feitt og svart orð „Ferða-
mannaland“ sem fyrirsögn yfir
drjúglangri grein. Þetta marg-
notaða, áleita töfraorð hafði á
mig svipuð áhrif og oftast áð-
ur. Heitur kökkur tók að bif-
ast í brjóstinu. en kalda stroku
lagði niður hrygginn. En ertandi
forvitni getur fylgt nálægð hásk
ans, sem mann þó hryllir við, og
ég fór að lesa.
Fyrst kom nokkuð langdreg-
in lýsing höfundar á ágæti
þeirra greina. sem hann hefði að
ur skrifað um málið, og hrós-
yrðum og þakklæti kurteisra
kunningja. sem á vegi hans urðu
næstu daga eftir að geinarnar
birtust. Efalaust ánægjuleg upp-
rifjun fyrir höfundinn, en óneit-
anlega til lítið ánægjulegs erfið-
isauka fyir samvizk.usaman les-
anda, sem ekki vill svíkjast um
og hlaupa yfir. Ég ákvað að
hlífa mér hvergi, beit á jaxlinn,
skaut fram hökunni og las hvert
orð.
Ojæja. Þetta var svo sem ekki
vexa en margt annað. sem mað-
ur á að venjast í þessu efni. En
seint fflun ég verða höfundi sam
mála. Mér er svo farið, að ég á
erfitt með að hugsa mér ömur-
legra hlutskipti þjóðinni til
Ihanda en að snúast um erlenda
ferðamenn og verða að treysta á
þjórfé þeirra sér til lífsbjarg-
ar. Höfundi og skoðanabræðrum
(hans er það aftur á móti keppi-
kefli, ef ekki heilög hugsjón.
Gr.einarhöfundur kvartar und-
an því, að ferðamannaáróðurinn
hafi verið slælega rekinn og lít
ið á unnizt. Þetta er mikill mis-
s'kilningur. Þessi áróður hefir
iverið rekinn hlífðar og linnu-
laust í tíma og ótíma, og furðu-
lega mikið orðið ágengt. Erlendu
ferðamönnunum hefir meira að
segja fjölgað verulega. en við
íslendingar höfum eðlilega trúað
(áróðrinum betur en þeir og
Ibrugðið fljótar og skörulegar við,
eins og okkar var von og vísa.
Áhriifin inn á við hafa því eðli-
lega orðið miklu meiri en áhrif-
in , út á við.
Til að skýra betur, hve eðli-
legt þetta er, skulum við hugsa
okkur duglegan sölumann. Hann
tekur að sér að selja laxerolíu
og sýpur ört og ötullega á frammi
tfyrir væntanlegum kaupendum.
Vitaskuld verða áhritfin á hann
sjálfan miklu öflugri og afdrifa-
ríkari en áhritfin á hina> sem
standa álengdar og eru að hug-
leiða, hvort þeir eigi að kaupa
eða ekki.
Reyndin hefir sem sé orðið
sú, að við viljum sjálfir lifa eft-
ir kenningunni, sem við boðum.
Við erum ekki í rónni ef við
ferðumst ekki sem allra mest til
útlanda og eyðum þar til vöru-
kaupa þremur til fjórum krón-
um fyrir hverja eina. sem erlend
ir ferðamenn kaupa fyrir á ís-
landi.
Ég verða að játa, að ég kvíði
þeirri stund, sem höfundur grein
arinnar ,.Ferðamannaland“ sér
renna upp í glæstum hiilingum.
Hann nefnir álitlega fjárhæð,
sem erlendir ferðamenn kunni
að batfa eytt hér á liðnu ári, hugs
ar sér síaukinn árangur áróðurs-
erfiðisins. margfaldar og marg-
faldar í draumaleiðslu, unz upp
hilldr 1920 milljónir króna, sem
erlendir ferðamenn hafi keypt
fyrir hér innan lands. Verði
þessi draumsýn að veruieika ein
hvern tíma i framtíðinni hljótum
við að álykta, — í ljósi fenginn-
ar reynslu. — að við íslending-
ar ferðumst svo ósleitilega til út-
landa, að við eyðum þar 6000
milljónum króna,
Guð hjálpi okkar etf höfundur
liti lengra fram í tímann^og marg
faldaði einu sinni enn. Ég skelf-
ist þessa tilhugsun. Ég fæ ekki
betur séð, en svo verði komið áð-
ur en við er litið, — etf hötfundi
og skoðanabræðrum hans verður
að ósk sinni. — að við hötfum
ekki tíma til neins annars en að
ferðast til útlanda og kaupa og
kaupa.
En höfundur átti sér annað
draumaskammrif, sem mér sýnd
ist næsta óþægilegur veruleika-
'böggull fylgja. Hann vill auðvit
að fjölga hótelum í gríð og erg.
„ís'land þartf fleiri góð gistihús
með nýtízku sniði“. Og hann vill
fá erlend auðfélög til að leggja
tfram fé, þar sem við höfum ekki
sjálfir svo mikið handbært. að
hótelin geti sprottið nógu ört.
Við höfum byggt hótel, þó í
smáum stíl kunni að vera, og á
nokkurri reynslu er að byggja
einnig í því efni. Eigendur hótel-
anna reynast hafa nægilegar
tekjur af erlendum ferðamönn-
um til að skrimta sumarmánuð-
ina þrjá, ef allt gengur að ósk-
um og gistirúmin eru full. En
í árinu eru þvi miður níu haust-
vetrar- og vor-mánuðir auk sum
armánaðanna þriggja. Þann tíma
allan verðum við —- íslenzkur
almenningur og oddborgarar —
iað sækja sali gistihúsanna svika-
laust og drekka baki brotnu. Að
öðrum kosti fer allt í kalda kol
og enginn hefir efni á að halda
gisti'húsunum opnum til að taka
við erlendu ferðamönnunum yfir
sumarið.
Og hvernig eigum við að fara
að þessu þegar ferðamönnunum
hefir fjölgað verulega og við
verðum að vera á þeytingi út
um öll lönd til að kaupa og
kaupa og halda réttu hlutfalli
í þeim efnum? Við erum að vísu
röskir að drekka, en flestu eru
einhver takmörk sett.
Vera má, að hættan á að draum
ar höfundar og skoðanabræðra
hans rætist sé ekki eins uggvæn
legt og ég óttast. Vera má, að
öryggisloki sé á vítisvélinni. En
ef til vill verður hætt að byggja
hóte'l þegar við önnum ekki leng
ur drykkjunni, sem til þarf. Þá
gæti erlendu ferðamönnunum
hætt að fjölga. myrkt hörmung-
arélið gengið hjá og birt upp á
ný.
9. jan. 1968.
Gunnlaugur Pétursson.
ur Guðbjörgu Benediktsd. Rvík.
Ég sem þessar línur rita, hefi
notið þess að haf>a haft náin
kynni af þeim Sesselju og Jóni
öll þau ár, sem þau dvöldu í
Stykkiishólmi — og einniig eftir
að þau fluttu byggð sína til
Reykjavíkur — og má margit og
mikið segja um ágæti þeirra
beggja og þeirra vel gefnu barna.
Það er ekki ofmælt, að dvöl
þeirra hjóna í Sthólmi í 30 ár
haíi veitt byggðarl.aiginu margs-
konar þjónustu, sem hefir komið
að margvíslegum notum, Sthólmi
til heilla og frama. Jón var söng-
maður ágætur — og fáar voru
skemmtisamkomur í Sthólmi, að
Jó.n væri ekki sjálfsagður til að
láta heyra til sín með einsöng
eða stjórna kvartet og öðrum
'sönigkórum. Öll sHk störf íóru
Jóni prýðilega úr hendi, enda
hlaut hann mikið lof fyrir. Jón
var mikill mannkostamaður, um-
talsfrómur um menn og málefni,
enda naut hann vináttu samtíð-
armanna sinna í Stykkishólmi
og nágrenni kauptúnsins — og
heimili þeirra hjóna mikill.ar
virðingar og vinsælda fyrir fjöl-
margar ánægjustundir, sem við
vinir þeirra og aðrir gestir urð-
um aðn.jó.tandi að í hópi ágætrar
og samstæðrar fjölskyldu.
Jón var hestamaður ágætur.
Átti hann ávallt góða reiðhesta
á meðan þau hjón dvöldu í
Sthólmi — og annaðist hann
sjálfur umhirðu þeirra af mikilli
nærgætni, eins og honum var
lagið við allt það sem hann batt
tryggð við.
Jón rak verzlun í Stykkis-
hólmi um langt árabil — og
eftir að hann flutti til Reykja-
víkur 1950 hóf hann verzlunar-
starfsemi hér í bæ, sem hann
annaðist af miklum dugnaði, þar
til að hann varð að láta af því
starfi vegna heilsubresitis. í þessu
starfi sínu, bæði vestra og hér
í bæ, naut Jón mikilla vinsælda
viðskiptavina sinna.
Innilega ©amúð vottum við
hjónin Sesselju vinkonu okkar,
börnum hennar, tengdabörnum
og öðrum ástvinum.
Jón andaðist á Hrafnistu 15.
þ.m. og verður kvaddur frá Dóm
kirkjunni í dag.
Blassuð sé minning þesisa góða
drengs.
Sig. Ágústsson.
ÞAÐ er.u bæði fagrar og hugljútf
ar minningar sem fylgja þessum
einstæða og góða dreng yfir
landamærin. Ég er viss um að
enginn man hann öðruvísi en
glaðan og reitfan, mann sem öll-
um vildi gott gera og taldi ekk-
ert spor eftir ef hann fann og
vissi að það gat leitt til góðs.
Ég minnist ekki annars en að all-
ir hafi borið virðingu fyrir Jóni
og okkur þótti vel tilvinnndi að
koma við í búðinni hjé honum
til skrafs og ráðagerða. Þeirri
stund var vel varið. Mönnum
leið vel á meðan hann var að
klippa þá, en Jón var bárskeri
þeirra Hólmara um langt árabil
og þótt þeir kæmu útfnir inn
fóru þeir svo ári huggulegir út.
Ég er viss um að léttlyndi Jóns
og kýmni hefir átt sinn ríka þátt
í þessu yfirbragði þeirra er að
garði hans bar. Þau voru 8 árin
sem við vorum saman í Hólmin-
um. Það fór ekki hjá því að
þar hafði 'hann litfað sinn feg-
ursta tíma þrátt fyrir allt og
þótt eitthvað hafi mætt bæði
strangt og erfitt, þá hatfði hann
lag á að láta það ekki smækka
sig. Hann skildi manna best að
enginn sigur vinnst án fyrirhafn
ar og ég held að hann hafi al-
drei verið ánægður með annað
en það s'em hann þurfti að hafa
eitthvað fyrir og leggja alúð við.
Sigur eftir strangan dag'var svo
sæll. í hug hans var brennt
gamla máltækið að morgun-
stund gefur gull í mund. Og a'llt
af gat maður gengið að því visu
að þeir voru ekki margnir komn-
ir ti.l verka á undan honum .
Jón var kominn atf miðjum
aldri er kynni ökkar hófust en
ungan anda og hugsun varðveitti
hann hverjum manni betur, setti
sig svo vel inn í spor ungling-
anna að slíkt varð mér oft undr-
unarefni. Samsk'ipti okkar vor>u
þannig að þau gátu ekki verið
betri og ég held ég hafi farið
betri maður af fundi hans. Mörg
voru kvöldin á hinu elskulega
heimili þeirra Jóns og Sesseelju
sem aldrei fyrnist yfir þeim sem
nutu. Þau höfðu svo ágætt lag
á að láta mapn finna að hér
átti maður heima. Hin föls'kva-
lausa barnslund sagði fljó'tt til
sín og ekki var hinn myndar-
legi og glaði barnahópur þeirra
til að fæla frá. Nei, það var allt
s'em dró mann svo innilega að
þessu heimili. Þeir hafa verið
fleiri en ég sem áttu bágt með
að sætta sig við brottför þessar-
ar fjölskyldu úr Hólminum og
mér fannst lengi á eftir eitt-
hvert tóm sem svo erfitt væri
að fylla. Fyrir allt sem þessi
hjón og þeirra ágætu börn voru
mér og 'hafa verið staldna ég við
í dag er minn góði vinur er
kvaddur, og færi af heilum hug
þökk og kæra kveðju. Ég gleymi
aldrei hans ágætu söngrödd sem
svo oft hljóm.aði á mannamót-
um, innlifuninni sem hanu lagði
í tónana og hj.artað siem undir
sló. Ég enda því þessi kveðju-
orð mín á niðurlagi þess söngs
sem hann við eitt tækifæri hreif
mig svo að mér finnst enn ylur
streyma úr: Og Guð á hæðum, og
guð á hæðum, þér gefi fró. Sotf
í ró.
Ámi Helgason.
ÉG vildi flytja örfá kveðjuorð
til Jónis Eyjólfssonar, fyrrver-
andi kaupmianns, en aðrir munu
minnast nánar æviferils hans og
starfs.
Lengst af rak Jón Eyjólfsson
verzlun í Stykkishólmi, en flutt-
ist síðar suður til Reykjavíkur
og rak hér matvöruverzilun unz
hann lét af störfum vegna van-
heilsu.
Jón Eyjólfsson var mikill
mannkostamaður og bjó í ríkum
mæli yfir þeim eiginleikum, sem
prýði eru hverjum þeim, sem
annast þjónustu við aðra: heið-
arleiki í viðskiptum, prúðmann-
leg framkoma og þægilegt við-
móit, enda löðuðuat margir við-
skiptavinirnir að Jónsbúð vegna
þeirrar miklu lipurðar, sem þar
var að finna.
Margir voru þeir í Stykkis-
hólrni, sem lögðu leið sína til
Jóns, til þess að ræða við hann
um landsins gagn og nauðsynj-
ar ,eins og það er kallað, stjórn-
mál og margt það sem efst var
á baugi í þjóðmálum og varð-
andi a'-menninigshell. Var hann
jafnan ræðinn en laus við að
þrátta um hlutina eða tala illa
um náungann,
í góðra vina hópi var Jón
hrókur alls fagnaðar, söngmað-
ur ágætur, og hafði glaðværa og
iétta lund. Hann var hestamaður
mikiUl og eignaðist góða gæð-
inga.
Eftirlifandi kona Jóns Eyjól'fs-
sonar, Sesselja Konráðsdóttir,
kennari, merkiskona, bjó manni
sínum og börnum gobt og hlý-
leg.t 'heimili, en bæði voru þau
hjónin frábærLega samihent og
samhuga í þeim efnum, enda bar
fjölskyldulíf þeirra og heimilis-
bragur þess glöggan vott.
Um leið og ég minnist með
þakklæti kynna minna við Jón
Eyjólfsson, sendi ég konu hans,
börnum oig ölllum ættingjum inni
legar samúðarkveðjur.
Óttarr Möller.
Blóma-
skreytingar
mmm
Gróðrarstöðin við
Miklatorg
Sími 22822 og 19775.
BEZT að auglýsa
í Morgunblaðinu
Sorptunnur úr plasti
með áföstu loki. Tunnan vegur 6.5 kg.
Höggþétt. Tekur 110 lítra.
Fyrirliggj andi.
Þ. ÞORGRIMSSON & CO.
Suðurlandsbraut 6 — Sími 38640.