Morgunblaðið - 03.03.1968, Blaðsíða 16

16
1 an
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. MARZ 1988

Útgefandi:
Framkvæmdast j óri:
Ritstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Fréttastjóri:
Auglýsingastjóri:
Ritstjórn og afgreiðsla:
Auglýsingar:
ílausasölu:
Áskriftargjald kr. 120.00
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Simi 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
Kr. 7.00 eintakið.
á mánuði innanlands.
ÖRLA GASTUND
Ijegar þetta er ritað, er ekk
* ert um það vitað, hvort
unnt muni reynast að koma
í veg fyrir, að viðtæk og al-
varleg verkföll dynji yfir,
verkföll, sem vafalaust
mundu standa lengi og valda
þjóðinni allri og einkum þó
launþegum gífurlegu tjóni.
Verkfall, sem nú yrði háð,
mundi verða mjög sérstætt.
Öllum er Ijóst að enginn
grundvöllur er nú fyrir kjara
bótum eins eða neins, heldur
er um það að ræða, hvernig
eigi að skipta niður á þjóð-
ina þeim byrðum, sem íslend-
ingar verða nú að axla, nauð-
ugir viljugir, vegna þeirra
miklu áfalla, sem við höfum
orðið fyrir.
Hvar sem menn standa í
stjórnmálum eða hagsmuna-
samtökum viðurkenna allir,
að íslenzkir atvinnuvegir eigi
nú við mikla erfiðleika að
etja og nauðsynlegt sé að
styrkja hag þeirra og treysta
grundvöll rekstrarins, svo að
unnt verði að tryggja at-
vinnuöryggi og mikla fram-
leiðslu. Áf þessu leiðir beint,
að verulegar kauphækkanir
nú eru í beinni andstöðu við
hagsmuni launþega jafnt sem
atvinnuveganna.
Þó hafa verið settar fram
kröfur um slíkar kauphækk-
anir, sem vinnuveitendur
hafa að sjálfsögðu neitað,
enda er það þeirra skylda að
gæta þess, að framleiðslu-
þættir þjóðfélagsins stöðvist
ekki vegna óbærilegra út-
gjalda. En kröfur þessar eru
studdar þeim rökum, að sjálf-
sagt og eðlilegt sé að laun-
þegar njóti verðtryggingar á
laun sín.
Vissulega er eðlilegt, að
launþegar setji fram kröfur
um það, að vísitölubætur fá-
ist á laun undir eðlilegum
kringumstæðum. En slíkar
bætur vegna hækkana af al-
gjörlega óumflýjanlegri geng-
isfellingu og ráðstöfunum til
að forða því, að allt atvinnu-
líf stöðvist, eru að sjálfsögðu
út í bláinn; þær gætu ekki
orkað öðru en því, að árang-
ur gengisfellingarinnar fyrir
atvinnuvegina yrði enginn,
ný verðbólguskrúfa færi í
gang, samdráttur og atvinnu-
leysi, samfara víðtækum nýj-
um sköttum. Ráðstefnur laun-
þega hafa raunar sett fram þá
meginkröfu, að atvinnuör-
yggi yrði tryggt, og að því
hafa stjórnarvöld einmitt
unnið síðustu vikur og mán-
uði, svo að nú má segja, að
þrátt fyrir hin miklu áföll,
hafi veríð lagður grundvöllur
að fullri atvinnu og mikilli
framleiðslu, ef aðeins tekst að
koma í veg fyrir vinnudeilur
og óraunhæfar kauphækkan-
ir næstu mánuði.
Af þessum sökum er það
sameiginleg ósk og von lands
manna allra, að þeir fáu
klukkutímar, sem eftir eru til
að ná sáttum, verði notaðir
til hins ýtrasta, og einskis
látið ófreistað til að hindra
að til óhappaaðgerða dragi. Á
sama hátt er íslenzkum al-
menningi ljóst, að þeir menn,
sem valda myndu því að slík
vandræði dyndu yfir íslenzku
þjóðina, sem af verkföllum
mundu stafa, verða dregnir til
ábyrgðar, þegar að því kem-
ur, að fólkið fær að kveða
upp sinn dóm. Og þá mun
ekki gleymast framkoma
þeirra stjórnmálamanna, sem
vita um vanda þjóðar sinnar,
en vilja samt gera hann sem
mestan, af misskildum póli-
tískum metnaðí.
FORUSTA
UNGRA SJÁLF-
STÆÐISMANNA
Samband ungra Sjálfstæð-
ismanna hefur nú um fjög-
urra ára skeið haft frum-
kvæði og forustu um um-
fangsmikla rannsóknarstarf-
semi á sviði skólamála, og ó-
hikað má telja, að starfsemi
ungra Sjálfstæðismanna á
þessu sviði ásamt merkum
blaðagreinum Kristjáns J.
Gunnarssonar, skólastjóra,
hafi orðið til þess, að skóla-
rannsóknir hafa verið settar
á stofn hér á landi.
Á síðastliðnu hausti var
gerð grein fyrir lokaniður-
stöðum á skólarannsókna-
starfi ungra Sjálfstæðis-
manna og er þar m.a. tekin
afdráttarlaus afstaða til nokk
urra höfuðatriða í sambandi
við uppbyggingu fræðslukerf-
isins, og endurbætur á því,
svo sem afnám landsprófs og
að skólaskyldan skuli hefjast
við 6 ára aldur. Ennfremur
hefur Samband ungra sjálf-
stæðismanna fjallað um
menntunarþörf atvinnuveg-
anna, og þá sérstaklega sjáv-
arútvegsins og fiskiðnaðarins
og hafa gagnmerkar upplýs-
ingar komið fram í því sam-
bandi.
Nú hefur Samband ungra
Sjálfstæðismanna ákveðið að
fylgja á eftir þessu rannsókn-
arstarfi á sviði skólamála með
fjölmörgum ráðstefnum um
skóla- og menntamál víðsveg-
ar um landið, og hófst fyrsta
ráðstefnan í Hafnarfirði í
gær, en aðrar munu fylgja á
Btiín HTJ 1N |íD Ur|M|
"«?>♦ u 11 iii un nliivii
Landamæri færð til vesturs og
hernaðarstaða Sovétríkj. bætt
— Málgagn sovézka hersins rœðir
atburði í upphafi heimssfyrjaldar-
innar siðari m.a. innlimun Eystra-
saltsrikjanna og vetrarstríðið
við Finnland
NÝLEGA var lialdið hátíð-
legt í Sovétríkjunium hálfrar
aldar afmæli sovézkia hcjrsins,
— Rauða hersins — siem kall-
aður var áðuir fyrr og af því
tilefni haldnar mairgar ræð-
ur og mikið skrifað í blöð
og tímarit um hluttverk hers-
ins og hetjudáðir á þessum
tíma. Það er alltaf forvitini-
legt að sjá skrif Sovétmanna
um söguleg efni, þar koma
stundum fraim hinir kostuleg-
ustu hlutir og það, sem gerir
þau þó ennþá athyglisvetrðari
eru þær breytingar, sem sí-
fellt verða á sögutúlkiuninni
eftir því, hver er þar við völd
á hverjum tíma.
Rétt 'fyrir aftnœli hersins,
birtist til dæmis 'löng fi.rein í
ein'U helzta imlá'lgaigni Ihensins,
þar sem fjaillað ‘var um ýmsa
afburði, sem gerðust áður en
Hi'tler réðst á Stovétrílkin árið
1941. Þar er fyret o.g fremist
fjallað um Vetrarstníðið við
Fin,na, innlimun Eystraisaits-
ríkjanna, austurihluta Pól-
lands og Ih'luta Rúmieníu
(Bessarabíu og morðurlhluta
Bukwvinu) í Sovétríkin.
Uim upphaf Vetrarstríðsins.
haustið 1'93'9, segir í fgreininni,
að það Iha'fi verið 'breakir og
franskir (heimisvaldasinnar,
sem „neyddu Finna með ým-
iss konar ögrunum út í yopn-
uð átök við SovétrLkin". í
greininni er sem sagt ek'ki
sagt beinum orðum, að Finn-
land Iha'fi ráðizt á Scrvétríkin,
eins og sagt var í sd'ónvarps-
dagskránni um árið 1939, er
Rússar gerðu í tilefni 'afmiæl-
isins og var liður í fj'ölíbreytt-
um dagsikrárflokki. Þau um-
mœli miættu að vonuim hörð-
um mótmælum finnskra
stjórnarvalda og ihefur Sovét-
stjórnin greinilega ákveðið
að taka þau til greina — upp
að vis'su marki, — en þannig
þó, að breyta elkiki afstöðu
sinni í nókkru.
f greininni segir, að bar-
dagarnir við Finna ihafi verið
ihiáðir við hin erfiðusfu skil-
yrði um veturinn, bæði í Skóg
uim og auðnurn oig svo Ihafi
farið, að finnski iherinn ha'fi
beðið ,jherfilegan ósigur fyrir
Rauða 'hernum“.
Svo sem vænta mtá er ekk-
ert sagt í þessari grein um
afbriot Stalíns á árunum ’fyrir
styrjöildina, þ.e.a.s. um að
.hann lét m.a. tafca af l'ífi
fjölda herforingja, sem varð
eftir næstu vikur. Þessar ráð-
stefnur ungra sjálfstæðis-
manna um gjörvallt landið
munu tvímælalaust verða til
þess að auka áhuga almenn-
ings á skólamálunum og efla
skilning landsmanna á nauð-
til þess að draiga v'erulega úr
s-tyrk Ihersins. Lí'ti'llega er
miinnzt á griðais'áttmlála þeirra
Stalíns og Hitl.ers, en auðvit-
að engu orði ’á l'eyniklauisurn-
,ar í 'þeim saimningi, þar sem
kveðið var á um örlög hinna
ýmsu ríkja Evrópu, eftir því
hvað rÆkin töldu sín ,,/haigs-
munasvæði". Eins og í fyrri
söguskriifuim Sovétmainna
s'egir, að sá't'tmálinn, hafi ver-,
ið na'uðsynlegur til þess að
„vinna tíma til að styrkja
varnir landsins vegna aufc-
innar 'hættu á ánásu'm heims-
valdasinna úr Auistri og
Vestri".
Meðal 'þessara Iheimisveldis-
sinna, sem talað er um í grein
inni virðast Eystrasaltsrílkin
eiiga 'heima, að láli'ti Rússa.
Þar segir, að stór hætta hafi
verið á því að Eistland, Lett-
land oig Litha'uen yrðu hinum
fas'ísku þrællhölduruim að
•bráð“. Og enda þótt Sovét-
stjórnin hafi flýtt sér, að gera
saimning við þessi niki um
gaignkvæma aðsíoð hafi „hin
iborgaralegu, þjóðernis'sinn-
uðu oig fasistalhlynntu öfl í
ríkis'stjórnum þeirra haldíð
uppi stefnu, fjandisamlegri
So'vétstjórninni".
„Þær gerðu sig jafnve’l sek-
ar um ými'ss konar ögranir",
se'gir í greininni oig þar er
hætt við, að afleiðinlg þessara
ögrana Ihafi orðið sú, að „fram
farasinnuð öfl náðu völdun-
um í löndunuim" og þau öfl
ha'fi síðan snúið sér til 9ovét-
stjórnarinnar oig beðið um að
Eistland, Lettiland og Litlhau-
en fengju að innlimast í 9ov-
étríkin. „í ágú'st 1949 varð
varð Æðsta ráð 9oivétrí(kj-
anna við þessum tiknælum
.. oig tiók við þes®um ríkj-
um gem siovézíkum sósíalista-
lýð'veldum", s'egir í greininni.
Með ti'lliti til þess, að um
þessar mundir eru einimitt
liðin fimmtíu ár frlá því ríki
þessi lýstu ýfir sjfáMstæði,
ihvert af öðru, — og urðu að
iberjast harðri baráttu til
þess að öðlast það 'sjál'fsbæði,
m.a. við sovézfca bolisjevika,
siem þá ihöfðu nýlega náð völd
um m’eð byltingu sinni í Rúss-
landi — er fróðlegt að líta
svc/ldtið hetur á þes'si ummiæli
í igrein bermlálgagn'sins.
Rússar gætu sagt, að þar
korni ekki ’fram annað en
heilaigur sannleifcur, — en
ummæTin eru dæmigerð fyr-
syn þess að hið bráðasta verði
komið fram brýnum endur-
bótum á skólakerfinu í heild.
Það er þess vegna rík á-
stæða til þess að fagna því
framkvæði ungra sjálfstæðis-
manna að efna til ráðstefnu

ir pólitískan sanniTeifc, þar
sem sagan er aðeins hlálfsögð
eða tæplega það og notuð orð, ,
sera hægt er að legigja í fleiri
en einn skilning, eftir því
.hver lítur á málið — og
hvernig.
Rússar flýttu sér viis'sudaga
að igera griðas'áttméla við
þes'si ríki, þar wm k'Veðið var
á uim „gagnkvæma aðstoð"
.ríkjanna, e'f á þau yrði ráð-
izt, en í greininni gleymist
alveg að geta þesa, að þeir
bókstaflega neyddu ríkin til
þesis að gera þesisa samninga
og ljá sovézJka ihernum bæki-
stöð'var i löndum sínum. Rúis's
ar tala líka um „'ögranir" og
það hafa ánásarþjóðir áður
gert, þegar smláiþjóðir, sem
vildu efcfci 'hlíta eliskulegri
forsjón þeirra, .gerðu einhfverj
ar ráðstafanir tfl þess að
forða sér frá henni. Það er
óisfcap’leg „ögrun“ við stór-
veld'i, þagar simárífci dirfist
að stianda uppi í ihiárinu á því
vegna þess, að það vill haílda
sjálfstæði sínu.
í greininni segir ennfrem-
ur, að afleiðing þeissara
„ögrana", ha'fi orð’ið sú, að
„framfarasinnu’ð öfl tóku
völdin og báðu um að flá að
inn'li'mast í 9ovétr£kin“. V,tesu
lega er það rétt að sú 'varð
afieiðingin .... en það er af-
skaplega haigkvæm't að hag-
ræða sannleikanum með því
að geta þess ekfci, að þessi
„fram'farasinnuðu öfl“ hug-
tak sem í sjlá'lfu sér er ium-
deilanleigt) voru sett 'til vadda
af 9oiv'ét)stjórninm sjáTfri, eft-
ir svfvirðil'eiga Ihertöku land-
anna, aftökur og handtökur
allra he’lztu náðamanna land-
anna — og eftir að sédh'ver
andstað'a gegn kommúnisbum
hafði verið miskunnarlaust
brotin á bafc aiftur og kwsning-
ar settar á svið, þar sem eng-
inn flo’kkur var í framiboði
utan komm'únist'ar og úrs’litin
aliger og augljóis fölisun.
Menn hiljó'ta að komast við,
er þeir lesa um brjós tgiæði
þeirra í Æðls'tia iláði ,9ovétríkj-
anna, sem urðu við ti’Tmiælum
smiælingjanna um innlimun í
rí'ki ihiöfðinigjianna.
í greininni er á sama hátt
skýrt frá innliimun Bessara-
bíu og ausbuih'luta Póllands.
Þar voru það Mka „framfara-
sinnuð öfl“ sem igriátibáðu
Rúsis'a um að miskunna sig
ýfir sig og íeýfa sér að njófa
verndar þeirra og uimhyggju
— og tekið er fram, að þá
fyrst er tilmaéU þirugmanna
hafi 'legið fyrir æðsta ráðinu
hatfi Rauði herinn flarið á Vett
vang, sem sveit frelsandi
engla, athiugaisemd, sem óhugs
andi er að réttTæta hvaða
skilningur, sem í hana er lagð
UT.
FramhaM á bls. 30
um skólamál víðsvegar um
landið. Það er sannarlega
ánægjulegt að æska landsins
skuli með þessum hætti taka
að sér forustu í baráttunni
fyrir betri menntun nýrrar
kynslóðar.