Morgunblaðið - 25.04.1968, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 25. APRÍL 1968
*
.*
Umbótaáætlun lögð
fyrir þingið í Prag
— Fd Tékkar ldn d
Prag, 24. apríl. — NTB-AP
FORSÆTISRAÐHERRA Tékkó-
slóvakíu, Oldrych Cernik, lagði
í dag fyrir tékkóslóvakíska
þingið áætlun um frjálslyndar
umbætur og bauð ríkjum Vest-
ur-Evrópu vináttu og samstarf.
Hann lét þess getið, að hin nýja
stjórn Tékkóslóvakíu kynni að
leita fyrir sér um lánveitingar
á Vesturlöndum, þar sem iðnað-
ur landsins gæti ekki svarað
kröfum utanríkisviðskipta og
innanlandsneyzlu. óstaðfestar
fréttir herma, að stjórnin hafi
beðið Breta og Frakka um lán
að upphæð 400 milljónir dollara.
Cernik lét í ljós ánægju með
lýði'æ'ðislegar tilhneigingar, sem
hann kvað gæta í Vestur-Þýzka-
landi, en kvaðst telja að Tékkó-
slóvakar hefðu betri möguleika
á að efla tengsl sín við Frakka,
Breta og Benelux-löndin. Hann
sagði, að Þýzkalandsmálið væri
enn sem fyrr mikilvægasta mál-
V esturlöndum?
ið sem Tékkóslóvaka varðaði á
vettvangi alþjóðastjómmála, og
þótt þeir gætu verið ánægðir
me'ð vissar hliðar þróunarinnar í
Vestur-Þýzkalandi yrðu þeir að
mótmæla öllum tilhneigingum í
átt til nýnazisma og hernaðar-
stefnu.
Hin nýja áætlun stjórnarinnar
miðar að því, að komið verði á
umbótum á öllum sviðum þjóð-
lífsins. Cemik sagði, að stjómin
mundi ábyrgjast samfellda þró-
un, sem miða mundi að aukningu
mannréttinda og frelsis, meðal
annars trúfrelsis.
Cemik sagði, a'ð stjómin teldi
að trúaðir borgarar hefðu fullan
rétt á jafnrétti og mundi stjóm-
in beita sér fyrir því, að slíkir
borgarar fengju að taka virkan
þátt i félagslegu og pólitísku
lífi. Stjómin ábyrgðist einnig
fullt jafnrétti þjóðarbrotum til
handa, það er Ungverjum, Pól-
Framh. á bls. 31
Þórður Stefánsson afhendir Sigurði Þorlákssyni heiðursfél-
agaskírteini Þrasta. Til hægri er söngstjóri Þrasta.
Ljósm. Mbl. Kristinn Ben.
Sigurður Þorldksson kjörinn
heiðursfélngi kurlukórsins
Þrnstu eftir 50 árn söng
91/2% söluaukning
hjá Alusuisse
Einkaskeyti til Mbl. frá AP.
Ziirich, 24. apríl.
SVISSNESKA álfélagið Alusu-
isse jók sölu sína á síðasta ári
meir en nam meðalaukningu á
heimsmarkaði. Að því er frá var
skýrt í dag, jókst heildarsalan
um 914%, og hefur hún aldrei
verið meiri eða 1563 milljónir
svissneskra franka (357.490 þús-
und dollarar).
Forstjóri Alusuisse, Eanuel
Meyer, skýrði frá þessu á fundi
hluthafa, en fyrir tækið rekur
48 verksmiðjur víðs vegar í heim
inum ,allt frá tslandi til Ástra-
líu, og framleiðir sem nemur
5%% af heildarframleiðslu vest
rænna landa á áli.
Hreinn ágóði Alusuisse jókst
úr 28.8 milljónum franka í 36.6
milljónir franka (það er úr 6624
þúsundum dollara í 8418 þúsund
ir dollara). Arðgreiðsla jókst úr
14% í 16%. Fjárfesting á árinu
1967 nam samtals 205 milljónum
franka (47.15 milljónum doll-
ara) miðað við 191 milljón
franka 1966 (45.93 milljónir
dollara). •
Meyer forstjóri minntist á
byggingu álverksmiðjunnar við
Straumsvík og sagði meðal ann-
ars, að fyrirtækið hefði yfir
engu að kvarta um byggingu
hennar þrátt fyrir erfnahagsörð
ugleika, sem íslendingar ættu
við að stríða.
Hann sagði, að ráð væri fyrir
gert að verksmiðjan tæki til
starfa í septembermánuði 1969
og að framleiðslan mundi fyrst
í stað nema 33 þúsund lestum.
Jafnhliða smíði álverksmiðjunn
ar hefði íslenzka ríkið ráðizt í
virkjun Þjórsár, og væru virkj-
unarframkvæmdirnar aðeins ör-
lítið á eftir áætlun.
A samsöng karlakórsins Þrasta
í Hafnarfirði s.l. þriðjudag,
var lýst kjöri Sigurðar Þoriáks-
sonar sem heiðursfélaga kórsins
og hann heiðraður sérstaklega
<tf kórfélögum og áheyrendum.
Var þetta gert í tilefni þess að
fimmtíu ár eru liðin síðan Sig-
urður hóf söngstörf innan kórs-
ins. Ennfremur á Sigurður að
baki feril, sem sérstaklega ein-
kennist af óvenjulegri samvizku
semi og miklum áhuga á velferð
kórsins.
Karlakórinn Þrestir í Hafnar-
firði hélt samsöng í Bæjarbíó
s.l. þriðjudag. Söngstjóri kórs-
ins er Herbert Hriberschek Á-
gústsson, en undirleik annaðist
Skúli Halldórsson píanó, Pétur
Bjömsson kontrabassa og Karel
Fabri slagverk. Á söngskrá kórs-
ins eru fimm íslenzk þjóðlög í
útsetningu söngstjórans, en í
einu laganna söng Ólafur Eyj-
ólfsson einsöng.
Þá voru sungin lög eftir Friðrik
Bjarnason, Skúla Halldórsson,
Pál ísólfsson og Karl Ó. Runólfs
son.
Á síðari hluta söngskrárinnar
voru lög eftir erlenda höfunda
m. a. eftir Halfdan Kjerulf og
Bartniansky og Stephen C. Fost-
er.
Ennfremur syrpa úr amerískum
söngleikjum, í skemmtilegri út-
setningu Jan Moravek og mars
úr „Kátu ekkjunni", eftir Franz
Lehár.
Sérstaka athygli á þessum
hljómleikum vakti nýstárleg notk
un hljóðfæra við undirleik, sem
beitt var af mikilli smekkvísi.
Undirtektir áheyrenda voru
mjög góðar og varð kórinn að
endurtaka mörg laganna og
syngja mörg aukalög._Söngstjóra,
einsöngvara og undirleikurum
bárust f jöldi blómvanda.
Þegar nokkuð var liðið á
hljómleikana sté formaður kórs-
ins Þórður Stefánsson fram og
ávarpaði Sigurð Þorláksson ald-
ursforseta kórsins, þakkaði hon-
um ómetanlegt og fórnfúst 50
ára starf.
Skýrði formaðurinn frá því
að Sigurður hefði verið kjörinn
heiðursfél. Karlakórsins Þrasta
í Hafnarfirði og væri hann ann-
ar maðurinn er hlotið hefði slíka
viðurkenningu frá kórnum. Hinn
er séra Garðar Þorsteinsson, próf
astur. Var Sigurði afhent heið-
ursfélagaskírteini og fögur blóma
karfa. Kórsfélagar og áheyrend-
ur hylltu Sigurð með dynjandi
lófataki.
- KIESINGER
Fnamh. af bls. 1
ur á því, að pólitísk ástæða hafi
legi'ð að baki og þá ekki að
ísbreiða landföst við Látravík
— Siglingaleið mun
FLUGVÉL landhelgisgæzlunnar,
TF Sif, fór í ískönnunarflug í
gær, og segir á þessa leið í til-
kynningu, sem gefin var út um
flugið:
Við Kögur og Hornbjarg hef-
ur ísinn nálgazt landið og er ís
á siglingaleiðinni frá Kögri að
Óðinsboða viðast 4—6/10 að þétt
leika og ísbreiða landföst við og
suður af Látravík.
Mikill ís er á h.u.b. 12 sjó-
mílna breiðu beliti NA af Horni,
þó fœr í björtu
en ekki samfrosta. Siglingaleiðin
mun þó fær í björtu.
ísbreiða liggur upp að Skaga
í 7 sjómílna fjarlægð af landi og
önnur 10 sjómílur N af Siglu-
nesi og þaðan nokkur rekís í átt-
ina á Héðinsfjörð. Að öðru leyti
er sigling greiiðfær um Húna-
flóa og austur að Sléttu, enda
þótt hættulegir ísjakar séu á
allri þessari leið.
Isinn er nú um 18 sjómílur
norður af Sléttu, en ísröst teyg-
ir sig í átt a'ð Rauðunúpum og
nær að stað um 9 sjómílur N af
þeim.
N af Langanesi liggur ísiim í
19 sjómílna fjarlægð en þéttur
ísrani liggur upp undir Font, en
siglingaleið er þó greiðfær inn-
an við tvær sjómílur af honum.
Nokkur íshrafl er á Bakka-
flóa.
Tekið skal fram, að á ísleitar-
svæðinu var skyggni lélegt.
Á meðfylgjandi korti sést ís-
inn fyrir Norðurlandi.
nokkrar líkur séu til að um sam-
særi hafi verið að ræða.
Springer höfðar mál
Frá Vestur-Berlín bárust þaer
fréttir í gær, að útgáfufyrirtæki
Axels Springer hafi höfðað mál
gegn lögfræðingnum Horst
Mahler og krafizt skaðabóta að
upphæð 250 þúsund marka. Er
Mahler ásakaður fyrir að hafa
stjórnað mótmælaaðgerðum fyr-
ir framan Springer-bygginguna í
Vestur-Berlín þann 11. apríl. —
Mahler er þekktur félagi stjórn-
arandstöðuhreyfingar utanþings
í V-Þýzkalandi. Hann hefur get-
ið sér frægð fyrir að taka að
sér málsvöm — oftast með góð-
um árangri — fyrir vinstri sinn
aða stúdenta.
- 13 PÖLVERJUM
Fnamh. af bls. 1
Honum er gefið að sök að hafa
leyflt birtingu í uppslát'tarriti á
kafla um fangabúðir Þjóðverja
á stríðsárunum, þar sem gefið
hafi verið til kynna, að útrýming
arstefna Hiitlers hafi fyrst og
fremst beinzt gegn Gyðingum.
Því er haldið fram, að ekki hafi
verið greint á hlutlægan hátt frá
manntjóni annarra þjóða af völd
um útrýmingarstefnu nazista,
fyrst og fremst pólsku þjóðar-
innar.
Henryk Holder, fyrrverandi
yfirmaður í forsætisráðuneytinu,
hefur verið sviptur starfi sínu og
rekinn úr flokknum fyrir afstöðu
fjandsamlega flokkmun. Michael
Chigryn hefur fallið í ónáð á
sama hátt, gefið að sök að vera
tækifærissinni og fjandsamlegur
flokknmn í sjónarmiðum sínum.
Hann héfur veri'ð opinberlega
ákærður.
Adam Bomberg, sem um ára-
bil hefur gegnt starfi forstjóra
ríkisfyrirtækis, er gefur út vís-
indarit, var sviptur starfi sínu á
þeirri forsendu, að hann hefði
vanrækt það hlutverk sitt að
hafa eftirlit með starfsemi stofn-
unar sinnar.
Forlagið hefur sætt harðri
gagnrýni fyrir að gefa út um-
rætt uppsláttarrit, sem hafi að
geyma upplýsingar, sem séu
rangar í pólitísku tilliti. Þrír af
ritstjórum þess hafa verið settir
af og þremur öðrum refsað. —
Deild flokksins innan stofnunar-
innar hefur beitt sér fyrir því,
að öll ritstjórnin, sem ábyrgð
beri á uppsláttarritinu, verði
sett af.
Áreiðanlegar heimildir herma,
a'ð alls hafi 140 mönnum verið
vikið úr embættum, en sagt er,
að sumum þeirra hafi verið
leyft að sækja um fyrri störf
sín á ný.
- PARÍS VALIN?
Framh. af bls. 1
fyrir Hanoistjórninni sé að reka
áróður.
í París sagði franski upplýs-
ingamólaráðlherrann í dag, að
ekki væri vitað til þess að stjórn
ir Bandaríkjanna og Norður-
Vietnam hefðu í hyggju að
setjast að samningaborði þar í
þessari viku, en á þriðjudaginn
sagði U Thant í París, að hann
vonaði að friðarviðræður hæfust
fljótlega, ef til vil'l í þessari viku,
og væru París og Varsjó hentug
ustu fundarstaðirnir. Bandaríkja
stjórn hefur vísað Varsjá á bug,
en ekki París. Couve de Murville
utanríkisráðherra hefur sagt í
þingræðu, að stjórn hans hafi
ekkert á móti því að viðræðurn
ar fari fram í París.
f Hanoi hefur verið látinn í
Ijós efi á ummælum U Th-ants
um að viðræður geti hafizt fljót
lega, og er sagt að jafnvel þótt
samkomulag takist um fundar-
stað muni taka talsverðan tíma
a@ ljúka undirbúningi viðræðn"
anna .í Hanoi er á það lögð
mikil áherzla, að undirbúnings-
viðræður fjalli um algera og
skilyrðislausa stöðvun loftárása.
Hanoi-blaðið Nhan Dan krafðist
þess á ný í dag, að Bandarikin
,,'hættu að seinka viðræðunum"
og ítrekaði að Bandaríkin yrðu
að fallast annað hvort á Phnom
Penh eða Varsjá.
Síðustu fréttir:
í Varsjá hermdu áreiðanlegar
fréttir í kvöld, að pólska stjórn-
in hefði skorað á sendiherra Sov
étríkjanna, Japans, Bretlands,
Kanada, Frakklands og Indlands
að beita áhrifum sínum til þess
að undirbúningsviðræður um
frið í Víetmam verði haldnar
þar í borg.
AKRANESI 24. apríl: — Eftir
þriggja daga útilegu lönduðu
netabátar ásamt línubátum 390
lestum af þorski sl. nótt. Afli
netabáta er misjafn og einnig
linubáta. Línubáturinn Ásmund
ur hefur aflað 6% lest í róðri
að undanförnu og er það mest-
megnis fallegur þorskur.
h. j. þ.