Morgunblaðið - 15.06.1968, Page 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. JTTNI 1968
23
Jón Benediktsson
prentari — Sjötugur
Ég var víst á fermingaraldri,
er ég eitt sinn sem oftar lagði
leið mína til Akureyrar, sem var
röskum unglingi meira en
tveggja stunda ganga heiman
frá mér. Þetta var 17. júní, og
Ungmennafélag Akureyrar
gekkst þá fyrir hátíðahöldum
á gamla túninu fyrir ofan
Menntaskólann, en keppni í í-
þróttum skipaði heiðurssætið í
dagskránni.
Þá voru hvorki kúrekamyndir
né bítlahljómsveitir til komnar,
en helztu fyrirmyndir okkar
drengjanna voru þá þeir, er af
báru í aflraunum eða íþróttum.
Síðan hefur mér verið einn lið
ur hátíðahaldanna í fersku minni
öðrum fremur. Það var 1000
metra hlaup. Ég man, hve þröng
in var mikil við „snúruna“, er
hlauparanna var beðið. Á undan
rann maður allmikill á vöxt, bar
hátt höfuðið og sleit snúruna.
Þurfti enginn undir honum að
ganga að loknu afreki. Mér var
sagt, að sigurvegarinn væri Jón
Benediktsson í Litla-Garði við
Akureyri.
Þessi vormaður kvað eiga sjö-
tugsafmæli innan tíðar, eða nán-
ar tiltekið 15. júní. Persónulega
kynntist ég honum ekki fyrri en
löngu eftir hlaupið, þegar ég
endanlega settist að hér í bæn-
um. En þau kynni hafa haldizt
óslitin síðan og aldrei borið
skugga á.
Á þeim árum var Jón Ben.
prentari, — eins og hann oftast
er nefndur meðal kunnugra, —
brennandi í andanum fyrir fram-
gangi íþróttalífs í bænum, og þá
fyrst og fremst fyrir byggingu
íþróttahallar fyrir æskufólk Ak
ureyrar. Hann réðist í útgáfu
ritaflokks, er hann nefndi
ÍÞRÓTTAMÁL, er m.a. fjölluðu
um þær íþróttir, er hann taldi
vænlegastar til að skapa heil-
brigða sál í hraustum líkama, og
var sundíþróttin þar á efsta
bekk. Engan áróðursmeistara
fyrir byggingu íþróttahúss og
sundhallar áttum við þá fremri
honum, og sjálfur gekk hann á
undan við að aka íþróttabygg-
KVEÐJA FRÁ SNJÓLAUGU
Á 75 ÁRA AFMÆLINU.
í dag sé ég þig standa, stóri
bróðir
við stýrisvöl á knerri þinnar
ævi
með augu skyggn og seglið hvítt
við hún.
Úr öllum áttum flögra fuglar
góðir
sem fylgdu þér á hinum víða
sævi
og lögðu þér við hjarta dýran
dún,
svo hlýtt og mjúkt þar yrði
jafnan inni
og athvarf búið henni systur
þinni.
ingunni áleiðis með því að gefa
til hennar ágóðann af sölu rita
sinna.
En þótt Jón væri sjálfur lí-
kamsræktarmaður og sóldýrk-
andi og bæri djúpa virðingu fyr
ir hreysti og líkamlegu atgervi,
unni hann engu miður andleg-
um íþróttum. Málsnjalla og vel
ritfæra menn nefnir hann „í-
þróttamenn íslenzkrar tungu".
Lotning hans fyrir fögru máli
kemur gleggst í ljós, er hann
sjálfur grípur til pennans, sem
oft vill til, og má þá einu gilda,
hvort um rímað mál eða órímað
er að ræða. Allt verður það að
vera hnökralaust.
Óþörf nostursemi, segjum við
kunningjar hans. En þar má
hvorki sjást blettur eða hrukka
freniur en á verkum þeim, sem
hann hefur nú unnið meira en
hálfá öld í einni og sömu prent-
smiðju við almenna viðurkenn-
ingu.
Hér skal svo stinga við fótum.
Jóni prentara Benediktssyni
óska ég heilla og langlífis um
leið og ég þakka honum lengi
rækta vináttu, — og eigi síð-
ur það, hve hann er góður ís-
lendingur.
f fardögum 1968,
Jakob Ó. Pétursson.
Því átti nokkur systir betri
bróður?
Ég brosi við — og svara þarf
eg eigi
né leita að orðum til að þakka
þér.
En þess ég óska, að eins og þú
varst góður,
eins allt þér verði gott á
þessum degi
og sérhvern dag þíns lífs sem
eftir er.
— Og síðast verði segl þitt ljóma
vafið,
er sálarknörrinn ber þig yfir
hafið .
AFMÆLISKVEÐJA þessi birtist
í blaðinu í gær ,á afmæli Egils,
en þá misritaðist nafn hans í
fyrirsögn og er kveðjan því birt
aftur. Mbl. biður afsökunar á
mistökum þessum.
- FERÐAMAL
Farmih, af bls. 19
fenglegasta hérað landsins í ó-
lýsanlegri dýrð bjartrar, logn-
kyrrar vornætur. Og svo kom
flugferðin til Reykjavíkur um
lágnættið. Allt þetta staðfesti
enn betur ásetning okkar allra,
að vinna af alefli og eindrægni
að því, að laða útlenda gesti til
Islands og búa svo í haginn, að
bæði þeir og við sjálf getum
ferðazt um það allt og notið feg
urðar þess.
— Alkoholisti
Framh. af bls. 21
rúmin í öllum íslenzka sjúkra-
húsflotanum sem ætluð eru að
einhverju leyti þeim alkoholist-
um sem að jafnaði vinna sinn
fulla vinnudag í þjóðfélaginu, en
detta á fyllirí, og má bjarga ef
brugðið er skjótt við, en verða
ella óvirkir um lengri eða
skemmri tíma. Starfstilhögun
þarna innfrá lofar góðu, og þótt
deildin eigi sér ekki margra
missera starf að baki er mér
kunnugt um að hún hefir gert
mjög mikið gagn. Vísir að sama
starfi fyrir drykkjukonur fer
fram við mjög erfiðar aðstæður
á sama spítala, og þótt furðulegt
megi teljast í ljósi þess aðbúnað-
ar sem unnið er við hefir samt
gætt árangurs af því starfi. Það
virðist því þurfa meira en litla
öfuguggatækni til að reka deild
ir á sama spítala, í sama mark-
miði, niðri á Sunnuhvolstúni, og
halda henni jafn frábrugðinni í
starfsanda og árangri og raun
ber vitni.
Hælin að Akurhóli á Rangár-
völlum og Víðinesi á Kjalamesi
eru að mestu leyti geymslur, eða
nokkurs konar hringekjur fyrir
alkoholista, sálsjúka drykkju-
menn og atvinnudrykkjumenn,
sem gefið hafa allt annað upp á
bátinn. Liggja þau því utan seil-
ingar hins virka þjóðfélags, og
koma vinnandi stéttum ekki að
notum. En sem líknarstofnanir
eru þau allrar virðingar verð.
Botnlaust væri allt hjal um of
drykkjuhjálp í Reykjavík ef lög-
reglunnar væri hvergi getið.
Drykkjumaðurinn á engan betri
vin. Tillitssemi lögreglu við
drykkjumenn og aðstandendur
er frábær. Og það þarf að mín-
um dómi ekkert um að bæta,
nema, já nema því sem öllu
máli skiptir, en það er aðstaða
lögreglunnar til að veita þá
hjálp sem hún fúsust allra vill
veita. Húsnæðiskostur lögregl-
unnar leyfir ekki þetta líknar-
starf. Síðumúla-stofnunin er oft
rekin á persónulega ábyrgð um-
sjónarmanna þegar þeir hlaupa
undir bagga í stór vandræðum —
jafnt að beiðni einstaklinga sem
og sjálfra Ríkissjúkrahúsanna.
Sennilega kunna þeir mörg rað
þeir góðu herrar, bæði gömlu
kj allaraverðirnir, tugthúsverðirn
ir, og hinir, sem húsum ráða í
„Síðumúla“.
Það sem þarf að gera til að
afmá sinnuleysisstimpilinn í of-
drykkjuvörnum af kynslóðinni
sem nú ræður, og koma hinum
sjúku til hjálpar, er fyrst og
fremst að hlú að öllu virku og
hálfvirku félagslegu starfi í
áfengis- og ofdrykkjuvarnarmál-
um. Bæta þarf aðstöðu lækna og
hjúkrunarliðs í þessari grein, og
koma á samstarfi milli stofnana.
Lágmarkskrafa til heilbrigðisyf-
irvaldanna er sú, að öll sjúkra-
hús landsins verði hvött til að
kynna sér það starf sem nú er
unnið á Kleppi við aðhlynningu
drykkjusjúkra, og læra af því
eftir því sem efni standa til, svo
læknar þurfi ekki lengur að
smygla drykkjusjúklingum sín-
um inn á spítalana undir fölsku
yfirskini.
Tómlæti og skortur á fræðslu
um áfengis og'ofdrykkjuvarnar-
málin ,um alkoholisma og allt
sem honum tilheyrir eru megin-
orsakir hins þverlæga misskiln-
ings sem girt hefir fyrir að al-
menningur teldi sig þurfa að
taka þessar varnir alvarlega. Til
að ráða bót á þessu er reynandi
að fylgja fordæmi hinna íslenzku
slysavarna- og líknarfélaga, og
samtakanna allra sem æðrulaust
réðust gegn sjúkdómunum í stað
þess að þola þá.
Með beztu kveðju,
Alkoholisti.
- KARTÖFLUR
Framh. af bls. 12
verzlunum almennt að hafa nægi
lega kaldar geymslur eða skápa
fyrir garðávexti. Og eftir að á-
kveðið var að afgreiða kart-
öflur innpakkaðar í 5 kg. pakn-
ingar eða svokallaðar neytenda-
pakningar, þá hefur komið í ljós
Egill Jóhannsson fyrrv.
skipstjóri 75 ára —
að geymsluþol kartaflanna slakn
ar á mjög skömmum tíma, sem
er ekki nema eðlilegt, þar sem
þær eru í langflestum tilfellum
hafðar í 15 til 20 gr. hita á C,
kannske 7 til 10 daga meðan
dreifing þeirra á sér stað,-
Kartöflur þurfa að geymast
í 4 til 6 gr. hita, ekki meira,
og þola ekki hitasveiflur, ef þær
eiga að haldast óskemmdar og
með eðlilegum bragðgæðum.
Það er til dæmis ekki óal-
gengt að vikuforði verzlana er
hafður við miðstöð eða hitalögn
í búðinni, settur nálægt glugga
eða á annan þann stað, sem hiti
og hitasveiflur eru allt of mikl-
ar fyrir þessa vöru.
Þá er þáttur húsmæðranna og
mikilsverður, þegar um það er
að ræða að fá góðar kartöflur
á borð bornar.
Heimageymslan þarf að vera
loftgóð og köld, suða kartafl-
anna getur einnig ráðið úrslit-
um hvort við neytum í þessu
efni aðgengilegs og góðs matar.
Og íslenzkar húsmæður mættu
gjarnan vera eins nákvæmar með
réttan suðutíma á kartöflum sín
um og þær eru, þegar þær sjóða
eggin eða hafragrautinn fyrir
vandlátan eiginmann sinn.
Því ekki er síður vandi að
sjóða kartöflur rétt með tilliti
til stærðar, lögunar og þéttleika
þeirra, svo eitthvað sé nefnt.
En látum húsmæðrafræðsluna
um þau vandamál, sagði E. B.
Malmqvist að lokum.
ARSHATIÐ
Nemendasambands Menntaskólans að Laugarvatni
verður haldin í Sigtúni sunnudaginn 16. þ.m. og
hefst með borðhaldi kl. 19.30.
Aðalfundur sambandsins hefst á sama stað kl. 19.
Þeir félagar sem ekki hafa skírteini geta fengið
þau við innganginn.
STJÓRNIN.
Stúdentar M. R. 1963
Miðar á STÚDENTAFAGNAÐINN verða seldir í
dag laugardag kl. 16—18 í anddyri Súlnasalar Hótel
Sögu.
Fjölmennum í Bláa salinn kl. 18, sunnudaginn
16. júní.
BEKKJARRÁÐ.
Jarðeignir
t i 1 s ö 1 u :
Jörðin Ytri-Kárastaðir í Kirkjuhvammshreppi í
Vestur-Húnavatnssýslu er þegar til sölu. Ræktað
land er um 20 hektarar og mikið og gott beitiland
tilheyrir jörðinni.
Jörðin Hreppsendaá í Ólafsfirði er þegar í stað
til sölu.
Upplýsingar varðandi jarðarsölur þessar veitir lög-
mannsskrifstofa Stefáns Sigurðssonar, sími 1622,
Akranesi.
Vnrmórlaug Moslellssveit
verður opin í sumar á eftirfarandi tímum:
Sunnudaga kl. 10 — 10 og kl. 2 — 7.
Mánudaga kl. 2 — 7 og kl. 8 — 10.
Þriðjudaga kl. 2 — 7 og kl. 8 — 10.
Fimmtudaga kl. 2 — 7 og kl. 8 — 10.
(Sértími kvenna og gufubað).
Föstudaga kl. 2 — 7 og kl. 8 — 10.
Laugardaga kl. 2 — 7. Gufubað fyrir karla.
Lokað á miðvikudögum.
VARMÁRLAUG.
Tilboð óskast um sölu efnis og vinnu við lagningu
gufuveitu í Bjarnarflagi við Mývatn fyrir Jarð-
varmaveitur ríkisins.
Útboðsgögn afhendast á skrifstofu vorri gegn kr.
1.000.00 skilatryggingu.
Tilboð verða opnuð 2. júlí 1968.
INNKAUPASTOFNUN RÍKISINS
BORGARTÚNI 7 SÍMI 10140
j