Morgunblaðið - 16.08.1968, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. ÁGÚST 1968
5
Hákon Bjarnason:
Sumar og skógur
Síberíska lerkið
á Austurlandi
Á landbúnaðarsýningunni í
Laugardal má líta stofna og
fjalir úr lerkitrjám, sem vax-
ið hafa upp á Hallormssta'ð.
Elztu stofnarnir og fjalirnar
eru úr 46 ára gömlu lerki, en
hávaðinn af stofnunum er 30
ára.
Árið 1922 voru gróðursett
214 lerki í 6 litlum þyrping-
um eða lundum í Hallorms-
staðaskógi. Eftir nauðsynlega
grisjun standa nú um 70 tré í
þessum lundum. Þau eru frá
10 og upp í 14 metra á hæð.
Þvermál þeirra í 1,3 metra
hæð frá jörðu er írá 20 til
30 centimetrar, en nokkur
þeirra eru um og yfir 35
centimetrar.
Svo liðu 16 ár, án þess að
kostur væri á að planta fleiri
lerkitrjám. Þá var plantað
milli 6 og 7 þúsund trjám í
tæpan hektara lands. Þar
standa nú um 1200 tré, sem
að meðaltali eru 10,6 metrar
á hæ'ð. Hæstu trén eru um
12 metra. Á þeim 30 árum,
sem liðin eru frá gróðursetn-
ingu lerkisins í Guttorms-
lundi, hafa fengist yfir 5000
girðingastaurar við grisjun.
Verðmæti þeirra er ámóta og
allur kostnaður við gróður-
setningu og hirðingu lerkis-
ins. Þau tré, sem eftir standa,
hafa því ekki kostað neitt.
Trén í Guttormslundi hafa
verið mæld 4 sin.num frá árinu
1952 til 1967. Nú standa þar
120 teningsmetrar viðar, en
felldir hafa verið 84 tenings-
metrar. Alls hafa því vaxið
204 teningsmetrar á einum
hektara lands á 30 árum, eða
um 6,8 teningsmetrar á ári.
Slíkt er ágætur vöxtur, enda
um það bil 6 sinnum meiri
en íslenzka birkfð vex.
Sýnilegt er, að lerkitrén í
Guttormslundi, hafa vaxið
öllu hraðar en eldri lerkin.
Einkum er hæðarvöxturinn
hraðari. Líklegt er að stofn-
inn af 'þessum trjám, kvæmi
þeirra, henti betur íslenzkum
skilyrðum en hið eldra. Fræið
að þeim kom úr nágrenni
Arkangelsk í Rússlandi, en
við vitum eigi deili á hinum.
Guttormslundartrén hafa bor
ið þroska'ð fræ en h*i ekki
og fundist hafa sjálfsáin lerki
í nánd við þau.
Á Hallormsstað hefur enn-
fremur verið plantað lerki í
nokkra tugi hektara lands á
árunum 1951 til 1968, og eru
þau öll með góðum þroska.
Fræið að þeim hefur verið
sött til 15 staða í Rússlandi
og Síbiríu. Sum hafa vaxið
örar en önnur eins og vænta
mátti.
Þá hefur lerki og verið
plantað í smáreiti og við hús
á ýmsum stöðum sunnan við
Hallormsstað og út með Lag
arfljóti að norðan. Vöxtur
þess hefur yfirleitt verið ör
og áfaUalaus. Má því telja
ALLT MEÐ
EIMSKIP
35 ára gamali lerkistofn á Hallormsstað.
öruggt, að unnt sé að rækta
síbiriskt lerki á þessum slóð-
um, svo að góðs arðs megi
vænta.
Af þeim sökum hefur verið
gerð áætlun um allmikla rækt
un lerkiskóga á mörgum jör’ð
um í Fljótsdal, og er gert ráð
fyrir að bændur geti komið
sér upp lerkiskógum, sem þeir
og niðjar þeirra geti haft arð
af í framtíðinni. Jarðir þar
eru yfirleitt svo landstórar,
að þetta á að vera unnt án
þess að bændur þurfi að draga
saman bú sín. En eins og nú
standa sakir eru þar eingöngu
fjárbú, en það er auðvitað
undir hælinn lagt, hve lengi
slík bú geti gefið mönnum
sæmilega lífsafkomu. Skóg-
rækt á þessum jörðum yröi
því til þess að létta mönnum
lífsbaráttuna og gera afkom-
una öruggari.
Tillaga að þessari áætlun
kom frá Skógræktarfélagi
Aust.urlands fyrir tveim árum,
og hefur verið unnið að henni
af þeim Baldri Þorsteinssyni,
Einari G. E. Sæmundsen og
Sigurði Blöndal. Þegar aðal-
fundur Skógræktarfélags ís-
lands kemur saman á Hall-
ormsstað eftir tæpan hálfan
mánuð verður áætlunin rædd
ásamt möguleikum þess,
hvernig hrinda megi henni í
framkvæmd.
Lerkistofnar á Hallormsstað.
De Gaulle gagnrýndur
fyrir aöstoö viö Biafra
New York, 14. ágúst — NTB
• Stórblaðið „New York Tim-
es“ birtir í dag ritstjórnargrein,
þar sem de Gaulle, forseti
Frakklands, er harðlega gagn-
rýndur fyrir aðstoð hans við
stjórnina í Biafra. Segir í grein-
inni ,að íhlutun franska forset-
ans sé Frakklandi til vanvirðu
og muni einungis hafa í för með
sér óhamingju fyrir þá sem
verði aðnjótandi hinnar „vafa-
sömu vináttu“ forsetans.
Blaðið segir ennfremur, að
þær skoðanir, sem Frakkar hafi
ítrekað sett fram um lausn deil-
unnar og sem séu skilnaðar-
stjórninni í Biafra í vil, dragi
úr möguleikunum á því að koma
þar á friði og koma aðstoð til
milljóna sveltandi Biaframanna.
íhlutun de Gaulles hafi hleypt
þrjózku í leiðtoga Biaframanina
á viðræðufundunum í Addis
Abeba og e.t.v. gert að engu
síðustu vonir manna um að
komizt verði hjá hinum blóðugu
leikslokum; sem fyrirsjáanleg
séu í Biafra.
Loks segir „New York Tim-
es“, að ýmislegt bendi til þess
EIIMAINIGRUIMARGLER
Mikil verðlœkkun
BOUSSOIS
INSULATING GLASS
ef samið er strax
Stuttur afgreiðslutími.
10 ÁRA ÁBYRGÐ.
Leitið tilboða.
Fyrirliggj andi
RÚÐUGLER
4-5-6 mm.
Einkaumboð:
HANNES
ÞORSTEINSSON,
heildverzlun,
Sími 2-44-55.
244SSf3K
Vörugeymsla
v/Shellveg 244-59.
Harðtex
WISAPAN
Spónuplötur
frá Oy Wilh.
Schauman aJb
Vér eigum jafnan fyrir-
liggjandi hinar vel þekktu,
finnsku spónaplötur í öll-
um stærðum og þykktum.
Caboon- plötur
Krossviður
alls konar.
OKALBOARD
(spónlagt).
VIALABOARD
Útvegum einnig allar ofangreindar plötur með stutt-
um fyrirvara.
Einkaumboðið
að stuðnin.gur Frakka við Biafra
sé ekki aðeins í orði held-ur og
á borði og þar er látið að því
liggja, að De Gaulle hafi átt ein-
hvem þátt í hinum auknu
vopnasendingum tii Biafra, sem
m.a. hafa orðið til þess, að Lag-
os-stjórnin hefur látið skjóta á
allar flugvélar, sem farið hafa
til Biafra, og þar með komið_ í
veg fyrir flutnin.ga vista og mat
væla til hinn.a bágstöddu í land-
M.S. CULLFOSS
Sumarleyíisferðir
17. og 31. ágúst, 14. sept-
ember.
Á næstunni ferma skip voi
til íslands, sem hér segir
ANTWERPEN
Reykjafoss 24. ágúst
Skógafoss 30. ágúst
Reykjafoss 12. sept.
ROTTERDAM
Askja 16. ágúst
Laga-rfoss 21. ágúst
Reykjafoss 26. ágúst
Skógafoss 2. sept. *
Reykjafoss 14. sept.
HAMBORG
Fjallfoss 16. ágúst
Lagarfoss 24. ágúst
Reykjafoss 28. ágúst
Skógafoss 4. sept. *
Reykjafoss 10. sept.
LONDON
Mánafoss 16. ágúst *
Askja 19. ágúst.
Mánafoss 29. ágúst.
Askja 11. sept.
HULL
Mánafoss 27. ágúst. i5
Askja 9. sept.
LEITH
Gullfoss 26. ágúst.
Gullfoss 9. september.
Gullfoss 23. september.
NORFOLK
Dettifoss 24. ágúst *
Skip 9. sept.
Brúarfoss 20. september.
NEW YORK
Dettifoss 28. ágúst.*
Skip um 12. sept.
Brúarfoss 27. sept.
GAUTABORG
Bakkafoss 28. ágúst **
Bakkafoss 18. sept.
KAUPMANNAHÖFN
Kronprins Frederik 17. ág
Gullfoss 24. ágúst.
Bakkafoss 26. ágúst **
Kronprins Frederik 4. sept
Gullfoss 7. september.
Bakkafoss 17. sept.
Krónprins Friðri'k 17. sepl
KRISTIANSAND
Bakkafoss 2(9. ágúst **
Bakkafoss 20. sept.
GDYNIA
Bakkafoss 24. ágúst
Tungufoss um 15. sept.
VENTSPILS
Tungufoss 17. ágúst
Tungufoss um 13. sept.
KOTKA
Tuneufoss um 11. sept.*
* Skipið losar í Reykja
vík, ísafirði, Akureyr
og Húsavík.
** Skipið losar í Reykja-
vík. fsafirði. Siglufirði,
Akureyri, Húsav., Norð
firði og Fáskrúðsfirði.
Skip, sem ekki em merkl
með stjörnu, lasa aðeins í jjg
Rvík.
ALLT MEÐ
EIMSKIF