Morgunblaðið - 20.08.1968, Blaðsíða 12

12
i
MORGUNBLAÐIÐ, URIÐJUDAGUR 20. ÁGÚST 1968
4 DOKLMEIMTA
lag sýningarijnniar Margir úr-
vals máiarar Evrópu drógu sig
í hlé, svo sem Vasarely, (á þó
grafík) Dubuffet, Schöffer, So-
to, Macke og Tinguley. Þetta
veikir sýninguna vitanlega. En
það kemur manni spanskt fyrir
ajónir, að Evrópubúar, sem þyk-
ir eftirsóknarvert að sýna sitt
nýjiasta í Ameríku, skuli um-
hverfast er reyint er að kynna
Amjeríkumenm rækilega á þess-
ai-i frægu sýnimgu og vilja ekk-
ert m/cð hana 'hiafa að gera Þann
ig rauik einnig Frizt Winter úr
sýningamáði í mótmælaskyni
Vasarely, sem hafði ráðgert að
setja upp heilt herbergi með eig
in myind'um eingöngu, rökstuddi
ákvörðun sínia að hætta við að
sýna með því að hamn vildi ekki
sýna viðurkennda fagra list inn
an um POP-list og Effektalist
— því þetta væri ekki list Sjálf
ur er Vasarely leikki saklaus af
því að hafa motað ,,Effekt“ í
myndir sínar (!)
Þetba færir okkur heim sann-
imm um það hve erfitt það get-
TAJIRI Shinichi f. 1923. Japanskur ameríkani: Réttihnút- uir verið að fá nútímalistamenn MORELLET Francois f. 1926 franskur: Hnöttur 1967. Krómað
ur (spyrðuhnútur) 1968 Poiyster fíbergler 350x180 cm. Evrópu og Ameríku að vinina stál.
RAYSSE Marital f. 1936, starfar bæði í. París og New York:
Mynd sáldþrykkt. 1967.
Sýningargestir í herbergi Gianni COLOMBO f. 1937 í Mílanó.
Herbergið nefnist „Metnaður“.
samian og hve mikið greiinir á í
skoðuinium 'þeirra á list Einniig
sýnir þetta við hve mörg vamda-
mál stjórn sýningarinnar þarf
að stríða Þrátt fyrir að POP-
listinni hafi verið gert svona
hátt undir höfði þá er tilhneig-
ingin til málverksims isnn ríkj-
andi afl á „Dokumenta“ —þann
ig hefur Tom Wesselmann, einn
POP-listaman:na, verið tekinn
í heiðurssalinn með eitt stórt
málverk í fimm hlutum — en
hann er að fjarlægjaist auglýs-
ingamyndir, til bags fyrir stóra
litafleii — Stór form þar sem
hann tekur komuna og atbafniir
hennar til meðferðar Breyting-
in er stórathygliisverð og vöktu
yarla aðrir málarar meiri at-
hygli mína á þessari sýningu
I heild má segja að þetta sé
sýnirug hinna snöggu óvæntu á-
hrifa — himna furðulegustu já-
kvæðu og jafnframt neikvæðu
öfga og hinma miklu vindhögga
En skemmtileg er sýningin, fram
úrakarandi vel sett upp og stór-
fróðleg í kynningu — því neita
jafnvel ekki andstæðingar
þeirra listastefna, sem eru kynnt
ar að þessu sinni Síðustu tíu
árin hafa byltingasimnaðir lista-
mi;in,n Lagt grundvöllinm að menn
ingarbyltingu Vasarely stefniir
að þjóðféltaigslegri list, sem hægt
Framhald á bls. 17
um) Gerfiefni.
Að þessu sinni er „Doku-
merata" í anda POP-listarinnar á
samt OP, Post painterly abstrak
tion, Kinetik, er byggist á leik
marglitra ljósia ásamt hreifilist
hverskonar Effleiktin eru ekki
spöruð á þessari sýningu og allt
sem nöfnum tjáir að nefna er
tekið í þágu markmiðsims Enski
stíllinn er ríkjamdi í höggmynda
iist Aðaláherzlam er þannig
lögð á hið nýjiasrta sem fram hef-
iur komið á undanförnum árum
og reyrat hefur verið að gera
það á sem breiðustum grunni Þó
er POP hin ríkjandi stefna og
amerískir listamenn í mikl-
um mleirihluta (af 150 sýnend-
um frá 17 þjóðum eru 57 am-
erískir) Þeir eru allstaðar og
með flest stænstu verkin, en það
’er rétt að taka tillit til þess að
þeir telj-ast upphafsmenm þessar
ar lisitastelrau, í Amerí'ku hefur
hún blómstrað, borisrt þaðan til
Englands, en er nú fyrst að
hljóta verulegan hljómgrunn
mleðal listamanna meginlandjsins
Það er ekki undarlegt að stjórn
sýningarinmiar vilji sýraa hlut Am
eríku í þróun nútímalistair síð-
ustu ára og gefa Evrópubúum
lækifæri ti'l að virða fyrir sér
gott úrval verka þeirra þannig
að þeir geti sjálfir veigið og met
ið hlutina af eigin raun, því POP
listin er allt öðruvísi í nálægð
en fjarlægð, því að ljósmyndir
segja lítið Myndlistarstríðið
miLli Ameríku og Evrópu bloss-
aði upp að mýju er kuranugt
varð um væntanlegt fyrirkomu-
EFTIR BRAGA ASGEIRSSOINI
KASSEL hefur 215.000 íbúa —
er 105.52 km. að flatarmáli og
liggur milli 132 og 615 m frá
sjávarmáli Borgina heimsóttu á
al ári 244000 marans eða fleiri
en íbúafjöldinin allur Borgin er
srtaðsett við suð-norður möndul
Evrópu, bílveginn frá Skandi-
iraavíu til s Evrópu og er vega-
mótastaður eimlesta, fjármála
og menningarmiðstöð — staður
fundarhalda, stórra láðstefraa og
listsýninga Borgin telst til Hess-
erahéraðs 1 VÞýzkalandi Lista-
safn borgarinnar er víðfrægt fyr
ir ágætt safn af Rembrandt mál
verkum Þar eru einnig perlur
eftir málara svo sem: Van Dyck,
Terborch, Jan Steen, Hals, Ri-
bera, Dúrer, Cranach, David
Teniers, van Cleve ofl Safnið í
heild er ekki viðamikið en gott,
þægilega stórt fyrir venjulega
ferðamenn Kassel er smáborg
miðað við listaborgir lí'kt og New
York, Londan, París, en hefur

OLDENBURG Claes f. 1929 í
Stokkhólmi, lifir í New York:
Hné frá London (í tvei m hlut-
það fram yfir stórborgimar að
hún hefur nóg rými og einstæð-
an sveigjaraleik í þrem bygging-
um, sem hægt er að breyta eftir
eðli listasýninganna hverju sinni
— þannig að sýningamar líða
ekki uradir oki eirahæfrar sýn-
ingarhalla-byggingarlistar líkt
og t.d. í Feneyjum, þar sem
möguleikar til bi'eytinga eru tak
markaðir) Andrúmsloftið í borg
irani gerir það að verkum að
„Dokumenta" sýningin fær friek
ar svip af alþjóðlegri listahátíð
(Festival) heldur en eiranistórri
sýningu Borgin er eimnig mjög
flalleg og skemmtilega staðsett í
8ÍÐARI GREIINI
Puldadalnum — byggiragarstíll-
inn skemmtileg blanda hins
gamla og nýja Hið nýja er hug-
þekkara og jafnvel vandaðra en
maður á að venjasrt í Þýzka-
landi Borgin er sem sagt mjög
maranleg enda mikið hugsað um
þarfir fólksins á öllum sviðum
Hvergi hef ég séð jafn vel gætt
hags hins fótgangandi vegfar-
andia — og einnig er girt fyrir
að haran nái að ana út í um-
ferðiraa og mjög víða eru göng
undir aðalumferðaræðar Vold-
ugt leikhúa ber listmeraningu
borgarinnar fagurt vitni — í
öllu fyrirmyndarborg án þess að
vena leiðiraleg Þessa borg er gott
að sækja heim — en trúlega er
ekki jafn eftirsókmarvert að búa
þar sem útlendingur í leragri
tíma —
f Kassel skrifuðu bræðurnir
Grimm ævintýri sín og þeim er
helgað sérstakt safn Þar voru
gerðar fyrstu tilraunir með gufu
kraflt (Papin í byrjun 18. aldar).
Kaselbúinn „Búrgi“ neiknaði út
fyrstu lógarþimatöfluna 1588.
Fyrsti verzluniarbankiran í Þýzka
landi var stofraaður þar 1710.
Fyrsti raámahommælir í Evrópu
smíðaður þar (Bneithaupt 1798)
Þótt i litlum mæli sé þótti méi
rétt að kymraa borgiraa lítilshátt
ar áður en ég færi að segja frá
sjálfri sýningunni til að setj$
lesendur dálítið iran í bakgrunn
þessa mikla framtaks. Gera þaí
'ljóst að það er jafraan menntað
fólk ög gróin menniirag er að
baki siíku stendur