Morgunblaðið - 01.09.1968, Blaðsíða 3

I
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. SEPT. 19fi8
Jón Auduns, dómprófastur:
,HAF MIC AFSAKABAH
Ég hefi í huga sögu af mönnum, sem
boðnir voru til brúðkaups en afsökuðu
sig hver af öðrum.
Þessari sögu ætlar meistari dæmisagn
anna sama erinidi við þig og við kyn-
slóðina fyrir 19 öldum.
Þú segir: Sýnir ekki mergð menn-
ingar- og líknarstofnana, að menn hafa
ekki afsakað sig, heldur gengið í brauð-
kaupssalinn?
Raunar. En flestir þeirra sem þekkt-
ust í orði það boð, hafa numið staðar
í fordyrinu og aldrei í veizlusalinn sjálf
an gengið. Þegar bezt lét reyndu menn
að lifa einföldustu siðakröfur Krists,
fram hjá ströngustu kröfúnum hafa
nær allir gengið. f öllu okkar viðkvæmn
ishjali um kristindóm er heilsusamlegt
að horfast öðru hvoru í augu við þann
sannleik.
Albert Schweitzer sagði, að enn vær-
um við aðeins að stíga byrjunarspor í
áttina að kristindómi Jesú frá Nasaret.
Þeirra siðaboða, sem áttu að hefja
mannkynið hæst, hafa löngum beðið
dapurleg örlög.
Fyrir þrem þúsundum ára flutti Móse
þjóð sinni boðorðim tíu. Eins og skín-
andi leiðarljós komu þau inn í heim
ofbeldis og ruddaskapar. Þau halda
velli enn sem hornsteinar siðaðs þjóð-
félags. En þau örlög biðu þeirra hjá
Drottins útvalda lýð, að þau urðu að
marklitlum bókstað, sem menn fundu
ótal leiðir, til að faxa í kring um. Andi
Móse dó, en þjóð hans geymdi töflurn-
ar og glataði sálinni.
Þúsund árum síðar kom fram ungur
maður í Nasaret. Hann lét hreinsandi
vorvindinn blása á alla þessa útvortis
guðrækni, hræsnina og bókstafimn.
Hann kenndi að hugarfarið skipti- öllu
máli, en ekki bókstafshlýðni við gamlar
reglur.
Tvær árþúsundir eru liðnar og Fjall-
ræðunnar hafa beðið svipuð örlög og
boðorða Móse hjá Gyðingum. Flestir
friða samvizkuna með því að telja sér
og örum trú um,að Fjallræðan sé ófram
kvæmanleg, ofvaxin jarðneskum mömn
um, og því sé hún í rauninni mark-
leysa sem regla í daglegu lífi.
„Haf mig afsakaðan". Enginn ætti að
finna sárar broddinn í þessum arðum
en við sem þjónustu gegnum í kirkju
Krists. Við klæðumst skrúða sem er
merktur krossi hans. Við gömgum að
altari hans og lesum öðrum, þegar svo
bér undir, Fjallræðuna. En þegar við
ljúkum lestrinum og lokum bókinni ráð
um við ekki við rödd í eigin barm
sem hvíslar: „Hafðu mig afsakaðan".
Orka þau raunverulega á okkur sem
dómur þessi orð? Lítum við ekki á
kröfur Krists sem eitthvað ákaflega há
leitt, fallegt en óframkvæmanllegt og
þessvegna ósköp marklítið?
Kirkjunni er falin ráðsmennska yfir
dýrasta arfimum, en fænri og færri
sinna henni. Hvarvetna horfa menn
hennar _ vegna uggamdi fram á veginn.
Við Islendingar höfum enga ástæðu
til bjartsýni. Menn þykjast minna og
minna þurfa til kirkjunnar að sækja
annað en „prestsverkin". Og færri og
færri vilja ganga í þjónustu hennar.
Sjötta hvert prestakall bíður eftir sókn
arpresti, og hvað er framundan um
prestsfæð? Af nærf. 350 stúdentum vor
ið 1967 kusu 7 að nema guðfræði. Það
var ánægjulegt, langt var síðan svo
stór hópur hafði bætzt guðfræðideildinnL
En upp úr miðjum vetri voru 5 þessara
7 horfnir burt frá námi í guðfræði.
Það er leiðinlegt að rifja upp svo
ömiurlegar staðireynídir upp, en það þýð
ir ekki annað en að horfast í augu við
þær og- leggja mannalætin mdður. Þeir
sem trúa á kirkjuna sem blessunarfind
fyrir mannlífið sjá hér alvörumáí, sem
bezt er að gera sér ljóst. j
\
Þetta er ekki aðeins okkar saga ís-
lendinga. Nágrannaþjóðum er að verða
örðugt að fá háskólamenntaða menm til t
prestsþjónustu, og þar er verið að fela
mönmum, sem enga háskólamenntim
hafa en hafa sótt einhver málamynda-
námskeið í guðfræði, störf sóknarprests.
Lærdómurinn einn gerir engan mann
að góðum presti, og þá auðvitað sízt
lífsfjarlægur lærdómur, en naumast verð
ur það til þess að auka veg og virð-
ingu kirkjunnar, að lækka kröfur um
lærdóm prestaimna. En hvað neyðast
menn til að gera, ef svo fer sem nú
horfir um guðfræðilega menntaða menm
og hug þeirra til að sinna prestsstarfi
í kirkjunni? ,
f j
„Haf mig afsakaðan" — eru þessi orð
ekki brýning til þeirra sem kirkjunni
unna og þeim dýra arfi sem henni er
trúað fyrir, en láta hana afskiptalausa?
i
Heimsókn á Fáskrúðsfjörð:
Búskapur varð að báti
Rabbað v/ð Einar Sigurðsson, bátasmið
Seglbáturinn. Ljósm. 'Mbl. Hanma Kristjónsdóttir.
—ÉG HEF fengizt við smiðar,
síðan ég var stnákur. Pabbi minn
var smiður, smíðaði bæði í tré
og járn, og þetta síaðist svona
inn í barnssálina. Ég hef alltaf
Einar Sigurðsson
haft mikið yndi atf hvers konar
smíðum og vélum, ég hef lagt
í Iþetta hvern eyri, sem mér hef-
ur áskotnazt, stundum 'hef ég lát
ið þarfir heimilisins sitja á hak-
anum, þótt skömm sé frá að
segja.
Ég hetf hitt að máli rúmlega
sjötugan ungling, Einar Sigurðs-
son, bátasmið á Fáskrúðstfirði.
Hann er fæddur þar og uppal-
inn og segist lítið hatfa sótt það-
an í burtu.
— Þó var ég einn vetur í
Reykjavík, þegar ég var um tví-
tugt. Þá vann ég í Völundi. Þar
réði húsum Sveinn eldri. Það
var mikill og góður skóli ungum
mönnum að komast til starfa
hjiá Sveini, reglusemin og snyrti-
mennskan var þar til fyrirmynd
ar. En ég hef aldrei lært smíð-
ar, ég hef ekkert próf upp á
neitt. Allt hefur þetta þó geng-
ið bærilega og verkefnin oftast
verið næg.
— Hvenær stofnaðir þú fyrir-
tæki þitt Trésmíðaverksmiðju
Austurlands?
— Eiginlega stofnaði ég hana
1922, =n það er ekki fyrr en
fjórum árum seinna, eða 1926,
að ég fæ fullkomnar vélar —
að minnsta kosti á Iþeirra tíma
Vísu, svo að ég miða yfirleitt
við það ártal. Eg rak fyrirtæk-
ið þar til að ég seldi það í hend-
ur sonar míns og nokkurra ann-
arra fyrir rösku lári.
— H'vernig var ástandið á þess
um fyrstu árum trésmiðaverk-
smiðjunnar, fenguð þið nóg að
gera?
— Það voru mestu hallæristím
ar, 'því er ekki að neita, segir
Einar. — En oftast fengum við
einbver verkefni og stundum
meira en við gátum ráðið við
með góðu móti. í fyrstu smíðuð-
um við eingöngu litla báta, en
þeir smástækkuðu eftir þvi sem
árin liðu. Ekki veit ég upp á hár,
hversu marga báta við höfum
smáðað sennilega milli 70—80
opnar trillur og fjölda þilfars-
báta frá fimm til fjörutíu tonn
að stærð
Einar þagnar við og strýkur
hendinni um siltfurgrátt hárið.
Svo slær hann hnefanum þétt-
ingsfast í borðið og brosir.
— Ég skal segja þér eitt. Ég
var sjö ára, þegar fyrsti mótor-
báturinn kom til Fáskrúðsfjarð-
ar. Það hefur verið 1903 eða 1904.
skömmu áður hafði annar slík-
ur komið til ísafjarðar. En þetta
var sá fyrsti, sem til Austfjarða
kom. Báturinn var danskur og
verzlunin Einar Sigurðsson.
Örum og Wultf keypti hann
hingað. Ég gæti trúað að hann
'hatfi verið um sjö tonn. Og hét
Jenný. Okkur þótti koma hans
stórkostlegur viðburður. Allir
sem vettlingi gátu valdið fóru
niður á bryggjuna að taka é
móti bátnum og við krakkarnir
fengum okkur aldrei fullsödd að
Ihorfa á þetta mikla undur, Mað
ur lifandi! Það var ævintýri.
Mér þykir ekkert til koma að
sjá mörg hundruð tonna skip
núna, móts við það ævintýri að
sjá þennan fyrsta mótorbát. Bát
urinn varð óþrjótandi upp-
spretta bollalegginga og vanga-
veltna og það vöknuðu áreiðan-
lega ýmsir fjarstæðukenndir
draumar með mörgum að sjá
þetta galdraverk. Ekki veit ég,
hvað varð um Jenný síðar meir.
Ég frétti af henni í Hatfnarfirði
löngu seinna. Nú hlýtur hún að
vera orðin ónýt fyrir löngu.
— En ég ætlaði að segja þér
meira frá verkstæðinu okkar.
Það var árið 1934, að ég fer út i
að semja við samvinnufélögin
hér, á Eskifirði og é Seiyðisfirði
að smíða þrjá báta, hver um sig
var 19 tonn að stærð. Aðallega
var þetta gert til að greiða ögn
úr atvinnuleysinu, sem var ríkj-
andi hér eins og víða annans
staðar. Þetta skapaði örugga og
góða vinnu í nokkra mánuði. Við
byrjuðum á smiðinni 29. sept-
emiber 1934 og áttum að skila
bétunum fyrir áramót. Það dróst
Framhald á bls. 22
Ítalíuferðir
Róm - Sorrento - London
brottf. 30. ágúst (2 sæti).
Grikkland - London
brottf. 13. sept. (nokkur sæti).
Ferðin, sem fólk treystir
Ferðin, sem fólk nýtur
Ferðin, sem tryggir yður
mest fyrir peningana er
Spcmarferðir
Verð frá kr. 10.900.- með söluskatti
Lloret de Mar — skemmtilegasti
baðstaður Spánar 4 dagar London
30. ágúst (6 sæti), 6. scpt., 13. sept. (fullt).
TORREMOLINOS, brottf. 20. sept. (4 sæti).
Benidorm,
brottf. 20 sept. (6 sæti).
Síðustu sœtin í sumarferðirnar
ÚTSÝNARFERÐ
FERDASKRIFSTOFA H
ÚTSÝN
Austurstræti 17
Sími 20100/23510.