Morgunblaðið - 26.03.1969, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 2«. MARZ 196®
11
Stjórnartrumvarp á Alþingi:
Stóraukin aðild stúdenta í stjórnun Háskólans
— Tveir fullfrúar stúdenta fá sœti í háskólaráði — Tveir stúdentar
í stjórn hverrar deildar — Kennsluskylda háskólarektors lögð
rannsókrúr að aðalstarfi. Gert er
ráð fyrir, að dósentar verði þeir
einir skipaðir, sem hafi ieyst af
henni. Þessir kennarar hafa að
undanförnu verið neifndir lekt-
orar eða dósentar, og hafa hinir
fyrrnefndu 4 kennslustunda
skyldu, en hinir síðarnefndu 6
stunda. Samkv. framansögðu er
giert ráð fyrir, að dósentar og
lektorar séu fastráðnir menn i
fullu kennarastarfi við Háskól-
ann og þeir einir, og sú er einnig
tilhögun við norræna háskóla. 1
ákvæðinu er sú tiliaga gerð, að
nýtt starfsheiti sé tekið upp um
þá kennara, sem ráðnir verða til
tveggja ára hið skemmsta, og séu
þeir nefndir aðjúnktar. Það heiti
á háskólaikennurum er t .d. tíðlk-
að í Danmörku.
niður og háskólaritari verður framkvœmdastjóri Háskólans
í GÆR var lagt fyrir Alþingi
stjórnarfrumvarp um breytingu
á lögum um Háskóla íslands. Er
höfuðbreytingin sem frumvarpið
gerir ráð fyrir að gerð verði frá
gildandi lögum sú, að háskóla-
stúdentar fái eftirleiðis stór-
aukna aðild að stjórn háskólans
og rektorskjöri. Þá er gert ráð
fyrir að kennsiuskylda háskóia-
rektors verði lögð niður og að
verksvið háskólaritara verði
fært út, þannig að hann verði
einskonar framkvæmdastjóri
skólans.
Verði frumvarpið samþykkt á
Alþingi munu stúdentar fá að
tilnefna tvo fulltrúa í stjórn
hverrar deildar og stúdentar fá
einnig tvo fulltrúa með full rétt-
indi í háskólaráð. Þá eiga 10
fulltrúar stúdenta rétt á því að
taka þátt í rektorskjöri.
í framsöguræðu er Gylfi Þ.
Gíslason, menntamálaráðherra,
flutti tneð frumvarpinu í gær,
sagði hann, að yrði þessi skipan
tekin upp mundu íslenzkir stúd-
entar fá meira ákvörðunarvald
um stjórn háskóla síns, en gerð-
ist nokkurs staðar annars stað-
ar. Hefðu stúdentar víða um
heim sett fram kröfur sínar und
anfarin ár um aukna aðild að
stiórn skólanna, og hefði sums
staðar komið til mikilla átaka.
Hérlendis hefði hins vegar verið
farin sú leið að ná samkomulagi
án þess að til óróa kæmi og
slíku hæri að fagna og virða.
í greinargerð með frumvarp-
inu kemur m. a. fram, að stúd-
entar fengu, með háskólalögun-
um frá 1957 rétt ti'l að eiga einn
fulltrúa á fundium háskólaráðs
með atkvæðisrétrti, og með sömu
lögum fenigu þeir rétt til að eiga
fulltrúa, einn eða fleiri, á fund-
um háskóladeilda, með málfrelsi.
Þróun þessara mála hefur orðið
sú, að í reyndinni á fulltrúi stúd
enta sæti á fundum hásikólaráðs
í öllum málurn, sem þar koma
til úrlausnar, og hið sama á við
að meginstefnu til um deildar-
fundi, þegar frá eru skildar til-
lögur um embættisveitingar og
úrlausn um doktorsritgerðir. Þá
ei* þess að geta, að í ýmsum
nefndum, sem háskólaráð til-
neifriir, er fulltrúi frá stúdent-
um, og fyrir rösku ári var sam-
þykkt, að Stúdentaráð Háskól-
ans tilnefndi meirilhluta stjórn-
armanna í þá stofnu'n, Félags-
stofnun stúdenta, sem ætlað er
að fjalla um stofnanir í þágu
stúdenta, félagslegs eðlis. Þá
hefur hluttaka stúdenta í út-
hlutun lána farið vaxandi á síð-
ustu árum.
Stúdentaráð Hásikólans óskaði
þess í tillögum, er bárust há-
skólaráði hinn 5. des. sl. að full-
trúatala yrði auikin í háakólaráði
og á deildarfundum, og var efnia
lega um það rætt, að tveir full-
trúar yrðu í háskólaráði og tveir
á deildarfundum, en talan átti
þó að vera óbundin í lagatext-
anum.
Háskóli íslands var meðal
fyrstu háskóla á Norðurlönum,
þar sem heimiiuð var seta full-
trúa stúdenta í háskólaráði og á
deildarfundum, og enn eru það
tiltölulega fáir af hinum nor-
rænu háskólum, sem hafa þá
stjórnartilhöguin. Eftir þvi, sem
bezt er vitað, er stúdentum að-
eins við tvo norræna báskóla
heimiluð þátttaka í kosningu
rektors, þ. e. við háskólana í
Björgvin og Osló. Við báða þessa
skóla er þessi þátttaka þó, frek-
ar táknræn en að líklegt sé, að
hún skipti miklu máli fyrir úr-
slit kosninga. Er atkvæðamagn
stúdentanna langt innan við 10%
á báðum stöðunum.
Reynslan af þátttöku stúdenta
í stjórnu Háskólans, þ. á m. á
fundum háskólaráðs og háskóla-
deilda hefur verið mjög góð.
Mikilvægt hefur verið að heyra
sjónarmið stúdenta, þeir hafa
fl-utt mál sín af fullri ábyrgðar-
kend og lagt sig fram um að
kynna sér málefni, sem ti'l af-
greiðslu hafa komið. Þessi þátt-
talka hefur vafalaust stuðlað að
því að treysta tengslin milli kenn
ara og stúdenta. Það er þessi
góða reynsla, sem veldur því, að
talið er rétt að verða við til-
mælum stúdenta um aukna tölu
fulltrúa á háskólaráðsfundum
og á deildarfunduim, og það er
eklci sízt sú reynsla, sem einnig
veldur því, að réttmætt þykir,
að leggja til, að þeir fái rétt til
þátttöku í reflctorskjöri.
Nokkuð greindi á milli stúd-
enta og háskólaráðs hvernig
þátttöku stúdenta í kjöri rektors
skyldi hagað. Taldi háskólaráð
sig ekki að öllu leyti geta sam-
þykkt óskir stúdenta um þær.
Fylgir greinargerð stúdentaráðs
með frumvarpinu sem fylgiskjal
og kemur þar fram að stúdentar
harma að ekki tókst samkomu-
laig um þétta atriði, en gera þó
ekiki ágreining, þar sem þeir
segja áð markmið tillagna stúd-
entaráðs um aukna þátttöku
stúdenta í stjórn hádkólans var
samvinna, en ekki sundrung.
Nái frumvarpið fram að ganga
eiga atkvæðisrétt við rektors-
kjör: prófessorar, sem nú erú 45,
aðrir kennarar, sem fastráðnir
eru til kennslustarfa, þ. e. 6
lekrorar og 1 dósent og loks full-
trúar stúdenta, tveir, sem setu
eiga í háskólaráði, einn fulltrúi
stúdenta a fundum hverrar'deild
ar um sig, alls sex, einn fulltrúi
frá félagi tannlæknanema og for
maður Stúdentaráðs, eða alls 10
fulltrúar.
HÁSKÓLAREKTOR UNDAN-
ÞEGINN KENNSLUSKYLDU
í greinargerð frumvarpsins
segir, að á síðustu árum hafi
farið fram gagnger endurskoðun
á stjómun háskóla víða um
lönd. Skilningur manna hefur
vaxið mjög á því, að nútíma há-
skólar þarfnast öflugrar stjórn-
unar við úrlausn dagjegra mál-
efna og við mörkun á framtíðar-
stefnu í ýmsum efnum og áætl-
unargerð um starfssvið háskóla,
rannsóknarstofnanir og aðrar há-
skólastofnanir, eflingu þeirra
greina, sem fyrir eru í háskóla
og upptöku nýrra. Þjónusta við
starfsmenn háskóla er mifki'lvæg-
ur þáttur í starfsemi háskóla,
svo og þjónusta við nemendur.
Slíkri þjónustu verður efcki kom-
ið við, nema vel sé búið að skrif-
stofum háskóla og stjórnsýslu
allri. Hér á Norðurlöndum eru
það eintoum Norðmenn og Svíar,
sem hafa tekið þessi mál til ræki
legrar athugunar. Hefur niður-
staðan orðið sú, að nauðsynlegt
sé að létta til muna á fram-
kvæmdastörfum háskólarektora
og haifa við hlið þeirra fram-
kvæmdastjóra, sem sinni undir
yfirstjórn rektors fyrst og fremst
fjármálefnum háskóla og öðrum
framfcvæmdamálefnum. Veitir sú
tilhögun rektorum þá svigrúm
til að fjalla einkum um málefni,
sem varða mótun heildarstefnu,
áætlunargerð og kennslu- og
rannsóknarstörf háskóla. Lagt
er því til í frumvarpinu að
kennstuskylda háskólarektors sé
lögð niður og rýmkað verði
starfssvið háskólaritara, þannig
að hann verði raunverulega
fraimikvæmdastjóri Hásfcólans, að
því er tekur til fjármálefna, bygg
ingamálefna og um daglegt etftir-
lit og fleira.
BREYTINGAR
Á HÁSKÓLADEILDUM
Frumvarpið gerir ráð fyrir
breytingum á háskóladeildum. í
fyrsta lagi er lagt ti'l, samkvæmt
óSk verkfræðideildar, að heiti
hennar sé breytt í verkfræði- og
raunvísindadeild. Er það í sam-
ræmi við rýmikað starfssvið
deildarinnar, því að nú fer fram
kennsla í deildinni til BA-prófa
í raungreinum, eðlisfrœði, etfná-
fræði, stærðfræði og náttúru-
fræði. f öðru lagi er lagt til, að
stofnuð sé sérstök tannlækria-
deild, þegar þrír prófessorar
hatfa verið skipaðir í tannlækn-
ingum. Þrjú prófies9orsemlbætti
eru við dei'ldina, en aðeins hef-
ur verið skipað í eitt þeirra.
LAUSRÁÐNIR KENNARAR
NEFNIST AÐJÚNKTAR
Þá er í frumvarpinu fjallað
um kennara og aðra starfsmenn
Háskólans, er vinna að kennslu
og rannsóknum. Gerir frumvarp
ið ráð fyrir nokkrum breyting-
um og segir svo um þær í grein-
argerð:
Lagt er hér til, að þeir stanfs-
menn Háskólans, sem hafi
kennslu og rannsófcnir að aðal-
startfi, greinist í þrjá floklka, pró-
fóssora, dósenta og lefctora, og
verði því dósentar og lektorar,
sém eftirleiðis verða skipaðir,
þeir einir, sem séu fastráðnir við
Háskólann og hafi kennslu og
SÖNGMENN
vantar í Kirkjukór Ásprestakalls, bæði tenor og bassa.
Upplýsingar veita Kristján Sigtryggsson, sími 42558 og Þor-
steinn Gunnarsson, sími 36427, eftir kl. 18.00.
hendi vísindalegt rannsóknar-
starf,. og fjalli dómnefnd ávallt
um hæfni þeirra, sbr. 9. gr. frv.
Um kennsluslkyldu þeirra fari
sem segir í 18. gr. háskólalaga,
og er byggt á því, að hún verði
að öðru jöfnu mun meiri en pró-
fessora, en þó svo að þeim gefist
gott tækifæri til að heiga sig
rannsóknum. Á síðustu fjórum
árum hafa verið skipaðir nokkr-
ir lektorar, sem eru fastráðnir
til kennslustarfa með tiltölulega
mikilli kennsluskyldu, og taka
þeir nú laun samikv. 23. launa-
floklki. Hefur tilkoma þessara
starfsmanna leyst mikinn vanda,
og tilhögun þessi gefist mjög
vel. Lektorac samikv. þessu á-
kvæði yrðu menn með svipaða
kennsluskyldu og lektorar hafa
haft að undanförnu og með eigi
lafcari launakjörum en þei-r
njóta nú. Til þeirra yrðu ekki
gerðar jafnmiklar hæfniskröfur
sem dósenta, enda er gert ráð
fyrir, að dósentar nytu hærri
launa en lektorar. Hástoólaráð
telur, að stefna beri að því, að
sem flestir kennarar verði fast-
ráðnir til nannsókna og kennslu.
Allt að einu verða al'lmargir
kennarar stundakennarar á
næstu árum. Heppilegt er að
hafa sérstafct starfsheiti fyrir
suma þeirra, sem t. d. kenna
veigamikla grein og prófa í
| NÝIR BlLAR:
m Vauxhall Viva '69. Verð
um kr. 243.000.00.
NOTAÐIR BlLAR:
Vauxhall Victor Statfon
'62.
Ppel Rekord '66—'68.
Dodge Coronet '66—'68.
Renault R 8 '63.
Ford Bronco ’66.
International Scout '67.
Sendibílar með og án
stöðvarleyfa.
Höfum kaupendur að
ýmsum gerðum bifreiða.
Mjög góð sýningaraðst.
Ilðfc H |VAUXHALL opa | UI
mrnm ssm ubhb bsbss wsssbbi
Víkingar, knattspyrnudeild.
Meistarafl. og 1. flokkur,
áríðandi æfing í kvöld kl. 7,30
í Breiðag. úti. Aðrar æfingar í
þessari viku eru fimmtudag kl.
7 og sunnudag kl. 10,30 f. h.
Mætið stundvíslega á allar
æfingar, fjölmennið.
Þjálfari.
FÉLAGSLÍF
Armenningar!
Skíðafólk, dvalarkort fyrir
páskahelgina verða seld í Ant-
íkabólstrun, Laugavegi 62,
fimmtudag- og föstudagskvöld
kl. 8—10. Uppl. í síma 10825.
Dönsk úrvalsvara
J. Þorláksson
& Norðmann hf.
Búðarpláss
Gott búðarpláss til leigu við Laugaveginn (um 50 fermetrar)
frá 14. maí n.k. Geymslupláss getur fylgt.
Tilboð merkt: „Búðarpláss — 2732" sendist afgreiðslu
Morgunblaðsins.
Maiur vanur vélabókhaldi óskast
Þarf að geta unnið sjálfstætt. Góð kjör í boði.
Tilboð merkt: „2731' sendist Mbl. fyrir 29. þ.m.