Morgunblaðið - 08.07.1969, Blaðsíða 17

MORGUlSrBLAÐIÐ, Þ'RIÐJUDAGUR 8. JÚLÍ 19®9
17
Rauði krossinn ekki til að friða
samvizku vopnaframleiðenda
Fáein orð um fremstu líknarsamtök heims
Yegrua síðusbu atburða í Bi-
afra og Nígeríu beflur heimsat-
Ihyigli beinzt að starfsemi Rauða-
fcrossins beggja veginia víglíin-
uinimar, starfse'mi, ®am nú hiafa
verið uiggvænleg talomörlk sett.
Fonseti Al'þjóða Rauðakrossiins,
Maroel Naville, sagði í Genf 1.
júlí, að við iheimitntum blasti nú
.jhryllileguir hanm'ledikjuir“; í Vest-
'ur-AfríkiU. Hundruð þúsu.nda
ibarnna mymdu deyja í Biafra
nassbu daga, nema víðtæikri
bjálparstarfsemi verði þegar
komið við í einiarngnufðlu héruð-
unuim. Maroel Naville bætti við:
„Stórvelduim utain Aflríku hafa
orðið á hönmiuleig mistök í mati á
borgiarastyrjöldinni í Nígeríu“.
Hamn niefndi ekiki lönd þessi með
iniaflni, en þætti því við, að harnn-
vildi gjanna ve'kja athygli vopna
flramleiðenda á því, að starf
Rau'ða kiroistsins væri ekki umnið
til þess eins að friða samviztou
þeirra. „Olíulindir Biafna duiga
ek'ki til að gerna þá sápu, er
mægði til að 'hireiniþvo 'hemdur
þeirra“, sagði Naville.
Aðalsrrneriki Rauða krossims
hefluir flná upplhafi vetrið, að
bamn hefur laigt fmaim krafta
sína til 'hjálpar í neyð án tillits
til þjóðennds, litartháttar eða
'anin'arra sérfceninia þeirna, sem
'hjálpar hafla verið þurfi hverju
sininii. Séra Jón Auðuns dómpró-
fasbuir, varafonmiaður Rauða
krpss íslainds, vðk að þessuim
þætti í grein, sem hamn nitaði á
sl. ári. Komst hamin að orði á
þessa ieið:
„f íslenzkium fornbókmemntum
kemuir Rauða bro'sis huigsjónin
fegunst fram í Víga-Glúms
sögu, en þar segir: „Þess er get-
it, at Halldóra, kona Glúms,
ikvaddi koniur með sér, — „ok
sfculu'm vér binda sár þeirra
manma, er lífvænir eru, óir
bvánra liði sem eru“.“ Þess er
víða í forirasögum getið, að kon-
iur bumdu sár mianrna í orustum.
Svo var Helga systir Víga-
Glúms snjöll, að hún sótti Þor-
vald son siran, sem talinn var
dauðuir, Ók homium á vagni úr
pruisbunmi heirn að Lauigalamdi og
igræddi banm. Hún bang syni sím
um, en Halldóna mágkona henm-
ar gerði meiiria. f óþökfc bónda
sínis batt hún og lét binda sár
óvíigra maninia úr beggja liði, og
því miun starf heniraar fynsta RK-
starfið, sem getur uim í íslenzk-
um bókimieniratum".
En u.þ.b. áttahundiruð ár liðu
frá því Halldóna batt um sár
marana beggja vegna víglírnunin-
ar í Eyjiafirði og þair til Rauðia
kinoss hreyfimigin fékk byr und-
ir væmgi sem alþjóðaibneyfimg.
Hugmyndim að Rauða kross-
inium kvikinaði árið 1859 á orr-
usbuvellinium við Solferino á
Norður-Íbalíu, þar sem Henry
Dunamt hjúkraði særðurn mömm-
um og naiut til þess aðstoðar
lombardiskra kvenma. Árið 1862
gaf Duraanf út bókiraa „Um sou-
venir de Solferimo" og árdð sdð-
ar var að fnuimkvæði hams og
G.H. Dufouir sboflniuð raeflnd
fimm mamima, er hafa skyldi að
maúkmiði að hjálpa sjúkum og
særðum í sbríði. Fynsta ráð-
steflna, sem þessi raefnd kiallaði
ti'l, kom saman í Gení sama ár.
Mættu til henm/ar flulltrúar
sextán Evrópuríkja. Árið síðar
gerðu futltrúair tólf rikisstjórna
fynstu Genfarsamþykktiina um
réttindi og skyldur þjóða á styrj
aldartímum. Samtökira, sem
hlutu mafnið Rauði 'krossinm
störfuðu síðan á grumdvelli þess
anar samþykktar, em raokkrar
Genífarsamþy'kktir bafa síðan
verið gerðar til viðbótar þess-
ari fynsbu.
í fyrstu var hlutverk Raiuða
kmossins það eitt að veita særð-
um og sjúkium hjálp á styrjald-
artímium. Síðar var almeram
hjálpanstairfsemi einiraig tekim á
verfcefnaskmá samtábaninia og
voru þá stofrauð Alþjóðasamtök
Rauðákrossfélaga, sem sirania
hjálparþeiðimum frá einstök
um þjóðum, þar <sem ekki er 'um
styrjaldir eða aðrar rimmiur að
ræða. Þessi samtök heita á
ensbu „Intenniational League of
Red Corts Societies". Rauða
fcnoss samtökin upphaflegu,
„Initernational Comimittee of the
Red Cors“, er nú mefnd Svisis-
lendinga, fulllkomlega hlutlaius,
sem anraast hjálparstarf þar sem
milliríkjadeilur, sbríðsað'gerðiiir
eða aninað slikt stendur jrfir.
Grundvalliairreglur Rauða knoss
ins eru sjö, þessar: Maminúð, rétt
sýnd, hluitlleysi, sjálfstæði, sjálf-
boðin þjónusta, eindrægni, al-
heknsstefna. Nú hafa 128 þjóðir
undirritað Geraf arsá ttimá 1 ann,
samþybkt Rauða krossiins frá
1864. í Alþjóðasaim/bandi Rauða
krossfélaga vonu fyrir tveiimiur
ámuim starflandi 108 félög með
194.000.000 meðttimuim.
I greiin um Rauða bnossiinm
sneimima á þessu ári, sem fnam-
kvæmdastjóri samtabanma 'hér á
Matarúthlutun á vegum Rauða krossins.
landi,
segir
dæmi
Eggert Ásgeirsson, ritar,
h/ann frá athyglisverðu
um hvernig Rauð'i kross-
Fulltrúar Rauða krossins vinna
getur flutt
að líknarstörfum í Víetnam. Sj úkrabáturinn,
f jóra sjúklinga guk lyfja og sáraumbúða.
I,
Henry Dunant
inin sbamfar. Fráisögn hans er á
þessa leið:
„Ungur Islendiingur er við
nám erlendis og kemst þar í
kynini við námsmiamn frá kúgaðri
'Smáþjóð, Kúrd'um. ístendiniguir-
imin fær áhuga á kjörium þess-
arar þjóðar, isem enginm viirðist
láta sig neirau slkipta, þótt við
borð liggi, að reyrat sé að út-
rýma henmi. Hanm gerir mál-
stað Ihennar að síniiMn. Hanin fær
fáeina meinin til liðs við sig og
verður það til þess að Raiuði
kross íslands tebur þetta upp
við Alþjóðainauðafcrossinn. Það
verður svo til þess að önnur að-
ildsirfélög alþjóðasamtakanma flá
áhuga á þcssu máli, og nú er svo
komiið, að Rauði krossimn heflur
hafið 'hjálparsitarf meðal Kúrda.
Um leið kernst upp um hönmiumig-
ar þessarar þjóðar og það verð-
ur málstað heranar til stynktair á
alþ jóðavettvangi. “
Á síðusbu ánum hefluir hjálip-
anstairfsemi Rauða krossins eink
um beinzt að Víetraam og Nígeníu
— Biafra. Á báðum stöðum hafla
hjálparsveitir Rauða krossinis
uranið llkmarstörf sím beggja
vegna víglínamna við erfiðar að
stæður og í stöðuigri hætbu éim»
og jafnain í styrjölduim. En ó-
trauðir hafa fulltrúar Raiuða
krossiins haldið áfnam sbarfi
sírau þair til nú, að þeirn er meiin-
að að líkna þeim buindruðiuim
þúsunda, sem semin bíðuir bráðiur
bani, ef elkkert fæst að gert.
Fjðllin ykkar stórkostleg
— sagði Huste skipherra á Codetia
BELGISKI tundurspillirinn
Godetia A 960 lét úr höfn í
gærkvöldi. — Skipið sem er
flaggskip belgíska flotans, og
er til aðstoðar fiskveiðiflota
Belga á Norðursjó, kom hing-
að á föstudaginn var.
Áhöfrain etru 10 yfinmwntn,
27 uinldliirfortinigj'air og 48 ó-
breyt'tir miemmi.
Hutise, iskipherira, tlafliaðli smá
stumld við blaiðamiemin í gær,
og saigði m. a.
— Ég hiaf ikomið hér rookkr-
um siininiuim áður, em efcfci sem
ákipstjóiri á þessu dkipi.
— Það eir ólílklleiglt, að við
komjuim aiftur hinigiaíð fýnr en
á næsta ári. Heimiahöfin okk-
ar er í Odsterode, og þar bý
ég sjáMu'r. Þaið glerdir mieiri
hlui.i beilgfsfcra sj'ómaminia. ÞaS
er haigkivæmiaira, því að þaðiam
er mdíkið gart út. Það væri
Idýnt aið þunfa a@ faira allitaif
lanigar Oleiðir tiil þeists að kom-
ast heim.
— Ég var í brezfloa sjóheinn-
um 1945—46, en fór þá heitm
til B'efligíu og gefck í bellgíáka
sjóh'eriinm.
— Við föruim y£iir])eiitlt stutba
túra, eruim svona einin miárauð
á sjóraum í eirau og kainroski
áti-a til 'tlíu daga heima.
-— Ja, sbutba túras sagi ég.
— Ég mieinia, okfcuir finmist þalð
hérraa um borð, eti þaið g'otur
auðvitaið verið, að kiomiam
og fjölskyldain, seim siltiur
hieima, halfi eittbvaið aniniafð aið
isegjia um það. Og miá j'aifnivel
vera, a)ð hún sé ékiki sem kiát-
ust yfir því.
— Ég hef ekki verið sam-
fllleytt á sjónum í ölll þau ór,
isam ég bef veirið í sjóhietrm-
um. Ég vair í lamidi í fiman ár,
áðuir en ég tók við þessu skipi
— og varð haldur ©n efldki fleig
iran aið toomiast á sjóinm aftur.
Nú vonast ég til þeiss að flá að
veria áfraim í sjómiemmsku
raæsliu þrjú árin, em svo fer
maður víst í larnd, að þeim
lolkniuim.
— Qkkuir öllum hér um borð
heifluir þótit mjög ániæigjiutegt
að komia til ísfliamds. Við höf-
'uim fenigið afbraigðls gabt veð-
ur og fjö'ilim yklkar eiru stór-
toosilíeg sýn, ekki sízlt þe'kn,
sem fcoma frá fliaitmesfcjummii í
BaLgíu. Við h'öfflum kynmzit
áigætu flófllki og átt (hór góðar
'stuindiir.
Hutse skipstjóri á Godetia um borð í skipi sínu.