Morgunblaðið - 03.04.1970, Blaðsíða 12

; 12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. APRÍL 1970
ssaazrm
Framkvæmdaáætlun:
Tekin verði 356,8 millj. kr. lán til verk-
legra framkvæmda og rannsókna
ineð útgáfu ríkisskuldabréfa og P.L. 480 láni
RIKISSTJORNIN lagði í gær
fram á Alþingi, frumvarp til laga
um heimild fyrir rikisstjórnina
til að taka lán vegna fram-
kvæmdaáætlunar fyrir árið 1970.
Er með frumvarpinu lagt til
að tekin verði lán með sölu rík-
isskuldabréfa eða spariskírtein-
um og með P.L. 480 láni að upp
hæð 356,8 millj. kr., er varið
verður til verklegra framkvæmda
og rannsóknarstarfa á árinu.
Lagt er til að fjárhæðin skipt
ist þannig, að til Áburðarverk-
smiðju ríkisins verði varið 55
jnillj. kr., til Laxárvirkjunar 55
millj. kr„ Landsvirkjunar. stofn
framiag 41 millj. kr., til Raf-
imagnsveitna ríkisins 35 millj. kr.
Byggingaframkvæmda á vegum
Háskóla fslands 30 millj. kr„ til
Reykjanesbrautar 27,2 millj. kr.
til orkurannsókna 19 millj. kr„
til jarðvarmaveitu rí'kisins 18,2
millj. kr„ framkvæmda á Keldna
holti 15 millj. kr„ til rafvæðing-
ar i sveitum 15 millj. kr„ til
Hafnarfjarðarvegar í Kópavogi
12 millj. kr„ til vegafram-
kvæmda samkvæmt Vestfjarða
áætlun 11,8 milij. kr„ til bygg-
ingar lögreglustöðvar í Reykja-
vík 10 millj. kr„ til landshafna
8,6 millj. kr. til Sjóefnarannsókna
2 millj. kr. og til jarðefnaleitar
2 millj. kr.
í greinargerð með frumvarp-
inu segir m.a. að í fylgiskjali
með fjárlagafrumvarpi ársins
1970 voru lögð fram drög að fram
kvæmda- og fjáröflunaráætlun
fyrir bað ár. Þessi áætlun hefur
nú verið endurskoðuð af Seðla-
bankanum, Efnahagsstofnuninni
og fjárlaga- og hagsýslustofnun
og nokkrar breytingar gerðar í
ljósi nýjustu upplýsinga um
mögulega fjáröflun og fram-
kvæmdabörf. Samlkvæmt þess-
ari endurskoðun hefur komið í
Ijós, að fjáröflunaráætlunin mun
geta hækkað í 295 millj. kr„ eða
um 35 millj. kr. Aukning fjár
til ráðstöfunar af áður útgefnum
spariskírteinum nemur 60 millj.
kr. en P.L. 480 lán til opinberra
framkvæmda lækkar um 25
millj. kr. Ráðgerðar framkvæmd
ir hækka í heild um 72 millj. kr.
og verða tæplega 357 millj. kr„
vegna þess að við hafa bætzt
nokkur verkefni. sem nauðsyn-
legt er að sinna, þ.e. vegna Lands
virkjunar 41 millj. kr„ jarð-
varmaveitna ríkisins til borana
og tenginga við Námafjall rösk-
lega 18 milii. kr„ rafvæðingar í
sveitum 15 millj. kr„ og loiks
nema minni háttar hækkanir á
nok!kru>m framkvæmdum frá
fyrri áætlun samtals 10 millj.
kr. Hins vegar lækkar kostnað-
aráætlun um stækkun Áburðar-
verksmiðju ríkisins um 15 millj.
kr„ og lánsfiárþörf vegna Revkja
nesbrautar um þvi nær 9 millj.
kr„ vegna brevtinga á lausa-
skuldum í lán til langs tíma.
ast, og myndi þá hluti af and-
virði fóðurvörulkaupa renna til
fyrirhugaðrar byggingar korn-
hlöðu við Sundahöfn. Samtals
hækkar fjáröflun eftir þessum
þremur leiðum um 70 millj. kr.
frá 1969, og verður 295 millj. kr.
Svo sem fram hefur komið er
kostnaður við fyrirhugaðar fram
kvæmdir áætlaður samtals 356,8
millj. kr„ en það er 61,8 millj.
kr. hærri fjárhæð en ofangreindri
fjáröflun nemur. I fyrri áætlun,
sem fylgdi fjárlagafrumvarpi
1970, voru óleyst fjárhagsvanda
mál af þessu tagi 25 millj. kr.
Þar sem telja verður lí'klegt, að
nokkur hluti fram'kvæmdanna
frestist til næsta árs, vegna þess
að undirbúningi er ekki nægilega
langt komið, mun þessi mismun-
ur lækka allverulega, en ríkis-
stjórnin mun beita sér fyrir nauð
synlegri viðbótarfjáröflun, ef á
þarf að halda.
Um einstakar framikvæmdir
segir svo m.a.:
Hafnarfjarðarvegur í Kópa-
vogi: Byggingarnefnd vegarins
hefur lagt fram tillögur um fram
kvæmdir á árunurn 1970—1972.
þar sem 17,5 millj. kr. kæmu á
árið 1970, 12,5 millj. kr. á árið
1971 og 8,3 millj. kr. á árið 1972.
Er hér um fulla fjárvöntun að
ræða. Með þessari áætlun er
stefnt að því að koroa vegbrún-
inni á Digranesvegi (yfir Hafn-
arfjarðarveg) til nota á þessu
ári, en annarri akbrautinni í
veggjaánni innan tveggja ára.
Til þess að starda við gefin fyr
irheit af hálfu ríkisins þarf að
afla 12,0 mibj. kr. innan þessarar
áætlunar á árinu 1970, og aulk
þess mun stuðlað að lánsfyrir
greiðslu fyrir Kópavogskaupstað
vegna þeirra 5,5 millj. kr„ sem
á vantar til áfanga ársins.
Rafmagnsveitur ríkisins: Fyrir
hugaðar framikvæmdir Rafmagns
veitna ríkisints eru svipaðar að
magni og undanfarin ár. Engar
meiri háttar framlkvæmdir eru
á döfinni í ár, heldur fyrst og
fremist línulagnir, sem ætlaðar
eru til að færa út veitusvæði
vatnsvirkjana, svo og til að
styrkja dreifi'kerfin. Sveitaraf-
væðing, sem Rafmagnsveitur rík
isins annast framkvæmd á, nem
ur 30,1 millj. kr„ samkvæmt fjár
lagaáætlun, en þar af greiðast
3,0 millj. kr. af heimtaugargjöid
um. Framkvæmdir við innanbæj
ahkerfi eni aætlaðar 9,0 millj.
kr. og eigna- og tækjakaup 3,0
millj. kr. Aðrar framkvæmdir,
alls að fjárhæð 51,5 millj. kr.
sundurliðast í aðaldrattuim þann
ig: tenging KópaSkers við Laxár
virkjun 19,0 millj. kr„ tenging
Stykkishólms við Rjúkandavirkj
un 7,0 millj. kr„ styrkmg dreifi-
kerfa Húnavatnssýslu. Suður-
lands og víðar 9,8 millj. kr. ýms
ar aðgerðir til or'kuöflunar og
| tengingar 9,7 millj. kr„ og rið-
Samkvæmt áætlun Seðiabank brevtistöð á Keflavíkurflugvelli
(1. árs greiðslur) 6,0 millj. kr.
Alls yrðu þá framikvæmdir, að
meðtallinni sveitarafvæðingu
samikvæmt fjárlögum, að upp-
hæð 93,6 millj. kr. Ætlazt er til,
að fjárfesting Rafmagnsveitn-
anna sjálfra, 63,5 millj. kr„ sé
fjármögnuð sem hér segir: Lán
samkvæmt framkvæmdaáæthin
, 35.0 millj. kr„ sérstakt lán vegna
en það er 10 millj. kr. lægri j riðbreytistöðva 6,0 millj. kr. og
fjárhæð en í fjáröflunaráætlun j heimtaugagjöld úr þéttbýli 6,0
ársins 1969. Gert er ráð fyrir, að I millj. kr. Þarf þá afgangurinn
af áætlaðri P.L. 480 lántöku muni ; 16,5 millj. kr. að nást af afskrifta
rösklega tveir þriðju hlutar nýt fé úr rekstri, eða frestun ein-
ans munu en4urgreiðshir af áð-
ur útgefnum sparisikirteinum,
sem hafa verið endurlánuð, vegna
samtals 160 millj. kr. á árinu
1970, sem er 80 millj. kr. 'hækk-
un frá fyrra ári. Ný sparisikír-
teinalán eru áætluð 75 millj. kr.
eða sama fjárbæð og 1969 og nýt
ing P.L. 480 lántöku til opin-
berra framkvæmda 60 millj. kr„
um að framkvæmdaáætlun, er
fylgdu fjárlagafrumvarpi 1970,
hverra framkvæmda að verða j eða 55 millj. kr„ því að ljóst er,
að öðrum kosti. j að leysa verður orkuvandamál
Laxárvirkjun: Eins og kunn- ' sv*ðisins með einhverjum hætti.
ugt er, ríkir allmiikil óvissa um j Jarðefnaleit: Hér er um að
fyrirhugaða Gljúfurversvirkjun,
og á þessu stigi verður ekkert
ræða frumleit að jarðefnuim, sem
Rannsóknaráð ríkisins hóf á sl.
fullyrt um framvindu málsins. J ári. Á þessu ári er ráðgert að
Engu að síður er hér gert ráð : ljúka þeim frumrannsóknum,
fyrir sömu fjáröflun og í drög- Sem fraim hafa farið á Suð-Aust
urlandi og beinast einkum að
blýi og zinki. Áætlaður kostnað-
ur umfram væntanlegt framlag
frá Sameinuðu þjóðunum er 2,0
millj. kr.
Orkurannsóknir: Áætlanir
Orkustofnunar um vatnsorku- og
jarðhitarannsóknir hafa verið
endurskoðaðar með tilliti til þess,
hvað niauðsynlegt sé og hag-
Frainhald á bls. 19
Ellert B. Schram:
Afgreiðsla
verðlags-
frum-
varpsins
VIÐ aifgreiðsliu frumivairpsins um
verðigæzlu og samikeppniishömlliur
á Allþinigi hefur valkið mesta at-
hyig'li, furðuilieg atfst>aða Egigerts G.
Þoiristeiinssonair sjávarútvegsmiália-
ráðheriria oig andstaða Fnam-
sókniarfloklksins. Efni og þýðirng
sjállfs friuirnairpsinis virðist hine
vegair hafa farið fyrir ofan gairð
og ni&ðain m>eðal -almieinininigis og
veirðuT þess vart, a>ð menn, átti
sig ékki á tiiiganigi þees og inmi-
haldi.
í stórum dr'áttum má segj>a, að
frumv'airpið hatfi átt að legigja
iginundvöl'l'inin að nýskipan verð-
lagsmália í lí'kingu við það sem
rákjiandi er í fl'estuim vestræmium
lön'dium, og stefna að frjálsari og
vitlkari saimikeppni til hagsbóta
bæði fyrir neytenduT og fram-
1; iðendur.
Afmeirna átti úr séir geinigið kerfi
verðúaigsmála og opinlbeina íhl/ut-
uin, sem er úr öllium tenigslium
við eðQiáeg viðskiptalögmá'l. Sam-
kieppnin s'kyldi tryiggja rneð hei'l-
brigðu aðhaldi stjómrvalMa ag
veirðlagisefltiriiti, og í frumwairp-
inu vor>u mörg nýnnæli sem
tryggðu rétt neytenda og at-
vininiufyrirtækja gegin óbilgjörm-
um viðslkiptaháttum.
Núveirandi lögigjöf um veirð-
Irigismál er leifar þess batftakemf-
is, sem fyrir iöntgsu er igenlgið sér
til húðar og hefur umirædd leið-
rétting á m'álum vieirzlluinaTÍniniar
verið eitt af helztu bairáttumál-
uim SjáilfStæðismiainina. Eruda þótt
viiðuirikieinint sé 'aið rílkjiamdii kiartfi sé
stórgialað og hafi fyrir iömgu
veirið felllt miðiuT á Vesfcunlöind-
um, hetfuir fnamlkvæmd þesisa
kenfi'S á íslanidi verið einis kioniar
heáilög kýr í aiuigum niátfctrö'lla í
AJIþýðuiflökiknium, „fuQIfcrúa aftur-
haildisafQia>nna“, ein>s og Gylfi Þ.
G'kiliaisoin nsflniir þamn hóp. Vegmia
'haig,sm'una SÍS, sem verz'kuniar-
fyrirtækis og blíð'rnæ'ligi Fnam-
sáfcmairífllckksinis gaigmvairt verzl-
uinimni, ekki sízt þegar verðllaigs-
miáila baifa borið á góma, var vdð
því búizt, að yngri og frjálisilymd-
airi memin og þá helzt þeir Fnam-
sókniarirnannia, eem beimlámis
stóðu að sarnniinigu fhuimivarpsiiinis,
hofðiu 1 sér þrek til jákvæðnar
afstöðu. Þær vonir hr'uigðu’st með
ölllu.
Það eir Stó'rkosttegt áfaffl fyrú'
f rjáte'ræðisstaf nu ríkisstj órmar-
imniar, -alð mál þetta skyltíi ekki
ná fraim að gianiga. Áfgreiðsla
þe®s ber því miður vott um rneira
aftuirhiailtí en svo, að hægt sé um-
yrðala-uist að kyngja því, að þar
hiatfi einin a'f ráðhenruiniutm ráðið
úrslitum. '
Menn verða að átfca siig á þeinri
staðreynd, að hér er á íerðinmi
mlál, sem hefur gruindiv’affilar-
þýðimigu í stjórnairsam'starlfiiniu,
principimiá'l, sem rtáðhenra gefcur
elkk'i aflgiriailíit mmeð Mtiliissi'lgötíiri
þögninini. Enda þótt ekki sé mœlt
'mieð aiflgeraintíi uppgjöri milli
stjóirniairftokkiainmia, hlýtur vita-
síkiuild að valkna sú sipurnimig,
hvaða hag Sjáifstæðisifltak'kurinin
hafi atf sairmviimmu við slíikia miemm.
Umtfriaim allt sk'uiliu þó þedr, sem
firjállsri verzlium uminia, draiga þainm
lærtíóm atf aiflgireiðlslu þessia méills,
thvair stuðninigis sé að l'eita, þiegar
raiuinveiruilega á reynir. Veæzlum-
anfó'lk, jiaflnt kiaiupmiemm sem
launlþegar, í verzluiniarstétt, sem
láta sig slkipta bæíttain baig verzl-
uinairinmar og reyndar ailil's at-
vinmiureikstrar á íslamdi, verða að
geria sór fuililia grein fyrir atflstöðu
stjórimmálaifliiokkiainina til verð-
lagismálatfruimivairpsiin®.
Menin verða að gera sér fuill-
komikiga ljóst, að SjáDtfstæðis-
fliokkiuri'nn er eini stjónnmvála'-
flöklkurimin á íslandi, sem í raum
cig vemu fylgir eftir, heilil og
óslkiptur, lalfnámi ú.reltra aifskipfca
himis opinibena atf rekstrii fyrir-
tækja. Vaimdaimál verzllumariinmar
verða greiiniiiega ekki Deyst niema
með álkiveð'niari etuðmi,nigi og
aulkmu fyl'gi Sjálifsitœðisiftokiksiinis.
SjáiMstæðisfiokkurimm getur að
sjáilfsögðu aildrei tryggt stuðnimg
a'n'rJanra floik-kia í miáli sem þassu,
ein með samivinoufliipurð fllökfcs-
inis og oft á tíðuim óeðlilegri
tiflllátissemi Sj álflstæðismamna í
'stj'órmsimamstarfimu, mátti búaisit
við að Allþýðu'fQiokkuirinin lfegði
svo upp úr því samisfcartfi, að flu'Tl-
trúnr bams styddu sflíkit stórmál,
iSeim verðliagsfrumivairpdð er í
aiuiguim Sjálifstæðismamnia.
Atkvæði Eggerts G. ÞorsfceimB-
sonar var svarið við þeim sam-
starfsvilja. Veriður það aildmei
niægilllaiga ítrelkað að menrn flesti
séir þá kveðju ræ.kileiga í minni.
:'í'
s
■ ..