Morgunblaðið - 25.09.1970, Blaðsíða 6

6
MORiGUNBLAÐIÐ, PÖSTUDAGUR 25. SEPT. 1970
NÝTT NAUTAKJÖT
Úrvals butff, gutlas, sn itsel,
griHsteiik og bóg steik.
Kjötbúðin Laugavegi 32.
Kjötmiðstöðin, Laugalæk.
NÝTT FOLALDAKJÖT
folald aibuff, fol ald agúllas,
hakk, kódelettur, steikur.
Kjötbúðin, Laugavegi 32.
Kjötmiðstöðin, Laugalæk.
LAMBASKROKKAR
1. og 2. verðfliatok'ur af lamba
kjöti. Haustverðið er komfð.
Söltum skrokika fyrir kr. 25
stykkið. — Kjötmiðstöðin,
Laugal. Kjötbúðin, Laugav. 32
ÓDÝR MATARKAUP
Unghænur 125 k-r. kg.
Hvalkjöt 65 kr. kg.
Nýr luind'i 20 kr. stk.
Kjötmíðstöðin, Laugalæk.
Kjötbúðin, Laugavegii 32.
VIÐTÆKJAVINNUSTOFAN HF.
er nú í Auðbrefcku 63. Sími
42244. Var áður að Lauga-
vegi 178.
LANDKYNNINGARFERÐIR
til Gullfoss, Geysi® og Laiitg-
amvatn'S afe daga. Ódýrar
ferði'T. Fná B'ifreiðaistöð ís-
'fanids, sími 22300. — Ólafur
Ketilisson.
CORTINA '63 DE LUXE
tif söi'U. Bíllinn er \ góðu
ástaindi og tftuir vel út. Uppl.
i síma 40179.
MÓTATIMBUR TIL SÖLU
7/8x6 — 1x4 — 2x4 og 1x6.
Uppl. í síma 37127 eftir kt. 19
RÚMGOTT GEYMSLUPLÁSS
til teigu. Tílb. sendist afgr.
Mbl. fyriir m'áiniudagsikvötd
mertot: „Geymslupláss 4689".
EINKAMÁL
Óska erft'ir að kynmast fulil-
orðnurn reg'liu'sömum maoinii,
sem hefu'r ráð á íbúð. Tilboð
óskast sent Mbl. merkt:
„Kuinningi 5476" f. le uga rd.
TIL LEIGU
í Hafnarfirði 3ja—4ra herb.
eimlbýtísih. í góðu starndi. Atlt
á eimmi hæð. Tflb. ásamt fjöt-
skyldust. sendíi'St Mbl. f. 30.
sept. m.: „Etnfoýti 4891".
FiSKBÚÐ
Til ieigu smyrtiteg fiskfoúð í
fwiium gamgi. Ti'íb. semdist tif
Mfol. menkt: „Ftekbúð llll
4239".
ÍBÚÐ ÓSKAST
2ja trl 3ja herb. íbúð óskast
til teigu. Algjör regtusemi á
vki og tóbak. Uppl. í síma
11659.
BASSALEiKARi
óskar eftit atv mmu. Uppl. í
Sírna 2-60-84.
Ttt. SÖLU
5 tonma triila með Pemta d'isit-
vél, dýptarmæii, leiguta'tetöð
og tfnuspil'i. Uppl. í síma
41290 e. tol. 7,30 næstu
kvötd.
Gata bernskunnar fyrir „bí”
Að hafa sem bam átt heima
við eina götu og ætla sér síð
an að ganga eftir henni tíl að
endurlifa bernsku sina — það
skyldi enginn láta sér til hug
ar koma, því að það er ekki
hægt „að endurskrifa ævi
sinnar blöð“. — Og gata
bemskunnar — hún er í raun
inni ekki lengur til. Böm
hennar eru horfin — orðin
fullorðið fólk, farin út í heim,
jafnvel burt úr þessum heimi.
Og húsin — einkum gömlu,
litlu, mömmulegu húsin þau
eru líka horfin og önnur hús,
ókunnug, framandi, fyrir-
mannleg, komin í þeirra stað.
Og gatan sjálf, hún er líka
orðin önnur en hún var. áður
var hún aur og pollar eða
mold og ryk, eftir því hvern-
ig viðraði. Nú er hún alltaf
eins, gráar hellur gangstéttar
innar — gljáandi asfaltið á
akbrautinni hvernig sem viðr-
ar og hvemig sem vindurinn
blæs.
lægð við saklausa fegurð nátt
úrunnar. — Við hröðum okk-
ur fram hjá — gætuua okkar
á umferðinni, sem flæðir eftir
Skólavörðustígnum niður á
Laugaveginn.
Á þessu horni er mikil um-
ferð, allt að því hættuleg. Hús
ið, sem Kron verzlar í stend-
ur fram í götuna, svo að stíg-
urinn mjókkar, eins og mynd
in sýnir. Hér á næstu grös-
um voru Bergstaðir, sem stíg-
urinn er kenndur við. 1 minni
margra núlifandi manna var
þarna fallegur steinbær með
all-vígalegum grjótgarði með-
fram götunni. En öll eru þessi
vegsummerki nú þurrkuð út
fyrir löngu og senn verður
enginn, sem man hvar Berg-
staðir stóðu.
Hér á þessum slóðum bjó eitt
sinn mesti göngumaður Is-
lands. — Einar stopp. Var tal-
ið að röskustu hestar hefðu
ekki haft við honum. Fram á
efstu ár gekk hann alla af
Sunnan undir húsi skáldsins vex laufmikið tré.
Allir Reykvíkingar sem
komnir eru til vits og ára,
fara nærri um það, að Berg-
staðastígurinn — hann byrj-
ar við Laugaveg. Hann tekur
við þar sem Smiðjustígurinn
endar. Þó finnst manni að
Smiðjustígurinn hefði gjarnan
mátt vera lengri en þessi spöl
ur eftir flötinni milli Lindar-
götu og Laugavegar. En vegir
götunafnanna eru órannsakan
legir. 1 gamla daga komu þau
alveg sjálfkrafa. Þá þurfti
ekki að hafa starfandi heilar
nefndir til að finna upp nöfn
á nýjar götur. Þá stækkaði
bærinn ekki hraðar en svo, að
nöfnin á götunum urðu til af
sjálfu sér. Þannig var það vit
anlega með Bergstaðastíginn.
Hann var gatan heim að bæn
um Bergstöðum og svo fram
hjá honum eftir þvi sem húsa-
röðin lengdist unz hann náði
alla leið suður að Barónsstíg.
Lengra komst hann ekki.
Bergstaðastígurinn fer hægt
af stað. Hann heldur í mesta
yfirlætisleysi upp aflíOandi
hallann, fáeinar húslengdir
milli Laugavegar og Skóla
vörðustígs. En á þessum stutta
spöl birtast strax hinar fjöl-
breytilegu andstæður þessarar
gömlu, löngu götu. — Hér gef
ur að líta á hlýjum sumar-
degi, litrík, fögur blóm, sem
glóa í bjartri sól undir grá-
um, köldum tugthúsveggnum.
Svona getur hrösun mannlífs-
ins verið í átakanlegri ná-
Bergstaðastígurinn fer hægt af stað.
sér nema Indriða Einarsson.
Einar stopp var á fótum fram
í andlátið, sem bar að 17.
marz 1903. Eftir hann kvað
Jón Þórðarson Fljótshlíðar
skáld:
Svæft hefur Einars kalda
kropp
í kjöltu þundar vífið,
sjálfur dauðinn sagði stopp
svo var búið lífið.
En hér fyrir sunnan sló
hjarta stígsins. Hér var hin
fjölbreytilega byggð hans þar
sem skiptust á hús strangheið
arlegra iðnaðar- og embættis-
manna og óskammfeilinna ná-
unga, sem seldu sprútt i
skuggalegum sundum og
þröngum skúmaskotum. Það
var talsverð atvinna, sem
blómgaðist ekki síður en hvað
annað, þvi þá eins og nú,
voru þeir margir, sem þótti
sopinn góður, og horfðu ekki
í aurana ef hann var til þegar
komið var á kendirí. En mis-
jafnir voru spnútftsalarmir að
því er sagt var, sumir 160%
dnullusokkar en innan um
vqru „strangheiðarlegir
menn, sem báru virðingu fyr
ir lærdómi og æðri menntun
eins og þessi saga sannar:
Á einum stað réð húsum
kona ein, (gott ef hún hét
ekki Marta) þar sem menn
gátu komið og fengið að væta
kverkarnar. Eitt sinn sátu þar
nokkrir sjómenn og voru við
skál. Þá bar þar að, þegar lið-
ið var á nótt, nokkra stráka
úr efstu bekkjum Menntaskól
ans. Þeir fóru að rífa kjaft,
lentu í tuski við sjóarana,
voru barðir og fengu blóðnas-
ir. Þá fórnaði húsmóðirin upp
höndunum og hrópaði: „Ó,
Guð, sjáið þið hvernig mennta
mannablóðið rennur!!!“
Mikil lifandis ósköp er
langt síðan þetta var.
Lóðrétt á Bergstaðastíginn,
húsið nr. 9, kemur Hallveigar
stígurinn. Honum sleppum við
að sinni.
Næstu þvergöturnar eru
Spítalastígur og Bjargarstíg-
ur, penar götur og prúðar,
sem ekki mega vamm sitt vita.
Við þær hlýtur að búa mikið
heiðursfólk. Á gagnstæðum
hornum við Spítalastíginn eru
nú húsin horfin. Þau hafa orð
ið að rýma — ekki fyrir nýj-
hluta — gráösp, laufrik og
krónumikil, plöntuð árið 1932
fyrir Ágúst skósmið Eiríks-
son af sjálfum Hákoni Bjarna
syni. „Þakka skyld, enni þó
‘ún hafi þrifizt.“
Á homi Hellusunds og Berg
staðastígs er nú autt svæði.
Þar stóð áður hús eins fræg-
asta agitators bæjarins, Gísla
Búa, sem komst inn í Alþing-
isrimumar við hlið sjálfs Ein
ars Ben:
Einar brátt og Búi fóru
um borg í leiðangur
eiða hvorir öðrum sóru
eins og fóstbræður.
Skammt sunnan við Hellu-
sund kemur örlagaríkur bug-
ur á Bergstaðastíginn. Eftir
það er hann ekki samur og áð
ur, manni liggur við að segja
að hann sé önnur gata —
„Bergstaðastígur hinn nýi.“
Húsin við stíginn eni með ýmsum hættL
um húsum, heldur fyrir því,
sem 'boBginni <er jafn nauðsyn
legt og hús hennar ,og götur:
Bílastæðum. Þess vegna er nr.
þrettán ekki lengur til. En
þrettán, það var Brenna, þar
sem þau Guðríður og Jónas
lifðu langa, starfsama ævi og
önduðust í hárri elli. Blessuð
sé minning þeirra og
allra Bergstaðastrætisbúanna
gömlu, sem settu svip á göt-
una sína, voru hennar líf og
lán, heill hennar og heiður.
En hraði nútímans krefst
þess að haldið sé áfram, en
ekki tafið við minningar um
gamalt, löngu látið fólk. Næsta
spölinn heldur Bergstaðastig-
urinn sínum gömlu einkenn-
um. Þau haldast a.m.k. suður
að Baldursgötu, jafnvel lengra
vitanlega með undantekning-
unni Hótel Holt (Síld og Eisk)
og þeirri nýtízku, sem óneit-
anlega stingur ekki lítið í stúf
við umhverfi sitt á þessum
stað. Andspænis Hótel Holt
stendur „hús skáldsins," nit-
höfundarins Jón Björnssonar.
Sunnan undir því or eitt
virðulegasta tré þessa bæjar-

a.m.k. fyrir sunnan Braga-
götu. Og hefur margt strætið
skipt um nafn af minna til-
efni. Það er engu líkara en
að þá verði hann upp með sér
af því að liggja samhliða Lauf
ásveginum, þessari fallegu for
nemu götu, þar sem hver höfð
inginn öðrum meiri á sína
villu, bæði að ofan og neðan.
Og þó að þessari grein fylgi
myndir frá Bergstaðastíg „liin
um nýja“ þá skulum við setja
hér punkt og láta lesmálinu
lokið.
Gísli Brynjólfsson.

HER
ÁÐUR
FYRRI