Morgunblaðið - 17.12.1970, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. DESBMBER 1970

Útgefandi hf. Án/akur, Reykjavík.
Framkvæmdastjórí Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulítrúi Þorbjörn Guðmundsson.
Fréttastjóri Bjöm Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjóm og afgreiðsla Aðalstræli 6, simi 10-100.
Auglýsingar Aðalstræti 6, sími 22-4-80.
Askriftargjald 195,00 kr. á mánuði ínnanlands.
I lausasölu 12,00 kr. eintakið.
ATVINNUREKSTUR 0G
OPINBER AÐSTOÐ
rt hefur verið frá því, að
danska ríkisstjómin hafi
ákveðið að hlaupa undir
bagga með skipasmíðastöð-
inni Burmeister & Wain og
veita henni ríkisábyrgð að
upphæð um 600 milljónir ís-
lenzkra króna til þess að
tryggja áframhald á starf-
rækslu stöðvarinnar, sem ella
hefði orðið að loka. Formað-
ur fjárveitinganefndar danska
þjóðþingsins telur verulega
hættu á, að þetta fé sé tapað,
en vegna þess, að skipasmíða-
stöðin veitir um 7000 manns
atvinnu, og aflar vemlegra
gjaldeyristekna var talið ó-
hjákvæmilegt að veita þessa
aðlstoð.
Þessi ákvörðun dönsku
stjórnarinnar er ekkert eins-
dæmi í nágrannalöndum
okkar. Síðustu mánuði hafa
mörg stór og heimsþekkt fyr-
irtæki komizt í mikil fjár-
hagsvandræði og allt að því
greiðsluþrot, og þá hefur
vaknað sú spurning, hvort
ríkisvaldið í viðkomandi
landi ætti að koma til hjálp-
ar.
Fyrr á þessu ári varð
stærsta járnbrautarfyrirtæki
Bandaríkjanna gjaldþrota eft
ir að stjámarvöld þar höfðu
neitað að láta í té umbeðna
aðstoð. Hins vegar hefur rík-
isstjórn Nixons veitt stórri
flugvélaverksmiðju vestan
hafs fjárhagslegan stuðning
til þess að koma í veg fyrir
stöðvun á rekstrinum. Ríkis-
stjórn Heaths í Bretlandi hef-
ur markað þá stefnu, að heil-
brigðast sé, að fyrirtæki, sem
kornin eru í þrot, verði gerð
upp og að ríkisvaldinu beri
engin skylda til þess að veita
nýju fjármagni inn í slík fyr-
irtæki. Samt sem áður sá
brezka stjórnin sig tilneydda
að hjálpa hinu heimsþekkta
fyrirtæki Rolls-Royee, þegar
Ijóst varð fyrir nokkmm vik-
Noregur
17áir munu hafa trúað því,
* að til þess kæmi í raun
og vem, að norska stjómin
félli vegna smámáls á borð
við kílómetragjaldið, en það
mál allt hefur þó sýnt, að
stjórn Bortens og borgara-
flokkanna er ekki jafn traust
í sessi og áður. Undirrótin að
erfiðleikum stjómarinnar er
vafalaust aðildamn ;ókn Nor-
egs að Efnahagsbandalagi
Evrópu og í greiningur um
það mál. Engum þarf að
koma á óvart, þótt harðar
deilur verði í Noregi um
um, að rekstur þess var í
hættu vegna erfiðleika og
óhagstæðra samninga um
sölu flugvélahreyfla til
Bandarík j anna.
Hér á íslandi hefur stund-
um verið fárast yfir því, að
stjómarvöldin hafa á erfið-
leikatímum í sjávarútvegi
talið nauðsynlegt að veita út-
veginum og fiskvinnslunni
aðstoð til þess að tryggja
rekstur þessara imdirstöðuat-
vinnugreina. Hafa margir tal-
ið þetta óheilbrigða stefnu.
Að baki því hafa þó legið
sömu röksemdir og þegar
brezka stjómin bjargar Rolls-
Royce, sú bandaríska Lock-
beed og sú danska Burmeist-
er & Wain. Mikilvægi þess-
ara fyrirtækja hefur verið
talið slíkt fyrir þjóðarbúskap-
inn í hei'ld, að ekki væri fært
að láta reksturinn stöðvast.
Auðvitað hlýtur grundvall-
arstefnan jafnan að verða sú,
að atvinnureksturinn verði
að bera sig og skila hæfileg-
um hagnaði, og það á að eiga
við um opinber fyrirtæki
jafnt og einkafyriirtæki, þótt
sú venja hafi því miður ekki
tíðkast í öllum tilvikum hér-
lendis. En í undantekningar-
tiifellum kann að reynast
nauðsynilegt að hið opinbera
hlaupi undir bagga og veiti
atvinnufyrirtækj um aðstoð,
ef þjóðamauðsyn krefur að
rekstur þeirra haldi áfram.
Slík tilvik verður að skoða
hvert fyrir sig, og ekki er
hægt að draga ákveðnar
markalínur í þeim efnum. En
það er vissulega fróðlegt fyr-
ir okkur íslendinga, sem
stundum virðumst halda, að
allt sé betra hjá öðrum, að
sjá, að í öðrum löndum er
við veruleg vandamál að
etja í atvinnurekstri og að
í eðli sínu eru viðbrögð
stjórnvalda svipuð þar og
hér.
og EBE
hugsanlega aðild að Efna-
hagsbandalaginu. Þar hljóta
m.a. hagsmunir sjávarútvegs-
ins að skipta miklu máh.
Norðmenn höfðu gert sér
vonir um, að stefna EBE í
sjávarútvegsmálum yrði ekki
mörkuð fyrr en sýnt yrði
hversu færi um aðildarum-
sókn þeirra og þeir fengju
aðstöðu til að hafa áhrif á
hana, ef þeir gerðust aðilar.
Efnahagsbandalagið flýtti sér
hins vegar að marka fiski-
málastefnu bandalagsíns og
segja nú við Norðmenn í
EFTIR
SIGRÚNU STEFÁNSDÖTTUR
TRIMM
íþróttir fyrir alla
JÓN Jónsison, maður um ferfcugt, vakn-
ar um kl. 8 að morgni. Hann borðar
góðan morgunverð, ekur tll vdnnu sinn-
ar, situr við skrifborðið sifct aRan dag-
inn, nema þegar hann bregður sér frá
til þes's að borða, ekur heim till sín að
kvöldi, borðar kvöldverð, sezt við sjón-
varpið og fær sér síðan smá biita í
svanginn áður en hanm fer að sofa. —
Erum við ekki mörg sem getum heim-
fært þessa dagsikrá Jóns upp á okkur
sjállf i lítið eitt breyfctri mynd? Ef tiil
vill er vimmuistaöunimm verksmdðja í stað
skriÆistofunnar eða þá að i stað þess að
horft er á sjónvarp er seifcið yfir bók eða
handavimnu eða einhverju þess háttar.
—■ En mieginlinan er hin sama: Við
fáum næga næringu — í mörgum til-
vikuim jaflnvel of mikla — og hreyfum
okkur eins l'itið og við möguilega get-
um.
Senndlega vifcum við flest að þessar
Mfsvenjur draga úr þrek'i rmanms og af-
köstum og valda síhækkandi töium um
hjartabilamir og öranuir veiikindi. Vegna
þessarair vitneskju fáum við samvizku-
bit a'f og til og heitum því mieð sjálfum
okkur að borða miinina daginn eftir,
ganga fcii vinnu eða jaínvel að bregða
okkur í S'und. 1 flestuim tílivi'kuim er héit-
ið gleyrmt daginn eftir, enda þarf sterk-
an vilja tá'l þess að brjóta út af dag-
legum veinjum. Tii þess að hjálpa þeim,
sem ekki eru svo Mnsamir að hafa til
að bera þann sterka vilja, sem til þess
þarf, fer af stað í janúar skipulögð
hreyfing undiir heitinu trimm, íþróttir
fyrir alla, og er markmið hennar að
hjálpa fólki tdi þess að skapa mótvægi
gegn kynrsetum og hreyfingarleysi og
jafnframt að auka á daglega veffiðan og
gleði. Til að byrja með verður trimm-
inu skipt í fjóra flokka. 1 fyrsta lagi
verður um að ræða skokk, í öðru iagi
skíða-, skauita-, slieða- og gönguferðir, í
þriðja lagi fim'.eika og í fjórða lagi
sund. Undiirbúndnigur íþróttaherferðar-
innar er nú í f ullum gangi og er honum
stjórnað af útbreiðslustjóra ÍSÍ, Sigurði
Magnúissynd, ásamt sérstakri nefnd.
Samkvæmt upplýsiiingum Sigurðar er
það Iþróttasamband íslands, sem Stend-
ur að baki herferðar þesisarar og roun
sambandið verða eiins konar afligjafd, sem
heidur uppi kynniingum og áróðursistarf-
semi, en hins vegar verður framkvæmd-
in á hverjum stað í höndum héraðssam-
bandanna, íþróttafélaga og annarra fé-
lagasamtaka eftir ástæðum. Er ætlunin
að halda námskeið síðar í vetur og vor
fyrir fólk sem vill taka að sér leiðbein-
ingastarf. Leiðbeinendumir taka síðan
við hópum fóliks, sem hefur áhuga á að
taka þát't í trimmiinu og verða því inn-
an handar við æfingarnar. ÍSÍ er um
þessar mund'ir að undirbúa útgáfu bók-
ar um skokk og ©innig prentun bæki-
inga uim allar íþróttaigreinamar sem
verða í triimimdnu og verður þeám dreift
mieðal alimenndmgs. 1 bækliingunum verð-
ur að finna leiðbeindngar og upplýsing-
ar urn viðkomandii íþróttagrein, ráðlegg-
ingar um hvemdg eigi að stunda þá
grein með tiiiití tíi aldurs og heilsuifairs
og jafnfraimt lýst á hvem hátt megi
hafa sam mesta ánægju út úr íþrótit-
innii, samhMða hánnd líkamlegu áreynslu.
Leiðbein'ingar þessar eru grundvalilaðar
á rannsóknum lækna, iþröttakenmar-a og
fléiri, sem hafa með þessd mál að gera.
Er ráðgert að æfingatímar verði á ýms-
um tímuim dags. T.d. verði æfingatimar
fyrir húsmæður eftlir hádegi, timar fyr-
ir skirifsitofufólk fyrir vinniutíma á
morgnana. Einnig verða tírnar á kvöld-
in og um helgar. — Þegair er byrjað að
kynna tritmmið meðal almienmings en hin
raunverulega kynmingarherferð fer ' þó
ekki af stað fyrr en eftdr áramót og
mun ISf, íþróttafélögin í landinu og
nefnd skipuð fuiltrúum fjölmiðla
stjóma henni.
Trimm er ekki íslenzkt fyrirbæri.
Það hefur náð mestri þróun í Noregi og
einnig borizt til Danmerkur, Sviþjóðar,
Fiinmlands, Þýzkalands, Hollands, Belgíu,
Frakkiands, Spánar, Austurríkis, ItaJíu
og Bretlands og nú síðas't hingað. Nýt-
ur trimim'ið alls staðar mifcilia vinsælda,
þar sem það hefur haslað sér völl og
á væntandega eftír að verða virkur
þáttur í lífi margra hér áður en langt
um l'iður.
Loftleiðir:
V iðd valar f ar-
þegum f ækkar
— í sept. og okt. en heildar-
aukning fyrstu 10 mán. ársins
nemur þó 10,2%
— Léiegri hótelnýting í sömu mán.
í NÝÚTKOMNU fréttabréfi Loft
leiða greinir frá því, að fjöldi við
dvalarfarþega (stopover-farþega)
hafi farið allmjög minnkandi í
mánuðunum september og októ-
ber miðað við tölu slíkra farþega
sömu mánuði í fyrra. Þannig
hafi slíkir viðdvalarfarþegar í
raun, að annað hvort geti
þeir samþykkt þá stefnu eða
ekki.
Að vonum líka Norðmönn-
um þessi vinnubrögð illa. Þá
hlýtur það einnig að vekja
ugg meðal sjómanna og út-
gerðarmanna þar, að aðild að
EBE myndi gera fiskimönn-
um frá öðrum ríkjum EBE
kleift að fiska innan norskrar
fiskveiðilögsögu, en þegar
það atriði gerir það að verk-
um, að engum íslendingi
myndi detta í hug, að Ísland
gæti gerzt fullgildur aðili að
EBE. Engu skal spáð um það,
hver niðurstaða þessara mála
verður í Noregi eða um ör-
lög Bortens-stj órnarinnar á
næsta ári. En líklegt má
telja, að deilur um EBE-
málið vaxi fremur en minnki,
þegair líða tekur að lokum
samninigaviðræðnia.
sept. sl. verið 1.104 og 24,5%
færri en í sama niánuði fyrra
árs, og 1.397 í október og sé þar
um að ræða 14,1% fækkun miðað
við sama mánuð í fyrra.
Hins vegar er fjöldi viðdvalar-
farþega fyrstu 10 raánuði yfir-
standandi árs 10,2% mieiri en á
sama tímabili í fyrra, og teljast
viðdválarfarþegarnir alls 11.431
til októberloka í ár.
Þá er greint írá því, að nýting
Hótei Loftleiða í september hafi
verið 85,5%, en þá hafi gestir alls
verið 2.771 og í október gistu hót
elið 2.706 og telsit nýting gisti-
rýmis 80,8% þann ménuð. í báð
um mánuðum hafi nýtingin ver
ið lakari en á sama tíma í fyrra,
2,5% lakari í september og 4,4%
í október.
Munið
jólasöfnun
Mæðrastyrks-
nefndar